Organisatiegedrag en Management

Stabiliteit van de aanstelling van personeel

• Management dient personeelsplanning te organiseren en te zorgen voor adequate vervanging.

Initiatief

• Medewerkers die initiatief mogen nemen, zullen meer moeite doen.

Esprit de corps

• Teamsfeer dient gestimuleerd te worden.

Bureaucratie

• Theorie ontwikkeld door Weber. Kenmerken:
  • Arbeidsdeling / gespecialiseerde taken: functies zijn opgedeeld in simpele, routine taken.
  • Autoriteit van hiërarchie: posities zijn georganiseerd.
  • Formele selectie van technische competentie: mensen worden geselecteerd op basis van technische kwalificaties.
  • Onpersoonlijkheid: uniforme regels en controles.
  • Carrièreoriëntatie: managers zijn professioneel.
  • Formele regels en voorschriften: systeem van geschreven regels en procedures.

Eigentijdse benadering

• Organisatiegedrag onderzoekt de acties van mensen op het werk.
• Mensen zijn het belangrijkste bezit van een organisatie.
• Productiviteit wordt meer beïnvloed door psychologische en sociale factoren dan door fysieke omstandigheden.

Kwantitatief Management

• Maakt gebruik van wiskundige methoden om managementproblemen op te lossen.
• Niet geschikt voor niet-routinematige en onvoorspelbare beslissingen.
• Twee basissystemen:
  • Gesloten systemen: geen interactie met de omgeving.
  • Open systeem: wel interactie met de omgeving.

Contigentiebenadering

• Organisaties variëren.
• Verschillende situaties vereisen verschillende managementmethoden
• Situationele benadering.
• Vier contigentievariabelen:
  • Grootte van de organisatie
  • Mate van routinetaken
  • Onzekerheid van de omgeving
  • Tactieken van organisatieontwikkeling

Tactieken voor organisatieontwikkeling

• Technieken om weerstand tegen verandering te verminderen:
  • Onderwijs en communicatie.
  • Deelname en machtsdeling.
  • Vergemakkelijking.
  • Onderhandeling.
  • Dwang.

Organisatieveranderingstechnieken

• Adviseren, gevoeligheidstraining en procesconsultatie: individuen reageren verschillend.
• Teambuilding: verbetering samenwerking teamleden.
• Intergroepstraining: teambuilding om samenwerking tussen functies te verbeteren.
• Organisatiespiegeling: consultant helpt conflicterende groepen hun percepties over elkaar te verbeteren.
• Organisatie confrontatie meeting: alle managers in een vergadering om bevindingen te delen.

Verandering via innovatie, besluitvorming en leren

• Organisatiebesluitvorming: proces van reageren op een probleem door zoeken naar en selecteren van een oplossing.
• Typen beslissingen:
  • Geprogrammeerde besluitvorming: routinematige procedures.
  • Ongeprogrammeerde besluitvorming: creatieve, ongestructureerde beslissingen.

Modellen van besluitvorming

• Rationeel model:
  • Probleem identificeren.
  • Werkwijzen zoeken/ontwerpen.
  • Gevolgen van alternatieven vergelijken en beste oplossing kiezen.

Ontstaan en groei van organisaties

• Life cycle modellen
• Greiner: natuurlijke groei + rationeel management
• Inertia (verstarring): verklarend deelmechanisme.
• Natuurlijke selectie

Institutionele theorie

• Organisaties streven naar legitimiteit.
• Voldoen aan de waarden en normen van de verwachtingen van de omgeving om legitimiteit te verkrijgen en te overleven.

Probst & Raisch: Het falen van succesvolle bedrijven

• Twee oorzaken:
  • Burn-outsyndroom
  • Vroegtijdig verouderingssyndroom

Burn-outsyndroom

• Grens na welke succesfactoren contraproductief worden.
• Kenmerken:
  • Overmatige groei.
  • Ongecontroleerde verandering.
  • Autocratisch leiderschap.
  • Overmatige succescultuur.

Vroegtijdig verouderingssyndroom

• Ontstaat door een gebrek aan succesfactoren.
• Kenmerken:
  • Stagnerende groei.
  • Voorzichtige/ uitgestelde verandering.
  • Zwak leiderschap.
  • Ontbreken van succescultuur.

Factoren van belang voor de syndromen

• Duurzame groei: positief effect.
• Bepalen groeimaximum:
  • Financiële indicatoren.
  • Marktindicatoren.
  • Standaardisatie van output.
  • Standaardisatie van vaardigheden.
  • Directe supervisie.
  • Onderlinge afstemming.

Managementrollen (Mintzberg)

• Interpersoonlijke rollen:
  • Boegbeeld.
  • Leider.
  • Liaison.
• Informatieve rollen:
  • Informatieverstrekking
  • Woordvoerder.
  • Toezichthouder.
• Besluitvormende rollen:
  • Ondernemer.
  • Verhandelaar.
  • Verdeler van bronnen.
  • Probleemoplosser.

Structuur toolbox

• Specialisatie (devision of labor)
• Coördinatie van taken
• Decentralisatie
• Macht
• Contingenties

Ontwerpparameters voor structuur

• Afdelingsgroepering/ unit grouping: werknemers geclusterd in units.
• Afdelingsgrootte/ unit size: aantal posities in een afdeling.
• Verticale decentralisatie: mate van delegatie van beslissingsbevoegdheid.
• Divisiestructuur: afdelingen gebaseerd op organisatorische output.
• Matrixstructuur: combinatie van verticale en horizontale structuur.

Tweede tijdperk (jaren ’80): Horizontale organisatie

• Beperkingen van traditionele ontwerp.
• Herinrichten van interne grenzen voor betere coördinatie en communicatie.
• Ontwerpprincipes:
  • Organiseer complete werkprocessen in plaats van aparte taken.
  • Teams voor management van activiteiten.
  • Teamleiders voor intern procesmanagement.
  • Directe klant/leverancier-contact.
  • Expertise van buitenaf indien nodig.

Voordelen van horizontale organisaties

• Snelle communicatie.
• Verbeterde klantrespons.
• Snellere organisatielering.
• Breder perspectief, flexibiliteit en rolontwikkeling.

Nadelen van horizontale organisaties

• Trefwedstrijden tussen traditionele afdelingen.
• Moeilijkheid om activiteiten te scheiden in proces- en non-procesfuncties.
• Verwaarlozing van niet-horizontale onderdelen.
• Beperkingen op functionele specialisatie.

Derde tijdperk (jaren ’90): Holle, modulaire, virtuele organisaties

• Snelle verbeteringen in communicatietechnologie.
• Openere interne en externe grenzen.
• Ontwikkeling van nieuwe organisatietypen: holle, modulaire, virtuele organisatie

Holle organisatie

• Uitbesteden van diverse onderdelen van het werk.
• Kostenverlaging en exploitatie van de markt.
• Ontwerpprincipes:
  • Effectieve en flexibele grensvlakken.
  • Contracten met uitgevoerde partijen die stimulansen aansluiten.

Dit quiz behandelt de fundamenten van organisatiegedrag, inclusief personeel planning, initiatief, en de rol van bureaucratie. Ontdek hoe teamsfeer en formele regels bijdragen aan de effectiviteit van een organisatie. Test je kennis over belangrijke managementconcepten en hun implementatie.