Ogólna Biologia - Komórka
55 Questions
4 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jaka jest najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych?

Komórka

Komórka jest otoczona błoną komórkową.

True (A)

Wirusy mają budowę komórkową.

False (B)

Jakie główne funkcje pełnią białka w komórce?

<p>Białka pełnią w komórce wiele funkcji, m.in. budulcową, regulacyjną, katalityczną, transportową.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest rola kwasów nukleinowych, DNA i RNA, w komórce?

<p>Kwasy nukleinowe, DNA i RNA, są odpowiedzialne za przechowywanie i przekazywanie informacji genetycznej oraz syntezę białek.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest główna funkcja węglowodanów w komórce?

<p>Węglowodany pełnią głównie funkcję energetyczną i stanowią rezerwę energii.</p> Signup and view all the answers

Jakie struktury stanowią podstawę strukturalną błon biologicznych?

<p>Podstawę strukturalną błon biologicznych stanowią lipidy.</p> Signup and view all the answers

Co to jest cytoplazma?

<p>Cytoplazma to półpłynne środowisko wewnętrzne komórki, w którym znajdują się organella komórkowe.</p> Signup and view all the answers

Z czego zbudowane są rybosomy?

<p>Rybosomy zbudowane są z rRNA i białek.</p> Signup and view all the answers

Gdzie występują rybosomy w komórce?

<p>Rybosomy występują we wszystkich komórkach żywych, zarówno u Prokaryota, jak i Eukaryota, a także we wnętrzu organelli – plastydów i mitochondriów.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja plazmidów w komórce?

<p>Plazmidy są małymi cząsteczkami DNA poza chromosomem, które mogą nadawać komórce dodatkowe cechy.</p> Signup and view all the answers

Plazmidy zostały odkryte w XX wieku.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy charakteryzują plazmidy? (Wybierz wszystkie poprawne odpowiedzi)

<p>Kodują informacje, które nie znajdują się na chromosomowym DNA. (B), Posiadają sekwencję ori (ang. origin), która odpowiada za proces inicjacji replikacji. (C), Przed podziałami mogą zostać włączone do chromosomu tworząc tzw. episomy. (E)</p> Signup and view all the answers

Połącz rodzaje plazmidów z ich charakterystyczną cechą:

<p>Typu R = Kodują cechy odporności na antybiotyki Typu F = Przenoszone są podczas koniugacji. Warunkują wytworzenie fimbrii. Kolicynowe = Kodowane przez nie białka – kolicyny służą do zabijania innych bakterii. Degradacyjne = Zawierają informację o budowie białek rozkładających nietypowe związki chemiczne Wirulencji = Nadają bakteriom cechy chorobotwórcze</p> Signup and view all the answers

Co to jest błona komórkowa?

<p>Błona komórkowa to cienka struktura otaczająca komórkę, jest półprzepuszczalna, dwuwarstwowa.</p> Signup and view all the answers

Błona komórkowa bakterii zawiera sterole.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie funkcje pełnią białka błony komórkowej?

<p>W błonie komórkowej znajdują się różne białka: transportujące, uczestniczące w metabolizmie energetycznym i receptorowe.</p> Signup and view all the answers

Białka peryferyjne mogą przenikać przez całą grubość błony komórkowej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Transport przez błony komórkowe jest nieograniczony dla wszystkich cząsteczek.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Gdzie znajduje się ściana komórkowa?

<p>Ściana komórkowa znajduje się na zewnątrz błony komórkowej.</p> Signup and view all the answers

Z czego zbudowana jest ściana komórkowa?

<p>Ściana komórkowa zbudowana jest z peptydoglikanu (często nazywanego mureiną), który zbudowany jest z cukrów i aminokwasów.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest rola ściany komórkowej?

<p>Rolą ściany komórkowej jest ochrona komórki przed lizą osmotyczną, zwłaszcza w środowiskach o małej sile jonowej.</p> Signup and view all the answers

Jakie cechy charakteryzują mureinę? (Wybierz wszystkie poprawne odpowiedzi)

<p>Obecność NAM (N-acetylomuramian kwasu), cukier ten nie występuje w komórkach eukariotycznych. (C), Obecność kwasu tejchojowego i jego pochodnych (kwasy lipotejchojowe), estrów woskowych i kwasów mykolowych. (D), Obecność D-aminokwasów, w białkach zwykle występują L-aminokwasy. (E)</p> Signup and view all the answers

U jakich grup bakterii występuje błona zewnętrzna?

