Untitled

คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.)

• รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ส่วนที่ 4 กล่าวถึงคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ
• ป.ป.ช. มีหน้าที่และอำนาจในการไต่สวนและมีความเห็นกรณีมีการกล่าวหาผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง, ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ, ผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ, หรือผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน

พฤติกรรมที่เข้าข่ายการไต่สวน

• มีพฤติการณ์ร่ำรวยผิดปกติ
• ทุจริตต่อหน้าที่
• จงใจปฏิบัติหน้าที่หรือใช้อำนาจขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย
• ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง

อำนาจหน้าที่ ป.ป.ช.

• ไต่สวนและวินิจฉัยว่าเจ้าหน้าที่ของรัฐมีพฤติการณ์ร่ำรวยผิดปกติ, ทุจริตต่อหน้าที่, หรือกระทำความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการหรือความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ในการยุติธรรม
• ดำเนินการตาม พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต

การยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน

• ป.ป.ช. กำหนดให้ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง, ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ, ผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ, ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน, และเจ้าหน้าที่ของรัฐ ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินของตน, คู่สมรส, และบุตรที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ
• ป.ป.ช. มีอำนาจตรวจสอบและเปิดเผยผลการตรวจสอบทรัพย์สินและหนี้สิน

ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง (ตามนิยาม ป.ป.ช.)

• นายกรัฐมนตรี
• รัฐมนตรี
• สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
• สมาชิกวุฒิสภา
• ข้าราชการการเมืองอื่นตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการการเมือง (เช่น ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี, เลขาธิการนายกรัฐมนตรี, โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี)
• ข้าราชการรัฐสภาฝ่ายการเมือง (เช่น ที่ปรึกษาประธานรัฐสภา, ที่ปรึกษาประธานสภาผู้แทนราษฎร/วุฒิสภา, เลขานุการประธานรัฐสภา)
• ผู้บริหารท้องถิ่น, รองผู้บริหารท้องถิ่น, และผู้ช่วยผู้บริหารท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ตามที่ ป.ป.ช. กำหนด)
• สมาชิกสภาท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ตามที่ ป.ป.ช. กำหนด)

เจ้าหน้าที่ของรัฐ (ตามสายตา ป.ป.ช.)

• ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
• ข้าราชการหรือพนักงานส่วนท้องถิ่น
• พนักงานหรือบุคคลผู้ปฏิบัติงานในรัฐวิสาหกิจหรือหน่วยงานของรัฐ
• ผู้บริหารท้องถิ่นหรือสมาชิกสภาท้องถิ่นซึ่งมิใช่ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
• เจ้าพนักงานตามกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่
• อนุกรรมการ, ลูกจ้างของส่วนราชการ, รัฐวิสาหกิจ, หรือหน่วยงานของรัฐ
• บุคคลหรือคณะบุคคลซึ่งใช้อำนาจหรือได้รับมอบให้ใช้อำนาจทางการปกครองของรัฐ

ผู้ดำรงตำแหน่งระดับสูง

• หัวหน้าส่วนราชการระดับกระทรวงหรือกรม (สำหรับข้าราชการพลเรือน)
• ปลัดกระทรวงกลาโหม, ผู้บัญชาการทหารสูงสุด, ผู้บัญชาการเหล่าทัพ (สำหรับข้าราชการทหาร)
• ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ
• ปลัดกรุงเทพมหานคร
• กรรมการและผู้บริหารสูงสุดของรัฐวิสาหกิจ
• หัวหน้าหน่วยงานอิสระตามรัฐธรรมนูญ (เช่น สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง, สำนักงาน ป.ป.ช.)
• กรรมการและผู้บริหารสูงสุด (ตามที่ ป.ป.ช. กำหนด)

การดำเนินคดีแก่ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง

• ป.ป.ช. สงสัยหรือมีการกล่าวหาว่าผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง, ผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ, ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ, หรือผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน มีพฤติกรรมร่ำรวยผิดปกติ, ทุจริตต่อหน้าที่, จงใจปฏิบัติหน้าที่หรือใช้อำนาจขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย, หรือฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง
• หาก ป.ป.ช. มีมติด้วยคะแนนเสียงไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งเห็นว่าผู้นั้นมีพฤติการณ์หรือกระทำความผิด ให้ดำเนินการดังนี้:
  • กรณีฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง: เสนอเรื่องต่อศาลฎีกาเพื่อวินิจฉัย
  • กรณีร่ำรวยผิดปกติ/ทุจริตต่อหน้าที่/จงใจปฏิบัติหน้าที่หรือใช้อำนาจขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือกฎหมาย: ส่งสำนวนการไต่สวนไปยังอัยการสูงสุดเพื่อฟ้องคดีต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
• การไต่สวนข้อเท็จจริงและมีมติ ป.ป.ช. ต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จภายใน 2 ปีนับแต่วันเริ่มดำเนินการไต่สวน

ผลของการพิจารณาคดี

• เมื่อศาลฎีกาประทับรับฟ้อง ผู้ถูกกล่าวหาต้องหยุดปฏิบัติหน้าที่จนกว่าจะมีคำพิพากษา
• ศาลฎีกาพิพากษาว่าผู้ถูกกล่าวหามีพฤติการณ์หรือกระทำผิด ผู้ต้องคำพิพากษาพ้นจากตำแหน่งนับแต่วันหยุดปฏิบัติหน้าที่, ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง, และอาจถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งมีกำหนดเวลาไม่เกิน 10 ปี
• ผู้ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ไม่มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็น ส.ส., ส.ว., สมาชิกสภาท้องถิ่น, หรือผู้บริหารท้องถิ่นตลอดไป และไม่มีสิทธิดำรงตำแหน่งทางการเมืองใดๆ
• ผู้ถูกกล่าวหามีความผิดฐานร่ำรวยผิดปกติหรือทุจริตต่อหน้าที่ ให้ริบทรัพย์สินที่ได้มาจากการกระทำความผิดตกเป็นของแผ่นดิน
• ศาลฯ ให้นำสำนวนการไต่สวนของ ป.ป.ช. เป็นหลัก และมีอำนาจไต่สวนข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานเพิ่มเติมได้

การกล่าวหา ป.ป.ช.

• สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร, สมาชิกวุฒิสภา, หรือสมาชิกของทั้งสองสภา, หรือประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวนไม่น้อยกว่า 20,000 คน มีสิทธิเข้าชื่อกล่าวหาว่ากรรมการ ป.ป.ช. กระทำการตามมาตรา 234 (1)
• ทำได้โดยยื่นต่อประธานรัฐสภาพร้อมหลักฐานตามสมควร
• หากประธานรัฐสภาเห็นว่ามีเหตุอันควรสงสัยว่ามีการกระทำตามที่ถูกกล่าวหา ให้เสนอเรื่องไปยังประธานศาลฎีกาเพื่อตั้งคณะผู้ไต่สวนอิสระจากผู้ซึ่งมีความเป็นกลางทางการเมือง
• ถ้าคณะผู้ไต่สวนอิสระเห็นว่าข้อกล่าวหาไม่มีมูล ให้สั่งยุติเรื่อง (คำสั่งถือเป็นที่สุด)
• ถ้าเห็นว่าผู้ถูกกล่าวหาฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง ให้เสนอเรื่องต่อศาลฎีกาเพื่อวินิจฉัย
• ถ้าเห็นว่าผู้ถูกกล่าวหามีพฤติการณ์ตามที่ถูกกล่าวหา ให้ส่งสำนวนไปยังอัยการสูงสุดเพื่อฟ้องคดีต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง

องค์กรอิสระ ป.ป.ช.

• องค์กรอิสระจัดตั้งขึ้นให้มีความอิสระในการปฏิบัติหน้าที่, เป็นไปตามรัฐธรรมนูญและกฎหมาย
• การปฏิบัติหน้าที่และการใช้อำนาจขององค์กรอิสระต้องเป็นไปโดยสุจริต, เที่ยงธรรม, กล้าหาญ, และปราศจากอคติทั้งปวงในการใช้ดุลพินิจ

สำนักงาน ป.ป.ช.

• เป็นหน่วยงานที่เป็นอิสระ มีฐานะเทียบเท่ากรมตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน
• มีเลขาธิการคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติเป็นผู้บังคับบัญชาขึ้นตรงต่อประธานกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ

องค์ประกอบและวาระการดำรงตำแหน่งของ ป.ป.ช.

• คณะกรรมการ ป.ป.ช. ประกอบด้วยกรรมการจำนวน 9 คน
• พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งตามคำแนะนำของวุฒิสภาจากผู้ซึ่งได้รับการสรรหาโดยคณะกรรมการสรรหา
• ผู้ได้รับการสรรหาต้องมีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์, มีความรู้ความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ด้านกฎหมาย, บัญชี, เศรษฐศาสตร์, การบริหารราชการแผ่นดิน, หรือการอื่นใดอันเป็นประโยชน์ต่อการป้องกันและปราบปรามการทุจริต
• วาระการดำรงตำแหน่ง 7 ปี นับแต่วันที่พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้ง, และดำรงตำแหน่งได้เพียงวาระเดียว
• ถ้าออกไปก่อนวาระและยังไม่มีการแต่งตั้งกรรมการแทน ให้กรรมการเท่าที่เหลืออยู่ปฏิบัติหน้าที่ได้ (เว้นแต่เหลืออยู่ไม่ถึง 5 คน)

คุณสมบัติของผู้ได้รับการสรรหาเป็น ป.ป.ช.

• ต้องเคยรับราชการในตำแหน่งไม่ต่ำกว่าอธิบดีผู้พิพากษา, อธิบดีศาลปกครองชั้นต้น, ตุลาการพระธรรมนูญหัวหน้าศาลทหารกลาง, หรืออธิบดีอัยการ (มาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี)
• เคยรับราชการในตำแหน่งไม่ต่ำกว่าอธิบดีหรือหัวหน้าส่วนราชการที่เทียบเท่า (มาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี)
• เป็นหรือเคยเป็นผู้ดำรงตำแหน่งผู้บริหารสูงสุดของรัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานอื่นของรัฐที่ไม่เป็นส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจ (มาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี)
• ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ของมหาวิทยาลัยในประเทศไทย (และมีผลงานทางวิชาการเป็นที่ประจักษ์)
• เป็นผู้ประกอบวิชาชีพที่มีกฎหมายรับรองการประกอบวิชาชีพ (โดยประกอบวิชาชีพอย่างสม่ำเสมอ ไม่น้อยกว่า 20 ปี)
• เป็นผู้มีความรู้ความชำนาญและประสบการณ์ด้านการบริหาร การเงิน การคลัง การบัญชี หรือการบริหารกิจการวิสาหกิจในระดับไม่ต่ำกว่าผู้บริหารระดับสูงของบริษัทมหาชนจำกัด (ไม่น้อยกว่า 10 ปี)