Кенесары көтерілісі тарихы

Кенесары көтерілісі

• Уақыт кезеңі: 1837-1847 жылдар.

• Себептері:

  • Қазақтардың Ресей империясының отаршыл саясатына қарсы наразылығы.
  • Қазақ жерлерінің бөлісуі мен билікке қатысты мәселелер.
  • Патша үкіметінің әлеуметтік-экономикалық қысымдары.

• Көтерілістің ұйымдастырушысы:

  • Кенесары Қасымұлы: қазақ хандарының бірі, XVIII ғасырдағы бейбітшілік пен бірігу идеясын насихаттаушы.

• Негізгі мақсаттары:

  • Қазақ мемлекетінің тәуелсіздігін қалпына келтіру.
  • Дәстүрлі қазақ билігін қорғау.

• Көтерілістің даму кезеңдері:

  1. Алғашқы шабуылдар (1837-1838):
     • Кенесарының Батыс және Орталық Қазақстанда алғашқы жеңістері.
  2. Сегізінші жорық (1839):
     • Кенесарының әскери тактикалары әсерінен әскери табыстар.
  3. Ресейге қарсы соғыс (1840-1841):
     • Федотов, Сібір казактарының және патша әскерлерінің қарсыласуы.

• Негізгі шайқастар:

  • Аягөз, Шұбартау шайқастары.
  • Бішкектегі, Жетісудағы қақтығыстар.

• Шешуші кезең:

  • 1847 жылы Кенесарының қолға түсуі және өлтірілуі.

• Көтерілістің нәтижелері:

  • Тарихи салдар: Қазақ қоғамында ұлттық сана-сезімнің өсуі.
  • Отаршыл әкімшілікке қарсы қозғалыстың дамуы.
  • Кенесарының ерлігі мен күрестің қазақ тарихындағы орны.

• Мұра:

  • Кенесары көтерілісі – қазақ халқының тәуелсіздік жолындағы күресі мен ұлттық бірліктің символы.
  • Кенесары образы бүгінгі күнге дейін халық арасында танымал.

Кенесары көтерілісі

• Кенесары көтерілісі 1837-1847 жылдары болған.
• Көтерілістің негізгі себептері: Ресейдің отаршыл саясаты, қазақ жерлерін бөлу, билікке қатысты мәселелер және патша үкіметінің қысымы.
• Көтерілісті Кенесары Қасымұлы басқарған.
• Кенесары Қасымұлы қазақ хандарының бірі және XVIII ғасырда бейбітшілік пен бірігу идеясын насихаттаған.
• Көтерілістің мақсаты - қазақ мемлекетінің тәуелсіздігін қалпына келтіру және дәстүрлі қазақ билігін қорғау.

Көтерілістің кезеңдері

• 1837-1838 жылдары Кенесары Батыс және Орталық Қазақстанда жеңістерге жеткен.
• 1839 жылы Кенесарының әскери тактикасы арқасында көптеген жеңістерге жеткен.
• 1840-1841 жылдары көтерілісшілер Ресейдің әскерлерімен, соның ішінде Федотов, Сібір казактарымен қақтығысқан.

Негізгі шайқастар

• Аягөз шайқасы
• Шұбартау шайқасы
• Бішкектегі қақтығыстар
• Жетісудағы қақтығыстар

Нәтижелері

• 1847 жылы Кенесары қолға түсіп, өлтірілген.
• Көтеріліс қазақ қоғамындағы ұлттық сана-сезімнің өсуіне әсер еткен.
• Кенесары көтерілісі отаршыл әкімшілікке қарсы қозғалыстың дамуына үлес қосқан.

Мұрасы

• Кенесары көтерілісі - қазақ халқының тәуелсіздік жолындағы күресінің символы.
• Кенесары образы бүгінгі күнге дейін халық арасында танымал.

Кенесары көтерілісі 1837-1847 жылдары болды, бұл қазақтардың Ресей империясына қарсы күресінің символы. Кенесары Қасымұлы ұйымдастырған бұл көтерілістің негізгі мақсаттары қазақ мемлекетін қалпына келтіру және дәстүрлі билікті қорғау болды. Шайқастар мен әскери тактикалар көтерілістің даму кезеңдерінде маңызды рөл атқарды.