Mali ve Maddi Duran Varlıklar

Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-)

• Diğer mali duran varlıklardaki değer azalmaları izlenir.

Maddi Duran Varlıklar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılan, tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıkların ve birikmiş amortismanların izlendiği hesap grubudur.

Arazi ve Arsalar

• İşletmeye ait her türlü arazi ve arsalar bu hesapta izlenir.

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri

• Herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak amacıyla yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş yol, hark, köprü, tünel, bölme, sarnıç, iskele gibi yapılar bu hesapta izlenir.

Binalar

• İşletmeye ait her türlü bina ve bunların ayrılmaz parçaları bu hesapta izlenir.

Tesis, Makina ve Cihazlar

• Üretimde kullanılan makine, tesis, cihazlar, eklentileri ve taşıma gereçleri (konveyör, forklift vb.) izlenir.
• Hesap, kullanım amaçlarına ve makine çeşitlerine göre bölümlenebilir.

Taşıtlar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılan tüm taşıtlar bu hesapta izlenir.
• Ulaştırma sektöründe hizmet üretimi amacıyla kullanılan taşıt araçları da bu hesapta izlenir.
• Ulaştırma sektöründe ana üretimde kullanılan taşıt araçlarının toplam tutarı bilanço dipnotlarında gösterilir.

Demirbaşlar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılan büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi varlıklar izlenir.

Diğer Maddi Duran Varlıklar

• Yukarıda belirtilen hesapların hiçbirinin kapsamına girmeyen, kendi bölümlerinde tanımlanmayan diğer maddi duran varlıklar izlenir.

Maddi Duran Varlıkların İşleyişi

• Maddi duran varlıklar hesabı, satın alma, devir, inşa veya imal bedelleriyle borçlandırılır.
• Satılan, devredilen, kullanma yeteneğini kaybedenler ise alacak kaydı ile hesaplardan çıkarılır.

Birikmiş Amortismanlar (-)

• Maddi duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde hesaben yok edilebilmesi amacıyla kullanılır.
• Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak olarak kaydedilir.
• Satılan veya elden çıkarılan varlıkların amortismanları ise bu hesaba borç, ilgili varlık hesabına alacak olarak kaydedilir.

Yapılmakta Olan Yatırımlar

• İşletmede yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak olan madde, malzeme, işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamalar bu hesapta izlenir.
• Yapılmakta olan yatırım projelerine yapılan harcamalar bu hesaba borç kaydedilir.
• Tamamlanan yatırım bedelleri ise ilgili maddi duran varlık hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.

Verilen Avanslar

• Yurt içinden veya yurt dışından sipariş edilen maddi duran varlıklarla ilgili avans ödemeleri izlenir.
• Sipariş avansıyla ilgili giderler de bu hesaba dahil edilir.
• Ödeme yapıldığında hesaba borç kaydedilir; sipariş edilen malzeme teslim alındığında ilgili hesabın borcu karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Fiziksel varlığı bulunmayan, işletmenin yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilmiş giderler, hukuken korunan haklar ve şerefiyeler bu grup altında izlenir.

Haklar

• İmtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi bedel ödenerek elde edilen hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin tanıdığı kullanma yetkileri dolayısıyla yapılan harcamaları kapsar.
• Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile bu hesaba borç kaydedilir.
• Yararlanma sürelerinin belli olmaması durumunda 5 yıllık sürede eşit taksitlerle itfa olunarak yok edilir.

Şerefiye

• Bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile net varlıklarının rayiç bedelle hesaplanan değeri arasındaki olumlu farktır.
• Rayiç bedelin tespit edilememesi halinde net defter değeri esas alınır.
• Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı bu hesabın borcuna kaydedilir ve amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yok edilir.

Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri

• İşletmenin kurulması, yeni şube açılması, işlerin genişletilmesi için yapılan ve maddi bir karşılığı olmayan giderlerin aktifleştirilmesi durumunda izlenir.
• Maliyet değerleri ile bu hesaba borç kaydedilir ve amortisman yoluyla yok edilir.
• Genelde beş yılda eşit taksitlerle itfa olunarak yok edilir.

Araştırma ve Geliştirme Giderleri

• İşletmede yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi amacıyla yapılan aktifleştirilen harcamalar bu hesaptadır.
• Maliyet değerleri ile hesaba borç kaydedilir.
• 5 yıl içinde eşit taksitlerle itfa edilerek yok edilir.

Özel Maliyetler

• Kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin artırılması amacıyla yapılan giderler ile kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak varlıkların bedellerini kapsar (normal bakım, onarım ve temizleme giderleri hariç).
• Yapılan harcamalar hesaba borç kaydedilir.
• Kira süresi içerisinde, kira süresinin beş yıldan fazla olması durumunda da beş yılda eşit tutarlarla amorti edilir.

Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Yukarıda sayılanların dışında kalan diğer maddi olmayan duran varlık kalemleri izlenir.

Birikmiş Amortismanlar (-) (Maddi Olmayan Duran Varlıklar)

• Maddi olmayan duran varlıkların bedellerinin kullanılabilecekleri süre içerisinde yokedilebilmesini sağlar.
• Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.
• Kullanım hakkı sona eren veya elden çıkarılanlar hesaba borç, ilgili varlık hesabına alacak kaydedilir.

Verilen Avanslar (Maddi Olmayan Duran Varlıklar)

• Maddi olmayan duran varlıklarla ilgili yurt içi veya yurt dışındaki kişi ve kuruluşlara yapılan avans ödemeleri izlenir.
• Ödeme yapıldığında hesaba borç kaydedilir.
• Varlıklar elde edildiğinde ilgili hesabın borcu karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.

Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

• Belirli bir maddi varlıkla ilgili veya tamamen tüketime tabi varlıklar için yapılan, üretim çalışmalarının zaman ve yoğunluğu ile sınırlı ömre sahip giderlerdir.

Arama Giderleri

• Arama amacı ile yapılan ve bununla ilgili giderlerin izlendiği hesaptır.
• Maden yatağının işletmeye elverişli olup olmadığının belirlenmesi ve giriş noktalarının saptanması için yapılan harcamalar, petrol araştırmaları, arazi incelemeleri, sondaj giderleri gibi harcamalar bu hesapta izlenir.
• Arama faaliyetleri sonucunda üretilebilir cevher rezervi saptanamazsa yapılan giderler zarar yazılır.

Hazırlık ve Geliştirme Giderleri

• Açık işletmelerde maden üstündeki örtüyü kaldırmak, yeraltındaki maden yataklarına girmek, sürekli bağlantı kurmak, maden yataklarını bölmek, araçların gidip gelmesini sağlamak amacıyla yapılan giderler.
• Petrol işlemlerinde kuyu açma, temizleme, derinleştirme, bitirme veya bu işlemlere hazırlık için yapılan işçilik, yakıt, tamir, bakım, nakliye, ikmal, malzeme vb. giderler bu hesaptadır.

Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

• Kendi bölümlerinde tanımlanmayan özel tükenmeye tabi diğer varlık değerleri izlenir.
• Belirli bir maddi varlıkla ilgisi saptanan harcamalar bu hesaplara borç, özelliğini yitirmiş varlıklar ise kayıtlardan çıkarılmak üzere alacak kaydedilir.

Birikmiş Tükenme Payları (-)

• Özel tükenmeye tabi varlıklar grubundaki kalemler, özelliklerine göre "Tükenme payı" ayrılmak suretiyle itfa edilir.
• Özel tükenmeye tabi varlıkların tükenme payı, maliyet ve gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak olarak kaydedilir.
• Kayıtlardan çıkarıldığı takdirde borç kaydedilir.

Verilen Avanslar (Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar)

• Özel tükenmeye tabi varlıklar için yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır.
• Avans ödemesi yapıldığında hesaba borç kaydedilir.
• Kesinleşen ödemelerde, önceki avans ödemesi mahsup edilmek üzere hesaba alacak kaydedilir.

Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları

• Bu grup, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek yıllara ait giderler ile faaliyet dönemine ait olup ileriki yıllarda tahsil edilebilecek gelirlerden oluşur.

