Lizozom ve Peroksizom Üzerine Quiz

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Otofaji sürecinde hangi yapı, hücresel içeriği saklamak için kullanılır?

Mitozom

Lizozom

Otofagozom (correct)

Ribozom

Otofaji sürecinin temel işlevlerinden biri nedir?

Protein sentezini artırmak

DNA onarımını desteklemek

Enerji üretimine substrat sağlamak (correct)

Hücre bölünmesi sağlamak

Otofaji mekanizmasında hücresel içerik hangi şekilde degradasyona uğrar?

Nükleer yolla

Peroksizomal olarak

Lizozomal olarak (correct)

Mitoz yolu ile

Otofajinin temel rolü nedir?

Hücre içi zarar görmüş yapıları ortadan kaldırmak (B) Signup and view all the answers

Otofaji sürecinde hangi molekül hücresel içeriğin saklanmasına yardımcı olur?

Otofagozom (A) Signup and view all the answers

Otofajinin hangi türü bazal düzeyde hücrelerde gerçekleşir?

Makrootofaji (B) Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi otofajinin etkisi ile parçalanan yapıların türleri arasında yer almaz?

Mikroorganizma hücreleri (B) Signup and view all the answers

Otofaji hangi tür mekanizmalarla gerçekleşmektedir?

Makrootofaji, mikrootofaji ve şaperon aracılıklı otofaji (D) Signup and view all the answers

Makrootofajinin temel işlevlerinden biri nedir?

Protein parçalarının ve hasar görmüş organellerin parçalanması (C) Signup and view all the answers

Otofaji mekanizmasında hangi seçenek, proteinlerin parçalanması ile doğrudan ilişkili değildir?

Fagositoz (D) Signup and view all the answers

Peroksizomlarda bulunan enzimlerden hangisi hidrojen peroksiti su ve oksijene parçalayan bir enzimdir?

Katalaz (A) Signup and view all the answers

Hangi ifade peroksizomal proteinler hakkında yanlıştır?

Peroksizomlar yalnızca lipidlerin metabolizmasında rol oynar. (C) Signup and view all the answers

Peroksizomal proteinlerle ilgili doğru olan ifade hangisidir?

Peroksinler, peroksizomal proteinlerin genel adıdır. (D) Signup and view all the answers

Hangi enzim oksidasyon reaksiyonlarında görev almaz?

Hidrolaz (D) Signup and view all the answers

Katalazın görev yaptığı temel işlem nedir?

Hidrojen peroksitin su ve oksijene dönüşümü (B) Signup and view all the answers

Detoksifikasyon hangi hücresel yapılarda gerçekleşir?

Endoplazmik retikulum ve peroksizomlar (D) Signup and view all the answers

Endoplazmik retikulumun ana işlevlerinden biri nedir?

İlaç metabolizması ve kimyasal dönüşümler (C) Signup and view all the answers

Peroksizomların detoksifikasyon işlemindeki rolü nedir?

Reaktif oksijen türlerini detoksifiye etmek (D) Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi peroksizomların işlevleri arasında yer almaz?

Hücre energisi üretimi (A), İlaç metabolizması (D) Signup and view all the answers

Detoksifikasyon süreçleri hangi iki ana işlemle ilişkilidir?

İlaç metabolizması ve reaktif oksijen türlerinin detoksifikasyonu (B) Signup and view all the answers

Peroksizomun hidrojen peroksidi etkisiz hale getiren enzimi nedir?

Katalaz (D) Signup and view all the answers

Peroksizomda açığa çıkan H2O2 hangi süreç sırasında oluşur?

Yağ asidi yıkımı (D) Signup and view all the answers

Hidrojen peroksidin hücriye etkisi nedir?

Hücrelere zarar veren bir bileşiktir (C) Signup and view all the answers

Peroksizomun içerdiği enzimlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Yıkan enzimleri de içerir (C) Signup and view all the answers

Hidrojen peroksidin peroksizom üzerindeki rolü nedir?

Üretildikten sonra hemen yıkılır (D) Signup and view all the answers

Tay-Sachs hastalığı hangi tür bir hastalıktır?

Nörolojik bozukluk (C) Signup and view all the answers

Tay-Sachs hastalığında hangi enzim eksikliği söz konusudur?

Hex-A (D) Signup and view all the answers

Tay-Sachs hastalığı hangi madde ile ilişkilidir?

GM2 gangliosid (A) Signup and view all the answers

Tay-Sachs hastalığı en çok hangi organ sistemine etki eder?

Sinir sistemi (C) Signup and view all the answers

Tay-Sachs hastalığı hangi yaş grubunda daha sık görülür?

Bebeklik dönemi (B) Signup and view all the answers

Study Notes

Lizozom (LYSOSOME)

Hücrenin parçalayıcı bölmeleri/intihar kesecikleridir
1955 yılında Christian de Duve tarafından keşfedilmiştir.
Peroksizomları da keşfetmiştir.
Bütün ökaryotik hücrelerde bulunur.
Düzenli bir zarla çevrili sitoplazmik organellerdir.
Hayvan hücrelerinde bulunan lizozomlar olağanüstü sindirim yeteneğine sahiptir.
Hücredeki tüm yapıları sindirebilirler.
Lizozom zarı hücre zarına benzer ancak lipid ve karbohidrat yapısında bazı farklılıklar taşır.

