Onderzoeksmethoden in Gezinspedagogiek

Gezinspedagogiek College 4: Vlaams onderzoek naar gezinnen en opvoeding

• Het college behandelt Vlaams onderzoek naar gezinnen en opvoeding.
• Doelstelling:
  • Kennis en inzicht verwerven in hoe onderzoek binnen de gezinspedagogiek wordt uitgewerkt.
  • Begrijpen van theorie naar concrete onderzoeksvragen.
• Methode van het onderzoek, waaronder operationaliseren van variabelen.
• Interpretatie en kritische reflectie op resultaten van Vlaams onderzoek naar opvoeding en rollen binnen gezinnen.
  • Herkennen en analyseren van eigen attitudes ten aanzien van gezinspedagogische vraagstellingen.

Studiemateriaal

• Belangrijke publicaties zijn vermeld, waaronder Vandemeulebroecke et al. (1999) en Vandemeulebroecke & De Munter (2003), en worden vermeld als referentiemateriaal.

Structuur college

• De structuur van het college omvat de volgende onderwerpen:
  • Opvoeden (gedrag) in Vlaanderen: feiten en verbanden (Van Leeuwen, 2000).
  • Opvoedingsbeleving: Gezinsenquête 2021.
  • Visie jongeren over gezin en rolverdeling: Jongeren over het gezin (Vandoorne et al., 2000).
  • Gender en zorg in de opvoeding (Vandemeulebroecke, De Munter, et al. (2003).
  • Taakverdeling gezin: Gezinsenquête 2021.

Methodologie

• Doel van het onderzoek:
  • Empirisch versus conceptueel onderzoek.
  • Beleidsgericht versus fundamenteel onderzoek.
• Opzet van de studie: cross-sectioneel of longitudinaal.
• Onderzoeksmethoden:
  • Literatuurstudie.
  • Kwantitatieve methoden (vragenlijsten, enquêtes).
  • Kwalitatieve methoden (interviews, dagboeken).
• Data-analysemethoden: verbanden tussen variabelen (correlaties) en vergelijkingen tussen groepen (t-toets, ANOVA).

Opvoeden in Vlaanderen (2000)

• Onderzoeksvragen:
  • Verschillen tussen moeders en vaders in hun opvoeding?
  • Verschillen in percepties tussen kinderen en ouders over de opvoeding van ouders?

Theoretisch Kader

• Models zoals Belsky (1984) en Dishion, French & Patterson (1995) worden toegelicht, met een overzicht van beïnvloedende factoren en concepten.

Meetinstrumenten

• Verschillende schalen en vragenlijsten (bv., SOG, SOB, NOSI, DISP, SORG) worden gebruikt om concepten uit Belsky's model te meten en hun relaties te onderzoeken.

Model van Belsky

• Het model van Belsky is geoperationaliseerd (vertaald naar meetbare variabeles) in het onderzoek.
• Relaties tussen variabelen van het model (bv. opvoeding, ouderlijke kenmerken, sociale ondersteuning) zijn aangegeven.

Aanpassing van Model van Belsky

• Het model werd aangepast aan de onderzoekssituatie,
• Ouderlijke kenmerken, ontwikkeling, huwelijksrelatie, opvoeding, kindkenmerken en sociale omgeving werden beschreven.

Methode

• Karakteristieken van subjecten (vragenlijsten, longitudinaal met 3 jaar tussen meetmomenten en multi-informant benadering (vader, moeder, kind)).
• Aantal deelnemers.

Meetinstrumenten

• Naam van geschikte tools voor meten (bv. Schaal voor Ouderlijk Gedrag), deze worden gebruikt om concepten uit theoretische modellen te meten.

Resultaten: opvoedingsdimensies

• Verschillen tussen moeders en vaders in hun opvoedingsstijl (bv., positief ouderlijk gedrag, discipline, beloning).
• Verschillen in percepties tussen kinderen en ouders over opvoedingsstijl.
• Resultaten van Vlaamse onderzoeken (bv. verschillen tussen groepen, meerderheid vs. minderheid).

Jongeren over het gezin (2000)

• Belangrijke onderzoeksvragen omtrent de perceptie van jongeren over gezin en rolverdeling.
• Focus op verschillende aspecten van het leven van jongeren (welbevinden, opvoeding, school, vrienden, werk, religie, delinquentie).

Selectie onderzoeksvragen 'Het gezin'

• Specifieke onderzoeksvragen over de perceptie van jongeren over opvoeding in verschillende gezinssituaties en rolverdeling.

Methode (studie 2000)

• Design (cross-sectioneel).
• Aantal deelnemers.
• Meetinstrumenten (enquête).

Houding tov rolverdeling mannen en vrouwen

• Resultats over de houding tov rolverdeling.

Gender en zorg in de opvoeding

• Onderzoek en relevante publikaties.
• Resultaten (onderzoek), zoals, ongelijke verdeling in de opvoedingstaken vergeleken met traditionele man-vrouw rolverdeling.

Vaststellingen

• Ongelijke kwantitatieve verdeling zorg in het gezin.

Onderzoeksvragen studie Vandemeulebroecke et al.

• Vragen over wie zorgtaken in de opvoeding deelt.
• Rol van gender aspecten in de opvoeding.
• Waarde van zorg in de opvoeding.

Methode (onderzoek)

• Beschrijving van de methoden in onderzoek, zoals literatuurstudie, vooronderzoek, ontwikkeling vragenlijsten, en dataverzameling.

Resultaten

• Resultaten, zoals activiteiten of aspecten die als zorg voor kinderen gezien worden.

Onderzoeksvragen

• Wie neemt het meeste zorg?
• Hoe percipiëren jongeren zorg?
• Hoe hangt het opnemen van zorg door vaders samen met persoonlijke en sociale factoren?
• Wordt zorg als waarde in de opvoeding meegegeven?
• Willen kinderen de traditionele zorgverdeling overnemen?

Besluit: praktijk- en beleidssuggesties

• Duidelijke suggesties uit onderzoek.

Taakverdeling gezin (2021)

• Beschrijving van resultaten van de gezinsenquête 2021 over de taakverdeling binnen het gezin.

Tevredenheid (verdeling zorgtaken)

• Aanvullende informatie over tevredenheid rond de verdeling van zorgtaken.

Referenties

• Een lijst van gebruikte referenties voor het onderzoeksmateriaal.