Gelecek Yıllara Ait Giderler

• Peşin ödenen ve cari dönemde gider yazılmaması gereken, gelecek yıllara ait giderleri izlemek için kullanılır.
• Gelecek yıllarla ilgili gider ve maliyet hesaplarına borç kaydedilecek olan peşin ödenen giderler bu hesabın borcuna kaydedilir.
• İlgili hesap dönemlerinde bu hesabın alacağı karşılığında dönen varlıklardaki "Gelecek Aylara Ait Giderler" hesabına aktarma yapılır.

Gelir Tahakkukları

• Üçüncü kişilerden tahsil edilecek veya onların hesabına kesin borç kaydıyla bir yıl veya daha sonraki yıllarda yapılacak gelirlerin içinde bulunulan döneme ait kısımlarının, ilgili gelir hesabı karşılığında borç kaydedileceği hesaptır.
• Dönem sonlarında, döneme ait hesaplanan tutarlar ilgili hasılat ve gelir hesapları karşılığında bu hesaba borç kaydedilir.
• Sonraki yıllarda alacakların kesinleşmesiyle hesaptaki tutarlar bu hesabın alacağına karşılık, üçüncü kişi hesaplarının borcuna geçirilerek kapatılır.

Diğer Duran Varlıklar

• Önceki bölümlerde sayılan duran varlık kalemlerine girmeyen duran varlık kalemleri bu gruptadır.

Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV

• Satın alınan veya imal edilen, amortismana tabi iktisadi kıymetlerle ilgili, bir yıldan daha uzun sürede indirilebilecek nitelikteki KDV'nin kayıt ve izlendiği hesaptır.
• Amortismana tabi iktisadi kıymetlerle ilgili bir yıldan daha uzun sürede indirilebilecek nitelikteki KDV bu hesaba borç kaydedilir.
• İndirilebilme dönemlerine isabet eden tutarlar bilanço dönemi sonunda alacak verilirken, "191. İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı"na aktarılır.

Diğer KDV

• Ertelenen, iadesi gereken, tahsil edilen ve çeşitli şekillerde ortaya çıkan diğer KDV'nin bir yılı aşan tutarlarının kaydedildiği hesaptır.
• Belirtilen nitelikteki KDV ortaya çıkarsa bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedilir.

Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar

• Tedbirli satın alma ve imal etme politikası gereği, stok dönüş hızı düşüklüğü nedeniyle işletmede bulunan ve işletmenin bir yıllık dönemde kullanabileceğinden daha fazla olan stok kalemlerinin izlendiği hesaptır.
• Gelecek yıllar ihtiyacı stoklar bu hesaba gruplar olarak borç kaydedilir.
• Kullanım dönemi bir yılın altına düştüğünde ilgili stok hesaplarına devredilerek bu hesaba alacak kaydedilir.

Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar

• Çeşitli nedenlerle işletmede kullanılma ve satış olanaklarını yitiren stoklar ve duran varlıklar izlenir.
• Varlık üzerindeki özelliklerde değişme olursa, varlık ilgili bulunduğu hesaptan çıkarılarak bu hesaba alınır, elden çıkarıldığında kapatılır.

Diğer Çeşitli Duran Varlıklar

• Bu hesap grubu içerisinde sayılanların dışında kalan diğer çeşitli duran varlıklar izlenir.

Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-)

• Doğal afetler, bozulma, çürüme, kırılma, paslanma, teknolojik gelişmeler ve moda değişiklikleri nedeniyle stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıkması veya stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi gibi durumlarda kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıklar bu hesapta izlenir.
• Dönen varlıklar grubundaki “158. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı”nda ayrıntıları mevcuttur.

Birikmiş Amortismanlar (-)

• Gruptaki amortismana tabi varlıklar için ayrılan amortismanlar izlenir.

Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

• Dönen varlıkların ayrılmasında kullanılan ölçüye uygun olarak, en çok bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi sonunda ödenecek yabancı kaynakları kapsar.
• Hesaplar: Mali Borçlar, Ticari Borçlar, Diğer Borçlar, Alınan Avanslar, Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler, Borç ve Gider Karşılıkları, Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları, Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar.

Mali Borçlar

• Kredi kurumlarına olan kısa vadeli borçlar ile kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan krediler ve vadesine bir yıldan daha az kalan uzun vadeli mali borçların anapara taksit ve faizlerini kapsar.

Banka Kredileri

• Banka ve finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarlar bu hesapta izlenir.
• Alınan kısa vadeli krediler hesaba alacak, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri

• Vadelerine bir yıldan fazla süre bulunmakla birlikte uzun vadeli kredilerin, bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek anapara taksitleri ile vadesi bir yılın altına düşenleri ve bunların tahakkuk ettiği halde henüz ödenmeyen faizlerini kapsar.
• Bilançonun düzenlenme tarihini izleyen bir yıllık dönemde ödenecek olan taksitler ve faizler bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Tahvil Anapara Borç Taksit ve Faizleri

• Bilanço tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenecek tahvil anapara borç taksitleri ile tahvillerin tahakkuk edip de henüz ödenmeyen faizlerinin izlendiği hesaptır.
• Tahvil anapara borç, taksit ve faizleri bu hesaba alacak, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Çıkarılmış Bonolar ve Senetler

• Tedavüldeki finansman bonoları ve banka bonoları gibi kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları karşılığında sağlanan fonlar bu hesapta izlenir.
• Menkul kıymetler ihraç edildiğinde nominal bedel üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir; ödenmeleri halinde hesaba borç kaydedilir.

Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler

• Çıkarılmış bonolar ve senetler kapsamına alınamayan diğer menkul kıymetlerin izlendiği hesaptır.
• Diğer menkul kıymetler nominal bedel üzerinden bu hesaba alacak, ilgili hesaplara borç kaydedilir; ödenmeleri halinde borç kaydedilir.

Menkul Kıymetler İhraç Farkları (-)

• Nominal değerinin altında ihraç edilen tahvil, senet gibi menkul kıymetlerin nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki farkın gelecek döneme ait kısmı bu hesapta izlenir.
• Nominal değerin altında ihraç edilen menkul kıymetlerin nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki farklardan gelecek döneme ait olanlar hesaba aktarılır.
• Menkul kıymetin vadesine paralel olarak itfa edilmesiyle hesaplanan tutarlar, “66. Finansman Giderleri” grubundaki hesaplar karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.

Diğer Mali Borçlar

• Yukarıdaki hesap kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınmayan mali borçların izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Ticari Borçlar

• İşletmenin ticari ilişkileri nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz borçların kaydedildiği hesapları kapsar.

Satıcılar

• İşletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların izlendiği hesaptır.
• Ortaklar, ana kuruluş, iştirakler ve bağlı ortaklıklara olan senetsiz ticari borçların bilanço dipnotlarında gösterilmesi gerekir.
• Senetsiz borcun doğması ile hesaba alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Borç Senetleri

• İşletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senede bağlanmış ticari borçlarıdır.
• Ortaklar, ana kuruluş, iştirakler ve bağlı ortaklıklara olan senetli ticari borçların bilanço dipnotlarında gösterilmesi gerekir.
• Borç senetleri tutarları hesaba alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Borç Senetleri Reeskontu (-)

• Bilanço gününde, senetli borçların tasarruf değeri ile değerlemesini sağlamak üzere ayrılan reeskont tutarlarının izlenmesinde kullanılır.
• Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba borç, "64. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar" grubundaki "642. Faiz Gelirleri Hesabı"na gelir kaydedilir.
• İzleyen dönemde "65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar" grubunun "652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

Alınan Depozito ve Teminatlar

• Üçüncü kişilerin belli bir işi yapmalarını, bir değeri geri vermelerini sağlamak amacıyla alınan depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlendiği hesaptır.
• Alınan depozito ve teminatlar bu hesabın alacağına, geri verilenler veya hesaba sayılanlar borcuna kaydedilir.

Diğer Ticari Borçlar

• Yukarıdaki hesap kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınamayan ticari borçların izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir.

Diğer Borçlar

• Herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde ödenmesi düşünülen borçlar bu hesap grubunda yer alır.

Ortaklara Borçlar

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemler dolayısıyla ortaklara borçlu olduğu tutarları izler.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

İştiraklere Borçlar

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemler dolayısıyla iştiraklerine olan borçlarının izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

Bağlı Ortaklıklara Borçlar

• İşletmenin, sermaye taahhüdünden borçları hariç olmak üzere faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla bağlı ortaklıklara olan borçlarının izlendiği hesaptır.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

Personele Borçlar

• İşletmenin personeline olan çeşitli borçları bu hesapta izlenir.
• Tahakkuk eden personele borçlar hesabın alacağına; ödenmesi halinde borcuna kaydedilir.

Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-)

• Bilanço gününde, diğer borçlar grubundaki senetli borçların değerlemesini sağlamak amacıyla ayrılan reeskont tutarlarıdır.
• Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba borç, "642. Faiz Gelirleri Hesabı"na gelir kaydedilir.
• Sonrasında "652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

Diğer çeşitli borçlar

• Ticari olmayıp yukarıdaki hesapların hiçbirinin kapsamına alınamayan çeşitli borçlar izlenir.
• Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.

Alınan Avanslar

• Satış sözleşmeleri veya diğer nedenlerle işletme tarafından üçüncü kişilerden alınan avansların izlendiği hesaptır.

Alınan Sipariş Avansları

• İşletmenin satış amacıyla gelecekte yapacağı mal ve hizmet teslimleri ile ilgili peşin tahsil ettiği tutarların izlendiği hesaptır.
• Müşterilerden alınan avanslar hesaba alacak olarak, malın teslimi veya hizmetin görülmesi halinde borç olarak yazılır.

Alınan Diğer Avanslar

• Özel bölümünde tanımlanan avanslar dışında kalan, işletmenin aldığı her türlü kısa vadeli avansların takip edildiği hesaptır.
• “Diğer Avanslar” kalemi, “340. Alınan Sipariş Avansları Hesabı”nda açıklanmıştır.

Ödenecek Vergi ve Diğer Yükümlülükler

• İşletmenin sorumlu veya mükellef sıfatıyla ödeyeceği vergi, resim, harç, kesinti, sigorta primi, sendika aidatları, icra taksitleri ve benzeri borçlarının izlendiği hesap grubudur.

Ödenecek vergi ve fonlar

• İşletmenin ekonomik faaliyetlerde bulunmasının sonucu mali mevzuat uyarınca mükellef veya sorumlu sıfatıyla kendisine, personeline ve üçüncü kişilere ilişkin olarak ödenmesi gereken vergi, resim, harç ve fonların izlendiği hesaptır.
• Vergi, resim, harçların tahakkuk ettirilmesini gerektiren olaylar ve işlemler ortaya çıktıkça hesaplar alacaklanır, ödemeler yapıldıkça borçlanır.
• Bir yıldan uzun vadeli ödenmesi gereken ertelenmiş veya takside bağlanmış vergiler varsa “438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı”na aktarılır.

Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

• İşletmenin, personelin hakedişlerinden sosyal güvenlik mevzuatı hükümlerine göre kesintiye tabi tutmakla yükümlü bulunduğu, personele ait emeklilik keseneği, sigorta primleri, işveren katılma payları ve işverence sosyal güvenlik kuruluşlarına ödenecek diğer yükümlülükler takip edilir.
• Kesintiler yapıldığında hesap alacaklandırılır, ödemeler yapıldığında hesaba borç kaydedilir.
• Bir yıldan uzun sürede ödenecek SGK kesintileri varsa "438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı"na aktarılır.

Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler

• Kanuni süresi içinde ödenmeyen vergi ve yükümlülükler ile erteleme/taksitlendirme süresi bilanço tarihinde bir yıldan az olan vergi ve yükümlülükleri kapsar.
• Vadelerinde ödenemeyen veya vadesi bir yılın altına düştüğü için 438 no'lu hesaptan aktarılanlar hesabın alacağına kaydedilir, ödenmeleri halinde borç kaydedilir.
• Erteleme veya taksite bağlama süresi bir yılı aşanlar bu hesabın borcu karşılığında "438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı"na aktarılır.

Ödenecek Diğer Yükümlülükler

• Özel bölümlerde tanımlananlar dışında kalan yükümlülüklerin izlendiği hesaptır.
• Tahakkuk ettirilmesini gerektiren olaylar ve işlemler ortaya çıktıkça hesap alacaklanır, ödemeleri yapıldıkça borçlanır.

Borç ve Gider Karşılıkları

• Bilanço tarihinde var olan ancak tutarı kesin olarak bilinemeyen veya tutarı bilinse bile ne zaman ödeneceği bilinmeyen kısa vadeli borçlar veya giderler için ayrılan karşılıkların izlendiği hesap grubudur.
• Bu gruptaki karşılık hesapları aktifi düzenleyici nitelikte değildir.

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

• Dönem kârı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi, diğer vergi ve kesintiler, fonlar ve benzeri yükümlülükler için ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır.
• Dönem kârı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ve yasal yükümlülükler, dönem kârı hesabının borcu karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.
• Vergi tahakkuku kesinleştiğinde borç kaydı ile kapatılır, “371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri” ile mahsup edilerek kalan tutar “360. Ödenecek Vergi ve Fonlar” hesabına aktarılır.

Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-)

• Mevzuat gereğince peşin ödenen gelir ve kurumlar vergisi ile diğer yükümlülüklerin izlendiği hesaptır.
• Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıklarından indirilmek üzere, "193. Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hesabı"ndan yapılan aktarmalar bu hesabın borcuna, 193 nolu hesabın alacağına kaydedilir.
• Tahakkuk eden tutarlar ve gelir vergisinden mahsup edilen tutarlar bu hesaba alacak kaydedilir.

Kıdem Tazminatı Karşılığı

• Bu hesapta, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıkları izlenir.
• “472. Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı”ndan aktarımlar hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç olarak kaydedilir.

Maliyet Giderleri Karşılığı

• Aylık maliyetlerin saptanmasında, gelecek aylarda veya dönem sonunda kesin tahakkuku yapılacak giderlerle aylık maliyetlere pay verilmesinde izlenen amortisman, tamir-bakım, ikramiye, finansman gideri gibi giderlere ilişkin tahmini gider karşılıklarıdır.
• Bilanço dönemi sonunda kapatılır.
• Aylık maliyetlere yüklenen tahmini gider karşılıkları hesaba alacak, bu giderlerin kesin tutarları belli olduğunda ise hesaba borç olarak kaydedilir.

Diğer Borç ve Gider Karşılıkları

• Kısa vadeli diğer borç ve gider karşılıklarının izlendiği hesaptır.
• Belirtilen hesapların içinde yer almayan ve önemlilik kavramına göre ayrı hesaplarda izlenmesi mümkün olmayan borç ve gider karşılıkları alacak, ödenmeleri halinde de borç kaydedilir.

Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları

• İçinde bulunulan dönemde ortaya çıkan gelecek aylara ait gelirler ile faaliyet dönemine ait olup ödenmesi gelecek aylarda yapılacak giderlerden oluşur.

Gelecek Aylara Ait Gelirler

• Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin tahsil olunan gelirlerin bir yıldan kısa olan süreye ait kısımlarını izler.
• Peşin tahsil olunan gelirler bu hesabın alacağına kaydedilir ve ait olduğu dönemde ilgili gelir hesaplarına devredilir.

Gider Tahakkukları

• Gelecek aylarda ödemesi yapılacak ve kesinlikle belgeye dayalı gider tahakkuklarının izlendiği hesaptır.
• Yapılan tahakkuklar ilgili gider ve zarar hesaplarına borç, bu hesaba alacak kaydedilir; yapılan ödemeler ise borç kaydedilir.

Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

• Özellikle kendi bölümlerinde tanımlanmamış olan diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar bu gruptadır.

Hesaplanan KDV

• Teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler üzerinden hesaplanan KDV ile işlemi gerçekleşmeyen ya da işlemden vazgeçilen mal ve hizmetlere ilişkin KDV bu hesapta izlenir.
• Hesaplanan KDV bu hesaba alacak, düzeltmeler borç kaydedilir.
• Vergilendirme dönemi itibarıyla bu hesabın bakiyesi “191. İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı” ile karşılaştırılır.
• Eğer bu hesabın bakiyesi 191 no.lu hesabın bakiyesinden fazla ise vadesinde ödenmek üzere “360. Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı”na aktarılarak kapatılır.