Minojska i spartańska cywilizacja
46 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Który z pałaców minojskich przetrwał zniszczenie?

  • Pałac w Fajstos
  • Pałac w Zakros
  • Pałac w Mykenach
  • Pałac w Knossos (correct)

Jakie były jedne z głównych przyczyn upadku pałaców minojskich?

  • Inwazja Achajów (correct)
  • Wojna z Rzymianami
  • Inwazja Etrusków
  • Prześladowania polityczne

Jaki charakter miał odcisk pieczęci znaleziony w Knossos?

  • Militarny
  • Domowy
  • Targowy
  • Religijny (correct)

Co symbolizuje tron w sali tronowej w Knossos?

<p>Opiekę bóstw nad królem (C)</p> Signup and view all the answers

Co miało miejsce w drugiej połowie XV wieku p.n.e., co mogło przyczynić się do upadku pałaców minojskich?

<p>Wybuch wulkanu na wyspie Thera (D)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest nazwa cywilizacji, która powstała w Mykenach?

<p>Cywilizacja mykeńska (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie pomieszczenia znajdowały się wokół dziedzińca w pałacu w Knossos?

<p>Warsztaty i magazyny (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie było główne zadanie młodych wojowników spartańskich w ramach kryptei?

<p>Eliminowanie najaktywniejszych helotów (D)</p> Signup and view all the answers

Co spartiaci robili, aby zdobyć żywność podczas kryptei?

<p>Atakowali gospodarstwa helotów (C)</p> Signup and view all the answers

Jaki element architektoniczny dominuje w rekonstrukcji pałacu w Knossos?

<p>Rozległy dziedziniec (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie były warunki, w jakich młodzież spartańska przechodziła krypteję?

<p>Byli izolowani i nie mieli stałych ubrania (C)</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę pełnił pieniądz w polis greckich?

Signup and view all the answers

Czym charakteryzował się Związek Peloponeski utworzony przez Spartę?

<p>Obowiązkowe było przysyłanie wojska na wezwanie (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie hipotezy krążą o funkcji krypteji?

<p>Mogła pełnić rolę rytuału przejścia do grupy hoplitów (C)</p> Signup and view all the answers

Kim był prawodawca odpowiedzialny za ustrój Sparty?

<p>Likurg (C)</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę pełnili królowie Sparty?

<p>Dowodili armią i sprawowali kult religijny (D)</p> Signup and view all the answers

Kto miał największą władzę w Sparcie?

<p>Eforzy (D)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywało się zgromadzenie obywatelskie w Sparcie?

<p>Apella (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie klasy społecznej istniały w Sparcie?

<p>Trzy klasy społeczne (C)</p> Signup and view all the answers

Co charakteryzowało hoplitów spartańskich?

<p>Nosili pancerz ważący do 35 kg (B)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywała się popularna ceramika w Sparcie?

<p>Lakońska (B)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywa się poezja związana z patriotyzmem w Sparcie?

<p>Poezja tyrtejska (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki był główny powód upadku kultury materialnej w okresie p.n.e.?

<p>Zanik znajomości pisma (C)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza literą A w modelu ruin Myken?

<p>Groby szybowe (B)</p> Signup and view all the answers

Kto odkrył maskę Agamemnona i kiedy?

<p>Heinrich Schliemann w 1874 r. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie pismo stworzyli Kreteńczycy?

<p>Pismo linearne A (C)</p> Signup and view all the answers

Kto odczytał pismo linearne B i w jakim roku?

<p>Michael Ventris i John Chadwick w 1953 r. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie informacje można znaleźć w dokumentach zapisanych pismem linearne B?

<p>Notatki ekonomiczne (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie bogi są wymieniane w dokumentach pismem linearne B?

<p>Zeus, Posejdon, Ares (B)</p> Signup and view all the answers

Czym wyróżniała się Brama Lwia?

<p>Miała kolumny wspierające lwice (D)</p> Signup and view all the answers

Co stanowiło główną motywację kolonistów do zakupu nowych terenów?

