Podcast
Questions and Answers
Jak definiuje się język?
Jak definiuje się język?
Język to sposób międzyludzkiego porozumiewania się za pomocą języków naturalnych.
Które z poniższych są przykładami języków naturalnych?
Które z poniższych są przykładami języków naturalnych?
Które z poniższych są przykładami języków pomocniczych?
Które z poniższych są przykładami języków pomocniczych?
Co grupuje klasyfikacja genetyczna?
Co grupuje klasyfikacja genetyczna?
Signup and view all the answers
Co to jest prajęzyk?
Co to jest prajęzyk?
Signup and view all the answers
Co to jest rodzina językowa?
Co to jest rodzina językowa?
Signup and view all the answers
Na jakiej podstawie grupuje się języki w klasyfikacji geograficznej?
Na jakiej podstawie grupuje się języki w klasyfikacji geograficznej?
Signup and view all the answers
Na jakiej podstawie grupuje się języki w klasyfikacji typologicznej?
Na jakiej podstawie grupuje się języki w klasyfikacji typologicznej?
Signup and view all the answers
Co bada fonologia?
Co bada fonologia?
Signup and view all the answers
Co bada syntaktyka?
Co bada syntaktyka?
Signup and view all the answers
Języki większe są zagrożone wymarciem.
Języki większe są zagrożone wymarciem.
Signup and view all the answers
Do końca XXI wieku może zniknąć 50% języków świata.
Do końca XXI wieku może zniknąć 50% języków świata.
Signup and view all the answers
Który z wymienionych języków NIE jest jednym z największych języków świata w 2017 roku?
Który z wymienionych języków NIE jest jednym z największych języków świata w 2017 roku?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych języków NIE jest jednym z języków, które będą największe na świecie w roku 2050 (prognoza)?
Który z wymienionych języków NIE jest jednym z języków, które będą największe na świecie w roku 2050 (prognoza)?
Signup and view all the answers
Jaki jest status języka wilamowskiego w Polsce?
Jaki jest status języka wilamowskiego w Polsce?
Signup and view all the answers
Jaki język odcyfrowano w starożytnym Egipcie?
Jaki język odcyfrowano w starożytnym Egipcie?
Signup and view all the answers
Jaki język zrekonstruowano jako prajęzyk rodziny indoeuropejskiej?
Jaki język zrekonstruowano jako prajęzyk rodziny indoeuropejskiej?
Signup and view all the answers
Podaj przykład pomocniczego języka międzyetnicznego.
Podaj przykład pomocniczego języka międzyetnicznego.
Signup and view all the answers
Gdzie używa się języka tok pisin?
Gdzie używa się języka tok pisin?
Signup and view all the answers
Czym jest ponglish?
Czym jest ponglish?
Signup and view all the answers
Czym jest żargon złodziejski?
Czym jest żargon złodziejski?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych języków należy do rodziny indoeuropejskiej?
Który z wymienionych języków należy do rodziny indoeuropejskiej?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych języków należy do rodziny uralskiej?
Który z wymienionych języków należy do rodziny uralskiej?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych języków jest językiem izolowanym?
Który z wymienionych języków jest językiem izolowanym?
Signup and view all the answers
Jak definiowany jest język naturalny jako obiekt badań językoznawstwa?
Jak definiowany jest język naturalny jako obiekt badań językoznawstwa?
Signup and view all the answers
Jakie cechy posiada język naturalny?
Jakie cechy posiada język naturalny?
Signup and view all the answers
Jak R. Grzegorczykowa definiuje znak językowy?
Jak R. Grzegorczykowa definiuje znak językowy?
Signup and view all the answers
Jak T. Milewski definiuje znak językowy?
Jak T. Milewski definiuje znak językowy?
Signup and view all the answers
Wymień dwa rodzaje znaków według Peirce'a:
Wymień dwa rodzaje znaków według Peirce'a:
Signup and view all the answers
Wymień dwa rodzaje znaków według T. Milewskiego:
Wymień dwa rodzaje znaków według T. Milewskiego:
Signup and view all the answers
Wymień dwa rodzaje znaków według R. Grzegorczykowej:
Wymień dwa rodzaje znaków według R. Grzegorczykowej:
Signup and view all the answers
Co to jest fonem?
Co to jest fonem?
Signup and view all the answers
Podaj cechy znaku językowego:
Podaj cechy znaku językowego:
Signup and view all the answers
Podaj cechy języka naturalnego:
Podaj cechy języka naturalnego:
Signup and view all the answers
Wymień subkody języka:
Wymień subkody języka:
Signup and view all the answers
Co to kompetencja językowa według Noama Chomsky'ego?
Co to kompetencja językowa według Noama Chomsky'ego?
Signup and view all the answers
Jaka jest charakterystyka odmiany mówionej języka?
Jaka jest charakterystyka odmiany mówionej języka?
Signup and view all the answers
Jaka jest charakterystyka odmiany pisanej języka?
