Untitled Quiz
58 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Мәдениеттану қай ғасырда өзіндік пән ретінде пайда болды?

  • ХІХ ғасырдың соңғы үшінші ширегі (correct)
  • ХVIII ғасыр
  • ХVII ғасыр
  • ХХ ғасырдың басы

    • Мәдениет терминінің бастапқы мағынасы нені білдіреді?

  • Білім беруді (correct)
  • Діни сенімдерді
  • Әлеуметтік қарым-қатынасты
  • Адамның жан дүниесін

    • Мәдениеттану білімнің қай саласына жатады?

  • Табиғи ғылымға
  • Физикалық ғылымға
  • Гуманитарлық ғылымға (correct)
  • Әлеуметтік ғылымға

    • Антикалық дәуірде мәдениет пен тәрбиелеуді қандай терминмен белгілеген?

    <p>Пайдейя (C)</p> Signup and view all the answers

    Мәдениеттің белгілі бір жалпылық, негіздік тұрғыда жіктелуі қалай аталады?

    <p>Мәдениет типологиясы (C)</p> Signup and view all the answers

    Мәдениеттанудың теориялық базасын не құрайды?

    <p>Мәдениет философиясы (C)</p> Signup and view all the answers

    Ассимиляция процесі қандай жағдайды білдіреді?

    <p>Этносы жоғалту (A)</p> Signup and view all the answers

    Мәдениеттің регулятивтік функциясы не?

    <p>Тәртіптің негізін қалыптастыру (B)</p> Signup and view all the answers

    Эстетика дегеніміз не?

    <p>Кереметтілік туралы ғылым (C)</p> Signup and view all the answers

    Қай заманауи архитектуралық стиль Ислам мәдениетіне тән?

    <p>Ислам стилі (D)</p> Signup and view all the answers

    «Шах-Нама» шығармасының авторы кім?

    <p>Фирдоуси (D)</p> Signup and view all the answers

    Қожа Ахмет Ясауидің «Диуани Хикметі» қандай мағына білдіреді?

    <p>Ислам ілімінің түркі тіліндегі аудармасы (B)</p> Signup and view all the answers

    Суфизм Қазақстанда қай кезден бастап дами бастады?

    <p>13-14 ғасырлар (D)</p> Signup and view all the answers

    Тәңірлік дін қандай тарихи кезеңде кеңінен таралды?

    <p>Ежелгі дәуірде (A)</p> Signup and view all the answers

    Л.Толстойдың шығармашылығында қандай басты тақырыптар қамтылған?

    <p>Отбасы мен соғыс (A)</p> Signup and view all the answers

    Қай тарихи ескерткіш Иссык Қорғанына тиесілі?

    <p>Сақтар (D)</p> Signup and view all the answers

    Кириллица алфавитінің негізін қалаған кім?

    <p>Кирилл және Мефоди (C)</p> Signup and view all the answers

    Көшпелі мәдениет қай елдерге тән?

    <p>Азия (A)</p> Signup and view all the answers

    Ақсақ Темір дәуірінде тұрғызылған атақты мұра-жай қалай аталады?

    <p>Ясауи Мавзолейі (C)</p> Signup and view all the answers

    Күл-Тегін ескерткішіндегі жазудың аудармасын кім берді?

    <p>В.Радлов (C)</p> Signup and view all the answers

    XIX ғасырдың қазақ ағартушысын атаңыз.

    <p>Ы.Алтынсарин (D)</p> Signup and view all the answers

    Ш.Уәлиханов қандай түркітілді дастанды жазып алды?

    <p>Қобыланды (C)</p> Signup and view all the answers

    Қазақ халықының манифесі аталған «Оян, қазақ!» туындысының авторы кім?

    <p>М.Дулатов (C)</p> Signup and view all the answers

    Қазақтың «Алпамыс», «Кобланды - батыр» дастандары қандай жанрға жатады?

    <p>Батырлық (C)</p> Signup and view all the answers

    Қазақтың музыкалық аспаптарының салттық күші болған аспапты атаңыз.

    <p>Домбра (B)</p> Signup and view all the answers

    «Балбырауын», «Ақсақ - Киік» сияқты атақты күйлердің авторы кім?

    <p>Құрманғазы (A)</p> Signup and view all the answers

    «Номадизм» ұғымы нені білдіреді?

    <p>Көшпелі өмір (D)</p> Signup and view all the answers

    Шумерлік жазу түрі қалай аталады?

    <p>Сына (B)</p> Signup and view all the answers

    Монотеизм ниләрне аңлата?

    <p>Табигать белән бердәм булган бары бер богка табыну (C)</p> Signup and view all the answers

    Буддизмда кайгы-көенүдән арыну ничек атала?

    <p>Нирвана (B)</p> Signup and view all the answers

    Инь һәм Ян төшенчәләре кайсы мәдәнияткә карый?

    <p>Кытай (B)</p> Signup and view all the answers

    Тотем дине нәрсәгә нигезләнә?

    <p>Хайваннарга табыну (B)</p> Signup and view all the answers

    Ежелгі Қытайда уйлап табылган нәрсә кайсы выборда?

    <p>Оқ-дәрі (C)</p> Signup and view all the answers

    Синкретик стиль нинди сәнгать төре былай аңлатылган?

    <p>Өнер һәм дини сәнгатьнең берләнеше (B)</p> Signup and view all the answers

    Ригведа, Яджурведа, Самаведа һәм Атхарваведа кайсы мәдәнияткә карый?

    <p>Индийский (D)</p> Signup and view all the answers

    Австриялық композитор, 20-дан астам операның авторы кім?

    <p>А. Моцарт (D)</p> Signup and view all the answers

    Афродита – кайсы грек богына карый?

    <p>Ярату һәм сүяскәнлек (D)</p> Signup and view all the answers

    Классикалық стильдің негізін қалаған қай өнер стилі?

    <p>Классикалық (C)</p> Signup and view all the answers

    Зевс өчен Олимпиадалык уеннар кемгә багышланган?

    <p>Зевс (B)</p> Signup and view all the answers

    Англияның тарихи роман жанрының негізін қалаушы кім?

    <p>В. Скотт (A)</p> Signup and view all the answers

    Мәсәлән, «Рамаяна» һәм «Махабхарата» әсәрләре кайсы мәдәнияткә карый?

    <p>Индийский (C)</p> Signup and view all the answers

    Кайсы стиль Ренессанс заманына хас, кешеләрнең матурлыгын өстен күрүне үзендә чагылдыра?

    <p>Классицизм (D)</p> Signup and view all the answers

    «Табиғи құқық» теоретиктерінің түсінігінше, «адам адамға - қасқыр» дегенді кім айтқан?

    <p>Т. Гоббс (B)</p> Signup and view all the answers

    Дини үзгәрешләрдән соң XVI гасырга хас булган юнәлешне атагыз.

    <p>Протестантлык (B)</p> Signup and view all the answers

    «Гамлет» әсәренең авторы кем?

    <p>В. Шекспир (A)</p> Signup and view all the answers

    Кино өнері XX ғасырда пайда болды, оның негізі неде жатыр?

    <p>Өнер мен техника (C)</p> Signup and view all the answers

    «Декаданс» терминінің мағынасы неде?

    <p>Құлдырау, үмітсіздік (C)</p> Signup and view all the answers

    Кайсы стиль Х-ХІІ гасырларда Батыс Еуропа сәнгатендә барлыкка килде?

    <p>Роман (B)</p> Signup and view all the answers

    Мартин Лютернең кайсы әсәре немец теле өчен беренче тәрҗемә ителгән?

    <p>Инҗил (D)</p> Signup and view all the answers

    Сентиментализм қандай мәселелерге көңіл бөледі?

    <p>Ішкі эмоциялар мен «кішкентай адамның» өмірі (A)</p> Signup and view all the answers

    Китч дегенді қалай түсіну керек?

    <p>Сыртқы әсерге есептелген дәмсіз өнім (A)</p> Signup and view all the answers

    Кайсы әсәр Тозак белән Җәннәткә кереп чыгарга тарыган герой турында?

    <p>Божественная комедия (B)</p> Signup and view all the answers

    Заратуштра қай дінді негіздеді?

    <p>Зороастризм (C)</p> Signup and view all the answers

    Кайсы стильдә сәнгать әсәрләре матурлыкны һәм яңалыкны үзәккә куя?

    <p>Барокко (C)</p> Signup and view all the answers

    «Сикстин мадонна» әсәрен кем иҗат иткән?

    <p>Рафаэль (B)</p> Signup and view all the answers

    Ислам діні қашан пайда болды?

    <p>Біздің дәуіріміздің VII ғасырында (A)</p> Signup and view all the answers

    «Рококо» стиленә нинди төшенчәләр хас?

    <p>Легкость һәм җиңел фикер (A)</p> Signup and view all the answers

    Кайсы стиль вә мәдәниятның яңа чорына хас?

    <p>Жаңа заман (C)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Мәдәнияттану кайчан барлыкка килгән?

    XIX гасырның соңгы өченче чирегендә барлыкка килгән фән.

    Мәдәният сүзенең башлангыч мәгънәсе нәрсә?

    Баштарак белем бирү дигәнне аңлаткан.

    Философия никадәр киң мәгънәдә мәдәниятне ничек аңлата?

    Кеше тарафыннан үзләштерелгән дөнья.

    Мәдәнияттануның нинди фәнни нигезе бар?

    Мәдәният философиясе.

    Signup and view all the flashcards

    Фән нинди күренеш?

    Мәдәниятнең үзенең бер өлеше.

    Signup and view all the flashcards

    Борынгы заманда мәдәният белән тәрбиянең бергәләп аталган сүзе нинди?

    Борынгы заманда мәдәниятне һәм тәрбияне аңлату өчен кулланылган сүз.

    Signup and view all the flashcards

    "Мәдәнияттану" терминын 1-нче тапкыр кем куллана?

    Л. Уайт улныкы.

    Signup and view all the flashcards

    Материалдан ясалган әйберләр мәдәниятнең нинди өлешенә керә?

    Кеше тарафыннан ясалган физик әйберләр.

    Signup and view all the flashcards

    Рухи мәдәният нинди күренешләрне үз эченә ала?

    Рух белән бәйле күренешләрнең шактый киң җыелмасы.

    Signup and view all the flashcards

    Мәдәниятне ничек төрләргә аерып карарга мөмкин?

    Мәдәниятне төренә карап аерып карау ысулы.

    Signup and view all the flashcards

    Язу мәдәнияте кайсы цивилизацияләрдә барлыкка килгән?

    Язу мәдәнияте беренче булып Шумер һәм Египет цивилизацияләрендә барлыкка килгән.

    Signup and view all the flashcards

    Тотемнар турында нәрсә беләсез?

    Тотем – хайванга табынучылык, аларны үзләренең ата-бабалары дип саныйлар.

    Signup and view all the flashcards

    Пантеизм нәрсә аңлата?

    Пантеизм – табигатьне Ходай дип саныйлар.

    Signup and view all the flashcards

    Монотеизм нәрсә аңлата?

    Монотеизм - бер генә Аллаһка табынучылык.

    Signup and view all the flashcards

    Талисман нәрсә?

    Талисман – кешенең җитешсезлекләрдән, начар рухлардан саклаучы әйбер.

    Signup and view all the flashcards

    Анимизм нәрсә аңлата?

    Анимизм - барлык предметларда жан барлыгында ышану.

    Signup and view all the flashcards

    Кытай халкының борынгы әдәби әсәре ничек атала?

    "Өзгәрешләр китабы" - борынгы Кытай әдәбиятының бер әсәре.

    Signup and view all the flashcards

    Борынгы дөньядагы беренче сәнгать стиленең исеме ничек?

    Синкретик стиль - берничә төрле стильнең кушылуы.

    Signup and view all the flashcards

    Ни өчен Буддизмда кайгы – кайгы турында күп сөйлиләр?

    Буддизмның төп концепциясе - кайгы – кайгы.

    Signup and view all the flashcards

    Борынгы Һиндстанның төп элементлары нинди?

    Ведалар, Буддизм һәм Харап цивилизациясе - борынгы Һиндстанның нигезләре.

    Signup and view all the flashcards

    В.А.Моцарт

    Австрия композиторы, музыкант, универсал талант, 20-дән артык опера авторы ("Фигароның өйләнү тойы", "Дон Жуан", "Сиқырлы флейта")

    Signup and view all the flashcards

    В.Скотт

    Англия язучысы, романтизм вәкиле, тарихи роман жанрын ясаучы

    Signup and view all the flashcards

    П.П.Рубенс

    Барокко стилендә эшләгән рәссам, "Кресті тұрғызу", "Кресттен босату", "Персей мен Андромеда" кебек әсәрләренең авторы

    Signup and view all the flashcards

    Барокко сәнгате

    Барокко сәнгате нәрсәне аңлата?

    Signup and view all the flashcards

    Рококо

    XVIII гасырдагы сәнгать стиле, бизәкләргә, ялтырауга, грациягә басым ясау

    Signup and view all the flashcards

    Декаданс

    Көчсезлек, югалту, өметсезлек

    Signup and view all the flashcards

    Романтизм

    Чынбарлыктан качарга, табигатькә, фантастика дөньясына, башка заманга барырга тырышкан, чынбарлык белән хыялны чагыштырган сәнгать стиле

    Signup and view all the flashcards

    Т.Гоббс

    Табигый хокук теориясенең авторы, "кеше кешегә - бүре" һәм кешенең табигый хәле "барлыкның барысына каршы сугышы" дигән фикерне яклаучы

    Signup and view all the flashcards

    Классицизм

    Антик сәнгатьне кабатлауга нигезләнгән сәнгать стиле

    Signup and view all the flashcards

    Сентиментализм

    Гади кешеләрнең проблемаларына һәм тормышына игътибар иткән сәнгать стиле

    Signup and view all the flashcards

    Кайта торгызу (Ренессанс)

    15-16 гасырларда, гуманизм, фән һәм сәнгатьнең торгызуы, яңадан ачылу. Антика дәвереннән башлап борынгы мәдәниятнең мирасына кызыксыну артты.

    Signup and view all the flashcards

    Барокко

    16-18 гасырлар, монументальлек, драматизм, эмоциянең көчле белдерүе, зур масштаблы әсәрләр, яңа технологияләрнең булуы белән характерлана. "Барокко" сүзе итальян телендә "оғаш, ялган" дигәнне аңлата.

    Signup and view all the flashcards

    Роман стиле

    Европа сәнгатендә 10-13 гасырларда барлыкка килгән стиль, диннең йогынтысы көчле. Көч һәм дәрәҗәлелекне күрсәтер өчен кулланылган, чиркәүләрне бизәүдә күренекле.

    Signup and view all the flashcards

    Готика стиле

    Европа сәнгатендә 13-16 гасырларда барлыкка килгән стиль, готик сәнгате чиркәүләрдә кулланган аркалар һәм теләсә нинди формалы конструкцияләр белән характерлана.

    Signup and view all the flashcards

    Протестантлык

    16-17 гасырларда, католик чиркәвенең йогынтысы астында барлыкка килгән, диннең һәм традицияләрнең әһәмияте турында фикер йөртә.

    Signup and view all the flashcards

    Жаңа заман

    Дөньяны билгеле дөньялардан гына башка аңлату, дөньядагы бар нәрсәнең даими үзгәрештә булуына ышану.

    Signup and view all the flashcards

    Рационализм

    Дөньяны танып белүгә һәм күзәтүгә нигезләнгән, акыл һәм логиканы хуплау.

    Signup and view all the flashcards

    Прагматизм

    Дөньяны практик ягымнан карау, гамәлдәге файдага нигезләнгән.

    Signup and view all the flashcards

    Кажылык нәрсә?

    Меккәгә баручы мөселманнарның дини бурычы, мөселманнар өчен биш багананың берсе.

    Signup and view all the flashcards

    Суфизм нәрсә?

    Мөселманнарның бер төре, исламның мистик агымы.

    Signup and view all the flashcards

    Х.А.Ясауиның «Диуани Хикмет» китабы нәрсә?

    Исламның төрки телендә язган китабы, аталышлы дини гыйбрәтле шигырьләр җыентыгы.

    Signup and view all the flashcards

    Ерак борынгы түрләрнең дини ышануы нәрсә?

    Борынгы түрләрнең дини көз карашы, тәңригә табыну

    Signup and view all the flashcards

    Сақларның сәнгатендәге «Жануарлық» стиле нәрсә?

    Сақларның, борынгы төрки халыкларның, сәнгатендә барлыкка килгән стиль, хайваннарның рәсемнәре.

    Signup and view all the flashcards

    Андрей Рублев кем?

    «Троица» иконасы, «Успен шіркеуіндегі» фреска, «Қорқынышты сот» туындыларының авторы.

    Signup and view all the flashcards

    «Ізгілікті қала» теориясы нәрсә?

    Әл-Фараби тарафыннан эшләнгән, бәхетле тормыш турасындагы теория, гаделлек, изгелек, шәфкатьлелек.

    Signup and view all the flashcards

    М.Х.Дулати кем?

    «Тарих-және-Рашиди» китабының авторы.

    Signup and view all the flashcards

    Томирис кем?

    Томирис - борынгы вакытларда яшәгән...

    Signup and view all the flashcards

    Ю.Баласағұнді кем?

    «Кұтты Білік» («Берекелі білім») китабының авторы.

    Signup and view all the flashcards

    Ясауи Мавзолейі

    Аксақ Темірдің басқару дәуірінде Түркістанда тұрғызылған тарихи мұражай. Бұл мұражай Ясауи шеберлерінің еңбектерімен танымал.

    Signup and view all the flashcards

    Күл-Тегін ескерткішіндегі жазуды кім аударды?

    В.Радлов Күл-Тегін ескерткішіндегі жазудың аудармасын жасаған ғалым. Бұл аударма бұл жазулардың маңыздылығын ашуға көмектесті.

    Signup and view all the flashcards

    XIX ғасырдың қазақ ағартушысы

    Ы.Алтынсарин - қазақ ағартушысы, білім беру жүйесін жаңартуға ұмтылған. Ол халықтың рухани өсуіне қосқан үлесі үшін танылған.

    Signup and view all the flashcards

    Ш.Уәлиханов - ерте заман қазақ дастаны

    Ш.Уәлиханов - қазақ ғалымы, зерттеуші, қазақ мәдениетін және тілін зерттеген. Оның зерттеулері қазақ халқы туралы маңызды деректерді жинап берді.

    Signup and view all the flashcards

    XIX ғасырдың белгілі ақыны

    XIX ғасырдағы атақты қазақ ақыны, Даулеткерей - халық қайғысын, махаббатты және табиғатты жырлаған. Оның шығармалары қазақ халқын әрдайым толғандырып келеді.

    Signup and view all the flashcards

    Қазақ совет мәдениетінің қайраткерлері

    Ж.Жабаев, С.Сейфуллин, М.Әуезов - қазақ совет мәдениетінде маңызды рөл атқарған қайраткерлер. Олар жаңа қоғамның құрылуына өз үлестерін қосты.

    Signup and view all the flashcards

    "Түрікі, қырғыз, қазақ және хандардың шежіресі" авторы

    Шәкәрім Құдайбердиев - халық мұраларын зерттеуші, «Түрікі, қырғыз, қазақ және хандардың шежіресін» жазған қазақ әдебиетшісі. Оның еңбектері халық тарихы мен мәдениетін тереңірек түсінуге септігін тигізді.

    Signup and view all the flashcards

    Қазақ әліпбиіне өзгерістер енгізген кім?

    А.Байтұрсынов - қазақ тілі мен әдебиетінің ұлы қайраткері, қазақ әліпбиіне өзгерістер енгізуде басты рөл атқарған. Ол өз еңбектері арқылы қазақ тілін дамытуға ат салысты.

    Signup and view all the flashcards

    "Оян, қазақ!" деген шығарманың авторы кім?

    М.Дулатов - қазақ халқының ұлттық санасын оятуға ұмтылған қазақ жазушысы. "Оян, қазақ!" шығармасы - оның оянған халықтың даусы.

    Signup and view all the flashcards

    Қазақ халқының салт-дәстүрлері мен аңыз-әңгімелерін зерттеген ғалым

    Ш.Уәлиханов - қазақ халқының салт-дәстүрлерін, аңыз-әңгімелерін алғаш зерттеген ғалым. Оның зерттеулері қазақ мәдениетінің байлығын ашып көрсетті.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Мәдениеттану

    • Мәдениеттану пәні XIX ғасырдың соңғы үшінші ширегінде пайда болды.
    • Мәдениет термині бастапқыда білім беруді білдірген.
    • Мәдениеттану гуманитарлық ғылымдар саласына жатады; философиялық жағынан, адамдандырылған әлемдермен байланысты.
    • Мәдениеттанудың теориялық негізі мәдениет философиясы болып табылады.
    • Антикалық дәуірде мәдениет пен тәрбие «пайдейя» терминімен белгіленген.
    • «Мәдениеттану» терминін ғылымға енгізген - Л. Уайт.
    • Материалдық мәдениет - адам қолымен жасалған физикалық заттар.
    • Рухани өндіріс - рухани мәдениетті және оның нәтижелерін құрайды.

    Мәдениеттің түсініктері

    • Мәдениеттің түрлері – материалдық және рухани.
    • Мәдениеттің типологиясы – мәдениеттің жалпы негіздік жіктелуі.
    • Мәдениеттің регулятивтік функциясы – тәртіптің негізін қалыптастыру.
    • Ассимиляция – ұлыстық түбірлерін жоғалтып басқа бір ұлтқа қосылу үрдісі.

    Басқа мәдениет тақырыптары

    • Мәдениет және әдептану жұмысының авторы – А. Швейцер.
    • "Еуразия ритмдері" авторы – Л. Гумилев.
    • Европаның батуының авторы – О. Шпенглер.
    • Мәдениеттің ойын туралы теория - Й. Хейзинганың еңбегі .
    • Адамның шығу тегі мен эволюциясы археологиямен тығыз байланысты.
    • «Өркениеттер қақтығысы» концепциясы - С. Хантингтонның.
    • Архаикалық мәдениет - алғашқы қауымдық мәдениет.
    • Египеттік жазу тарихы.
    • Тас дәуірінің хронологиялық атаулары.
    • Шумер және Египет мәдениеті жазудың пайда болуына әсер еткен.
    • Тотемдік дін туралы мағұлumat.
    • Пәтеистизм (құдай мен табиғат біртұтас, бірдей деген пайымдама).
    • Монотеизм (бір құдайға табыну).
    • Синкреттік - өнердің ерте стилі
    • Антропология.
    • Өркениет және мәдениет туралы мағұлumat.
    • Қазақстан мәдениетінің символикалық мектебінің өкілдері.
    • Мұнымен қатар, мұнда біз антикалық дәуіредегі мәдениет пен тәрбие туралы мағұлumat та таба аламыз.
    • Буддизм туралы мағұлumat.
    • Буддизмдегі Нирвана - өмірден тысқары, қайғы-қасіретсіз күй.
    • Ведалық әдебиет, буддизм, Харап өркениеті - ежелгі Үнді өркениетінің архетиптері.
    • Инь және Ян (Қытай фәлcәфәсі).
    • Жаңа дәуір мәдениеті (Рационализм, утилитаризм, прагматизм).
    • «ХІХ және ХХ ғасырдың басындағы Еуропадағы өркениеттердің генезисі және бағыттары».

    Жалпы тақырыптар

    • Буддизм, ықпалы, өзіндік ерекшеліктері және концепциясы жайында.
    • Негізгі ұғымдар: мәдениет, қайғы-қасірет, карма.
    • Өрлеу заманы, жаңа мәдениеттер, ғылыми шешімдерді іздестіру, ғылыми мәдениет.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Мәдениеттану PDF

    Description

    Ок

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser