Middeleeuws Theater (500-1500)
15 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat was de belangrijkste reden voor het gebrek aan theater in de vroege middeleeuwen?

  • De schaarste aan acteurs.
  • De afschaffing van alle vormen van kunst.
  • De invloed van de Kerk die theater afkeurde. (correct)
  • Het ontbreken van theaters en podiums.

    • Welk van de volgende is een voorbeeld van de eerste toneelstukken in de middeleeuwen?

  • De komedies van Plautus.
  • Shakespeariaanse tragediën.
  • De oratoria van Bach.
  • Passiespelen over de laatste dagen van Jezus. (correct)

    • Welke term verwijst naar de 'eerste toneeltekst' in de context van middeleeuws theater?

  • Histrorio.
  • Trope Quem quaeritis. (correct)
  • Ludus.
  • Scenica lectio.

    • Wat was het effect van het val van het West Romeinse Rijk op de theatercultuur?

    <p>Er was sprake van een grote stilte en veel mondelinge overlevering. (C)</p> Signup and view all the answers

    Welke vorm van theater werd toegestaan door de Kerk in de vroege middeleeuwen?

    <p>Amateurtoneel. (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt bedoeld met 'chanson de geste'?

    <p>Een soort poëtische vertelling over heldendaden (A)</p> Signup and view all the answers

    Wie was Hrosvitha van Ganderheim?

    <p>Een Duitse non die Latijnse komedies schreef (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk kenmerk van de 'Abele spelen'?

    <p>Wereldse drama's met epische thema's en artistieke bedoeling (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt de 'passiespelen' in?

    <p>Een theatervorm met verhalen uit de Bijbel of het leven van heiligen (B)</p> Signup and view all the answers

    Wat was een gevolg van de pestuitbraak in de 14e eeuw voor het theater?

    <p>Theater werd tijdelijk verboden (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is het belangrijkste doel van het 'mysteriespel'?

    <p>Het verbeelden van gedeelten van het leven van heiligen (A)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een karakteristiek van de 'klucht' in de late middeleeuwen?

    <p>Het was een technisch hoogstandje met dramatisch effect (D)</p> Signup and view all the answers

    Waarom was de kerk een belangrijke geldschieter voor het theater?

    <p>Omdat het theater religieuze waarden promootte (D)</p> Signup and view all the answers

    Wat is een functie van de 'blijde inkomsten' ceremonie?

    <p>Het tonen van de stad vanuit zijn beste kant aan een belangrijk bezoek (C)</p> Signup and view all the answers

    Wat zag je toen de 'Confréries des jongleurs et des bourgeois' zich vormden?

    <p>Dichtersverenigingen groeide en betrokken meer performers (B)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    De Donkere Middeleeuwen

    De periode na de val van het West-Romeinse Rijk (476) waarin kennis verloren ging en werd vervangen door mondelinge tradities.

    De Grote Stilte

    Een periode van grote stilte, onzekerheid en gebrek aan geschreven bronnen in de vroege middeleeuwen.

    Kerk tegen theater

    De vroegchristelijke kerk was tegen theater, omdat ze het als afgodsdienst zag.

    Trope Quem quaeritis

    Een liturgisch drama dat de ontmoeting tussen Maria en de vrouwen die Jezus’ graf bezochten uitbeeldt.

    Signup and view all the flashcards

    Passiespelen

    Toneelstukken die de laatste dagen van Jezus verbeelden, gespeeld rond Pasen.

    Signup and view all the flashcards

    Ordo (Middeleeuws toneel)

    Een vroege vorm van toneel die in de kerk werd opgevoerd. De dialogen waren in het Latijn en er waren vaak summiere regieaanwijzingen.

    Signup and view all the flashcards

    Antichristspel

    Een type liturgisch stuk dat de macht van de staat benadrukte. De stukken waren geschreven in het Latijn en waren vaak anti-paus, maar niet anti-christelijk.

    Signup and view all the flashcards

    Mirakelspel

    Een middeleeuws drama waarin twee mensen strijden om de liefde van dezelfde vrouw. Het spel heeft een sterk narratieve en bevat vaak elementen van romantiek en avontuur.

    Signup and view all the flashcards

    Abele spelen

    Een toneelvorm die ontstaan is in de late Middeleeuwen. Het is gebaseerd op een werelds thema en heeft als doel om kunst te maken. De stukken zijn vaak episch en narratief.

    Signup and view all the flashcards

    Sotternie

    Een komisch toneelstuk dat vaak na een 'abele spel' werd gespeeld. Het bevat typische figuren en bevat soms ridders, maar ook sukkeltjes.

    Signup and view all the flashcards

    Mysteriespel

    Een toneelvorm die ontstaan is in de late Middeleeuwen en zich concentreert op een verhaal uit de Bijbel of het leven van een heilige.

    Signup and view all the flashcards

    Blijde Inkomsten

    Een ceremonie die plaatsvond bij het bezoek van een vorst of een ander belangrijk persoon. De stad toonde zich van zijn beste kant en probeerde zo een indruk te maken.

    Signup and view all the flashcards

    Tableau vivant

    Een standbeeld-achtige pose waarin acteurs gepositioneerd werden, soms bedekt, om een scene uit te beelden.

    Signup and view all the flashcards

    Zottenspel

    Een vorm van toneel die ontstaan is in de late Middeleeuwen. Het bevat een komisch personage, de zot, die vaak scherpe kritiek levert, maar ook wijs is en kritiek op de macht kan uiten.