Jaka jest charakterystyka odmiany pisanej języka?
Signup and view all the answers
Który z poniższych NIE jest stylem funkcjonalnym języka ogólnego?
Który z poniższych NIE jest stylem funkcjonalnym języka ogólnego?
Signup and view all the answers
Co to są izoglosy?
Co to są izoglosy?
Signup and view all the answers
Wymień odmiany środowiskowe języka:
Wymień odmiany środowiskowe języka:
Signup and view all the answers
Podaj definicję langue:
Podaj definicję langue:
Signup and view all the answers
Jakie są funkcje akcentu?
Jakie są funkcje akcentu?
Signup and view all the answers
Co to morfeologią?
Co to morfeologią?
Signup and view all the answers
Co to składnia?
Co to składnia?
Signup and view all the answers
Flashcards
Definicja języka
Definicja języka
Język to sposób komunikacji międzyludzkiej przez języki naturalne, ewoluujące społecznie i geograficznie.
Rodzaje języków
Rodzaje języków
Języki dzielimy na naturalne, pomocnicze, tajne i sztuczne.
Prajęzyk
Prajęzyk
Pierwotny język, z którego wywodzą się inne języki.
Rodzina językowa
Rodzina językowa
Signup and view all the flashcards
Klasyfikacja genetyczna języków
Klasyfikacja genetyczna języków
Signup and view all the flashcards
Fonologia
Fonologia
Signup and view all the flashcards
Fonetyka
Fonetyka
Signup and view all the flashcards
Fonem
Fonem
Signup and view all the flashcards
Znak (Saussure)
Znak (Saussure)
Signup and view all the flashcards
Indeks, ikona, symbol (Peirce)
Indeks, ikona, symbol (Peirce)
Signup and view all the flashcards
Dwuklasowość znaku
Dwuklasowość znaku
Signup and view all the flashcards
Linearność znaku
Linearność znaku
Signup and view all the flashcards
Arbitralność znaku
Arbitralność znaku
Signup and view all the flashcards
Słownictwo
Słownictwo
Signup and view all the flashcards
Składnia
Składnia
Signup and view all the flashcards
Morfologia
Morfologia
Signup and view all the flashcards
Semantyka
Semantyka
Signup and view all the flashcards
Homonimia
Homonimia
Signup and view all the flashcards
Synonimia
Synonimia
Signup and view all the flashcards
Antonimia
Antonimia
Signup and view all the flashcards
Polisemia
Polisemia
Signup and view all the flashcards
Metafora
Metafora
Signup and view all the flashcards
Miejsce językoznawstwa
Miejsce językoznawstwa
Signup and view all the flashcards
Językoznawstwo synchroniczne
Językoznawstwo synchroniczne
Signup and view all the flashcards
Językoznawstwo diachroniczne
Językoznawstwo diachroniczne
Signup and view all the flashcards
Lingwistyka kulturowa
Lingwistyka kulturowa
Signup and view all the flashcards
Geografia lingwistyczna
Geografia lingwistyczna
Signup and view all the flashcards
Study Notes
Język jako System Komunikacji
- Język to sposób komunikowania się międzyludzkiego za pomocą języków naturalnych,
- Języki naturalne rozwijają się w procesie ewolucji społeczeństw,
- Wykazują zróżnicowanie geograficzne i społeczne (np. języki narodowe, dialekty, gwary, żargony).
- Istnieją również języki pomocnicze (międzyetniczne), tajne (żargonowe) i sztuczne (np. informacyjne).
Rodzaje Języków
- Języki naturalne: etniczne (żywe, martwe, wegetujące, odcyfrowane, zrekonstruowane, odrodzone)
- Języki pomocnicze: międzyetniczne (pidżiny, interlingua)
- Języki tajne: żargonowe
- Języki sztuczne: formalne, informacyjno-wyszukiwawcze
Klasyfikacje Języków
- Klasyfikacja genetyczna: grupuje języki ze względu na wspólny prajęzyk
- Prajęzyk: pierwotny język, z którego wywodzą się inne języki.
- Rodzina językowa: zespół języków wywodzących się z jednego prajęzyka.
- Klasyfikacja geograficzna: grupuje języki na podstawie wzajemnych kontaktów społeczności posługujących się nimi na danym obszarze.
- Klasyfikacja typologiczna: grupuje języki ze względu na cechy strukturalne.
- Podział według cech strukturalnych w oparciu o fonologię (np. liczba fonemów, proporcja spółgłosek do samogłosek), morfologię (np. fleksyjny, aglutynacyjny, izolujący, polisyntetyczny) i syntaktykę (np. szyk zdania).
Tendencje W Rozwój Języków
- Języki wielkie zyskują użytkowników, języki mniejsze są zagrożone wymarciem.
- Szacuje się, że do końca XXI wieku może zniknąć 50% języków na świecie.
- W Australii i obu Amerykach przewidywane jest zniknięcie aż 90% języków.
