Mali ve Maddi Duran Varlıklar

Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-)

• Diğer mali duran varlıkların değerindeki, sürekli veya önemli azalmaların takip edildiği hesaptır.

Maddi Duran Varlıklar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıkların ve ilgili birikmiş amortismanların izlendiği hesap grubudur.

Arazi ve Arsalar

• İşletmeye ait her türlü arazi ve arsanın izlendiği hesaptır.

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

• Herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak amacıyla yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş yol, hark, köprü, tünel, bölme, sarnıç, iskele gibi yapıların izlendiği hesaptır.

Binalar

• İşletmenin her türlü binaları ve bunların ayrılmaz parçalarının izlendiği hesaptır.

Tesis, Makina ve Cihazlar

• Üretimde kullanılan her türlü makine, tesis ve cihazlar ile bunların eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerinin (konveyör, forklift vb.) izlendiği hesaptır.
• Bu hesap, kullanım amaçlarına ve makine çeşitlerine göre bölümlenebilir.

Taşıtlar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılan tüm taşıtların izlendiği hesaptır.
• Ulaştırma sektöründe hizmet üretimi amacıyla kullanılan tüm taşıt araçları bu hesapta izlenir.
• Ulaştırma sektöründe ana üretimde kullanılan taşıt araçlarının toplam tutarı bilanço dipnotlarında gösterilir.

Demirbaşlar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılan her türlü büro makinesi, cihazları, döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi varlıkların izlendiği hesaptır.

Diğer Maddi Duran Varlıklar

• Yukarıda belirtilen hesapların hiçbirinin kapsamına girmeyen, özellikle kendi bölümlerinde tanımlanmayan diğer maddi duran varlıkların izlendiği hesaptır.
• Maddi duran varlıklar hesapları, satın alma, devir, inşa veya imal bedelleriyle borçlandırılır.
• Satılan, devredilen veya kullanma yeteneğini kaybedenler ise alacak kaydı ile hesaplardan çıkarılır.

Birikmiş Amortismanlar (-)

• Maddi duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içinde hesaben yok edilebilmesini sağlamak için kullanılan hesaptır.
• Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.
• Satılan, devredilen veya kullanma yeteneğini kaybedenler hesaba borç, ilgili varlık hesabına ise alacak kaydedilir.

Yapılmakta Olan Yatırımlar

• İşletmede yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan, her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği hesaptır.
• Yapılmakta olan yatırım projelerine direkt ve endirekt şekilde gelen harcamalar bu hesaba borç kaydedilir.
• Tamamlanan yatırım bedelleri ilgili maddi duran varlık hesabına borç, bu hesaba ise alacak kaydedilir.

Verilen Avanslar

• Yurt içinden veya yurt dışından satın alınmak üzere sipariş edilen maddi duran varlıklarla ilgili yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır.
• Sipariş avansıyla ilgili giderleri de kapsar.
• Ödeme yapıldığında hesaba borç kaydedilir.
• Sipariş edilen malzeme teslim alındığında, ilgili hesabın borcuna karşılık bu hesaba alacak kaydedilir.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Fiziksel varlığı bulunmayan ve işletmenin yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ile hukuken korunan haklar ve şerefiyelerin izlendiği hesap grubudur.

Haklar

• İmtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin işletmeye tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaları kapsar.
• Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile bu hesaba borç kaydedilir.
• Yararlanma sürelerinin belli olmaması durumunda, 5 yıl içinde eşit taksitlerle itfa olunarak yok edilir.

Şerefiye

• Bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farkların izlenmesinde kullanılır.
• Şerefiye hesaplanırken rayiç bedelin tespit edilememesi durumunda, net defter değeri esas alınır.
• Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı bu hesabın borcuna kaydedilir.
• Yok edilmeleri amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yapılır.

Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri

• İşletmenin kurulması, yeni şube açılması, işlerin sürekli genişletilmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir değer elde edilmeyen giderlerin aktifleştirilmesi durumunda izlendiği hesaptır.
• Maliyet değerleri ile bu hesaba borç kaydedilir.
• Yok edilmeleri amortisman yolu ile olur ve genellikle beş yılda eşit taksitlerle itfa olunarak yok edilir.

Araştırma ve Geliştirme Giderleri

• İşletmede yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan harcamalardan aktifleştirilen kısmının izlendiği hesaptır.
• Maliyet değerleri ile bu hesaba borç kaydedilir ve 5 yıl içinde eşit taksitlerle itfa edilerek yok edilir.

Özel Maliyetler

• Kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli artırılması amacıyla yapılan giderlerle (normal bakım, onarım ve temizleme giderleri hariç) bu gayrimenkulün kullanılması için yapılıp kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıkların bedellerini kapsar.
• Yapılan harcamalar hesaba borç kaydedilir.
• Bu harcamalar kira süresi içinde, kira süresinin beş yıldan fazla olması durumunda da beş yılda eşit tutarlarla amorti edilir.

Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Yukarıda sayılanların dışında kalan diğer maddi olmayan duran varlık kalemlerinin izlendiği hesaptır.

Birikmiş Amortismanlar (-) (Maddi Olmayan Duran Varlıklar)

• Maddi olmayan duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde yok edilebilmesini sağlamak amacıyla kullanılır.
• Ayrılan amortismanlar, ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak; kullanım hakkı sona erenler veya elden çıkarılanlar hesaba borç, ilgili varlık hesabına alacak kaydedilir.

Verilen Avanslar (Maddi Olmayan Duran Varlıklar)

• Maddi olmayan duran varlıklarla ilgili yurt içi veya yurt dışındaki kişi ve kuruluşlara yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır.
• Ödeme yapıldığında hesaba borç, varlıklar elde edildiğinde ilgili hesabın borcuna karşılık bu hesaba alacak kaydedilir.

Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

• Belirli bir maddi varlıkla yakından ilgili veya tamamen tüketime tabi varlıklar için yapılan, üretim çalışmalarının zaman ve yoğunluğu ile sınırlı ömre sahip giderleri içerir.

Arama Giderleri

• Arama amacı ile yapılan giderlerin izlendiği hesaptır.
• Maden yatağının işletmeye elverişli olup olmadığının belirlenmesi ve giriş noktalarının saptanması için yapılan giderler izlenir.
• Petrol araştırması ile ilgili arazinin yerden ve havadan incelenmesi ve gerekli işlem, deneyim ve jeolojik bilgi almak amacı ile yapılan sondaj giderleri bu hesapta izlenir.
• Arama faaliyetleri sonucunda üretilebilir cevher rezervi saptanamazsa, yapılan giderler zarar kaydedilir.

Hazırlık ve Geliştirme Giderleri

• Açık işletmelerde maden üstündeki örtüyü kaldırmak veya yeraltındaki maden yataklarına girmek için yapılan giderler izlenir.
• Maden yataklarını üretime elverişli parçalara bölmek, insanların ve araçların ulaşımını ve cevherin taşınmasını sağlamak amacıyla yapılan faaliyetlerin giderleri içerir.
• Petrol işlemlerinden kuyu açma, temizleme, derinleştirme, bitirme veya bu işlemlere hazırlık için yapılan işçilik, yakıt, tamir, bakım, nakliye, ikmal ve malzeme giderleri bu hesapta izlenir.

Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

• Kendi bölümlerinde tanımlanmayan özel tükenmeye tabi diğer varlık değerlerinin izlendiği hesaptır.
• Belirli maddi varlıkla doğrudan ilgili harcamalar bu hesaba borç, özelliğini yitirmiş varlıklar ise kayıtlardan çıkarılmak üzere bu hesaba alacak kaydedilir.

Birikmiş Tükenme Payları (-)

• Özel tükenmeye tabi varlıklar grubuna giren kalemler, özelliklerine göre tükenme payı ayrılmak suretiyle itfa edilir.
• Özel tükenmeye tabi varlıklar tükenme payı, maliyet ve gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak, kayıtlardan çıkarıldığında borç kaydedilir.

Verilen Avanslar (Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar)

• Özel tükenmeye tabi varlıklar için yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır.
• Avans ödemesi yapıldığında hesaba borç, kesinleşen ödemelerde ise önceki avans ödemesi mahsup edilmek üzere hesaba alacak kaydedilir.

Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları

• İçinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek yıllara ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup da ileriki yıllarda tahsil edilebilecek gelirlerden oluşur.

