Milieu en Aardwetenschappen Quiz

### Introductie

• Duurzame ontwikkeling: ontwikkeling die voorziet in de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen
• Het Brundtland-rapport (1987): benadrukt de verbanden tussen sociale rechtvaardigheid, economische groei en milieuproblemen bij duurzame ontwikkeling
• 3P-model (1994 door John Elkington): duurzame ontwikkeling kan alleen bereikt worden als er rekening wordt gehouden met People, Planet en Profit – Donutmodel (2012 door Kate Raworth): voorstelling van een veilige en rechtvaardige ruimte voor de mensheid, rekening houdend met het ecologische plafond en het sociaal fundament
• Duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's): agenda voor duurzame ontwikkeling
• Global footprint: aantal globale impact, in verband met mondiale uitdagingen
• Bepaalde uitdagingen rondom duurzaamheid: klimaatverandering, biodiversiteit, demografie, energie, grondstoffen en de circulaire economie

Klimaat

• Het Holoceen: geologisch tijdvak van 9000 jaar voor Christus tot heden, gekenmerkt door een zeer stabiel klimaat
• Industriële revolutie: overgang van handmatige naar machinaal vervaardigde goederen met fossiele brandstoffen, leidde tot klimaatopwarming
• Klimaatmitigatie: stoppen van klimaatverandering door broeikasgassen te verminderen
• Klimaatadaptatie: aanpassen aan een veranderend klimaat
• Geschiedenis van temperatuurvariaties op aarde (ijstijden en interglacialen, verhoogde tempratuur aanvang 18e eeuw)
• De oorzaken van de klimaatverandering: fossiele brandstoffen, natuurlijke fenomenen, menselijke activiteiten
• Factoren die de klimaatverandering beïnvloeden: aerosolen, vulkaanuitbarstingen, albedo effect
• Stralingsforcering: verandering in de straling van de aarde door bepaalde factoren (positieve stralingsforcering=meer straling binnen, negatieve stralingsforcering=minder straling binnen)

Biodiversiteit

• Biodiversiteit: variabiliteit onder levende organismen in alle bronnen, terrestrische, mariene en andere aquatische ecosystemen
• Soortvorming: evoluerende proces waarbij populaties van eenzelfde soort tot verschillende soorten evolueren (o.a. door natuurlijke selectie)
• Uitsterving van soorten: natuurlijke uitsterving, massa-uitsterving, overkill-hypothese (overjacht)
• Moderne biodiversiteitsverliezen:
• Verschillende soorten dieren die bedreigd zijn
• De belangrijkste bedreigingen: habitatverlies, overexploitatie, klimaatverandering, vervuiling, invasieve soorten
• Overzicht van soortvorming en uitstervingen:
• Ontwikkeling van het aantal soorten

Demografie

• Bevolkingsgroei: exponentiële groei sinds de industriële revolutie
• Sterftegeschiedenis en trends: daling van sterftecijfers sinds de industriële revolutie
• Relatieve levensduur en sterfte: verband tussen de bevolkingsgroei
• De rol van oorlog en conflicten op de populatie en demografische veranderingen
• Factoren die de bevolkingsgroei beïnvloeden: kindersterfte, klimaatverandering, oorlog, migratie, voedselzekerheid

Energie

• Energie: datgene wat verandering veroorzaakt in de natuur, gemeten in Joules
• Energiebronnen: fossiele brandstoffen (olie, kolen, gas), hernieuwbare energie (zon, wind, water), kernenergie
• Energie-efficiëntie en rendement: verbruik van energie, in relatie tot gewenste output. Voorbeeld van een energielabel
• Rebound effectenen: het vervangen van een energieverslindend apparaat door een efficiëntere versie kan niet leiden tot minder verbruik in verband met de hogere beschikbaarheid van het apparaat
• Energie-gebruik en veranderingen in sectoren:
• Industrie
• Transport
• Bebouwde omgeving

Grondstoffen en Circulaire Economie

• Grondstoffen: stoffen of hulpbronnen die nodig zijn voor producten of goederen
• Hernieuwbare vs. niet-hernieuwbare grondstoffen
• Trends in de vraag naar materialen, in historische context
• Vraag naar materialen en de invloed van bevolkingsgroei, welvaart en technologie
• Materiaalschaarste: absolute vs. structurele, in relatie met de behoefte aan de grondstof en beschikbaarheid van alternatieve oplossingen – Afvalproductie en afvalbeheer in functie van inkomeniveau
• Levenscyclusanalyse: impact van materialen tijdens productie, gebruiksfase en recyclage

Voedselzekerheid

• Voedselzekerheid: toegang tot voldoende, veilig en voedzaam voedsel
• Drietal aspecten van ondervoeding: Stunting, Wasting, Overweight
• Historische trends in voedselveiligheid en voedselproductie
• Impact op de uitbreiding van de landbouw en de vraag naar landbouwgrond. – Impact van klimaatverandering op de landbouwproductie – Voedselverspilling
• Duurzame voedselproductiesystemen

Mobiliteit

• Geschiedenis van vragen naar mobiliteit
• Uitdagingen van mobiliteit, bv. grote klimaatimpact van het transport.
• Alternatieven van vervoer
• Technologie en mobiliteit
• Impact van mobiliteit op milieu en maatschappij, bv. congestie, luchtvervuiling

Menselijk gedrag

• Conditioneren vs. motiveren: het effect van beloning en straf op gedrag, in combinatie met het bewust en onbewust denken
• Sociale dilemma's: situaties waarin individuele rationaliteit leidt tot collectief slechte resultaten
• Factoren die de houding van mensen tegenover duurzaamheid beïnvloeden: individuele verschillen, maatschappelijke waarden, culturele normen.

### Mondiaal bestuur

• Internationaal beleid en recht: principe van intergenerationele rechtvaardigheid, duurzaam gebruik, intragenerationele rechtvaardigheid en integratie
• Nationale aansprakelijkheid
• Multilaterale onderhandelingen: uitdagingen (groot aantal deelnemers, consensus, conflicten, uitlopende belangen)
• Groepscoalities: vormen een manier om de complexiteit van negatieve aspecten van het multilateraal gedrag te verminderen
• Tragedy of the commons en voorbeelden van internationale beleidsmaatregelen

Sociale en Economische Ongelijkheid

• Ongelijkheid als multidimensionaal concept: niet alleen financieel, maar ook sociaal, cultureel, en toegang tot middelen
• Trends in ongelijkheid, rijkdom en armoede: de kloof tussen arm en rijk, de rol van globalisering en economisch systeem
• Definitie van BBP en wat het niet meet (bv. onbetaald werk) en het verschil met welzijn
• Factoren die ongelijkheid beïnvloeden: globalisering, historische context, beleid, en politieke systemen
• Sociale impactanalyse in relatie tot beleid

Test je kennis over de biosfeer, lithosfeer en de impact van menselijke activiteiten op het milieu. Deze quiz behandelt belangrijke vragen over klimaatverandering, grondstoffen en de effecten van natuurlijke fenomenen op de aarde. Ben jij voorbereid om deze uitdaging aan te gaan?