Modelo ng SPEAKING ni Dell Hymes

Study Notes

Ang wika ay isang mahalagang kasangkapan sa pakikipag-ugnayan. Ito ang daan para magkaunawaan.
Ang modelo ng SPEAKING ay isang panimula sa pag-aaral ng mga salik ng linggwistikong interaksyon.
Ang sitwasyon ay tumutukoy sa lugar at oras ng pakikipag-usap.
Ang partisipante ay tumutukoy sa mga taong kasangkot sa pakikipag-usap.
Ang layunin ng pakikipag-usap ay maaaring impormatibo, panghihikayat, o pang-aliw.
Ang kilos ng pakikipag-usap ay maaaring direktang impormatibo, na may malakas na tono.
Ang mga kasangkapan sa pakikipag-usap ay maaaring ang wika, mga propesyonal na termino o "jargon" sa isang partikular na grupo.
Ang mga patakaran ng pakikipag-usap ay isinasaalang-alang ang mga sensibilidad at limitasyon ng mga tagapakinig.

Ang etno-grapiya ng wika ay nag-aaral ng mga kultural na impluwensya sa wika.
Halimbawa, ang pariralang "Huwag kang mag-ihi dito" sa Cebuano-Filipino ay nagpapakita ng paggamit ng panlaping "mag" sa halip na ang tamang "um".
Ang "mental grammar" ay nabubuo sa pagkatuto ng pangalawang wika. Halimbawa, ang salitang "malling" ay nagmula sa salitang "mall".

Ang wika ay isang mahalagang kasangkapan para sa pakikipag-ugnayan at pagkakaunawaan, ayon kay Dell Hymes.
Ang SPEAKING model, na nilikha ni Dell Hymes, ay naglalarawan ng mga mahahalagang salik sa pakikipag-ugnayan sa pamamagitan ng wika.

Ang lugar at oras ay mahalagang salik sa pakikipag-ugnayan.
Halimbawa, ang pagsasalita sa isang pulong ay magkakaiba sa pagsasalita sa isang pagtitipon ng mga kaibigan.

Ang mga taong kasangkot sa pakikipag-ugnayan ay may mahalagang papel sa pagtukoy ng tono at nilalaman ng pag-uusap.
Halimbawa, ang pakikipag-usap sa isang guro ay magkakaiba sa pakikipag-usap sa isang kapamilya.

Ang layunin ng pakikipag-ugnayan ay mahalaga rin sa pagbuo ng mga salita at parirala.
Halimbawa nito ay ang pagbibigay ng mga impormasyon, panghihikayat, o pagpapatawa.

Ang pagkakasunod-sunod ng mga kilos sa pakikipag-ugnayan ay mahalaga sa pag-unawa ng mensahe.
Halimbawa, ang paggamit ng direct at malakas na tono ng impormatibo na pagsasalita.

Ang mga simbolo at parirala na ginagamit sa pakikipag-ugnayan ay may iba't ibang kahulugan depende sa konteksto.
Halimbawa nito ay ang paggamit ng Ingles sa pag-uusap, o ang paggamit ng mga propesyon o terminolohiya na nauunawaan ng mga kasapi ng isang organisasyon.

Ang paraan ng pakikipag-ugnayan ay mahalaga rin sa pag-unawa ng mensahe.
Halimbawa, ang paggamit ng telepono, sulat, o pakikipagpulong ay may iba't ibang epekto sa pakikipag-ugnayan.

Ang mga panuntunan sa pag-uugali at pakikipag-usap ay mahalaga sa pag-unawa ng konteksto.
Halimbawa ng spesipikong halimbawa nito ay ang pagrespeto sa mga mahihinuhang sensibilidad o mga limitasyon ng mga tagapakinig.

Ang uri ng pakikipag-ugnayan ay mahalaga rin sa pag-unawa ng mensahe.
Halimbawa, ang pag-uusap sa isang debate ay magkakaiba sa pakikipag-usap sa isang pagdiriwang.

Ang pag-aaral ng mga kultura at wika ay nagbibigay ng mas malalim na pag-unawa sa mga paraan ng pakikipag-ugnayan.
Halimbawa nito ay ang pag-aaral ng mga pagkakaiba sa paggamit ng wika sa iba't ibang kultura.

Ang “mental grammar” ay ang sistema ng mga panuntunan sa gramatika na natututuhan ng mga tao sa paglipas ng panahon.
Halimbawa, ang pag-aaral ng pangalawang wika ay nagtuturo sa mga tao ng mga bagong panuntunan sa gramatika.

Ang mga salitang tulad ng “malling” at “mailing” ay mga halimbawa ng mga bagong salita na nabubuo mula sa mga umiiral na salita.
Ang pagbuo ng mga bagong salita ay isang patuloy na proseso sa pagbabago ng wika.