    Signup and view all the flashcards

    Klucht

    Een toneelstuk met een sterk komisch karakter, vaak met ingewikkelde kostuums en effecten, een technische hoogstandje.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Middeleeuws Theater (500-1500)

    • De val van het West-Romeinse rijk (476) leidde tot een kennisverlies en een periode van mondelinge overlevering, vaak aangeduid als de 'donkere eeuwen'.
    • Geschiedschrijving over theater wordt vaak beïnvloed door 'presentisme' (het interpreteren van het verleden vanuit de huidige tijd).
    • Literatuurgeschiedenis is vaak de belangrijkste bron voor middeleeuws theater, want monniken beschreven en schreven teksten. Dit gebeurde vaak onder invloed van de macht van de Kerk, die minder positief tegenover theater stonden.
    • Er bestaan weinig directe bronnen over vroegmiddeleeuws theater.
    • Publiek leven was vaak theatraal en ritueel van aard.
    • Er bestonden geen vaste theatergebouwen.

    Vroege Middeleeuwen (500-1000)

    • Vroege termen voor theater (historio, ludus, mimus) zijn moeilijk te definiëren.
    • "Scenica lectio" duidt mogelijk op spelen op een podium.
    • In Duitsland: "Feiern" (feesten) en "Spiel" (spel) zijn vroege voorbeelden van theater.
    • De Kerk was antitheatraal, omdat beelden aanbidding (idolatrie) en acteurs als godsna-apers werden gezien. Toch ontstond en bloeide er een vorm van theater in de kerk.
    • Theatervormen:
    • Dialogen in de mis: zoals de 'Trope Quem quaeritis' (de zoektocht naar Jezus na de dood van Jezus), vormden een vroege vorm van theater, die in de kerk opvoerden.
    • Passiespelen: Toneel over de laatste dagen van Jezus, vaak rond Pasen gespeeld.
    • Calvaires: 3D stenen sculpturen met het verhaal van Jezus.
    • Epische zangers: Zongen chanson de gestes.
    • Inheemse prechristelijke gebruiken: Meifeesten, carnavaleske rituelen, processies en charivari (protest met ketelaarde muziek).
    • Latijnse komedies: Hrosvitha van Ganderheim schreef Latijnse komedies als leerteksten. Deze teksten werden voorgelezen.

    Hoge Middeleeuwen (1000-1300)

    • Ordo: een term voor toneelstukken.
    • Ordo Stellae (1130): Eerste volledige speeltekst gevonden over de geboorte en jeugd van Jezus, uit een vrouwenabdij.
    • Toneel speelde zich af op christelijke hoogtijdagen; dialogen in Latijn, met summiere regieaanwijzingen.
    • 12e eeuw:
    • Antichristspel: Liturgisch stuk, vaak tegen pauselijke macht.
    • Hildegard von Bingen: Ordo virtutum; koor met goddelijke personages.
    • Voorbeelden van stukken in volkstaal: Ordo representations Adea, Adamspel.
    • Evolutie: Duidelijke regieaanwijzingen, replieken ipv clauskoppen (beknopte zinnen), evolutie in rollen, lay-out en dialoog, processioneel karakter.
    • Theater onafhankelijk van de Kerk, ontwikkelde zich vooral in steden.
    • Spelersverenigingen: "Confréries des jongleurs et des bourgeois."
    • Jean Bodel (1165-1210): Schreef eerste Mirakelspel; spannend verhaal met "deus ex machina".
    • Adam de la Halle (1237-1288): Robin et Marion (Robin Hood)

    Late Middeleeuwen (1300-1600)

    • 14e eeuw: Theaterverboden door plagen.
    • Midden 14e eeuw:
    • Abele spelen: Wereldse drama's met epische thema's.
    • Sotternie: Komische stukken, voorlopers van de klucht.
    • Macht van de Bourgondische hertogen stimuleerde de kunst en de organisatie van grote feesten.
    • Theaterfestivals: zoals de Passie van Atrecht (1430), 4 dagen, 8 uur spelen per dag.
    • Mysteriespel: Vertelling van bijbelse verhalen of heiligenlevens.
    • Ontwikkeling: Brede scène, speciale effecten, Passiespelen zijn een onderdeel. Kerk was vaak de grootste geldgever.
    • Blijde Inkomsten: Ceremonie bij bezoek van vorsten; de stad liet zijn beste kant zien. Tableau vivant: actoren bevroren in een scène.
    • Evoluties in toneel: contracten en verzekering voor acteurs, scheiding beroepstoneel /occasionele vormen, affiches (vanaf 15e eeuw), repetities.
    • 15e eeuw:
    • Contracten en verzekeringen: voor acteurs.
    • Hostie-ontwijdingsspel: Komedie, Joden die de hostie willen vernietigen.
    • Allegorisch toneel: Gigantische voorstellingen, abstracte personages.
    • Klucht: Komisch genre.
    • Zottenspel: belangrijke politiek figuur, vaak geassocieerd met carnavalsverenigingen.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Description

    Ontdek de ontwikkeling van het middeleeuwse theater van 500 tot 1500. Dit quiz behandelt het verlies van kennis na de val van het West-Romeinse rijk en de rol van de Kerk in de theatergeschiedenis. Leer over de vroege termen en de invloed van het publiek leven op theaterpraktijken.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser