Kalp Fizyolojisi Sınavı

Dolaşım Sistemi Fizyolojisi

• Dolaşım sistemi, hücrelerin besin maddeleri ve oksijen ihtiyaçlarını karşılayan ve atık maddeleri uzaklaştıran bir sistemdir.
• Kalp, damarlar ve kandan oluşur.
• Dolaşım sistemi kapalı ve sürekli bir sistemdir. Madde alışverişi kılcal damarlarda gerçekleşir.
• Kan önce arterlere, ardından arteriyollere ve kılcal damarlara gider. Daha sonra venüller ve venler yoluyla tekrar kalbe döner.
• Lenfatik sistem, dolaşım sisteminin bir parçasıdır ve vücuttaki sıvı dengesini düzenler. Ayrıca hastalıklara karşı vücudu korur.

Dolaşım Sisteminin Görevleri

• Taşıma fonksiyonu:
  • Sindirim sisteminden emilen maddeler ve atıklar
  • Oksijen ve karbondioksit
  • Diğer metabolik maddeler
  • Hormonlar
• Düzenleme
• Mikroorganizmalara karşı vücudun korunması

Kalp (Cor)

• Göğüs boşluğunda, akciğerler arasında, hafif sola eğik, koni şeklindedir.
• Dolaşım sisteminin motor organıdır.
• Kirli kanı akciğerlere, temiz kanı ise doku ve organlara pompalar.
• Sağ tarafta kirli, sol tarafta temiz kan bulunur.

Kalbin Yapısı

• Dört odacıktan oluşur:
  • İki kulakçık (atrium)
  • İki karıncık (ventriculus)
• Kulakçıklar ile karıncıklar arasında kanın tek yönde akışını sağlayan kapakçıklar (valvula-valva) bulunur.

Kalp Katmanları (Dıştan İçe)

• Perikard: Kalbin dışını saran çift katlı zar. Arada kaygan sıvı bulunur.
• Myokard: Kalp kasını oluşturan orta katmandır. Kulakçıklarda ince, karıncıklarda daha kalın dokudur. Kalbi besleyen koroner damarlar bu tabakadadır. Koroner tıkanması kalp krizine (enfarktüs) yol açar.
• Endokard: En içteki tek sıra yassı epitel tabakadır. Kan damarları yoktur.

Kalbin Çalışma Mekanizması

• Otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir.
• Sempatik sinirler hızlandırır, parasempatikler yavaşlatır.
• Kasılma (sistol) ve gevşeme (diastol) şeklinde çalışır.
• Atrium ve ventriküllerin kasılmaları ve gevşemeleri birbirine zıt şekilde gerçekleşir.
• Kalp döngüsü yaklaşık 0.85 saniye sürer.

Kalp Atım Hızını Etkileyen Faktörler

• Hızlandıranlar: Sempatik sinirler, adrenalin hormonu, tiroid hormonu (T4), kan CO2 seviyesinin artması (pH düşmesi), vücut sıcaklığı artışı (1°C her artış için 10 atım), nikotin, kafein, kimyasallar ve bazı ilaçlar, vb.
• Yavaşlatanlar: Parasempatik sinirler, asetilkolin

Kan Damarları

• Atardamarlar (arterler): Kanı doku ve organlara iletir, akciğer atardamarları hariç hepsi temiz kanda taşır.
  • Kan hareketini; ventriküllerin kasılması, arter duvarlarındaki düz kasların kasılmaları ve gevşemeleri ve yerçekimi sağlar.
• Toplardamarlar (venler): Kanı kalp atriyumlarına getirir, akciğer toplardamarları hariç hepsi kirli kanda taşır.
  • Kan hareketini; iskelet kaslarının kasılması, kapakçıklar, göğüs bölgesindeki basınç değişimi, damar çeperindeki kaslar, yerçekimi ve emme kuvveti sağlar.
• Kılcal damarlar (kapillerler): Arterlerle venleri birbirine bağlar, kan ile hücreler arasındaki madde alışverişini sağlar.

Kan Dolaşımı

• İkiye ayrılır: Büyük dolaşım (kalp ve vücut), Küçük dolaşım (kalp ve akciğer).

Tansiyon

• Tansiyon ventriküllerin kasılması ve gevşemesi sırasındaki kan basıncıdır.
• Kısaca: Sistolik (kasılma sırasında yüksek basınç), Diastolik (gevşeme sırasında düşük basınç)
• Yüksek tansiyon (hipertansiyon): 140/90 mmHg'nin üzerindeki basınç
• Düşük tansiyon (hipotansiyon): 95/55 mmHg'nin altında