Mga Proseso ng Pagsulat at Sanhi-Bunga

Mga Proseso ng Pagsulat

• Ang Pre-Writing ay ang unang hakbang sa pagsulat, ito ay mahalaga para sa pagpapaunlad ng paksang isusulat.
• Ang Drafting ay ang aktwal na pagsulat kung saan isinusulat ang burador at hindi pa binibigyang pansin ang mga pagkakamali.
• Ang Revising ay ang pagwawasto at pagbabago ng sulatin batay sa mga payo at komento mula sa guro, kamag-aral, editor, o mga nagsuri.
• Ang Editing ay ang pagwawasto ng gramatika, spelling, estruktura ng pangungusap, wastong paggamit ng mga salita, at mga mekaniks sa pagsulat.
• Ang Publishing ay ang panghuling hakbang, kung saan inilalathala ang pinal na kopya ng sulatin para sa mga mambabasa.

Sanhi at Bunga

• Ang Sanhi at Bunga ay tumutukoy sa pagsisiyasat sa pinagmulan ng isang bagay, kasama ang mga dahilan at epekto nito.
• Ito ay ginagamit para magbigay ng mga ebidensiya at katwiran sa teksto.

Proseso

• Ang Proseso ay isang pagpapaliwanag kung paano ginagawa ang isang bagay, o kung anong mga hakbang ang kailangang gawin para makamit ang isang layunin.

Abstrak

• Ang Abstrak ay isang maikling buod ng mga akademikong papel, tesis, o report.
• Layunin nitong ipaikli o mabigyan ng buod ang mga mahahalagang puntos ng isang sulatin.

Sintesis

• Ang Sintesis ay karaniwang ginagamit sa mga tekstong naratibo para magbigay ng buod.
• Ito ay nagmula sa salitang Griyego na "syntithenai," na ang ibig sabihin ay "magkasama" at "ilagay."

Bionote

• Ang Bionote ay isang personal profile na kadalasang naglalaman ng academic career ng isang tao.

Panukalang Proyekto

• Ang Panukalang Proyekto ay naglalayong maglatag ng proposal para sa isang proyektong nais ipatupad.
• Layunin nitong magbigay ng solusyon sa mga problema o suliranin.
• Ito ay pormal, nakabatay sa uri ng mga tagapakinig, at may malinaw na ayos ng mga ideya.

Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto

• Titulo ng Proyekto: Ang pamagat ay dapat tiyak, maikli, at malinaw.
• Proponent ng Proyekto: Ito ay ang indibidwal o organisasyon na naghaharap ng panukalang proyekto, kasama ang kanilang contact information.
• Pagpapahayag ng Suliranin: Inilalahad dito ang uri ng proyekto na nais ipatupad.
• Kabuuang Pondong Kailangan: Isinasaad dito ang detalyadong badyet na kailangan para sa proyekto.
• Rasyonal ng Proyekto: Ipinaaalam dito ang background at kahalagahan ng proyekto.
• Deskripsyon ng Proyekto: Naglalaman ito ng maikling deskripsyon ng proyekto, kategorya, mga layunin (panlahat at tiyak), at talatakdaan ng mga gawain.
• Mga Benepisyong Dulot ng Proyekto: Isaad dito ang mga kapakinabangang dulot ng proyekto at ang mga makikinabang dito.
• Planong Dapat Gawin: Inilalagay dito ang mga magkasunod-sunod na hakbang sa pagsasagawa ng proyekto.

Agenda

• Ang Agenda ay isang dokumento na naglalaman ng mga paksang tatalakayin sa isang pagpupulong.
• Ito ay mahalaga para sa organisado at maayos na daloy ng pagpupulong.

Mga Bahagi ng Agenda

• Pamagat: Ang pamagat ng agenda.
• Petsa, Lokasyon, Dadalo: Impormasyon tungkol sa pagpupulong.
• Layunin ng Agenda: Ang layunin ng pagpupulong.
• Iskedyul: Ang timetable ng pagpupulong.
• Tungkulin: Mga responsibilidad para sa bawat item sa agenda.

Katitikan ng Pulong

• Ang Katitikan ng Pulong (Minutes of Meeting) ay isang dokumento o sulatin na nagsasaad ng mga mahahalagang diskusyon, pinagkasunduan, at desisyon na nangyari sa isang pagpupulong.

Mga Bahagi ng Katitikan ng Pulong

• Paksa: Ang paksa ng pulong.
• Petsa: Ang petsa ng pulong.
• Oras: Ang oras ng pulong.
• Lugar: Ang lugar kung saan idinaos ang pulong.
• Oras ng Pagsisimula at Pagtatapos: Ang oras ng pagsisimula at pagtatapos ng pulong.
• Mga Napag-usapan: Ang mga diskusyon at pinagkasunduan sa pulong.
• Mga Dumalo at Hindi Dumalo: Listahan ng mga dumalo at hindi dumalo sa pulong.

Posisyong Papel

• Ang Posisyong Papel ay isang paglalahad ng mga kuro-kuro o paninindigan ng isang tao sa isang paksa.
• Ito ay naglalayong maipakita ang katotohonan at katibayan ng isang isyu upang maimpluwensyahan ang mga mambabasa.
• Ginagamit ang tekstong argumentatibo sa pagsulat ng posisyong papel.
• Ang mga posisyong papel ay karaniwang nalalathala sa mga akademikong journal, pulitika, batas, at iba pa.

Hakbang sa Pagsulat ng Posisyong Papel

• Pagpili ng Paksa: Pumili ng paksa na interesado ka.
• Saliksik: Magsagawa ng panimulang pagsisiyasat sa napiling paksa.
• Bumuo ng Posisyon: Bumuo ng paninindigan o posisyon batay sa mga nahanap na katwiran.
• Malalim na Saliksik: Magsagawa ng malalim na pagsisiyasat sa napiling paksa.
• Balangkas: Bumuo ng balangkas para sa posisyong papel.
• Pagsulat: Sumulat ng posisyong papel.
• Pagbabahagi: Ibahagi ang posisyong papel.

Replektibong Sanaysay

• Ang Replektibong Sanaysay ay isang uri ng pagsulat na naglalayong magbahagi ng personal na mga karanasan, opinyon, at repleksyon ng isang manunulat tungkol sa isang paksa.
• Nagbibigay ito ng mas malalim na pag-unawa at perspektiba sa isang paksa.

Piktoryal na Sanaysay

• Ito ay isang uri ng sanaysay na mas maraming larawan kaysa sa mga salita.

Mga Gabay sa Pagsulat ng Piktoryal na Sanaysay

• Angkop ang mga pahayag sa mga larawan.
• Hindi dapat lalagpas sa 60 salita ang gagamitin sa pagsulat.
• Organisado at may makabuluhang pagpapahayag sa mga larawan.
• Nakatutok sa isang tema lamang.

Lakbay Sanaysay

• Ang Lakbay Sanaysay ay isang detalyadong pasalaysay ng mga karanasan kaugnay ng lugar na pinuntahan.

Dapat Alalahanin sa Pagsulat ng Lakbay Sanaysay

• Mananaliksik: Bago maglakbay, mananaliksik muna tungkol sa lugar na pupuntahan. Alamin ang kanilang kultura, pamumuhay, at pananampalataya.
• Maging Kakaiba: Gamitin ang iyong mga karanasan at damdamin upang makaakit ng mga mambabasa. Maaaring gumamit ng tayutay para mas madama nila ang iyong paglalakbay.
• Mag-isip na Parang Mananaliksik: Hangarin na iparamdam sa mga mambabasa na kasama sila sa iyong paglalakbay.

Dula

• Ang Dula ay isang aktwal na imitasyon ng buhay na itinanghal sa entablado.
• Layunin nitong ipakita ang mga tagpo sa isang tanghalan.

Iskit

• Ang Iskit ay isang maikling dula na may layuning makalikha ng karikatura ng isang tao.
• Ito ay maaaring maituring na isang parodiya.

Mga Hakbang sa Pagsasagawa ng Iskit

• Humanap ng Paksa: Pumili ng paksa na interesado ka.
• Bumuo ng Konsepto: Isulat ang lahat ng mga ideya.
• Sumulat ng Burador: Isulat ang balangkas at nilalaman ng iskit.
• Pagtatanghal: Ipakita ng aktor ang mga kilos at galaw na nakasulat sa script. Maaaring gumamit ng mga props, kagamitan, at kasuotan.

One-act Play

• Ang One-act Play ay isang dula na binubuo lamang ng isang yugto o akto.
• Naglalaman ito ng mga elemento tulad ng tema, iskrip, tanghalan, at mga aktor.

Katangian ng One-act Play

• Maikli ang kabuuang daloy ng One-act play. Kadalasan ay tumatagal lamang ito ng 15 minuto hanggang 60 minuto.
• Umiikot lamang sa iisang tagpo at tema.
• Limitado ang bilang ng mga tauhan, karaniwang dalawa hanggang pito lamang.
• Maikli ngunit may epektibong dayalogo.

Monologo

• Ang Monologo ay isang uri ng masining na pagtatanghal kung saan isang aktor lamang ang gumaganap.
• Karamihan sa mga dasal, lirika, at lamentasyon ay pawing monologo.

Hakbang sa Pagsulat ng Monologo

• Pumili ng paksa na kaaya-aya at naayon sa mga manonood.
• Humanap ng karakter na naayon sa iyong personalidad.
• Isaalang-alang ang damdaming nais mong palutangin sa monologo.
• Gumawa ng balangkas ng iskrip.
• Muling basahin ang iyong naisulat at humingi ng tulong sa mga eksperto.

Cosplay

• Ang Cosplay ay pinagsamang salitang Hapon na "kosupure," na ang ibig sabihin ay "kasuotan (kosu) at play o pagtatanghal (pure)."