Kanser Biyolojisi Quiz
33 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Helikobakter pylori, kanser gelişimini nasıl etkiler?

  • Apoptozu artırarak
  • DNA tamir genlerini aktive ederek
  • Hücre ölümünü engelleyerek
  • Hücre çoğalmasını teşvik ederek (correct)

Aşağıdaki durumlardan hangisi DNA hasarına neden olan çevresel faktörlerden biri değildir?

  • Viruslar
  • Hormonlar (correct)
  • Radyasyon
  • Kimyasallar

Onkogen aktivasyonu ile ilgili yanlış olan ifade nedir?

  • Apoptozu düzenler (correct)
  • Hücre çoğalmasını artırır
  • Malign neoplazm ile ilişkilidir
  • DNA onarım genlerinde değişiklik yapar

Tümör baskılayıcı gen kaybı aşağıdaki durumlardan hangisini tetikler?

<p>Klonal artışa neden olur (B)</p> Signup and view all the answers

Malign neoplazm ile ilgili yanlış olan ifade hangisidir?

<p>Normal hücrelerin çoğalmasını engeller (A)</p> Signup and view all the answers

Somatik mutasyonların etkisi nedir?

<p>Hücre bölünmesini teşvik eden sinyalleri sürdürebilirler. (A)</p> Signup and view all the answers

B-Raf aktifleştirici mutasyonlarının melanomalar üzerindeki etkisi nedir?

<p>Melanomaların %40'ında görülür. (C)</p> Signup and view all the answers

Somatik mutasyonların downstream yolakları aktive etme yeteneği nelere yol açar?

<p>Kanser hücrelerinin büyümesine yardımcı olur. (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi durum, yüksek işlem kapasiteli tekniklerin kullanılmasını sağlayan bir özelliktir?

<p>Somatik mutasyonların tespiti. (B)</p> Signup and view all the answers

Map-K yolağının sürekli açık olması ne anlama gelir?

<p>Sinyal iletimini kesintisiz gerçekleştirir. (C)</p> Signup and view all the answers

Onkogen ve proto-onkogen aktivasyonu sonucunda hangi tür mutasyon gerçekleşir?

<p>İşlev kazancı mutasyonu (D)</p> Signup and view all the answers

Tümör baskılayıcı gen kaybı hangi mutasyon etkisiyle ilişkilidir?

<p>Resesif etki (B)</p> Signup and view all the answers

DNA tamir geni mutasyonunun etkisi nedir?

<p>Caretaker kaybı ile stabilite kaybına yol açar (A)</p> Signup and view all the answers

Dominant etki gösteren mutasyon türü nedir?

<p>Onkogen aktivasyonu (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi mutasyon türü, genlerin stabilitesini sağlamak için kritik öneme sahiptir?

<p>Caretaker kaybı (D)</p> Signup and view all the answers

Kanser hücrelerinin büyüme baskılayıcı proteinlerden kaçış yapabilmesi için hangi proteinler kritik öneme sahiptir?

<p>p53 ve RB (A)</p> Signup and view all the answers

Hücrelerin hangi durumda senesense veya apoptoza girmesi gerekir?

<p>Hücrelerde genetik hasar tespit edildiğinde (A)</p> Signup and view all the answers

Kanser hücrelerinin çoğalmasını baskılayan sistemlerde hangi mekanizma önemli bir rol oynar?

<p>Hücre döngüsü kontrolü (C)</p> Signup and view all the answers

RB ve p53 proteinleri, hangi tür hücresel karara yardımcı olur?

<p>Senesense mi, apoptoza mı? (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi durum kanser hücrelerinin tümör baskılayıcı proteinlerden kaçmasını kolaylaştırır?

<p>Baskılayıcı proteinlerin inaktif olması (D)</p> Signup and view all the answers

İleri derece tümörlerin hücre büyümesini baskılama görevi nasıl bir değişim gösterir?

<p>EMT sürecine geçişe sebep olur. (C)</p> Signup and view all the answers

Kanserin ayırt edici özelliklerinden biri nedir?

<p>Hücre ölümüne direnç gösterebilmesi. (D)</p> Signup and view all the answers

EMT (epitelden mezenkimale geçiş) sürecinin sonucu ne olabilir?

<p>Hücrelerin daha az yapısal hale gelmesi. (B)</p> Signup and view all the answers

Apoptoz nedir?

<p>Hücrelerin intihar mekanizmasıdır. (D)</p> Signup and view all the answers

Kanser hücrelerinin doğal kaçış yöntemleri arasında hangisi yer almaz?

<p>Hücrelerin dışarı çıkması. (B)</p> Signup and view all the answers

Kalıtsal retinoblastomanın özelliği nedir?

<p>Tümör gelişimi için mutant Rb geni gereklidir. (B)</p> Signup and view all the answers

Kalıtsal olmayan retinoblastomada, hangi durum meydana gelir?

<p>Sadece bir Rb geni etkinsizleşir. (A)</p> Signup and view all the answers

Tümör baskılayıcı genlerin işlevi nedir?

<p>Aşırı hücre çoğalmasını engellemek. (B)</p> Signup and view all the answers

DNA onarım genlerinde bozukluklar neye yol açar?

<p>Neoplastik transformasyon riskini artırır. (C)</p> Signup and view all the answers

Otto Warburg, kanser hücrelerinin enerji metabolizmaları ile ilgili neyi öne sürmüştür?

<p>Metabolizmanın farklılaştığını. (A)</p> Signup and view all the answers

Normal bir Rb geninin ortadan kaldırılmasının yollarından biri nedir?

<p>Kromozom kaybı. (D)</p> Signup and view all the answers

Kalıtsal olmayan retinoblastoma gelişiminin olasılığı nedir?

<p>30,000'de 1. (D)</p> Signup and view all the answers

Hangi özellik, kanser hücrelerinin değişen enerji metabolizmasının bir sonucudur?

<p>Aşırı hücre bölünmesi. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Kanser Nedir?

Hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması ve büyümesiyle oluşan, normal hücrelerin işlevini bozan, vücudun farklı bölgelerine yayılabilen bir hastalıktır.

DNA Hasarı ve Kanser

DNA'da meydana gelen hasar, hücrelerin kanserleşmesine neden olabilir. Bu hasar, çevresel faktörlerden (radyasyon, kimyasallar) veya virüslerden kaynaklanabilir.

Onkogenler ve Kanser

Onkogenler, hücre büyümesi ve çoğalmasını düzenleyen genlerdir. Bu genlerin mutasyonları, hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasına neden olabilir.

Tümör Baskılayıcı Genler

Tümör baskılayıcı genler, hücre büyümesini kontrol altında tutar ve kanser gelişmesini önler. Bu genlerin kaybı veya inaktivasyonu, kanser riskini artırabilir.

Signup and view all the flashcards

Klonal Artış ve Kanser

Klonal artış, kanser hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalması ve vücudun farklı bölgelerine yayılmasını ifade eder. Bu süreç, kanser hücrelerinin heterojenleşmesine (farklılaşmasına) yol açar.

Signup and view all the flashcards

İşlev Kazancı Mutasyonu

Bir genin normal işlevini kazanmasına yol açan bir mutasyon çeşididir. Bu mutasyonlar genellikle hücre büyümesini ve çoğalmasını kontrol eden genleri etkiler ve kanser gelişimine katkıda bulunabilir.

Signup and view all the flashcards

İşlev Kaybı Mutasyonu

Genlerin normal işlevini bozan bir mutasyon çeşididir. Bu mutasyonlar genellikle tümör büyümesini engelleyen veya DNA onarımını düzenleyen genleri etkiler ve kanser gelişimine katkıda bulunabilir.

Signup and view all the flashcards

Tümör Baskılayıcı Gen

Kanser gelişimini engelleyen genlere verilen isimdir. Bu genler, hücre büyümesini ve çoğalmasını düzenler, DNA hasarını onarır ve hücre ölümünü tetikleyerek normal hücre döngüsünün kontrolünü sağlar.

Signup and view all the flashcards

DNA Tamir Geni Mutasyonu

Kanser gelişimine duyarlılığı artıran mutasyonlar grubudur. DNA onarım mekanizmalarını etkiler ve hücrenin DNA'yı tamir etmede hatalı tepkiler vermesine yol açar. Bu da, diğer kanserle ilişkili genlerdeki mutasyon riskini arttırır.

Signup and view all the flashcards

"Caretaker" Kaybı

Normal işlevini kaybetmiş bir DNA tamir genini ifade eden bir terimdir. Bu durum DNA hasarlarının birikmesine yol açabilir ve kanser gelişimi riskini artırabilir.

Signup and view all the flashcards

Reseptör Aktivasyonu

Hücre bölünmesi ve büyüme yolunu düzenleyen reseptörün yapısını değiştirerek kalıcı olarak aktif hale getirirler.

Signup and view all the flashcards

Somatik Mutasyonlar

Bu mutasyonlar, hücre büyümesi ve bölünmesinin kontrolünü kaybederek, kanser gelişimini tetikler.

Signup and view all the flashcards

Sinyallerin Sürdürülebilirliği

Kanser hücrelerinin karakteristik özelliklerinden biri olan, sürekli büyüme ve çoğalmaya yol açan sinyallerin sürekli aktif kalmasıdır.

