Łuszczyca i rumien

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie zmiany skórne są charakterystyczne dla łuszczycy zwykłej?

  • Grudki zlewające się w blaszki łuszczycowe (correct)
  • Czerwone plamy z łuskami na całym ciele
  • Grudki, które znikają po nałożeniu maści
  • Wielkie pęcherze wypełnione ropą

Jakie objawy mogą wystąpić na paznokciach w przypadku łuszczycy?

  • Zaczerwienienie i obrzęk wokół paznokcia
  • Nadmierne krwawienie z łożyska paznokcia
  • Wygląd paznokcia jak w grzybicy
  • Zagłębienia na powierzchni paznokci (correct)

W jakim czasie mogą pojawić się nowe zmiany łuszczycowe po urazie?

  • 1–2 dni
  • Dłużej niż 10 dni
  • 3–4 dni
  • 7–10 dni (correct)

Jaka cecha wyróżnia objaw świecy stearynowej?

<p>Odpadająca łuska przy potarciu zmian (D)</p> Signup and view all the answers

Co charakterystycznego występuje w warstwie rogowej naskórka w przypadku łuszczycy?

<p>Komórki posiadają szczątkowe jądro komórkowe (D)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywane jest nadmierne rogowacenie w łuszczycy?

<p>Parakeratoza (D)</p> Signup and view all the answers

Jak objawia się łuszczyca na skórze właściwej?

<p>Pojawienie się brodawek i poskręcanych naczyń (A)</p> Signup and view all the answers

Który objaw może wskazywać na łuszczycę podczas drapania zmian?

<p>Punkcikowate krwawienie (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie objawy towarzyszą rumieniowi guzowatemu?

<p>Gorączka, osłabienie, bóle stawów (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie leczenie stosuje się w przypadku rumienia wędrującego?

<p>Antybiotyki, takie jak amoksycylina lub doksycyklina (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki mogą wywołać rumień guzowaty?

<p>Infekcje paciorkowcowe, leki i ciąża (A)</p> Signup and view all the answers

Co jest istotnym czynnikiem w leczeniu EM minor?

<p>Eliminacja czynnika indukującego chorobę (B)</p> Signup and view all the answers

Kiedy rumień trwały pojawia się na skórze?

<p>Po powtórnej ekspozycji na dany lek (B)</p> Signup and view all the answers

Jakiej metody nie stosuje się w diagnostyce rumienia guzowatego?

<p>Ultrasonografia zmian skórnych (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie znaczenie ma terapia profilaktyczna acyklowirem w przypadku EM?

<p>Jest wskazana przy nawrotach związanych z opryszczką (B)</p> Signup and view all the answers

Co charakteryzuje rumień wędrujący?

<p>Powiększa się w ciągu 3–30 dni od ukłucia kleszcza (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie badania obrazowe są zalecane w diagnostyce rumienia guzowatego?

<p>RTG klatki piersiowej (D)</p> Signup and view all the answers

Co jest kluczowym objawem rumienia guzowatego?

<p>Nagły wysiew bolesnych czerwonych guzów (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są potencjalne przyczyny rumienia guzowatego?

<p>Czynniki infekcyjne i leki (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie przygotowanie jest wymagane przed pobraniem wycinka w diagnostyce EN?

<p>Brak specjalnych przygotowań (A)</p> Signup and view all the answers

Jak długo mogą utrzymywać się zmiany rumienia trwałego?

<p>Kilka dni do kilku miesięcy (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie leki są najczęściej stosowane w leczeniu rumienia guzowatego?

<p>Niesteroidowe leki przeciwzapalne i glikokortykosteroidy (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie stawy są najczęściej zajmowane we wczesnych stadiach artropatii łuszczycowej?

<p>Stawy międzypaliczkowe dalsze (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie powikłania mogą wystąpić w przypadku obecności ogólnoustrojowego procesu zapalnego związane z łuszczycą?

<p>Zwiększone ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego (C)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywa się wariant łuszczycy, który występuje w ograniczonej formie na dłoniach i stopach?

<p>Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp (D)</p> Signup and view all the answers

Który wskaźnik ocenia procentowe zajęcie skóry ciała w przypadku łuszczycy?

<p>BSA (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie badanie wykonuje się w przypadku wątpliwości diagnostycznych dotyczących łuszczycy?

<p>Badanie histopatologiczne (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany mogą towarzyszyć łuszczycy krostkowej w odmianie uogólnionej?

<p>Limfadenopatia (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie objawy występują w przypadku łuszczycy krostkowej dłoni i stóp?

<p>Hiperkeratoza i pękanie (C)</p> Signup and view all the answers

Jaką maksymalną punktację można uzyskać w skali PASI?

<p>72 punkty (A)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest definicja łuszczycy o nasileniu łagodnym?

<p>Każdy wskaźnik poniżej 10 pkt (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie podejście zaleca się przy leczeniu łuszczycy o nasileniu umiarkowanym?

<p>Fototerapia lub leczenie systemowe (D)</p> Signup and view all the answers

W jakich obszarach ciała ocenia się zajęcie w skali PASI?

<p>Głowa, tułów, kończyny górne i dolne (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie zmiany występują w łuszczycy odwróconej?

<p>Ogniska łuszczycy w fałdach skórnych (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie badanie pomaga wykluczyć grzybicę skóry pachwin oraz paznokci?

<p>Badanie mikologiczne (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne wskaźniki wykorzystywane do oceny ciężkości łuszczycy?

<p>BSA, PASI, DLQI (D)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych preparatów można stosować w leczeniu miejscowym łuszczycy?

<p>Kwas salicylowy (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie mają leki immunosupresyjne w terapii łuszczycy?

<p>Ograniczają produkcję cytokin stymulujących (C)</p> Signup and view all the answers

Jaką terapię zaleca się w przypadku zmian na twarzy u pacjentów z łuszczycą?

<p>Miejscowe inhibitory kalcyneuryny (A)</p> Signup and view all the answers

Która substancja jest stosowana w fototerapii PUVA?

<p>Psoralen (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne mechanizmy działania leków biologicznych w terapii łuszczycy?

<p>Blokują wybrane cytosiny powiązane z patogenezą (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie wykazuje acytretyna w terapii łuszczycy?

<p>Reguluje proces rogowacenia naskórka (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie preparaty są zalecane w terapii miejscowej dla obszarów wyprzeniowych?

<p>Silne glikokortykosteroidy (D)</p> Signup and view all the answers

Co należy stosować razem z emolientami, by hamować rozwój nowych zmian łuszczycowych?

<p>Glikokortykosteroidy (D)</p> Signup and view all the answers

Jak często należy przeprowadzać kontrolę dermoskopową u pacjentów po fototerapii?

<p>Okresowo (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są możliwe skutki uboczne stosowania leków biologicznych?

<p>Zwiększone ryzyko infekcji (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie formy terapii stosuje się najczęściej w codziennej praktyce dla łuszczycy?

<p>Naświetlania wąskopasmowe UVB (D)</p> Signup and view all the answers

Jaką substancję należy unikać w systemowym leczeniu łuszczycy, poza specyficznymi przypadkami?

<p>Glikokortykosteroidy (D)</p> Signup and view all the answers

Co jest charakterystyczne dla wykwitów skórnych w rumieniu wielopostaciowym?

<p>Układ tarczy strzelniczej (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki najczęściej wywołują rumień wielopostaciowy?

<p>Reaktywacja wirusa opryszczki (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Łuszczyca zwykła

Przewlekła choroba zapalna skóry charakteryzująca się powstawaniem czerwonych, łuszczących się plam.

Grudka łuszczycowa

Główny wykwit w łuszczycy, pojawia się jako niewielka, czerwona grudka.

Blaszka łuszczycowa

Połączenie wielu grudek łuszczycowych tworzących większą, płaską zmianę.

Typowe lokalizacje zmian łuszczycowych

Występowanie zmian łuszczycowych na skórze głowy, łokciach, kolanach, plecach i okolicy pachwin.

Signup and view all the flashcards

Zjawisko Koebnera

Zjawisko, kiedy urazy skóry prowadzą do rozwoju nowych zmian łuszczycowych w ciągu 7-10 dni.

Signup and view all the flashcards

Przyspieszone odnawianie naskórka

Przyspieszone odnawianie naskórka w łuszczycy, związane z nadmiernym gromadzeniem się komórek.

Signup and view all the flashcards

Hiperkeratoza

Nadmierne pogrubienie warstwy rogowej skóry w łuszczycy.

Signup and view all the flashcards

Objaw świecy stearynowej

Objaw łuszczycy polegający na odpadaniu łuski podczas drapania zmian skórnych.

Signup and view all the flashcards

Łuszczycowe zapalenie stawów

Choroba stawów rozwijająca się u 5–30% pacjentów z łuszczycą, charakteryzująca się bólem i sztywnością stawów, szczególnie międzypaliczkowych dalszych.

Signup and view all the flashcards

DIP arthritis

Określenie zajęcia stawów międzypaliczkowych dalszych, występujące na początku łuszczycowego zapalenia stawów.

Signup and view all the flashcards

Zajęcie paznokci jako czynnik ryzyka

Zwiększone ryzyko rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów u osób, które często wykonują czynności związane z zajmowaniem paznokci.

Signup and view all the flashcards

Łuszczyca odwrócona

Zjawisko, w którym występowanie łuszczycy w zgięciach stawów i fałdach skórnych jest częstsze.

Signup and view all the flashcards

Łuszczyca krostkowa

Wariant łuszczycy charakteryzujący się obecnością krost, który może występować w formie uogólnionej lub ograniczonej do dłoni, stóp lub palców.

Signup and view all the flashcards

Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp (PPP)

Najczęstsza forma łuszczycy krostkowej, występująca na dłoniach i podeszwach stóp, charakteryzująca się krostami, pogrubieniem skóry, łuszczeniem i pękaniem.

Signup and view all the flashcards

Ropne ciągłe krostkowe zapalenie skóry palców (ACH)

Przewlekłe, bolesne zmiany krostkowe skóry palców, związane z zanokcicą, onychodystrofią i czasem osteolizą paliczków dłoniowych.

Signup and view all the flashcards

Uogólniona łuszczyca krostkowa (GPP)

Uogólniona forma łuszczycy krostkowej, charakteryzująca się nagłym występowaniem krost, powiększeniem węzłów chłonnych, zwiększeniem liczby leukocytów we krwi i ciężkimi objawami ogólnymi.

Signup and view all the flashcards

Badanie kliniczne

Główny sposób rozpoznania łuszczycy, oparty na obserwacji typowych zmian skórnych i ich lokalizacji.

Signup and view all the flashcards

Badanie mikologiczne

Badanie mikologiczne wykonywane w celu wykluczenia zakażenia grzybiczego skóry pachwin i paznokci, które może przypominać łuszczycę.

Signup and view all the flashcards

BSA (body surface area)

Wskaźnik oceniający zaawansowanie łuszczycy w procentach powierzchni ciała.

Signup and view all the flashcards

PASI (psoriasis activity score index)

Wskaźnik oceniający stopień nasilenia łuszczycy na podstawie nasilenia zmian w poszczególnych obszarach ciała.

Signup and view all the flashcards

DLQI (Dermatology Life Quality Index)

Wskaźnik oceniający wpływ łuszczycy na jakość życia pacjenta, oparty na jego subiektywnej ocenie.

Signup and view all the flashcards

Ocena skuteczności leczenia łuszczycy za pomocą wskaźników

Metoda oceny skuteczności leczenia łuszczycy poprzez porównanie wyników wskaźników BSA, PASI i DLQI przed i podczas terapii.

Signup and view all the flashcards

Leczenie miejscowe łuszczycy

Metoda leczenia łuszczycy polegająca na zastosowaniu kremów i maści na skórę.

Signup and view all the flashcards

Środki keratolityczne

Środki stosowane na początku leczenia miejscowego łuszczycy, które usuwają nadmiar łusek.

Signup and view all the flashcards

Glikokortykosteroidy

Hormony stosowane w leczeniu łuszczycy, które zmniejszają stan zapalny.

Signup and view all the flashcards

Inhibitory kalcyneuryny

Leki stosowane w leczeniu łuszczycy, które blokują działanie enzymów prowadzących do nadmiernej proliferacji komórek.

Signup and view all the flashcards

Pochodne witaminy D3

Leki stosowane w leczeniu łuszczycy, które są pochodnymi witaminy D3 i regulują proces rogowacenia naskórka.

Signup and view all the flashcards

Retinoidy

Leki stosowane w leczeniu łuszczycy, które są pochodnymi witaminy A i regulują proces rogowacenia naskórka.

Signup and view all the flashcards

Fototerapia

Metoda leczenia łuszczycy polegająca na naświetlaniu skóry światłem.

Signup and view all the flashcards

SUP311 (wąskopasmowe UVB)

Postać fototerapii, w której używa się światła ultrafioletowego o długości fali 311 nm.

Signup and view all the flashcards

Fotochemoterapia (PUVA)

Postać fototerapii łącząca leki fotouwrażliwiające z naświetlaniem UVA.

Signup and view all the flashcards

Leki immunosupresyjne (np. cyklosporyna A, metotreksat)

Leki immunosupresyjne stosowane w leczeniu łuszczycy, które zmniejszają aktywność układu odpornościowego.

Signup and view all the flashcards

Leki biologiczne (np. przeciwciała monoklonalne)

Leki biologiczne stosowane w leczeniu łuszczycy, które blokują działanie specyficznych cytokin.

Signup and view all the flashcards

Acytretyna

Lek retinoidowy stosowany w leczeniu łuszczycy, który normalizuje proces rogowacenia naskórka.

Signup and view all the flashcards

Rumień wielopostaciowy (erythema multiforme – EM)

Ostre zapalenie skóry, będące reakcją alergiczną na różne czynniki, często wirusy.

Signup and view all the flashcards

Wykwit o wyglądzie tarczy strzelniczej (tęczówkopodobne)

Typowy wykwit w rumieniu wielopostaciowym, przypominający tarczę z koncentrycznymi okręgami.

Signup and view all the flashcards

Rumień guzowaty (EM)

Choroba skóry charakteryzująca się powstaniem czerwonych, łuszczących się plam w obszarach akralnych (ręce, stopy) lub na błonach śluzowych.

Signup and view all the flashcards

EM minor

Forma rumienia guzowatego obejmująca tylko skórę, zazwyczaj w obszarach akralnych.

Signup and view all the flashcards

EM major

Forma rumienia guzowatego obejmująca zarówno skórę, jak i błony śluzowe.

Signup and view all the flashcards

Rumień guzowaty (erythema nodosum - EN)

Nagły wysiew bolesnych czerwonych guzów, typowo na przedniej powierzchni podudzi.

Signup and view all the flashcards

Rumień wędrujący (erythema migrans)

Reakcja zapalna skóry w odpowiedzi na antygeny krętek z rodzaju Borrelia.

Signup and view all the flashcards

Rumień trwały (erythema fixum)

Forma reakcji polekowej zależna od limfocytów T pamięci zlokalizowanych w naskórku.

Signup and view all the flashcards

Leczenie rumienia guzowatego (EM)

Glikokortykosteroidy, zwłaszcza prednizon, w wysokich dawkach.

Signup and view all the flashcards

Leczenie rumienia wędrującego (erythema migrans)

Antybiotyki, np. amoksycylina, doksycyklina, aksetyl cefuroksymu.

Signup and view all the flashcards

Leczenie rumienia trwałego (erythema fixum)

Odstawienie leku podejrzewanego o indukowanie zmian oraz miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów.

Signup and view all the flashcards

Badania diagnostyczne rumienia guzowatego (EN)

Morfologia z rozmazem, OB i CRP, próba tuberkulinowa/QuantiFERON gold, ASO/posiew wymazu z gardła, posiew kału oraz oznaczenie przeciwciał przeciwjądrowych.

Signup and view all the flashcards

Badania obrazowe w przypadku rumienia guzowatego (EN)

RTG klatki piersiowej (wykluczenie sarkoidozy i gruźlicy) oraz endoskopia przewodu pokarmowego (zależnie od objawów).

Signup and view all the flashcards

Badanie histopatologiczne rumienia guzowatego (EN)

Głęboki wycinek skóry, obejmujący fragment podskórnej tkanki tłuszczowej.

Signup and view all the flashcards

Leczenie rumienia guzowatego (EN)

Eliminacja choroby podstawowej, niesteroidowe leki przeciwzapalne, miejscowe glikokortykosteroidy i heparynoidy.

Signup and view all the flashcards

Diagnoza rumienia wędrującego (erythema migrans)

Charakterystyczny obraz kliniczny, dodatni wywiad w kierunku ukąszenia przez kleszcza.

Signup and view all the flashcards

Zmiany skórne w rumieniu trwałym (erythema fixum)

Pojedyncze lub mnogie, ciemnoczerwone plamy na skórze lub błonach śluzowych.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Łuszczyca zwykła

  • Definicja: Przewlekła choroba zapalna, należąca do najczęstszych schorzeń dermatologicznych. Dotyka 1-3% populacji.
  • Obraz kliniczny: Wykwit podstawowy to grudka, która zlewa się w blaszkę. Zmiany symetryczne, częste na skórze głowy, łokciach, kolanach, okolicy krzyżowo-lędźwiowej i moczowo-płciowej.
  • Mechanizm zjawiska Koebnera: Tarcie wyzwala powstawanie nowych zmian w 7-10 dni (odnowa naskórka).
  • Parakeratoza: Nieprawidłowy proces rogowacenia, z nadmiernie pogrubiałą warstwą rogową i szczątkowymi jądrami komórkowymi w jej komórkach.
  • Agranuloza: Warstwa ziarnista staje się niedostrzegalna.
  • Objaw świecy stearynowej: Odpadanie dużej ilości łuski po potarciu.
  • Papillomatoza: Wydłużenie sopli naskórkowych i brodawek skóry właściwej.
  • Objaw Auspitza: Punkcikowate krwawienie po urazie mechanicznym zmiany.
  • Świąd: Objaw występujący u ok. 1/3 chorych.
  • Objawy na płytkach paznokciowych: Naparstkowania, onycholiza, hiperkeratoza podpaznokciowa, żółto-pomarańczowa zmiana kolorystyki (objaw plamy olejowej)
  • Łuszczyca izolowana płytek paznokciowych: Możliwość opóźnienia diagnozy.
  • Artropatia łuszczycowa: Rozwija się u 5–30% chorych (wywiad w kierunku zajęcia stawów raz w roku).
  • Zapalenie stawów DIP: Często asymetryczne. Zajęcie stawów międzypaliczkowych dalszych.
  • Zespół metaboliczny i powikłania sercowo-naczyniowe: Większe ryzyko u osób z łuszczycą.
  • Łuszczyca odwrócona: Zmiany lokalizują się w zgięciach stawów i fałdach skórnych.
  • Łuszczyca krostkowa: Odmiany uogólniona (GPP), ograniczona (PPP - dłonie i stopy, ACH- palce)
  • Diagnostyka: Opiera się na obrazie klinicznym, wywiadzie rodzinnym, infekcjach poprzedzających.
  • Badania dodatkowe: Dermoskopia, mikologia, biopsja (tylko w wątpliwych przypadkach).
  • Ocena nasilenia: BSA (body surface area), PASI (psoriasis activity score index), DLQI (Dermatology Life Quality Index).
  • Nasilenie łuszczycy: Łagodne (<10 pkt dla wszystkich wskaźników), umiarkowane lub ciężkie (≥10 pkt).
  • Leczenie: Lokalnie, fototerapia i leki systemowe.
  • Leczenie miejscowe: Keratolityki, glikokortykosteroidy, inhibitory kalcyneuryny, pochodne witaminy D3, retinoidy. Preferowane preparaty łączone.
  • Fototerapia: Naświetlania wąskopasmowym UVB, PUVA.
  • Leczenie systemowe: Immunosupresyjne, acytretyna, leki biologiczne.
  • Leczenie łuszczycy krostkowej: Acytretyna
  • Ważne: Uniemożliwiać rozwój nowych zmian. Stosowanie emolientów i nawilżanie.

Rumień wielopostaciowy (erythema multiforme – EM)

  • Definicja/Obraz kliniczny: Reakcja nadwrażliwości na zakażenie wirusem opryszczki pospolitej lub Mycoplasma pneumoniae. Zmiany skórne różnorodne: plamki rumieniowe, rumieniowo-obrzękowe, pęcherzowe, tarczy strzelniczej.
  • Lokalizacja: EM mniejszy (tylko skóra, obszary akralne) i EM większy (również błony śluzowe).
  • Rozpoznanie: Obserwacja obrazu klinicznego, wywiad dotyczący infekcji, w szczególności reaktywacji opryszczki.
  • Leczenie: Glikokortykosteroidy w wysokich dawkach; usunięcie czynnika wywołującego. Profilkatyka acyklowirem przy nawrotach związanych z opryszczką.

Rumień guzowaty (erythema nodusum – EN)

  • Definicja/Obraz kliniczny: Zapalenie tkanki podskórnej. Czerwone, bolesne guzy, głównie na przedniej powierzchni podudzi. Zmiany przejściowo przyjmują brązowobrązowe zabarwienie, imitujące siniaki.
  • Przyczyna: Reakcja nadwrażliwości typu IV na zakażenia (często paciorkowcowe), leki albo ciążę.
  • Inne możliwe przyczyny: Sarkoidoza, układowe choroby tkanki łącznej, choroby zapalnych jelit, rozrostowe.
  • Diagnostyka: Morfologia krwi, OB, CRP, próba tuberkulinowa, ASO, posiewy, oznaczenia przeciwciał przeciwjądrowych. RTG klatki piersiowej, endoskopia przewodu pokarmowego. Biopsja w przypadkach wątpliwości.
  • Leczenie: Eliminacja choroby podstawowej, leczenie objawowe (niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy miejscowe, heparynoidy). Systemowe glikokortykosteroidy lub antybiotyki (empirycznie).

Rumień wędrujący (erythema migrans)

  • Definicja/Obraz kliniczny: Reakcja na antygeny krętków Borrelia. Wykwit powiększający się w ciągu 3–30 dni po ukłuciu kleszcza.
  • Rozpoznanie: Obraz kliniczny, wywiad dotyczący ukąszeń przez kleszcze.
  • Leczenie: Antybiotyki (amoksycylina, doksycyklina, cefuroksym). Leczenie boreliozy rozpoczyna się od wczesnych objawów, nawet bez badań serologicznych.

Rumień trwały (erythema persistens)

  • Definicja/Obraz kliniczny: Reakcja polekowa zależna od limfocytów T. Pojedyncze lub mnogie ciemnoczerwone plamy na skórze lub błonach śluzowych. Nawroty po ponownej ekspozycji na lek.
  • Rozpoznanie: Obraz kliniczny, powiązanie czasowe z przyjmowaniem leku (szczególnie NLPZ), testy prowokacji.
  • Leczenie: Odstawienie leku, glikokortykosteroidy miejscowe.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team
Use Quizgecko on...
Browser
Browser