Medeni Usul Hukuku Özeti

Ceza Muhakemesi Kanunu'na tabidir ve suçları ele alır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na (HMK) tabidir ve mal veya haklarla ilgilidir.

Taraflar arasında çıkar çatışması bulunan yargı türüdür.

Taraflar arasında çıkar çatışması bulunmayan yargı türüdür.

Medeni yargı süreçleri için geçerli olan yasa.

Evlenme, evlat edinme, isim değişikliği, gaiplik gibi, yargı kararına dayalı işlemler.

Yargı yolu ve hüküm uyuşmazlıklarını çözmek için kurulmuş yargı organı.

Çekişmesiz Yargıda, tarafların özel haklarını savunma ihtiyacının olmaması.

Hakimlerin, hiçbir organ ya da kişiden emir almadan, kararlarını yalnızca hukuka ve vicdanlarına dayanarak vermesini sağlar.

Hakimlerin adil bir şekilde, her iki tarafa da eşit mesafede karar vermelerini sağlayan özelliktir.

Hem subjektif (kişisel önyargılardan ve ideolojilerden arınma) hem de objektif (tarafların hakime güven duyması) tarafsızlıkla sağlanır.

Hakimlerin bağımsız ve tarafsız bir şekilde görev yapabilmeleri için gerekli olan önlemlerdir.

Hakim kararları, hukuka ve vicdana dayanır.

Bir hâkimin bir davaya bakmasını engelleyen sebepler. Bu yasaklar, hâkimin tarafsızlığını korumak içindir.

Hâkim, kendisine ait veya doğrudan/dolaylı olarak ilgisi olan bir davaya bakamaz.

Bir hâkim, eşinin davasına bakamaz, hatta evlilik bağı sona erse bile.

Bir hâkim, kendisi veya eşinin altsoyu ve üstsoyu ile aralarındaki evlatlık bağı bulunan davalara bakamaz.

Bir hâkim, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarının davalarına bakamaz.

İhtilafın iki malvarlığı arasında görüldüğünü savunan teori. Günümüzde geçerliliğini yitirmiştir.

Yasal işlemlerde taraf olma yeteneği. Her gerçek kişi taraf ehliyetine sahiptir.

Sağ doğmak koşuluyla ana rahmine düştüğü andan itibaren taraf ehliyeti kazanır.

Cenin adına atanarak babalık davası açabilen yasal temsilci.

Cenin'in taraf ehliyetini düzenleyen Türk Medeni Kanunu maddesi.

Yalnızca yargılamanın adil olması değil, aynı zamanda yasal sürecin de adil yürütülmesini garanti eden temel bir haktır.

Adil yargılanma hakkının önemli bir unsuru, yargılama sürecini etkilemeyecek şekilde, ön yargısız ve bağımsız bir mahkeme tarafından yürütülmelidir.

Adil yargılanma hakkının bir parçası, yargılamanın gereksiz gecikmelerden uzak, makul bir zaman dilimi içerisinde tamamlanmasını gerektirir.

Sanığın savunmasını hazırlamak ve mahkemede kendini savunabilmesi için gerekli olan bilgi, açıklama ve ispat hakkını kapsar. Ayrıca, mahkeme tarafından alınan kararların gerekçeli olması da önemlidir.

Kamuoyu tarafından izlenebilen açık ve şeffaf bir yargılama süreci, adillik ve hesap verebilirliği sağlayarak yargılama sürecini şeffaf hale getirir.