Minojska i spartańska cywilizacja

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Który z pałaców minojskich przetrwał zniszczenie?

Pałac w Fajstos

Pałac w Zakros

Pałac w Mykenach

Pałac w Knossos (correct)

Jakie były jedne z głównych przyczyn upadku pałaców minojskich?

Inwazja Achajów (correct)

Wojna z Rzymianami

Inwazja Etrusków

Prześladowania polityczne

Jaki charakter miał odcisk pieczęci znaleziony w Knossos?

Militarny

Domowy

Targowy

Religijny (correct)

Co symbolizuje tron w sali tronowej w Knossos?

Opiekę bóstw nad królem Signup and view all the answers

Co miało miejsce w drugiej połowie XV wieku p.n.e., co mogło przyczynić się do upadku pałaców minojskich?

Wybuch wulkanu na wyspie Thera Signup and view all the answers

Jaka jest nazwa cywilizacji, która powstała w Mykenach?

Cywilizacja mykeńska Signup and view all the answers

Jakie pomieszczenia znajdowały się wokół dziedzińca w pałacu w Knossos?

Warsztaty i magazyny Signup and view all the answers

Jakie było główne zadanie młodych wojowników spartańskich w ramach kryptei?

Eliminowanie najaktywniejszych helotów Signup and view all the answers

Co spartiaci robili, aby zdobyć żywność podczas kryptei?

Atakowali gospodarstwa helotów Signup and view all the answers

Jaki element architektoniczny dominuje w rekonstrukcji pałacu w Knossos?

Rozległy dziedziniec Signup and view all the answers

Jakie były warunki, w jakich młodzież spartańska przechodziła krypteję?

Byli izolowani i nie mieli stałych ubrania Signup and view all the answers

Jaką rolę pełnił pieniądz w polis greckich?

Signup and view all the answers

Czym charakteryzował się Związek Peloponeski utworzony przez Spartę?

Obowiązkowe było przysyłanie wojska na wezwanie Signup and view all the answers

Jakie hipotezy krążą o funkcji krypteji?

Mogła pełnić rolę rytuału przejścia do grupy hoplitów Signup and view all the answers

Kim był prawodawca odpowiedzialny za ustrój Sparty?

Likurg Signup and view all the answers

Jaką rolę pełnili królowie Sparty?

Dowodili armią i sprawowali kult religijny Signup and view all the answers

Kto miał największą władzę w Sparcie?

Eforzy Signup and view all the answers

Jak nazywało się zgromadzenie obywatelskie w Sparcie?

Apella Signup and view all the answers

Jakie klasy społecznej istniały w Sparcie?

Trzy klasy społeczne Signup and view all the answers

Co charakteryzowało hoplitów spartańskich?

Nosili pancerz ważący do 35 kg Signup and view all the answers

Jak nazywała się popularna ceramika w Sparcie?

Lakońska Signup and view all the answers

Jak nazywa się poezja związana z patriotyzmem w Sparcie?

Poezja tyrtejska Signup and view all the answers

Jaki był główny powód upadku kultury materialnej w okresie p.n.e.?

Zanik znajomości pisma Signup and view all the answers

Co oznacza literą A w modelu ruin Myken?

Groby szybowe Signup and view all the answers

Kto odkrył maskę Agamemnona i kiedy?

Heinrich Schliemann w 1874 r. Signup and view all the answers

Jakie pismo stworzyli Kreteńczycy?

Pismo linearne A Signup and view all the answers

Kto odczytał pismo linearne B i w jakim roku?

Michael Ventris i John Chadwick w 1953 r. Signup and view all the answers

Jakie informacje można znaleźć w dokumentach zapisanych pismem linearne B?

Notatki ekonomiczne Signup and view all the answers

Jakie bogi są wymieniane w dokumentach pismem linearne B?

Zeus, Posejdon, Ares Signup and view all the answers

Czym wyróżniała się Brama Lwia?

Miała kolumny wspierające lwice Signup and view all the answers

Co stanowiło główną motywację kolonistów do zakupu nowych terenów?

Niezależność i samodzielność Signup and view all the answers

Jakie były typowe siły, które brały udział w wyprawach kolonizacyjnych?

Oddział hoplitów i lekkozbrojnych Signup and view all the answers

Co koloniści otrzymywali w przypadku udanej wyprawy?

Nowe prawa obywatelskie Signup and view all the answers

Jakie surowce były istotne dla kolonizacji zgodnie z opisanymi celami kolonistów?

Dobra żywnościowe i tereny pod uprawę Signup and view all the answers

Jakie były przyczyny narastania problemu ludnościowego w Grecji w VIII w.p.n.e.?

Podwojenie liczby ludności bez zwiększenia areałów Signup and view all the answers

Jakie było znaczenie Apollina w kontekście kolonizacji?

Jego wyrocznia doradzała w sprawach kolonizacji. Signup and view all the answers

Jaką rolę odgrywał „agathoi” w kolonizacji?

Byli to bogaci i wpływowi ludzie, często pozostawali w ojczyźnie. Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje miały dla terenów objętych władzą sprawnie działających państw kolonizację?

Utrata sytuacji strategicznej przez te państwa. Signup and view all the answers

Jaką funkcję pełniły drachmy w starożytnej Grecji?

Jednostki monetarne Signup and view all the answers

Co symbolizowało godło na monetach greckich?

Tożsamość polis Signup and view all the answers

Jakie było znaczenie terminu 'barbaros' w kontekście starożytnej Grecji?

Określenie ludzi mówiących niezrozumiale Signup and view all the answers

Czym były emporia w starożytności?

Porty handlowe Signup and view all the answers

Jakie były konsekwencje hellenizacji dla społeczeństw niegreckich?

Zatracenie lokalnych tradycji Signup and view all the answers

W jakim okresie miała miejsce wojna peloponeska?

431-404 p.n.e. Signup and view all the answers

Jak nazywała się kraina, która została podbita przez Dorów?

Lakonii Signup and view all the answers

Czym charakteryzowało się wychowanie spartańskie?

Dyscypliną i przygotowaniem do walki Signup and view all the answers

Study Notes

Starożytna Grecja: Wpływ warunków geograficznych

Klimat śródziemnomorski sprzyjał uprawie oliwek i winogron
Ukształtowanie terenu wpłynęło na powstanie miast-państw (polis)

Początki cywilizacji greckiej

Pierwsze ślady osadnictwa (7 tysięcy lat p.n.e.) na Cykladach, Krecie.
Najstarsze zapisy greckie z XVII w. p.n.e.
Grecy wywodzą się z grup indoeuropejskich, które migrowały na Bałkany od II tysiąclecia p.n.e.
Minojska cywilizacja rozwijała się na Krecie w połowie XV wieku p.n.e. (i wywierała wpływ na Greków)

Kultura minojska

Stworzona przez ludy niespokrewnione z Grekami
Okres świetności w połowie XV w. p.n.e.
Centrum polityczne i gospodarcze – pałac w Knossos (ok. 1700 r. p.n.e.)
Wielobarwne freski z motywami roślinnymi i zwierzęcymi (byki)
Dostęp do bieżącej wody

Kultura mykeńska

Nazwana tak od miasta Mykeny
Powstało w pierwszej połowie II tysiąclecia p.n.e.
Pałace otoczone murami (w odróżnieniu od minojskich)
Tematyka wojenna (malowidła ścienne)
W pałacach funkcjonowały warsztaty i magazyny, administracja
Wytwarzanie ceramiki

Wieki Ciemne

Okres upadku kultury greckiej od XII do IX w. p.n.e.
Brak zapisanych informacji i regres demograficzny.

Wielka Kolonizacja

Migrację Greków na wybrzeża Morza Śródziemnego rozpoczynająca się około 770 p.n.e.
Powodowane przez przepełnienie terenów Grecji i poszukiwanie nowych zasobów.
Założenie faktorii handlowych (emporia)

Sparta (ustrój, wychowanie, społeczeństwo)

Powstała na przełomie XIII i XII w. p.n.e., po podboju Lakonii przez Dorów
Niewolnicy (heloci) pracowali na ziemiach spartańskich
Ustrój monarchiczny, z dwoma królami, Radą Starszych (geruzja) i Eforami
Spartanie – obywatele, heloci – niewolnicy, periojkowie – mieszkańcy bez praw politycznych
Stosowano surowe wychowanie wojenne, aby wykształcić zdeterminowanych wojowników.

Ateny (ustrój, ostracyzm, reformy)

Związek kilku gmin w Attyce w IX wieku p.n.e.
Król (basileùs) początkowo rządził, z czasem arystokracja przejęła kontrolę.
Reformy Solona (594 p.n.e.) – umorzenie długów chłopskich, podział obywateli na klasy majątkowe, nadanie praw politycznych bogatszym
Klejstenes (508-507 p.n.e.) - podział administracyjny Aten na demy, rady 500, ostracyzm
Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) - rozszerzenie demokracji, wysokie stanowiska dla wszystkich obywateli, rozwój kultureczny i artystyczny.

Wojny Grecko-Perskie

Powstanie jońskie (499-494 p.n.e.)
Bitwa pod Maratonem (490 p.n.e.) – zwycięstwo Ateńczyków
Bitwa pod Termopilami (480 p.n.e.) – bohaterstwo Spartan
Bitwa pod Salaminą (480 p.n.e.) – zwycięstwo floty greckiej
Bitwa pod Platejami (479 p.n.e.) – ostateczne zwycięstwo Greków nad Persami

Wojna Peloponeska

Konflikt między Spartą a Atenami o hegemonię w Grecji (431-404 p.n.e.)
Sparta przejęła władzę po zwycięstwie

Podboje Filipa II Macedońskiego i Aleksandra Wielkiego

Filip II zjednoczył Macedonię i podbił wiele terenów greckich
Aleksander Wielki rozszerzył imperium, podbijając imperium perskie.
Aleksander przejął władzę po śmierci ojca.

Hellenizm

Epoka po śmierci Aleksandra Wielkiego
Znaczące zmiany kulturowo-społeczne w wyniku zjednoczenia Greków i Persów
Znaczący rozwój filozofii, nauki, literatury, sztuki i architektura.
Utworzenie wielkich bibliotek i ośrodków nauki

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Sprawdź swoją wiedzę na temat cywilizacji minojskiej i spartańskiej. Dowiedz się więcej o pałacach, tajemnicach i strukturach społecznych tych starożytnych kultur. Quiz obejmuje pytania dotyczące Knossos, kryptei i roli pieniądza w polis greckich.