Gelecek Yıllara Ait Giderler

• Peşin ödenen ve cari dönem içinde ilgili gider hesaplarına kaydedilmemesi gereken, gelecek yıllara ait giderleri izlemek için kullanılır.
• Gelecek yıllarla ilgili gider ve maliyet hesaplarına borç kaydedilecek peşin ödenen giderler bu hesabın borcuna kaydedilir.
• İlgili hesap dönemlerinde bu hesabın alacağına karşılık, dönen varlıklardaki "Gelecek Aylara Ait Giderler" hesabına gerekli aktarmalar yapılır.

Gelir Tahakkukları

• Üçüncü kişilerden tahsili veya bunlar hesabına kesin borç kaydı bir yıl veya daha sonraki yıllarda yapılacak gelirlerin içinde bulunulan döneme ait kısımlarının, ilgili gelir hesabı karşılığında borç kaydedileceği hesaptır.
• Dönem sonlarında döneme ait hesaplanacak tutarlar ilgili hasılat ve gelir hesapları karşılığında bu hesaba borç kaydedilir.
• Sonraki yıllarda alacakların kesinleşmesiyle hesaptaki tutarlar bu hesabın alacağına karşılık, üçüncü kişi hesaplarının borcuna geçirilerek kapatılır.

Diğer Duran Varlıklar

• Bundan önceki bölümlerde sayılan duran varlık kalemlerine girmeyen, kendi bölümlerinde tanımlanmamış olan diğer duran varlık kalemleri bu grupta yer alır.

Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV

• Satın alınan veya imal edilen, amortismana tabi iktisadi kıymetlerle ilgili, bir yıldan daha uzun sürede indirilebilecek nitelikteki KDV'nin kayıt ve izlendiği hesaptır.
• Amortismana tabi iktisadi kıymetlerle ilgili bir yıldan daha uzun sürede indirilebilecek nitelikteki KDV bu hesaba borç kaydedilir.
• İndirilebilme dönemlerine isabet eden tutarlar ise bilanço dönemi sonunda bu hesaba alacak verilirken, "191. İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı"na aktarılır.

Diğer KDV

• Ertelenen, iadesi gereken, tahsil edilen ve çeşitli şekillerde ortaya çıkan diğer KDV'nin bir yılı aşan tutarlarının kaydedildiği hesaptır.
• Belirtilen nitelikteki KDV'nin ortaya çıkması halinde bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.

Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar

• Tedbirli satın alma ve imal etme politikası gereği ve stok dönüş hızı düşüklüğü nedeniyle işletmede bulunan ve işletmenin bir yıllık dönem içinde kullanabileceğinden daha fazla olan stok kalemlerinin izlendiği hesaptır.
• Gelecek yıllar ihtiyacı stoklar bu hesaba gruplar olarak borç kaydedilir.
• Kullanım dönemi bir yılın altına düştüğünde ilgili stok hesaplarına devredilerek bu hesaba alacak kaydedilir.

Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar

• Çeşitli nedenlerle işletmede kullanılma ve satış olanaklarını yitiren stoklar ve duran varlıkların izlendiği hesaptır.
• Tanımdaki niteliğe dönüşen varlıklar, ilgili bulundukları varlık hesaplarından çıkarılarak bu hesaba alınır ve elden çıkarıldıklarında hesap kapatılır.

Diğer Çeşitli Duran Varlıklar

• Bu hesap grubu içerisinde sayılanların dışında kalan diğer çeşitli duran varlıkların izlendiği hesaptır.

Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)

• Yangın, deprem, su basması gibi doğal afetler, bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak, teknolojik gelişmeler ve moda değişiklikleri gibi nedenlerle stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıkması durumunda kullanılır.
• Gelecek yıllar ihtiyaç stoklarının piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi veya elden çıkarılacak stoklar dolayısıyla kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır.
• Dönen varlıklar grubundaki "158. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı"nda daha detaylı bilgi bulunmaktadır.

Birikmiş Amortismanlar (-) (Duran Varlıklar)

• Bu gruptaki amortismana tabi varlıklar için ayrılan amortismanların izlendiği hesaptır.

Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

• Dönen varlıkların ayrılmasında kullanılan ölçüye uygun olarak, en çok bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi sonunda ödenecek yabancı kaynakları kapsar.
• Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar; Mali Borçlar, Ticari Borçlar, Diğer Borçlar, Alınan Avanslar, Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler, Borç ve Gider Karşılıkları, Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları ile Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar şeklinde bölümlenir.