Signup and view all the flashcards

B-Raf Aktivasyonu

B-Raf genindeki bu mutasyonlar, hücre büyümesi ve bölünmesini kontrol eden Map-K yolağının sürekli açık kalmasına neden olur.

Signup and view all the flashcards

Tüm Genom Sekanslama

Genom sekanslama teknikleri, kansere özgü somatik mutasyonları tanımlamada önemli bir rol oynar.

Signup and view all the flashcards

Apoptoz

Tümörlerin aşırı büyümesini kontrol altında tutan hücresel süreçtir.

Signup and view all the flashcards

Metastaz

Kanser hücrelerinin vücudun farklı bölgelerine yayılmasıdır.

Signup and view all the flashcards

EMT (Epitelden Mezenkimale Geçiş)

Kanser hücrelerinin normal dokulardan ayrılıp, hareket etmesini sağlayan bir süreçtir.

Signup and view all the flashcards

İlaç Direnci

Kanser hücrelerinin, ilaçlara ve diğer tedavilere karşı direnç geliştirmesi.

Signup and view all the flashcards

Kanser Belirtileri

Kanser gelişimi için temel özelliklerdir.

Signup and view all the flashcards

Tümör Baskılayıcı Genler (Tumor Suppressors)

Kanser hücrelerinin büyümesini kontrol eden ve kanser gelişimini önleyen genlerdir. Örneğin, RB ve p53 genleri hücre döngüsünün düzenlenmesinde önemli rol oynar.

Signup and view all the flashcards

Tümör Baskılayıcı Genlerden Kaçış

Tümör baskılayıcı genlerin etkisini ortadan kaldırarak kontrolsüz hücre büyümesini mümkün kılar.

Signup and view all the flashcards

p53 Proteini

Hücre döngüsünün düzenlenmesi, DNA onarımı ve hücre ölümü gibi hücresel süreçleri kontrol eden önemli bir tümör baskılayıcı proteindir. Hasarlı bir DNA varsa hücre döngüsünü durdurur veya hücre ölümünü tetikler.

Signup and view all the flashcards

RB Proteini

Hücre döngüsünün düzenlenmesinde önemli rol oynar. Hücre çoğalmasını kontrol eder, uygun koşullar yoksa çoğalmayı durdurur.

Signup and view all the flashcards

Büyüme Baskılayıcılar

Hücreleri büyüme ve çoğalma durdurmaya zorlayabilir.

Signup and view all the flashcards

Rb geni mutasyonunun mirası

Retinoblastoma, gözde çocukluk çağı kanseri, bir Rb geni mutasyonunun kalıtıldığı bireylerde çok daha sık görülür. Normalde, her iki Rb geni de çalışıyor olmalıdır; ancak Rb geni kalıtım yoluyla mutasyona uğramışsa, sadece bir normal Rb geni yeterlidir.

Signup and view all the flashcards

Sporadil retinoblastoma

Rb geni mutasyonu kalıtsal olmayan retinoblastomada, iki Rb geninin de ratgele hücreler içindeki aynı hücre dizisinde etkisiz hale gelmesiyle meydana gelir. Bu oldukça nadirdir, bu yüzden kalıtsal olmayan retinoblastomalar çok daha nadirdir.

Signup and view all the flashcards

Rb geni nedir?

Rb geni, hücre döngüsünü düzenleyen bir tümör baskılayıcı gendir. Rb geni sağlıklı hücrelerde normal olarak çalışır ve hücrelerin kontrolsüz büyümesini önler.

Signup and view all the flashcards

Rb genindeki mutasyonların etkisi

Normalde, iki işlevsel Rb geni mevcuttur. Bir Rb geninin mutasyonuna uğraması, hücrenin kanserleşme riskini arttırır çünkü sadece kalan bir fonksiyonel Rb geni kalır.

Signup and view all the flashcards

DNA onarım genleri kanserde

DNA onarım genleri, spontane veya indüklenmiş DNA hasarını onarır ve böylece hücrelerin kanserleşmesini engeller. Bu genlerde bozukluklar, hücrelerin mutasyona daha yatkın olmasına neden olur ve kansere yol açabilir.

Signup and view all the flashcards

Warburg etkisi

Kanser hücreleri, normal hücrelere kıyasla enerji metabolizmaları farklıdır. Bu farklılık, Otto Warburg tarafından keşfedilmiş ve Warburg etkisi olarak bilinir.

Signup and view all the flashcards

İki Rb geni ve kansere yatkınlık

Normal insanlar Rb geninde iki kopya taşır. Her iki kopyanın da etkisiz hale gelmesi, hücrelerin kontrolsüz büyümesine ve kansere yol açabilir.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Kanser Moleküler Temelleri

  • Tümör, normal hücrelerin doğru mimariyi oluşturma ve bir araya gelme yeteneklerini kaybetmeleri sonucu oluşur.
  • Adenokarsinom; ince barsağın ileum tabakasında oluşan bir kanser türüdür.
  • Süt kanalının ve normal epitel hücrelerin normal görüntüsü ile IDC hücrelerinin görüntüsünü karşılaştırır.
  • Benign tümörler, sadece lokal yerleşirler ve yayılmazlar. Malign tümörler komşu dokulara, lenf ve kan yoluyla yayılabilirler.
  • Kanserler, köken aldıkları dokuya göre farklılık gösterir. Karsinomalar epitel kökenlidir (%80 oranında tüm kanser ölümlerinden sorumludur.) ve örneğin gastrointestinal sistem, deri, meme, akciğer, karaciğer, yumurtalık, rahim, prostat ve mesanede başlar.
  • Sarkomalar, bağ doku kanserleridir (örneğin kemik, kıkırdak, yağ, kas ve damarlarda başlar) ve kan kanserleri (lösemi, lenfoma ve myeloma) vardır.
  • Kanser görülme sıklığı yaşla kademeli olarak artmaktadır.
  • Kanser, çok sayıda mutasyonun birikmesiyle oluşan, çok aşamalı bir süreçtir.
  • Kanser hücreleri, genom kararlılığının kaybından ve farklı gen ürünlerinin ekspresiyonu/düzenleyici gen ürünlerinin kaybından dolayı heterojendirler.
  • DNA hasarı, kimyasallar ve radyasyon gibi faktörler, mutasyonları uyararak ve kanser gelişimine yol açarak rol oynarlar.
  • Hücre büyümesini ve farklılaşmasını uyaran proteinleri kodlayan genlere onkogenler denir (örneğin büyüme faktörleri, büyüme faktörü reseptörleri ve sinyal iletimine katılan moleküller).
  • Hücre proliferasyonunu ve apoptozu düzenleyen genlere tümör baskılayıcı genler denir (örneğin p53, Rb, PTEN).

Kanser Temel Özellikleri

  • 1924'te Otto Warburg, kanser hücrelerinin normal hücrelerden farklı enerji metabolizmasına sahip olduğunu öne sürdü.
  • Normal hücreler aerobik koşullarda glikozu glikolize tabi tutar ve piruvayı mitokondride okside eder.
  • Kanser hücreleri ise hipokside glikozu glikoliz yoluyla laktata dönüştürerek ve hücreden atarak fazla glikoza ihtiyaç duyarlar.

Kanser Ayırt Edici Özellikleri

  • Hücre bölünmesi ve çoğalması: Normal hücreler sınırlı sayıda bölünür, kanser hücreleri ise sürekli bölünür ve çoğalır. Kanser hücreleri, otokrin proliferatif stimulasyon yoluyla ve çevresindeki normal hücreleri etkileyerek hücre büyüme faktörlerini salgılayarak çoğalmayı sürdürürler. Büyüme faktör reseptörü ifadesi artar veya ligand bağımsız GFR aktivasyonu sağlanır.
  • Hücre ölümü direnci: Kanser hücreleri, apoptoz mekanizmalarını engeller veya anti-apoptotik genlerin ifadesini artırarak apoptozdan kaçınır.
  • Anjiyogenez: Kanser hücreleri, kendi besinlerini elde etmek için yeni kan damarları oluşturur. Bunu VEGF gibi büyüme faktörlerini salgılayarak yaparlar.
  • Replikatif ölümsüzlük: Normal hücrelerin sınırlı sayıda bölünebilme yetenekleri vardır. Kanser hücrelerinde bu sınır aşılmış ve sonsuza dek çoğalabilirler. Bunun temel nedeni telomeraz enziminin etkinleşmesidir.
  • İnvazyon ve metastaz: Kanser hücreleri, dokunun temel yapısını değiştirip metastaz yapabilecek yeteneğe sahiptir. E-Cadherin gibi hücre-hücre bağlantı molekülleri kaybolur ve mezenkimal fenotip edinilir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Bu quiz, kanser biyolojisi ve genetik mutasyonlarla ilgili temel kavramları test etmenizi sağlıyor. Helikobakter pylori'nin etkisinden başlayarak, tümör baskılayıcı genler ve onkogenler ile somatik mutasyonların sonuçlarına kadar çeşitli konulara odaklanıyor. Kanser gelişimini etkileyen mekanizmaları anlamak için önemli bir fırsat sunuyor.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser