Önyargı ve Ayrımcılık

Önyargı ve Ayrımcılık Konu Başlıkları

• Önyargının gücü ve doğası incelenecek.
• Önyargının sosyal kaynakları ele alınacak.
• Önyargının motivasyonel kaynakları değerlendirilecek.
• Önyargının bilişsel kaynakları incelenecek.
• Önyargının sonuçları tartışılacak.

Önyargının Tanımı ve Örnekleri

• Önyargı, birçok şekilde kendini gösterir; bunlar arasında farklı gruplara yönelik tutumlar bulunur.
• Çeşitli gruplara karşı önyargı örnekleri arasında kuzeydoğu liberallerine karşı güneyli muhafazakarlar, Araplara karşı teröristler, ve Amerikalılara karşı kafirler bulunur.
• Fiziksel özelliklere dayalı önyargılar da yaygındır; bunlar kısa, şişman veya çirkin insanlara yönelik olumsuz tutumları içerir.
• 11 Eylül ve Irak Savaşı'ndan sonra yapılan bir araştırmaya göre, Amerikalıların %40'ı Müslümanlara karşı önyargılıydı.
• Batı Avrupa'da Müslüman olmayanların yarısı Müslümanları olumsuz ve şiddete meyilli olarak görüyorlardı ve Müslümanlar Batılıları açgözlü ve ahlaksız olarak algılıyorlardı.
• Kilo ayrımcılığı, işe alım, terfi ve maaş gibi istihdam süreçlerinde ırk ve cinsiyet ayrımcılığını aşabilir.
• Obez bireylere yönelik olumsuz varsayımlar, obez kadınların ve erkeklerin neden büyük şirketlerde nadiren CEO olduklarını açıklar.
• Birleşik Krallık'ta yapılan bir ankete göre, eşcinsel lise öğrencilerinin üçte ikisi homofobik zorbalığa maruz kalmaktadır.
• Birleşik Krallık'ta her beş lezbiyen ve gey yetişkinden biri saldırgan tacize, hakarete veya fiziksel saldırıya maruz kalıyor.
• ABD'de eşcinsel, lezbiyen veya biseksüel bireylerin %20'si cinsel yönelimleri nedeniyle kişisel veya maddi zarara uğramışlardır ve yarısı sözlü tacize maruz kalmıştır.
• Yaşlılara yönelik yaygın algılar (kibar ancak zayıf, beceriksiz ve verimsiz) yaşlıların kendilerini daha az yeterli hissetmelerine ve küçümseyici davranışlara maruz kalmalarına neden olur.
• Araştırmalar Almanya'da Türklere, Fransa'da Kuzey Afrikalılara, İngiltere'de Batı Hintlilere ve Pakistanlılara ve ABD'de Latin Amerikalı göçmenlere yönelik göçmen karşıtı önyargıları göstermektedir.

Önyargı, Stereotipler ve Ayrımcılık

• Önyargı (önyargı), stereotip (basmakalıp yargı), ayrımcılık ve ırkçılık/cinsiyetçilik terimleri çoğu zaman birbiriyle örtüşür.
• Önyargı, bir gruba ve üyelerine yönelik önceden tasarlanmış olumsuz bir yargıdır.
• Önyargı, eyleme eğilim ve inançlarla birlikte duyguları içerir.
• Önyargılı insanlar, farklı olanları sevmeyebilir, ayrımcılık yapabilir ve onları bilgisiz ve tehlikeli olarak görebilir.
• Stereotipler, bir grup insanın nitelikleriyle ilgili inançlardır, aşırı genellemeler olabilir, yanlış olabilir ve yeni bilgilere direnebilir.
• Stereotipler genelleme yapmayı içerir; bu, belirli durumlarda yararlı olabilir, örneğin farklı kültürlerde ne bekleneceğini anlamak.
• Stereotipleştirilmiş gruplardaki bireyler beklenenden daha fazla farklılık gösterir.
• Önyargı olumsuz bir tutumdur, ayrımcılık ise olumsuz davranıştır.
• Ayrımcı davranış genellikle önyargılı bir tutumdan kaynaklanır.
• Ayrımcılık, bir gruba veya üyelerine karşı haksız olumsuz davranışlardır.
• Irkçılık ve cinsiyetçilik, önyargılı bir niyet olmasa bile ayrımcılık içeren kurumsal uygulamalarda tezahür edebilir.

Örtük ve Açık Önyargı

• Önyargı ikili bir tutum sisteminde işler; aynı hedefe karşı açık ve örtük tutumlar mümkündür.
• Örtük Çağrışım Testi (IAT), bireylerin örtük bilişlerini, yani farkında olmadan bildiklerini değerlendirir.
• Açık tutumlar eğitim yoluyla değişebilirken, örtük tutumlar daha kalıcı olabilir ve yeni alışkanlıklar edinmeyi gerektirebilir.
• Önyargı ve stereotiplemeye dayalı değerlendirmeler bilinçli farkındalık olmadan gerçekleşebilir.
• Klişeleri tetikleyen ipuçları (örneğin, cinsiyet veya yaş grupları için) bilinçsizce davranışları önyargılı hale getirebilir.
• Bilinçli (açık) ve bilinçsiz (örtük) önyargı arasındaki ayrımı akılda tutarak, ırksal önyargı ve cinsiyet önyargısı gibi iki yaygın önyargı biçimi vardır.

Irksal Önyargı

• Irksal önyargı bağlamında hiçbir ırk çoğunluk değil, hepsi azınlıktır.
• Dünyadaki insanların sadece %20'sini oluşturan Hispanik olmayan beyazlar demografinin büyük bir kısmını oluşturmuştur.
• Küreselleşme sayesinde, ırklar düşmanca veya dostane koşullarda bir araya gelmiştir.
• Ten rengi genetik olarak küçük farklılıklar gerektirdiğinden önemsiz bir insan özelliğidir, ancak toplumsal olarak önemli olabilir.
• Barack Obama gibi "Siyah" olarak etiketlenen karışık ırklı bireyler ırksal kategorileri bulanıklaştırır.
• Ankete katılanların %44'ü akranlarının önyargılı olduğunu tahmin ederken sadece %14'ü kendilerinin önyargılı olduğunu kabul ediyor.
• Açık ırksal önyargı hızla azalmıştır; örneğin, 1942'de çoğu Amerikalı okulların ayrılmasını desteklerken, 1980'de bu oran %90'a düşmüştür.
• Kenneth ve Mamie Clark'ın 1940'larda yaptığı çalışmalar, çocukların siyahlara yönelik içsel önyargıları gösterdi.
• İlerici tutumlar, siyah çocukların beyaz bebekler yerine siyah bebekleri tercih etme olasılığının artmasıyla sonuçlandı.
• Yetişkin Afrikalı Amerikalılar, ırklar arası toplumsal algıda eşitliği yansıtarak, zeka ve güvenilirlik açısından siyahlara ve beyazlara benzer özellikler atfediyordu.
• Amitai Etzioni (1999), farklı ırklardan insanların benzer özlemleri paylaştıklarını ancak nefret suçlarının, ırksal önyargılı insanların küçük bir yüzdesini yansıttığını ifade ediyor.

Örtük Irksal Önyargı

• Obama'nın 2008'deki seçimi seçmenlerin tavrındaki gerçek değişimler kadar sembolik siyasi bir açıklama olarak da değerlendirilir.
• Afrikalı Amerikalılar, önyargı ve ayrımcılığın olmadığı bir dünyada, henüz gerçekleşmemiş ülkülerini karşılaştırdıklarında yalnızca mütevazı bir ilerleme algılıyorlar.
• Araştırmalar Avustralya'da Beyazların örtük önyargıları siyah aksanıyla telefon edenlere daha az yardım etme konusunda ortaya koydu.
• Afrikalı Amerikalılar hakkında olumsuz basmakalıp yargılara maruz kalan katılımcılar, daha rahatsız edici bir durumda denetçiye daha düşmanca tepki verdi.
• Bir sosyal etkileşimdeki sözlü olmayan ipuçları dahi bireyin tavırlarını önyargıyla etkileyebilir.
• Örtük önyargı algıyı etkileyebilir; bu nedenle bireyler öfkeyi siyah yüzlerle daha kolay ilişkilendirebilir.
• İsveç'te, örtük önyargı, şirketlerin Müslüman başvuranlarla görüşme yapmasını engelleyebilir.
• Tıp mesleğinde, örtük önyargı, Afrikalı Amerikalı hastalara pıhtı giderici ilaç uygulama olasılığını düşürebilir.
• Örtük önyargı, yorgun bir bireye uyuşturucu bağımlısı hastalarla çalışmaktan kaçınma konusunda ilham verebilir.
• Örtük önyargı yaşam ve ölüm arasındaki küçük kararları dahi etkileyebilir.
• Yahudi olmayanlar kasıtsız olarak Yahudi soyadlı kişilere kıyasla Yahudi olmayan soyadlı yazarlara %40 oranında daha fazla eser atfetti.

Cinsiyet Önyargısı

• Cinsiyet önyargısı, kadın ve erkeklerin nasıl davranması gerektiği ile kadın ve erkeklerin nasıl olduğu inançlarını kapsar.
• Kadınlarla ilgili algılar destekleyici görünebilir.
• Kadınların oranı hem ırksal tutumlar kadar hızlı değişir.
• Ankette sorulanların çoğu kadın bir devlet başkanına oy vereceklerini söyledi.
• Birinci sınıf öğrenciler ise "kadınların yeri evidir" gibi ifadelere katılmıyor.
• Çoğu kişi kadınları erkeklerden daha çok sever ve kadınların harika olduğu bir algısı vardır.
• Ortak stereotipte hem olumlu bir tutum hem de olumlu bir stereotip kullanılır.
• Araştırmalar, hem olumlu nitelikleryapmacık ve samimiyetsiz bir algılamaya yol açan ikircikli bir yaklaşımı gösteriyor.
• Olumlu klişeler kullanılsa dahi, kadınlar hakkında ikircikli tutumlar vardır.
• Kadınların algılanan yüksek ahlaki duyarlılığı, kadınların erkeklere boyun eğdiği düşüncesinin varlığını ima eder.
• Korumacı veya hayırsever cinsiyetçilik de kadınların yeteneklerini sınırlıyor gibi görünüyor.
• Olumlu ve olumsuz kadınlarla ilişkili algıları yansıtan iki taraflı bir cinsiyet önyargısı vardır ve bu da ataerkilliği sürdürmektedir.
• Örtük önyargı hem ırksal tutumlar kadar hızlı değişir hem de en olumlu özellikleri içerir.
• Kadınlığı yücelten klişe tasvirler, kadınların sınırlı sosyal rolleri nedeniyle zarar verebilir.
• Erkeklerin hapsedilme ve intihar oranları daha yüksektir.
• Zihinsel geriliği bulunanların çoğu erkektir.
• Erkek ve kadınların rolleri giderek daha çeşitli hale geliyor ve cinsiyetçi görüşler engelleri yıkabilir.
• Kadınlar hakkında olumlu ve olumsuz algılara yer vardır.

Toplumsal Algılar

• İnsanlar kadınları en çok anlayışlı ve yardımsever algılıyor.
• Bazen yapılan değerlendirmeler deneklerin cinsiyetinden etkilenebilir.
• Kişi azınlık grup üyelerine karşı aşırı derecede övgüde bulunabilir ve yüksek standartlar dayatabilir.
• Cinsiyet önyargısı bazı durumlarda azalmaktadır.
• Cinsiyet önyargısının olumsuz etkilerinin üstesinden gelsek dahi bilinçaltımız baskın gelebilir.
• Cinsiyet uçurumu varlığını sürdürüyor; erkek çocuklar statüyü simgelerken kız çocuklar ilişkiyi ifade ediyor.

Önyargıya İlişkin Sosyal Kaynaklar

• Önyargının çeşitli toplumsal kaynakları vardır ve belirli yollarla beslenir ve sürdürülür.
• Toplumsal ve ekonomik avantajı olan bir grup, imtiyazlı duruşlarını haklı çıkarmak için önyargılı inançlar kullanır.
• Topluluklar önyargıları yücelterek veya bastırarak yetiştirerek çocukları önyargıyı özümsemelerine veya reddetmelerine yol açabilir.
• Aile, dini düzenlemeler ve daha geniş topluluklar önyargıları zorlayabilir veya ortadan kaldırabilir.
• Toplumsal yapılar ve hatta hükümet, okullar ve medya gibi sosyal organizasyonlar önyargıları kasıtlı olarak veya bir göz ardı yoluyla yüceltebilir.

Sosyal Eşitsizlikler

• Toplumdaki eşitsiz statü otomatik olarak önyargılara yol açar.
• Yöneticiler köleleri tembel, acımasız veya eğitimsiz olarak tasvir edebilir ve onları daha da aşağılayabilir.
• Önyargılı davranışların başlıca nedeni ekonomik koşullar olmuştur.
• Önyargılı ideolojiler, güçlülerin konumlarını haklı çıkarmalarına ve zayıfların kontrol altında tutulmasına yardımcı olur.
• İmparatorluk açgözlülüğünü haklı çıkarma çabasıyla emperyalist ideoloji, boyun eğdirilen bireylere "daha aşağı" ve bir "yük" olarak atıfta bulundu.

Sosyalleşme

• Önyargı, eşit olmayan toplumsal statüden ve eğitimle aşılama yoluyla aktarılan inançlardan kaynaklanabilir.
• Çevrenin büyük ve karmaşık kalıpları içinde bulunmayan kalıcı ve zararlı olan tutumlar olumsuz olarak algılanır.
• Alışılmadık olan durumlara karşı düşmanca kalıplar geliştirilir.
• Ebeveyn tutumları çocuk yetiştirme kalıplarını kolayca etkileyebilir.
• Bazı aileler çocuklarının evliliklerinde kimler eşlik edeceği ve ev işlerini kimlerin yapacağı ve ayrıca kime güvenileceğiyle ilgili belirli beklentileri belirleyebilir.

Kişilik

• Adorno ve diğerleri (1950), hoşgörüsüz bireylerin aynı zamanda önyargıyı destekleme noktasında bir araya geldiğini ve etnosantrik olanlara göre dış grupların otoritesini reddettiğini belirtiyor.
• Adorno (1950), önyargılılığa eğilimli olanların sert ve esnek olmayan görüşlere ve kavramlara sahip, belirsizliğe ve kaygıya tahammülsüz olduğunu belirtiyor.
• Liderlik rollerini arayan ve destekleyen dogmatik bireyler, düşük özgüven nedeniyle kaygı bozuklukları ve korkulardan muzdarip olabilir ve bu da iç gruplara güçlü bir uyumla sonuçlanabilir.
• Savaş zamanlarında otoriter kişilik yükselişte, çoğunlukla ekonomik şokla veya bir toplumdaki çalkantılı zamanlarla tetikleniyor.
• Sağcılar genellikle tüm otoriterliklere sempati duyarken, toplumdaki fırsatlar dengeli hissetmiyor.
• Otoriter davranışlara sahip bireyler yüksek veya dengeli davranış arayışında düşük görünme olasılıkları düşüktür.

Din ve Uygunluk

• Dışsal olarak dindar göründüğüne inanılan bireyler, dinin adaletsizliği haklı çıkarmasına neden olabilirken dine bir hedef aracı olarak inanmak, dinin her şeklini önyargıyla eşleştirmeye teşvik edebilir.
• Pek çok modern sivil haklar hareketinin temeli dini kökenlerdedir.
• Bireyin dini bağlılığı, önyargılar oluşumlarını azaltmanın bir yolu olabilir.
• İnsanlar belirli bir toplumsal çevreye uyum sağlamayı arzuladıklarında önyargıların kökleri çoğalabilir.
• Thomas ve Pettigrew, ırkçı bir önyargının 1958'den beri toplumsal norm olarak nasıl kabul edildiğini açıklamak için etkili oldu.
• Gruplardan normlara karşı çıkanlar kendi önyargılı görüşlerine uygun olarak algılanır.
• Geleneksel stereotiplerin ve kalıpların ortaya çıkması, cinsiyette büyük ölçüde aynı etkilere sahip olabilir.

Kurumsal Destek

• Okullar, hükümet ve medya gibi kurumlar açıkça veya pasif olarak önyargıları teşvik edebilir.
• Bankalar evli olmayan bireylerin ve azınlıkların ipoteklerini önleyerek önyargıyı destekleyebilir.
• Siyasi liderler, kurumlar aracılığıyla açıkça taraflı olarak önyargıyı kasıtlı olarak veya dolaylı olarak normalleştirebilir.
• Yüz ağırlıklı fotoğraflar, bir kişiye zeki görünmelerini sağlarken vücut ağırlıklı fotoğraflar değildir.

Motivasyonel Kaynaklar

• Hayal kırıklığı ve rekabet de önyargının artmasına ve anlaşmazlığa neden olmanın yanı sıra kendi grubunu en üst düzeye çıkarma gereğini de artırabilir.
• Hayal kırıklığı olduğunda hedefleri suçlamak, bir bireyin bastırılmış bastırılmışlığını etkileyebilir.
• Kıt kaynaklar için rekabet gruplar arası çatışmaların nedeni olabilir.
• İşten çıkarılan bir azınlık gruplarının ekonomik hayal kırıklıkları, azınlık gruplarını suçlama konusunda açıkça ifade edebilir ve bu duygu daha olasıdır.