Koolhydraten - Les 4

Een organische verbinding die bestaat uit koolstof (C), waterstof (H) en zuurstof (O) atomen, met een verhouding van ongeveer 1:2:1. Ze worden vaak 'suikers' of 'sachariden' genoemd.

Moleculen met dezelfde molecuulformule, maar met een verschillende structuur. Ze hebben dezelfde atomen, maar in een andere volgorde of ruimtelijke rangschikking.

Isomeren die dezelfde atomen hebben, maar in een andere volgorde aan elkaar verbonden zijn.

Koolstofatomen die vier verschillende groepen aan zich gebonden hebben. Deze atomen zijn chiraal, wat betekent dat ze een spiegelbeeld hebben dat niet identiek is aan het origineel.

Twee spiegelbeeld-isomeren van een chiraal molecuul. Ze hebben dezelfde chemische eigenschappen, maar kunnen verschillende biologische effecten hebben.

Koolhydraten zijn overal in levende organismen en in voedsel. Planten maken ze aan via fotosynthese, en dieren consumeren ze voor energie.

Koolhydraten dienen als energiebron voor levende organismen, maar hebben ook structurele rollen, bijvoorbeeld in celwanden en in DNA en RNA.

Koolhydraten worden ook wel 'suikers' of 'sachariden' genoemd.

Een organische verbinding met de algemene formule (CH2O)n, waar n staat voor het aantal koolstofatomen.

Isomeren die dezelfde atomen bevatten, maar in een andere volgorde.

Stereo-isomeren die geen spiegelbeeld zijn van elkaar.

Diastereoisomeren die slechts in één chiraal centrum verschillen.

Twee isomeren die ontstaan door ringsluiting van suikers.

Een triose-suiker, een belangrijk bouwsteen voor andere suikers.

Een enzym dat D-glyceraldehyde omzet naar dihydroxyaceton.

Een eenvoudige suiker, bestaande uit één suikermolecuul.

Een suiker die bestaat uit twee monosacchariden.

Bindingen tussen twee monosacchariden om disaccharide te vormen.

Macromoleculen die bestaan uit meerdere monosacchariden.

In planten, in dierlijke producten, in voedingsmiddelen.

Energiebron, structuur, bescherming.

Een enkelvoudige suikermolecuul. Voorbeelden zijn glucose, fructose en galactose.

Twee monosachariden die aan elkaar gekoppeld zijn. Voorbeelden zijn sucrose, lactose en maltose.

Een keten van 3 tot 10 monosachariden.

Een lange keten van meer dan 10 monosachariden.

(Malto)dextrines zijn polysachariden die afkomstig zijn van zetmeel.

Een disacharide samengesteld uit glucose en fructose. Ook bekend als tafelsuiker.

Een disacharide samengesteld uit twee glucosemoleculen.

Een disacharide samengesteld uit glucose en galactose. Komt voor in melk.

Een onvertakt polysacharide, een lange keten van glucosemoleculen.

Een vertakt polysacharide, een lange keten van glucosemoleculen met vertakkingen.

Een lange keten van glucosemoleculen die aan elkaar verbonden zijn via α1,4-glycosidische bindingen.

Vertakkingen in amylopectine, glucosemoleculen die aan elkaar gekoppeld zijn via α1,6-glycosidische bindingen.

Polysachariden fungeren als energieopslag in levende organismen.

Amylopectine fungeert als energieopslag in planten (en ook in dieren).

Een type binding in een glucose polymeer, waarbij het koolstofatoom nummer 1 van een glucose molecuul bindt aan het koolstofatoom nummer 4 van een ander glucose molecuul. De binding zorgt voor een rechte structuur in het polymeer.

Een type binding in een glucose polymeer, waarbij het koolstofatoom nummer 1 van een glucose molecuul bindt aan het koolstofatoom nummer 6 van een ander glucose molecuul. Deze binding creëert een vertakking in het polymeer.

Een type glucose polymeer met β1,4 bindingen. Cellulose heeft een rechte en stevige structuur, en is een belangrijk onderdeel van de celwand van planten.

Pectine is een complex koolhydraat dat een gelachtige substantie vormt in de celwand. Het zorgt voor flexibiliteit en stevigheid, en helpt bij het aan elkaar plakken van de celwandlagen.

Hemicellulose is een ander type koolhydraat in de celwand. Het werkt samen met cellulose om de celwand stevigheid te geven. Het is minder sterk dan cellulose.

Adenosine Triphosphate is de belangrijkste energiedrager in cellen. Het wordt gebruikt om energie te leveren voor chemische reacties en celactiviteiten.

Ribonucleic acid is een type nucleïnezuur dat een belangrijke rol speelt bij de eiwitsynthese. Het bevat genetische informatie die wordt afgelezen om eiwitten te maken.

Een nucleotidesuiker is een complex molecuul dat bestaat uit een suiker, een fosfaatgroep en een stikstofhoudende base. Het is een essentiële bouwsteen voor DNA, RNA en ATP.

UDP-glucose is een belangrijk tussenproduct in de biosynthese van glycogeen. Het wordt gevormd uit glucose-1-fosfaat en UDP.

Glycoproteinen zijn eiwitten met suikergroepen eraan. Deze suikergroepen beïnvloeden de functie en stabiliteit van het eiwit.

Glycolipiden zijn lipiden (vetten) met suikergroepen eraan. Deze suikergroepen spelen een rol bij celherkenning en communicatie.

Glycosylering, het proces waarbij suikergroepen aan eiwitten en lipiden worden toegevoegd, heeft verschillende belangrijke functies: het stabiliseert de structuur, zorgt voor herkenning, en beschermt tegen afbraak.

Bloedgroepen worden bepaald door de suikergroepen op de rode bloedcellen. De specifieke suikerstructuren bepalen de bloedgroep (bijvoorbeeld A, B, AB, O).