Największe Języki Świata
- Obecnie (2017): chiński, hiszpański, angielski, arabski, hindi, bengalski, portugalski, rosyjski, japoński, pendżabski.
- Prognoza na 2050 rok: chiński, hindi, arabski, angielski, hiszpański, portugalski, bengalski, rosyjski, japoński, malajski.
Przykłady Języków
- Języki żywe i martwe.
- Wilamowicki - wegetujący język w Polsce.
Teoria Znaku Językowego
- Znak (wg Saussurea): połączenie znaczenia (signifié) i formy (signifiant)
- Rodzaje znaków (wg Peirce): indeks, ikona, symbol.
- Znak (wg Grzegorczykowej): zjawisko fizyczne oznaczające coś.
- Znak (wg Milewskiego): element istotny ze względu na relację do innego elementu rzeczywistości.
Cechy Znaku Językowego
- Arbitralność: relacja między formą a znaczeniem jest umowna.
- Linearność: elementy znaku układają się w porządku liniowym.
- Zmienność: języki ewoluują w czasie.
- Semantyczność: znaki przekazują znaczenia.
- Dwustopniowość: podział na jednostki fonologiczne (fonemy) i wyrazy.
Język i Mówienie
- Langue (system, kod, kompetencja): abstrakcyjność, społeczność, potencjalność, ograniczoność, psychiczność (właśnie postrzegana jako umiejętność poznania i posługiwania się językiem).
- Parole (mówienie, tekst, akt mowy): konkretność, jednostkowość, aktualność, nieograniczoność, wydarzenie fizyczne.
- Podziały na wokalno-audycyjny, wzrokowy trwały, wzrokowy przemijający (np. mowa migowa) i wokalno-instrumentalny (np. mowa tam-tamów).
Językoznawstwo
- Podstawy metodologiczne: Językoznawstwo to nauka o języku, która bada go w różnych aspektach (np., jako system komunikacji, społeczną interakcję). Język rozpatrywany jest sam w sobie według Saussure'a).
- Rozwój semantyczny wyrazu: Polisemia, metafora, metonimia, synekdocha.
- Relacje semantyczne: homonimia, synonimia, antonimia, komplementarność, konwersja, hiponimia, meronimia.
- Pole semantyczne: zbiór wyrazów należących do tej samej kategorii znaczeniowej.
- Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne: synchroniczne bada język w jednym momencie, diachroniczne bada jego rozwój w czasie.
- Statystyka w językoznawstwie: liczenie częstotliwości występowania leksemów.
Kluczowe pojęcia z Podsystemu leksykalno-semantycznego
- Leksykologia: dziedzina językoznawstwa zajmująca się opisem i klasyfikacją słownictwa.
- Semantyka: bada znaczenie leksykalne wyrazów.
- Onomazjologia: analizuje wyrazy jako nazwy przedmiotów, czynności i zjawisk.
- Nominacja: proces nadawania nazw.
- Leksem: abstrakcyjna jednostka języka, obejmująca wszystkie formy gramatyczne o tym samym znaczeniu.
- Wyraz: konkretna forma leksemu używana w konkretnym tekście.
- Znaczenie: treść przedstawieniowa wyrazu.
- Onomazjologia: badanie nazw i sposobów nazewnictwa zjawisk.
- Nominacja: proces tworzenia nazw (np. przedmiotów, czynności).
Gramatyka
- Znaczenie gramatyczne: funkcja wyrazu wyrażona przez afiksy, końcówki, szyk wyrazów lub inną technikę gramatyczną.
- Forma gramatyczna: syntetyczna (wyrażana w jednym wyrazie ) lub analityczna (wyrażana przez kombinacje wyrazów).
- Rodzaje fleksji: afiksalna, wewnętrzna, aglutynacyjna.
- Sposoby wyrażania znaczenia gramatycznego: afiksacja, wymiana głoskowa, akcent, supletywizm, intonacja, wyrazy posiłkowe, szyk wyrazów.
- Podstawowe jednostki składniowe: zdanie.
- Podstawowe kategorie gramatyczne: czas, tryb, osoba, liczba, rodzaj, przypadek, aspekt, strona.
Podsystem Fonologiczny
- Fonologia: badanie dźwięków mowy z punktu widzenia ich funkcji w systemie języka, a nie ich fizycznych aspektów.
- Fonetyka: opisuje cechy fizyczne dźwięków mowy.
- Fonemy: abstrakcję językowych różnic znaczeniowych.
- Zmiana funkcji znaczeniowych (np. wymiana głosek, zmiana akcentu, intonacji, iloczasu) tworzy nowe znaczenia lub różnicuje istniejące.
Klasyfikacja Języków
- Genetyczna
- Geograficzna
- Typologiczna
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Quiz ten bada różnorodność języków jako systemów komunikacji. Zawiera pytania dotyczące klasyfikacji języków naturalnych, pomocniczych, tajnych i sztucznych. Uczestnicy dowiedzą się o ewolucji języków i ich geograficznych zróżnicowaniach.