Mali Borçlar

• Kredi kurumlarına olan kısa vadeli borçlar ile kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan krediler ve vadesine bir yıldan daha az bir süre kalan uzun vadeli mali borçların ana para taksit ve faizlerini kapsar.

Banka Kredileri

• Banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarları içeren hesap kalemidir.
• Alınan kısa vadeli krediler bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri

• Vadelerine bir yıldan fazla süre bulunmakla birlikte uzun vadeli kredilerin, bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek anapara taksitleri ile vadesi bir yılın altına düşenleri ve bunların tahakkuk ettiği halde henüz ödenmeyen faizlerini kapsar.
• İşletmenin uzun vadeli borçlarından, bilançonun düzenlenme tarihini izleyen bir yıllık dönemde ödenecek olan taksitleri ve faizleri bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri

• Bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek tahvil anapara borç taksitleri ile tahvillerin tahakkuk edip henüz ödenmeyen faizlerinin izlendiği hesaptır.
• Belirtilen tahvil anapara borç, taksit ve faizleri bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Çıkarılmış Bonolar ve Senetler

• Tedavüldeki finansman bonoları ve banka bonoları gibi kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları karşılığında sağlanan fonlar bu hesapta izlenir.
• Bu hesapta tanımlanan menkul kıymetler ihraç edildiğinde nominal bedel üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. Ödenmeleri halinde hesaba borç kaydedilir.

Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler

• Çıkarılmış bonolar ve senetler kapsamına alınamayan diğer menkul kıymetlerin izlendiği hesaptır.
• Tanımlananların dışında çıkarılmış diğer menkul kıymetler nominal bedel üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir. Ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Menkul Kıymetler İhraç Farkları (-)

• Nominal değerinin altında ihraç edilen tahvil, senet vb. diğer menkul kıymetlerin nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki farkın gelecek döneme ait olan kısmı bu hesapta izlenir.
• Nominal değerin altında ihraç edilen tahvil, senet vb. diğer menkul kıymetlerin nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki farklardan gelecek döneme ait olanlar "408. Menkul Kıymetler İhraç Farkı Hesabı"ndan bu hesaba aktarılır ve bu hesabın borcuna kaydedilir.
• Menkul kıymetin vadesine paralel olarak itfa edilmesi kaydıyla hesaplanan itfa tutarları, "66. Finansman Giderleri" grubundaki hesaplar karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.

Diğer Mali Borçlar

• Yukarıdaki hesap kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınmayan mali borçların izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde alacak, ödenmesi halinde borç yazılır.

Ticari Borçlar

• Kuruluşun ticari ilişkileri nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz borçların kaydedildiği hesapları kapsar.

Satıcılar

• İşletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların izlendiği hesaptır.
• Ortaklar, ana kuruluş, iştirakler ve bağlı ortaklıklara olan senetsiz ticari borçlar bilanço dipnotlarında gösterilmelidir.
• Senetsiz borcun doğması ile bu hesaba alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Borç Senetleri

• İşletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senede bağlanmış ticari borçlarının izlendiği hesaptır.
• Ortaklar, ana kuruluş, iştirakler ve bağlı ortaklıklara olan senetli ticari borçların bilanço dipnotlarında belirtilmesi gereklidir.
• Borç senetleri tutarları bu hesaba alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Borç Senetleri Reeskontu (-)

• Bilanço gününde, senetli borçların tasarruf değeri ile değerlendirilmesini sağlamak amacıyla borç senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının izlenmesinde kullanılır.
• Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba borç, "64. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar" grubundaki "642. Faiz Gelirleri Hesabı"na gelir kaydedilir.
• İzleyen dönemde bu hesap "65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar" grubunun "652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

Alınan Depozito ve Teminatlar

• Üçüncü kişilerin belirli bir işi yapmalarını veya aldıkları bir değeri geri vermelerini sağlamak amacıyla alınan depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlendiği hesaptır.
• Alınan depozito ve teminatlar bu hesabın alacağına, geri verilenler veya hesaba sayılanlar borcuna kaydedilir.

Diğer Ticari Borçlar

• Yukarıdaki hesap kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınamayan ticari borçların izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Diğer Borçlar

• Herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde ödenmesi düşünülen borçların kaydedildiği hesapları kapsar.

Ortaklara Borçlar

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla ortaklara borçlu bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

İştiraklere Borçlar

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla iştiraklere olan borçlarının izlendiği hesaptır.

Bağlı Ortaklıklara Borçlar

• İşletmenin sermaye taahhüdünden kaynaklanan borçları hariç olmak üzere, faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla bağlı ortaklıklara olan borçlarının izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

Personele Borçlar

• İşletmenin personeline olan çeşitli borçlar bu hesapta izlenir.
• Tahakkuk eden personele borçlar bu hesabın alacağına, ödenmesi halinde borcuna kaydedilir.

Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)

• Bilanço gününde diğer borçlar grubundaki senetli borçların değerlemesini sağlamak amacıyla borç senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının izlendiği hesaptır.
• Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba borç, "642. Faiz Gelirleri Hesabı"na gelir kaydedilir; izleyen dönemde bu hesap "652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

Diğer Çeşitli Borçlar

• Ticari olmayıp yukarıdaki hesaplardan hiçbirinin kapsamına alınamayan çeşitli borçların izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

Alınan Avanslar

• Satış sözleşmeleri veya diğer nedenlerle işletme tarafından üçüncü kişilerden alınan avansların izlendiği hesaptır.

Alınan Sipariş Avansları

• İşletmenin satış amacıyla gelecekte yapacağı mal ve hizmet teslimleri ile ilgili peşin tahsil ettiği tutarların izlendiği hesaptır.
• Alıcılardan alınan avanslar bu hesabın alacağına, malın teslim edilmesi veya hizmetin görülmesi halinde borcuna yazılır.

Alınan Diğer Avanslar

• Kendi bölümünde tanımlanan avanslar dışında, işletmenin aldığı her türlü kısa vadeli avansların izlendiği hesaptır.
• "Diğer Avanslar",“340. Alınan Sipariş Avansları Hesabında” açıklanmıştır.

Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler

• İşletmenin sorumlu veya mükellef sıfatıyla ödeyeceği vergi, resim, harç, kesinti, sigorta primi, sendika aidatları, icra taksitleri ve benzeri borçların izlendiği hesap grubudur.

Ödenecek Vergi ve Fonlar

• İşletmenin ekonomik faaliyetlerde bulunmasının sonucu olarak ilgili mali mevzuat uyarınca mükellef veya sorumlu sıfatıyla kendisine, personeline ve üçüncü kişilere ilişkin ödenmesi gereken vergi, resim, harç ve fonların izlendiği hesaptır.
• Vergi, resim ve harçların tahakkuk ettirilmesini gerektiren olaylar ve işlemler ortaya çıktıkça ilgili hesap alacaklanır, ödemeler yapıldıkça borçlanır.
• Bir yıldan daha uzun sürede ödenecek ertelenmiş veya takside bağlanmış vergiler "438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı"na aktarılır.

Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

• İşletmenin, personelin hakedişlerinden sosyal güvenlik mevzuatı hükümlerine göre kesintiye tabi tutmakla yükümlü olduğu, personele ait emeklilik keseneği ve sigorta primleri ile bunlara ilişkin işveren katılma payları ve işverence sosyal güvenlik kuruluşlarına ödenecek diğer yükümlülüklerin izlendiği hesaptır.
• Kesintiler yapıldıkça bu hesap alacaklandırılır, ödemeler yapıldıkça borçlandırılır.
• Bir yıldan daha uzun sürede ödenecek sosyal güvenlik kesintileri varsa, "438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı"na aktarılır.

Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler

• Kanuni süresi içinde ödenmeyen vergi ve yükümlülükler ile erteleme ve taksitlendirme süresi bilanço tarihinde bir yıldan az olan vergi ve yükümlülükleri kapsar.
• Vadelerinde ödenemeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile erteleme veya taksitlendirme süresi bir yıldan az olanlar veya vadesi bir yılın altına düştüğü için 438 nolu hesaptan bu hesaba aktarılanlar, hesabın alacağına kaydedilir; ödenmeleri halinde hesaba borç kaydedilir.
• Vadesi geçmiş vergi ve diğer yükümlülüklerde erteleme veya taksite bağlama süresi bir yılı aşanlar, bu hesabın borcu karşılığında "438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı"na aktarılır.

Ödenecek Diğer Yükümlülükler

• Hesap planında özel bölümlerinde tanımlananlar dışında kalan yükümlülüklerin izlendiği hesaptır.
• Tahakkuk ettirilmesi gereken olaylar ve işlemler ortaya çıktıkça ilgili hesaplar alacaklanır, ödemeler yapıldıkça borçlanır.

Borç ve Gider Karşılıkları

• Bilanço tarihinde belirgin olarak ortaya çıkan ancak tutarının kesin olarak bilinmeyen veya tutarı bilinmekle birlikte ne zaman tahakkuk edeceği bilinemeyen kısa vadeli borçlar veya giderler için ayrılan karşılıkların izlendiği hesap grubudur.
• Bu grupta yer alan karşılık hesapları aktifi düzenleyici nitelikte değildir.

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

• Dönem kârı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi, diğer vergi ve kesintiler, fonlar ve benzeri diğer yükümlülükler için ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır.
• Dönem kârı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ve yasal yükümlülükler, dönem kârı hesabının borcuna karşılık bu hesaba alacak kaydedilir.
• Vergi tahakkukunun kesinleşmesi durumunda, borç kaydıyla hesap kapatılır ilgili tutar "371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri" ile mahsup edilerek kalan tutar "350. Ödenecek Vergi ve Fonlar" hesabına aktarılır.

Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-)

• Mevzuat gereğince peşin ödenen gelir ve kurumlar vergisi ile diğer yükümlülüklerin izlendiği hesaptır.
• Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıklarından indirilmek üzere "193. Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı"ndan yapılan aktarmalar bu hesabın borcuna kaydedilir, 193 nolu hesabın alacağına tahakkuk eden tutarlar ve gelir vergisinden mahsup edilen tutarlar ise bu hesaba alacak kaydedilir.

Kıdem Tazminatı Karşılığı

• Belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıkları izlenir.
• "472. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı"ndan bu hesaba yapılan aktarmalar alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

Maliyet Giderleri Karşılığı

• Aylık maliyetlerin saptanmasında, gelecek aylarda veya yıl sonunda kesin tahakkuku yapılacak giderlerle aylık maliyetlere pay verilmesinde, amortismanlar, tamir bakım, ikramiyeler, finansman giderleri ve benzeri giderlere ilişkin tahmini gider karşılıklarının izlendiği hesaptır.
• Bilanço dönemi sonunda bu hesap kapatılır.
• Aylık maliyetlere yüklenen tahmini gider karşılıkları bu hesaba alacak kaydedilir, bu giderlerin kesin tutarları belli olduğunda ise bu hesaba borç kaydedilir.

Diğer Borç ve Gider Karşılıkları

• Kısa vadeli diğer borç ve gider karşılıklarının izlendiği hesaptır.
• Bu grubun yukarıda belirtilen hesapları içinde yer almayan ve önemlilik kriterine göre ayrı hesaplarda izlenmesi mümkün olmayan borç ve gider karşılıkları bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde de borç kaydedilir.

Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları

• İçinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek aylara ait gelirler ile faaliyet dönemine ait olup ödenmesi gelecek aylarda yapılacak giderlerden oluşur.

Gelecek Aylara Ait Gelirler

• Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan gelirlerin bir yıldan kısa süreye ait kısımlarının izlendiği hesaptır.
• Peşin tahsil olunan gelirler bu hesabın alacağına kaydedilir ve ait olduğu dönemde ilgili gelir hesaplarına devredilir.

Gider Tahakkukları

• Gelecek aylarda ödemesi yapılacak ve kesinlikle belgeye dayalı gider tahakkuklarının izlendiği hesaptır.
• Yapılan tahakkuklar ilgili gider ve zarar hesaplarına borç, bu hesaba alacak kaydedilir ve yapılan ödemeler borç kaydedilir.

Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

• Kendi bölümlerinde tanımlanmamış olan diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar bu grupta yer alır.

Hesaplanan KDV

• Teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi ile işlemi gerçekleşmeyen ya da işlemden vazgeçilen mal ve hizmetlere ilişkin katma değer vergisinin izlendiği hesaptır.
• Hesaplanan Katma Değer Vergisi bu hesaba alacak kaydedilir ve Düzenlemeler bu hesaba borç kaydedilir.
• Vergilendirme dönemi itibariyle bu hesabın bakiyesi “191. İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı” ile karşılaştırılır
• Yapılan karşılaştırmada bu hesabın bakiyesi 191 nolu hesabın bakiyesinden fazla olduğu takdirde vadesinde ödenmek üzere “360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına” aktarılarak kapatılır.