Lizozom Zarı ve Hücre Zarı Farklılıkları

İç kısmı özel karbohidrat birimleriyle kaplı olduğu için asit ve enzimlerin olumsuz etkilerinden korunur.
Membran proteini lümendeki lizozomal proteazlardan korunmaları için glikolize edilir.
Fosfatidilkolin (PC) dominant lipiddir.
Membran, hücrenin geri kalanıyla sindirim enzimlerini ayıran koruyucu bir bariyer görevi görür.

Peroksizom (PEROXISOME)

Yaklaşık 0.5 µm çapında, küre biçimli organeller.
Bir zarla çevrilidir.
Çekirdeği olan tüm hücrelerde bulunur.
Büyüklükleri iş yüküne göre değişir, iş yükü arttıkça peroksizom boyutları büyür.
Mitokondri gibi metabolizma süreçlerine katılır ama ATP üretmez.
Peroksizomun esas görevi spesifik organik substratları okside etmektir.
~50 farklı enzim içerirler, enzim içeriği hücre tipine göre değişir.
Katalaz, peroksizomların önemli bir enzimi (%40'dan fazlası) olup, hidrojen peroksit(H₂O₂) 'i su ve oksijene parçalar.

Peroksizom İşlevleri

Alkol ve diğer zararlı maddeleri detoksifiye eder.
Peroksitlerin toksik etkilerini önler.
Fazla yağ asitlerinin kırılmasını sağlar.
Oksidatif stresi düzenler.
Lipid biyosentezi (kolesterol ve safra asitleri sentezi) için önemlidir.

Peroksizom Proteinleri

23 farklı protein nuklear genomdan sentezlenir.
Sitozoldeki serbest ribozomlarda yapılır.
Peroksizomlara seçici bir şekilde alınır (Peroksizom hedef (targeting) sinyali (PTS) ile).
Peroksizom zarında madde alışverişinde yer alır (protein taşınması)

Otofaji - Hücre Yıkımı

Hücre içi makro moleküllerin ve organellerin lizozomlara yönlendirilmesi ve burada parçalanmasıdır.
Hücrenin kendini yemesi/yenilemesi süreçtir.
Kısa ömürlü proteinler dışında uzun ömürlü proteinler/hücre içi organeller de otofaji sistemi aracılığıyla parçalanır.
Enerji kaynağı sağlamak için önemlidir.
Hücresel stres ve hasar durumlarında etkin görev alır.

Otofaji İşlevleri

Hücre içi yapıların parçalanması ve yeniden kullanılabilir bileşenlerin geri dönüşümü.
Metabolizmanın düzenlenmesinde yer alır.
Hücresel gelişme ve farklılaşmada rol oynar.
Bağışıklık sisteminin işleyişinde yer alır.
Patojenler ile mücadelede görev alır.

Endositoz ve Lizozomlar

Lizozomlara, hücre içinden veya dışından maddeler alınır.
Yıkılacak maddeler hücre içine endositoz adı verilen bir süreç ile alınır.
Hücre zarından kopan bir kesecik/vezikül oluşur ve içine alınan maddeleri taşır.
Enzimler lizozomda etkinleştirilir ve maddeler parçalanır.

Endozomlar

Dışarıdan aldıkları maddeleri lizozomlara aktarma görevi vardır.
Yeni endozomlar öncelikle golgi kompleksinden gelen ve lizozom enzimlerini taşıyan primir lizozom ile kaynaşır.
Endozomlar lizozom ile birleşmeden önce bazı işlemlerden geçer.
Endozomlarda görevli proteinlerin lizozom tarafından geri gönderilmesi gerekir.
pH kademeli oranda düşürülerek gerekli proteinlerin ayrılması sağlanır.
Endolizozomlar oluşur ve hücrenin yeniden kullanımı için gerekli yıkım devam eder.

Gaucher hastalığı

Lizozomal depo hastalığıdır.
GBA genindeki mutasyonlar nedeniyle ortaya çıkar.
Beta glukoserobrozidaz enzimi az ya da hiç üretilemez (yağların parçalanmasından sorumlu).
Lizozomlarda biriken yağlar, vücudun değişik yerlerinde sorunlara yol açar.

Tay-Sachs hastalığı

Genetik bir nörolojik bozukluk.
Hex-A enzimi eksikliğinden kaynaklanır.
GM2 gangliosid adı verilen bir yağ asidinin parçalanmasından sorumludur.
Genellikle bebeklik döneminde ortaya çıkar.
Hastalığın süresi boyunca çeşitli sorunlar gözlenir, ilerleyici seyir gösterir ve tedavi yolları sınırlıdır.

Golgi İlişkili Hastalıklar

Birçok farklı sağlık problemine neden olan geniş bir sorun grubudur.
Golgi cihazının işlev bozukluğundan kaynaklanır.
Örnek olarak: kalp yetmezliği, nörolojik bozukluklar, karaciğer hastalıkları, kemik ve kıkırdak hastalıkları, mide kanseri ve kalın bağırsak kanseri.

Kistik Fibrozis

Genetik bir hastalık, CFTR proteini fonksiyon kaybından kaynaklanır.
CFTR proteini, hücre zarında bulunan bir klorür kanalıdır.
Bu hastalık, su ve tuz dengesinin bozulmasına neden olur.
Kalın ve yapışkan mukus oluşumuna yol açar.
Solunum sistemi, sindirim sistemi ve üreme organlarını etkiler.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, hücresel organeller olan lizozom ve peroksizom hakkında bilgilerinizi test etmektedir. Lizozomların yapı özellikleri ile peroksizomların işlevleri üzerinde durulmaktadır. Biyoloji dersi kapsamında önemli bir konudur.