<p>Błona zewnętrzna występuje u niektórych grup bakterii, nazywanych gramujemnymi.</p> Signup and view all the answers

Z jakich struktur zbudowana jest błona zewnętrzna?

<p>Błona zewnętrzna zbudowana jest z fosfolipidów i kilku unikatowych struktur: białek poryn, lipoprotein i cząsteczek LPS.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja lipoprotein w błonie zewnętrznej?

<p>Lipoproteiny odpowiadają za przyciąganie błony wewnętrznej i zewnętrznej.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja cząsteczek LPS w błonie zewnętrznej?

<p>Cząsteczki LPS tworzą zewnętrzną warstwę błony zewnętrznej.</p> Signup and view all the answers

Jakie struktury należą do zewnętrza komórki? (Wybierz wszystkie poprawne odpowiedzi)

<p>Otoczki (C), Śluzy (D)</p> Signup and view all the answers

Śluzy i otoczki komórkowe służą do przyczepiania bakterii do podłoża.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Co to jest retikulum endoplazmatyczne?

<p>Retikulum endoplazmatyczne to sieć błonowych pęcherzyków i kanałów biorących udział w procesach metabolicznych.</p> Signup and view all the answers

Jakie rodzaje retikulum endoplazmatycznego występują w komórce?

<p>Występują dwa rodzaje retikulum endoplazmatycznego: szorskie i gładkie.</p> Signup and view all the answers

Czym jest otoczka jądrowa?

<p>Otoczka jądrowa to podwójna błona otaczająca jądro komórkowe, „preforowana” przez kompleksy porowe.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja jąderka?

<p>Jąderko to nieobłoniona struktura biorąca udział w produkcji rybosomów.</p> Signup and view all the answers

Co to jest chromatyna?

<p>Chromatyna to materia zawierająca DNA i białka, która podczas podziałów komórkowych jest widoczna jako chromosomy.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja aparat Golgiego?

<p>Aparat Golgiego to organella komórkowa aktywna w syntezie, modyfikowaniu, sortowaniu i uwalnianiu różnych produktów komórki.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja lizosomów?

<p>Lizosomy to organella trawiąca, w której hydrolizowane są cząsteczki.</p> Signup and view all the answers

Co to jest fagocytoza?

<p>Fagocytoza to proces połykania i trawienia dużych cząsteczek lub mikroorganizmów przez komórkę.</p> Signup and view all the answers

Co to jest autofagia?

<p>Autofagia to proces rozbijania i trawienia własnych struktur komórkowych przez lizosomy.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja mitochondriów?

<p>Mitochondria to organella, w której zachodzi oddychanie komórkowe i powstaje większość puli ATP.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja peroksysomów?

<p>Peroksysomy to organella o różnych, wyspecjalizowanych funkcjach metabolicznych, np. w nich powstaje nadtlenek wodoru.</p> Signup and view all the answers

Co to jest cytoszkielet?

<p>Cytoszkielet to struktura utrzymująca kształt komórki i uczestnicząca w ruchu komórki.</p> Signup and view all the answers

Czym jest centrosom?

<p>Centrosom to region w komórce, w którym formowane są mikrotubule.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja wici?

<p>Wić (flagellum) to narząd ruchu obecny u niektórych Protista i niektórych komórek zwierzęcych.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja mikrokosmków?

<p>Mikrokosmki to wypustki błony komórkowej, które zwiększają pole jej powierzchni.</p> Signup and view all the answers

Jakie elementy są wspólne dla komórki roślinnej i zwierzęcej?

<p>Wspólne elementy dla komórki roślinnej i zwierzęcej to: jądro komórkowe, retikulum endoplazmatyczne, rybosomy, cytoszkielet, aparat Golgiego, mitochondrium, peroksysom, błona komórkowa.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja wakuoli centralnej?

<p>Wakuola centralna (tonoplast) to organella odpowiedzialna za magazynowanie substancji, rozkład zbędnych produktów metabolicznych i hydrolizę makrocząsteczek.</p> Signup and view all the answers

Jaka jest funkcja chloroplastów?

<p>Chloroplast to organella odpowiedzialna za fotosyntezę, tj. przekształcanie energii świetlnej w energię chemiczną.</p> Signup and view all the answers

Z czego zbudowana jest ściana komórkowa w komórce roślinnej?

<p>Ściana komórkowa w komórce roślinnej zbudowana jest z celulozy, innych polisacharydów i białek.</p> Signup and view all the answers

Czym jest plasmodesma?

<p>Plasmodesma to kanał cytoplazmatyczny biegnący w poprzek ścian komórkowych i łączący cytoplazmy sąsiednich komórek.</p> Signup and view all the answers

Podział mitotyczny komórki powoduje powstanie dwóch genetycznie identycznych komórek potomnych.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Co to jest centromer?

<p>Centromer to wyspecjalizowany region na chromosomie, w którym obie chromatydy chromosomu są najmocniej połączone.</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne fazy mitozy?

<p>Główne fazy mitozy to: profaza, prometafaza, metafaza, anafaza i telofaza.</p> Signup and view all the answers

Podczas telofzy powstają dwie haploidalne komórki potomne.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Co to jest mejoza?

<p>Mejoza to proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają 4 jądra o połowie chromosomów komórki wyjściowej.</p> Signup and view all the answers

Mejoza składa się z jednego podziału jądra komórkowego.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Study Notes

Ogólna Biologia - Komórka

  • Komórka (łac. cellula) - najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych, zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (np. przemiana materii, wzrost i rozmnażanie).
  • Stanowi podstawową jednostkę morfologiczno-czynnościową organizmów.
  • Komórka ograniczona błoną komórkową.
  • U większości organizmów eukariotycznych (np. roślin, grzybów i niektórych protistów), komórki posiadają dodatkowo ścianę komórkową (struktura zewnętrzna, nie wykazująca metabolizmu).
  • Wewnątrz komórki znajduje się protoplazma i liczne organelle.

Budowa komórki

  • Cytoplazma zbudowana z RNA i białek zapewniających funkcje życiowe komórki.
  • Rybosomy – zbudowane z dwóch podjednostek (dużej i małej) wykształconych z białek i RNA. Pełnia kluczową rolę w syntezie białek.
  • DNA – umieszczony w cytoplazmie w postaci pojedynczego chromosomu (u prokariontów) lub wielu chromosomów (eukarionty). DNA jest kolisty, silnie zwinięty i związany z białkami, często nazywany nukleoidem.
  • Plazmidy - małe cząsteczki DNA pozachromosomowego, zawierające geny nie niezbędne do życia komórki, mogą nadawać cechy korzystne, np. lekooporność. Odkryte w latach 70. XX wieku.
  • Cechy plazmidów:
    • Posiadają sekwencję Ori (ang. origin) odpowiadającą za proces inicjacji replikacji.
    • Kodują dodatkowe informacje, które nie znajdują się na chromosomowym DNA (np. odporność na antybiotyki).
    • Replikacja plazmidów może odbywać się niezależnie od replikacji chromosomu.
    • Czasami mogą być włączane do chromosomu tworząc episom.
  • Rodzaje plazmidów: typu R, typu F i kolicynowe.

Pokrycie komórki - Błona komórkowa

  • Półprzepuszczalna, dwuwarstwowa struktura.
  • Składa się z fosfolipidów (np. fosfatydylocholiny), zbudowanych z hydrofilowej główki i hydrofobowych łańcuchów kwasów tłuszczowych.
  • W błonach niektórych bakterii występują hopanoidy – substancje podobne do steroli.
  • W błonie znajdują się również różnorodne białka: transportujące, uczestniczące w metabolizmie energetycznym i receptorowe.
  • Wielkocząsteczkowe białka integralne mogą przenikać przez całą jej grubość.
  • Białka peryferyjne "przyklejają" się do komórek za pomocą interakcji jonowych.
  • Transport przez błony nieograniczony jest tylko dla cząsteczek hydrofobowych i małych cząsteczek nieobdarzonych ładunkiem. Pozostałe cząstki muszą być transportowane przez białka transportowe.

Ściana komórkowa

  • Znajduje się na zewnątrz błony komórkowej.
  • Jest zbudowana z peptydoglikanu (często nazywanego mureiną) - polimeru z cukrów i aminokwasów.
  • Rolą ściany komórkowej jest ochrona komórki przed lizą osmotyczną w środowiskach o małej sile jonowej.
  • Unikatowe cechy mureiny: obecność NAM i D-aminokwasów.
  • Ściany komórkowe niektórych bakterii mogą zawierać kwas tejchojowy i jego pochodne (kwasy lipotejchojowe) oraz różne polisacharydy i białka.

Zewnętrze komórki

  • Śluzy i otoczki chronią komórkę przed wyschnięciem, fagocytozą i pomagają w przyleganiu do podłoża.

Komórki zwierzęce i roślinne

  • Podstawowe wspólne cechy: błona komórkowa, jądro, retikulum endoplazmatyczne, rybosomy, cytoszkielet, aparat Golgiego, mitochondrium, peroksysomy.

  • W komórkach roślinnych występują: ściana komórkowa, wakuola centralna (tonoplast), chloroplasty.

  • W komórkach zwierzęcych występują lizosomy i inne specyficzne organelle.

Cykl komórkowy

  • Efektem podziału komórkowego są zazwyczaj dwie genetycznie identyczne komórki potomne.
  • Funkcje podziałów komórkowych: reprodukcja, wzrost i rozwój, odnawianie tkanek (np. szpik kostny tworzy nowe erytrocyty).

Materiał genetyczny komórkowy

  • Genom – komórkowa zawartość DNA, czyli informacja genetyczna komórki.
  • DNA komórki eukariotycznej jest bardzo długie (np. przeciętna komórka ludzkiego ciała zawiera DNA o długości około 2 metrów).
  • Wewnątrz jądra komórkowego DNA jest upakowane w postaci chromosomów.
  • Każdy chromosom posiada jedną długą cząsteczkę DNA, która przenosi od kilkuset do kilku tysięcy genów!
  • Geny – jednostki DNA kodujące cechy dziedziczne organizmu.

Chromosome

  • Każdy gatunek eukariotyczny posiada charakterystyczną liczbę chromosomów, podzielonych na dwa zestawy, po jednym od każdego rodzica.
  • Chromośomy ludzkie, na przykład, obejmują 22 pary autosomów i 2 chromoso - my płciowe (X i Y).

Mejoza

  • Proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, prowadzący do powstania 4 jąder z połową liczby chromosomów komórki macierzystej.
  • Służy do produkcji gamet (komórek płciowych).

Dziedziczenie

  • Zasady dziedziczenia Mendla:
    • Prawo czystości gamet
    • Prawo niezależnej segregacji cech
  • Rodzaje dziedziczenia:
    • Niezupełna dominacja
    • Kodominacja
    • Allele wielokrotne
    • Plejotropia
    • Epistaza
    • Dziedziczenie poligeniczne
  • Wiele chorób genetycznych dziedziczy się jako proste cechy recesywne lub wynika z ekspresji alleli dominujących.

Mitoza

  • Główny proces podziału interfazy w jądrze komórkowym, który duplikuje pojedyncze chromosomy.
  • Etapy: profaza, prometafaza, metafaza, anafaza, telofaza.
  • Cytokineza: podział cytoplazmy po zakończeniu mitozy.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Quiz ten dotyczy podstawowych informacji o komórkach, ich budowie i funkcjach. Dowiesz się, jakie są różnice między komórkami prokariotycznymi a eukariotycznymi oraz jakie organelle znajdują się w komórkach. Sprawdź swoją wiedzę na temat struktury i funkcji komórek.

More Like This

Cell Biology Basics Quiz
24 questions

Cell Biology Basics Quiz

CalmingCherryTree7216 avatar
CalmingCherryTree7216
The Cell: Structure and Function Quiz
42 questions
Cell Biology Basics
50 questions

Cell Biology Basics

GoldChupacabra avatar
GoldChupacabra
Biology: DNA and Cell Structure
32 questions

Biology: DNA and Cell Structure

InvulnerableBeech7388 avatar
InvulnerableBeech7388
Use Quizgecko on...
Browser
Browser