Mantar Enfeksiyonları ve Mikozlar Quiz

Cilt yüzeyinde veya saçlarda bulunan mantar enfeksiyonlarıdır.

Derinin alt katmanlarına yayılmış mantar enfeksiyonlarıdır.

Vücudun çeşitli organlarına yayılmış mantar enfeksiyonlarıdır.

Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde görülen mikozlardır.

Sporotrikoz, Sporothrix schenckii mantarının neden olduğu bir subkutanöz mikozdur.

Sporothrix schenckii enfeksiyonu, genellikle bir diken batması veya benzeri bir travma sonrasında ortaya çıkar.

Küçük boyutlardaki mantarlar, solunum sistemindeki savunmaları aşarak akciğerlere ulaşabilir.

Küçük boyutlardaki mantarlar, akciğerlere ulaşmak için üst solunum yolu savunmalarını aşacak kadar küçük sporlar üretmelidir.

Sporothrix schenckii enfeksiyonu, genellikle diken batması gibi bir travma sonrası ortaya çıkar.

Sporothrix schenckii'nin küçük boyutunun, üst solunum yollarındaki savunmalardan kaçmasına ve akciğerlere ulaşmasına olanak tanıdığı düşünülmektedir.

Mantarların yaşadığı ve ürediği yerlere bağlı olarak, bazı mantar türleri belirli bölgelere özgüdür.

Mantar enfeksiyonlarının yaygın bir yoludur. Ortamda bulunan enfekte edici sporlar solunduğunda gerçekleşir.

Mantar enfeksiyonlarının belirli bir bölgede kalması ve yayılmaması durumudur. Genellikle cilt veya mukoza zarlarındaki yüzeysel bir enfeksiyondur.

Vücuda giren sporlarla vücut genelinde yayılan bir mantar enfeksiyonudur.

Sağlıklı bir kişide enfeksiyon başlatabilme yetisi olan mantarlar.

Bağışıklık sistemi zayıf olduğu zaman veya vücut bariyerleri bozulduğunda enfeksiyona neden olan mantarlar.

Mantarların insan vücuduna yapışmasını sağlar ve enfeksiyon başlatır.

Mantarların vücuda girme ve yayılma şekli.

Mantarların enfeksiyona neden olmasında rol oynayan mekanizmalardan bazılarıdır.

Mantarların ürettiği zehirli maddeler.

Bağışıklık sistemi, mantar enfeksiyonlarına karşı mücadele ederken, konak dokusunda hafif hasar meydana gelebilir.

Vücut, mantar enfeksiyonlarını önlemek için doğal bir savunmaya sahiptir. Dokulara ulaşan mantar sporları, fagositoz yoluyla yok edilir.

Fagosit hücreleri (nötrofiller, makrofajlar ve dendritik hücreler), kompleman sistemi ve patern tanıyan reseptörler, vücudun doğal bağışıklık yanıtında önemli rol oynarlar.

Mantarların çoğu nötrofiller tarafından yok edilir. Dectin-1 ve toll-benzeri reseptörler (TLR2, TLR4), mantar yapılarını tanıyarak savunma mekanizmalarını başlatır.

Bazı mantarlar, bağışıklık sisteminden kaçınmak için stratejiler geliştirmiştir. Örneğin, Cryptococcus neoformans'ın kapsülü, immünojenik epitopları gizler.

Aspergillus fumigatus'un konidiyaları tarafından üretilen bir toksindir. Makrofaj fagositozunu ve T-hücre aktivasyonu ve çoğalmasını engeller, bu da mantarın bağışıklık sisteminden kaçmasına yardımcı olur.

Aspergillus fumigatus, konidiyaları ile insan fibrinojeni ve lamina bazal membrana bağlanma özelliğine sahiptir, bu sayede akciğerlere rahat bir şekilde ulaşabilir ve enfeksiyon başlatabilir.

Aspergillus fumigatus, elastaz, fosfolipaz, proteazlar ve katalaz gibi enzimleri salgılayarak dokuya invazyonuna olanak sağlar. Bu enzimler çevre dokuları parçalar ve mantarın yayılmasını kolaylaştırır.

Akciğerlerde, alveolar makrofajlar ve nötrofiller Aspergillus türlerine karşı en önemli savunma hücreleridir. Bu hücreler mantar sporlarını fagosite eder ve yok eder.

Aspergillus fumigatus, 37°C'de üreyebilme özelliğine sahiptir, bu da onu insan vücudunda etkili bir patojen haline getirir.

Candida türleri, fırsatçı mantar patojenlerinin en yaygın olanlarıdır. Gastrointestinal sistem mukozasını kolonize ederler ve gastrointestinal translokasyon yoluyla veya kontamine vasküler kateterler aracılığıyla kan dolaşımına ulaşabilirler. Konak savunma mekanizmaları ile etkileşime girerek karaciğer, dalak, böbrekler, kalp ve beyin gibi hedef organlara invaze olurlar.

Adezyon, mantarların konağa bağlanmasını sağlayan bir mekanizmadır. Bazı bağlanmalar spesifiktir ve ligand-reseptör etkileşimi içerir. Bu etkişimde mantar hücresindeki adezinler (mannoprotein, mannan, kitin gibi) rol oynar. Özel olmayan adezyon ise elektrostatik veya van der Waals kuvvetleri yoluyla gerçekleşir.

Fagositler tarafından oksidatif öldürülmeyi engelleyen melanin gibi maddeler bazı mantarlar tarafından üretilebilir. Örneğin, Histoplasma capsulatum ve Cryptococcus neoformans'ın maya formları lizozomal öldürme mekanizmalarını engelleyerek makrofajların içinde yaşama ve çoğalma yeteneğine sahiptir.

Candida albicans'ın maya-hif dönüşümü, fagositik bağışıklık hücrelerinden kaçmasını kolaylaştırır. Bu dönüşüm, mantarın konak dokusuna daha etkili bir şekilde yayılmasını sağlar.

Candida'nın virülans faktörleri, organizmanın konağa bulaştırma ve hastalığa neden olma yeteneğini belirler. Bunlar arasında adezyon, maya-hifal dimorfizm, hücre yüzeyi hidrofobikliği, proteinaz salgısı ile invazyon, fenotipik değişim gibi faktörler yer alır.

Proteaz, fosfolipaz, elastaz gibi enzimler, mantarın konağın dokusuna nüfuz etmesini ve yayılmasını sağlar.

Candida'nın maya formundan hif formuna dönüşümü, konağa ait faktörler tarafından tetiklenir. Bunlar arasında deri bütünlüğünün bozulması, antibiyotik veya oral kontraseptif kullanımı ve bağışıklık sisteminin baskılanması gibi faktörler yer alır. 37°C sıcaklık, nötral pH ve serum gibi çevresel faktörler de hif formasyonu için önemlidir.

Cryptococcus neoformans, Candida türlerine göre daha küçük (1-2 µm) ve çok ince kapsüllüdür. Solunum yoluyla alveollere ulaşabilir ve burada ilk bağışıklık yanıtı alveoler makrofajlardan gelir. Konağın hücresel bağışıklık yanıtı iyi işliyorsa makrofajlar aktive olur ve mantarı fagositleyip öldürür.

Cryptococcus neoformans'ın virülans faktörleri arasında kapsül, difenol oksidaz (+), melanin sentezi, 37°C'de üreyebilme, mannitol üretimi ve alfa-mating fenotipi bulunur. Bu faktörler konağın hücresel bağışıklık yanıtı ile birlikte mantarın hastalığa neden olma yeteneğini belirler.

Aspergillus türleri insanlarda solunum yolu kolonizasyonu ile alerjik reaksiyonlara, vücut boşluklarının kolonizasyonu ile aspergillomaya veya doku invazyonuna neden olabilir. Aspergillus'taki birincil enfeksiyon yolu, aerosolize konidiyaların (2.5-3 μm) inhalasyonudur.