<p>Niezależność i samodzielność (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie były typowe siły, które brały udział w wyprawach kolonizacyjnych?

<p>Oddział hoplitów i lekkozbrojnych (A)</p> Signup and view all the answers

Co koloniści otrzymywali w przypadku udanej wyprawy?

<p>Nowe prawa obywatelskie (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie surowce były istotne dla kolonizacji zgodnie z opisanymi celami kolonistów?

<p>Dobra żywnościowe i tereny pod uprawę (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie były przyczyny narastania problemu ludnościowego w Grecji w VIII w.p.n.e.?

<p>Podwojenie liczby ludności bez zwiększenia areałów (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie było znaczenie Apollina w kontekście kolonizacji?

<p>Jego wyrocznia doradzała w sprawach kolonizacji. (A)</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę odgrywał „agathoi” w kolonizacji?

<p>Byli to bogaci i wpływowi ludzie, często pozostawali w ojczyźnie. (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje miały dla terenów objętych władzą sprawnie działających państw kolonizację?

<p>Utrata sytuacji strategicznej przez te państwa. (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką funkcję pełniły drachmy w starożytnej Grecji?

<p>Jednostki monetarne (B)</p> Signup and view all the answers

Co symbolizowało godło na monetach greckich?

<p>Tożsamość polis (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie było znaczenie terminu 'barbaros' w kontekście starożytnej Grecji?

<p>Określenie ludzi mówiących niezrozumiale (D)</p> Signup and view all the answers

Czym były emporia w starożytności?

<p>Porty handlowe (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie były konsekwencje hellenizacji dla społeczeństw niegreckich?

<p>Zatracenie lokalnych tradycji (B)</p> Signup and view all the answers

W jakim okresie miała miejsce wojna peloponeska?

<p>431-404 p.n.e. (B)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywała się kraina, która została podbita przez Dorów?

<p>Lakonii (D)</p> Signup and view all the answers

Czym charakteryzowało się wychowanie spartańskie?

<p>Dyscypliną i przygotowaniem do walki (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Cywilizacja minojska

Cywilizacja, która rozwijała się na Krecie w okresie od ok. 2700 do 1450 roku p.n.e. Znana z rozbudowanych pałaców, zaawansowanego rolnictwa, sztuki i handlu.

Pałac w Knossos

Znany pałac minojski, który uniknął zniszczenia, prawdopodobnie dzięki temu, że był usytuowany na równinie, a nie na wzgórzu.

Dziedziniec w pałacu Knossos

Ważny element architektoniczny w pałacach minojskich, centralne miejsce w kompleksie, wokół którego skupiają się inne budynki.

Paryżanka

Część fresku z pałacu Knossos, przedstawiająca kobietę, która prawdopodobnie jest ubrana w sposób typowy dla kobiet z tamtej epoki i miejsca.

Signup and view all the flashcards

Katastrofa naturalna

Jeden z możliwych powodów upadku cywilizacji minojskiej. Może to być katastrofalne wydarzenie, które zniszczyło infrastrukturę i życie.

Signup and view all the flashcards

Gestykulacja w modlitwie

Typowy gest wymawiania modlitwy w religii minojskiej, polegający na przyłożeniu pięści do czoła.

Signup and view all the flashcards

Achajowie

Grupa ludzi, którzy prawdopodobnie byli odpowiedzialni za najeżdżanie i niszczenie pałaców minojskich.

Signup and view all the flashcards

Bogini minojska

Sposób przedstawiania bóstw w religii minojskiej: potężne, często przedstawiane z lwami, symbole władzy.

Signup and view all the flashcards

Okres p.n.e.

Okres w historii Grecji, charakteryzujący się upadkiem kultury materialnej, w tym zanikiem pisma i regresją demograficzną. Nazwa pochodzi od archeologów, którzy zaobserwowali ten upadek.

Signup and view all the flashcards

Groby szybowe w Mykenach

Zbiór grobów szybowych w Mykenach, w których składano zmarłych wraz z ich dobytkiem. Odkryte przez Heinricha Schliemanna w latach 1876-1878, bogactwa odkryte w tych grobach, w tym maska Agamemnona, świadczą o bogactwie i kulturze Mykeńczyków.

Signup and view all the flashcards

Brama Lwia w Mykenach

Jedna z dwóch głównych bram prowadzących do cytadeli w Mykenach. Nazwana tak ze względu na dwie lwie rzeźby wspierające się na bazie kolumny. Zbudowana z "cyklopich" obrobionych bloków kamiennych.

Signup and view all the flashcards

Maska Agamemnona

Słynna maska z okresu mykeńskiego, wykonana z złota i ozdobiona haftami. Została odkryta w 1874 r. i jest najczęściej wiązana z postacią Agamemnona, chociaż jej prawdziwy właściciel jest nieznany.

Signup and view all the flashcards

Pismo Linearne B

System pisma używany przez Mykeńczyków. Został odczytany w 1953 r. przez Michaela Ventrisa i Johna Chadwicka. Jest to pierwsze pismo greckie, obejmujące głównie notatki o charakterze ekonomicznym.

Signup and view all the flashcards

Pismo Linearne A

Starsze pismo używane przez Kreteńczyków. Składało się z 85 znaków i mimo wielu prób nie udało się go rozszyfrować, ponieważ brak tekstów dwujęzycznych.

Signup and view all the flashcards

Gliniane tabliczki w cywilizacjach minojskiej i mykeńskiej

Powszechnie używany materiał pisarski w cywilizacjach minojskiej i mykeńskiej. Tabliczki służyły do rejestrowania informacji o charakterze gospodarczym.

Signup and view all the flashcards

Znaki w pismach linearnych

Zestaw znaków używanych w pismach linearnych, które tworzyły linie na glinianych tabliczkach.

Signup and view all the flashcards

Konsultacja z wyrocznią Apollina w Delfach

Wnioskowanie o słuszność przedsięwzięcia i miejsce założenia kolonii, aby zapewnić powodzenie wyprawy. Grecy wierzyli, że wyrocznia Apollina w Delfach jest źródłem prawdziwych przepowiedni.

Signup and view all the flashcards

Cele kolonizacji greckiej

Główne cele podróży kolonizacyjnych Greków. Były to zazwyczaj tereny, które kolonizatorzy uważali za łatwe do zajęcia i kontroli.

Signup and view all the flashcards

Skala greckiej wyprawy kolonizacyjnej

Liczba członków przeciętnej greckiej wyprawy kolonizacyjnej, która zazwyczaj składała się z ok. 300 mężczyzn, w tym hoplitów i lekkozbrojnych.

Signup and view all the flashcards

Zalety kolonizacji w Grecji

Główny sposób, w jaki Grecy zdobywali ziemię i bogactwa podczas kolonizacji. Pozytywne skutki kolonizacji, takie jak dostęp do nowych zasobów, dawały kolonistom możliwość awansu społecznego.

Signup and view all the flashcards

Przyczyny kolonizacji greckiej

Główny powód, dla którego Grecy decydowali się na kolonizację: wzrost populacji i niedostatek ziemi w Grecji.

Signup and view all the flashcards

Obszary docelowe kolonizacji greckiej

Tereny, które kolonizatorzy greccy starali się wykorzystać i z których czerpali korzyści, w celu poprawy warunków życia i osiągnięcia awansu społecznego.

Signup and view all the flashcards

Awans społeczny w koloniach greckich

Status społeczny i materialny, którego pragnęli Grecy, decydując się na kolonizację.

Signup and view all the flashcards

Drachma

Jednostka monetarna w starożytnej Grecji, równa 6 oboli.

Signup and view all the flashcards

Mina

Jednostka obliczeniowa w starożytnej Grecji, równa 60 drachmom.

Signup and view all the flashcards

Talent

Jednostka obliczeniowa w starożytnej Grecji, równa 60 minom i 6000 drachmom.

Signup and view all the flashcards

Godło polis na monetach

Oznaczanie własnej tożsamości na monetach, np. poprzez herb.

Signup and view all the flashcards

Barbaros

"Barbarzyńca" - potoczne określenie osób, które nie mówiły po grecku.

Signup and view all the flashcards

Hellenizacja

Uleganie wpływom kultury greckiej, np. poprzez przyjmowanie języka, obyczajów czy wierzeń.

Signup and view all the flashcards

Apoikiai

Kolonie greckie, które zachowały niezależność od miasta macierzystego.

Signup and view all the flashcards

Emporia

Część miasta w starożytności, skupiająca handel.

Signup and view all the flashcards

Ustrój Sparty

Ustrój państwa spartańskiego, zwanego też Lacedemonem, którego stworzenie przypisywano Likurgowi i jego "Wielkiej Retrze".

Signup and view all the flashcards

Królowie Sparty

Dwóch dziedzicznych królów, którzy stali na czele państwa spartańskiego.

Signup and view all the flashcards

Geruzja

30-osobowa rada starszych w Sparcie, do której należeli królowie.

Signup and view all the flashcards

Eforowie

Pięciu najwyższych urzędników w Sparcie, którzy sprawowali władzę w czasie pokoju.

Signup and view all the flashcards

Apella

Zgromadzenie obywatelskie w Sparcie, które wybierało gerontów i eforów.

Signup and view all the flashcards

Spartiaci

Klasa społeczna w Sparcie, stanowiąca obywateli, potomków Dorów, posiadająca prawa polityczne.

Signup and view all the flashcards

Heloci

Klasa społeczna w Sparcie, składająca się z niewolników, potomków podbitej ludności.

Signup and view all the flashcards

Periojkowie

Klasa społeczna w Sparcie, składająca się z ludności wolnej, ale pozbawionej praw politycznych.

Signup and view all the flashcards

Krypteia

Spartański zwyczaj polegający na tym, że młodzi wojownicy, wyposażeni tylko w noże, napadali na wioski helotów. Miało to na celu pozyskanie pożywienia, wzbudzenie strachu i eliminację najgroźniejszych niewolników.

Signup and view all the flashcards

Związek Peloponeski

Naczelna władza nad Peloponezem, sojusz militarny miast-państw, utworzony przez Spartę około 550 r. p.n.e.

Signup and view all the flashcards

Hoplici

Pełnoprawni wojownicy spartańscy, uzbrojeni w tarcze i włócznie.

Signup and view all the flashcards

Krypteia jako rytuał

Tradycja, która pozwala przypuszczać, że krypteia była nie tylko metodą zastraszania helotów, ale także obrzędem przejścia dla młodych Spartan, celebrującym ich transformację w pełnoprawnych wojowników.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Starożytna Grecja: Wpływ warunków geograficznych

  • Klimat śródziemnomorski sprzyjał uprawie oliwek i winogron
  • Ukształtowanie terenu wpłynęło na powstanie miast-państw (polis)

Początki cywilizacji greckiej

  • Pierwsze ślady osadnictwa (7 tysięcy lat p.n.e.) na Cykladach, Krecie.
  • Najstarsze zapisy greckie z XVII w. p.n.e.
  • Grecy wywodzą się z grup indoeuropejskich, które migrowały na Bałkany od II tysiąclecia p.n.e.
  • Minojska cywilizacja rozwijała się na Krecie w połowie XV wieku p.n.e. (i wywierała wpływ na Greków)

Kultura minojska

  • Stworzona przez ludy niespokrewnione z Grekami
  • Okres świetności w połowie XV w. p.n.e.
  • Centrum polityczne i gospodarcze – pałac w Knossos (ok. 1700 r. p.n.e.)
  • Wielobarwne freski z motywami roślinnymi i zwierzęcymi (byki)
  • Dostęp do bieżącej wody

Kultura mykeńska

  • Nazwana tak od miasta Mykeny
  • Powstało w pierwszej połowie II tysiąclecia p.n.e.
  • Pałace otoczone murami (w odróżnieniu od minojskich)
  • Tematyka wojenna (malowidła ścienne)
  • W pałacach funkcjonowały warsztaty i magazyny, administracja
  • Wytwarzanie ceramiki

Wieki Ciemne

  • Okres upadku kultury greckiej od XII do IX w. p.n.e.
  • Brak zapisanych informacji i regres demograficzny.

Wielka Kolonizacja

  • Migrację Greków na wybrzeża Morza Śródziemnego rozpoczynająca się około 770 p.n.e.
  • Powodowane przez przepełnienie terenów Grecji i poszukiwanie nowych zasobów.
  • Założenie faktorii handlowych (emporia)

Sparta (ustrój, wychowanie, społeczeństwo)

  • Powstała na przełomie XIII i XII w. p.n.e., po podboju Lakonii przez Dorów
  • Niewolnicy (heloci) pracowali na ziemiach spartańskich
  • Ustrój monarchiczny, z dwoma królami, Radą Starszych (geruzja) i Eforami
  • Spartanie – obywatele, heloci – niewolnicy, periojkowie – mieszkańcy bez praw politycznych
  • Stosowano surowe wychowanie wojenne, aby wykształcić zdeterminowanych wojowników.

Ateny (ustrój, ostracyzm, reformy)

  • Związek kilku gmin w Attyce w IX wieku p.n.e.
  • Król (basileùs) początkowo rządził, z czasem arystokracja przejęła kontrolę.
  • Reformy Solona (594 p.n.e.) – umorzenie długów chłopskich, podział obywateli na klasy majątkowe, nadanie praw politycznych bogatszym
  • Klejstenes (508-507 p.n.e.) - podział administracyjny Aten na demy, rady 500, ostracyzm
  • Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) - rozszerzenie demokracji, wysokie stanowiska dla wszystkich obywateli, rozwój kultureczny i artystyczny.

Wojny Grecko-Perskie

  • Powstanie jońskie (499-494 p.n.e.)
  • Bitwa pod Maratonem (490 p.n.e.) – zwycięstwo Ateńczyków
  • Bitwa pod Termopilami (480 p.n.e.) – bohaterstwo Spartan
  • Bitwa pod Salaminą (480 p.n.e.) – zwycięstwo floty greckiej
  • Bitwa pod Platejami (479 p.n.e.) – ostateczne zwycięstwo Greków nad Persami

Wojna Peloponeska

  • Konflikt między Spartą a Atenami o hegemonię w Grecji (431-404 p.n.e.)
  • Sparta przejęła władzę po zwycięstwie

Podboje Filipa II Macedońskiego i Aleksandra Wielkiego

  • Filip II zjednoczył Macedonię i podbił wiele terenów greckich
  • Aleksander Wielki rozszerzył imperium, podbijając imperium perskie.
  • Aleksander przejął władzę po śmierci ojca.

Hellenizm

  • Epoka po śmierci Aleksandra Wielkiego
  • Znaczące zmiany kulturowo-społeczne w wyniku zjednoczenia Greków i Persów
  • Znaczący rozwój filozofii, nauki, literatury, sztuki i architektura.
  • Utworzenie wielkich bibliotek i ośrodków nauki

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Starożytna Grecja PDF

Description

Sprawdź swoją wiedzę na temat cywilizacji minojskiej i spartańskiej. Dowiedz się więcej o pałacach, tajemnicach i strukturach społecznych tych starożytnych kultur. Quiz obejmuje pytania dotyczące Knossos, kryptei i roli pieniądza w polis greckich.

More Like This

Unveiling the Marvels of the Minoan Civilization
10 questions

Unveiling the Marvels of the Minoan Civilization

IntimatePeach avatar
IntimatePeach
Minoan Civilization in the Aegean
10 questions

Minoan Civilization in the Aegean

FelicitousSalmon avatar
FelicitousSalmon
Minoan Civilization Overview
5 questions

Minoan Civilization Overview

AwesomeGreenTourmaline avatar
AwesomeGreenTourmaline
Cretan Minoan Civilization Overview
5 questions

Cretan Minoan Civilization Overview

AwesomeGreenTourmaline avatar
AwesomeGreenTourmaline
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser