Podcast Beta
Questions and Answers
İnsan Bilgisayar Etkileşiminin diğer adı nedir?
Human Computer Interaction
Kullanılabilirlik nedir? Bir uygulamanın kullanılabilirliği neyi ifade eder?
Kullanılabilirlik, bir uygulamanın belirli bir grup kullanıcı tarafından belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılma kapasitesine karşılık gelir. Kullanılabilirlik, kullanıcıların uygulamayı kullanarak yapması beklenen işleri ne kadar başarabildiğini ifade eder.
Kullanılabilirlik için hangi unsurlar önemlidir? (Doğru olanları seçin)
Kullanılabilirlik, sadece verimlilikle ölçülebilir.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik değerlendirmesinde, hangisi bir yaklaşım türüdür?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler ürünün kullanılacağı durumlarla hangi açıdan aynı olmalıdır?
Signup and view all the answers
Uzman tabanlı değerlendirmeler genellikle hızlı sonuç alınır.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik çalışmalarında hangi unsurların dikkate alındığı belirtilmektedir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik kriterlerini kimler belirler?
Signup and view all the answers
Kullanıcı analizi eğitim seviyesini ve yaş faktörlerini dikkate almaz.
Signup and view all the answers
Görev analizi, bir sistemi kullanırken kullanıcıların yerine getirmeleri beklenen davranışların ______ , ______ ve ______ faktörlerle ele alınarak gerçekleştirilen süreçtir.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik değerlendirmesi çerçevesinde, yaklaşım ve tür nedir?
Signup and view all the answers
Kullanıcının gerçek kullanılabilirlik verilerine nereden ulaştığı tanımlanan kavram nedir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik dersinin amaçları nelerdir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik mühendisliğinin tanımını yapınız.
Signup and view all the answers
Kullanıcı tabanlı yaklaşımların avantajları arasında prototip tasarımların değerlendirilmesinde etkili olmamaları yer almaktadır.
Signup and view all the answers
Uzman tabanlı değerlendirmeler genellikle kullanıcı testinden daha _________'dır.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik sadece arayüz özellikleriyle tanımlanabilir mi?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik, aşağıdaki unsurlardan hangisini içerir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirliği net bir şekilde tanımlayan ve farklı yorumlamalara açık olmayan bir tasarım için ne gereklidir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik çalışmaları nelerin farkındadır?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik derecesini belirleyen faktörler nelerdir?
Signup and view all the answers
Kullanıcılar ve tasarımcılar, kullanılabilirlik kriterlerini ______________ koyarlar.
Signup and view all the answers
Görev analizi nedir?
Signup and view all the answers
Eşleştirme: Kullanıcı analizi metodları ile ilgili doğru eşleştirmeleri yapınız.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik degerlendirmesi cerçevesinde yaklaşım ve tür hangi unsurlara değinir?
Signup and view all the answers
Yaklaşım nedir? Kullanılabilirlik değerlendirmesinde hangi amaca hizmet eder?
Signup and view all the answers
Kullanıcı tabanlı yaklaşımların avantajlarından biri, prototip tasarımların etkin bir şekilde değerlendirilmesidir.
Signup and view all the answers
Uzman tabanlı yaklaşımların avantajlarından biri, genellikle _ sonuç alınır.
Signup and view all the answers
İnsan Bilgisayar Etkileşimi dersi amaçları nelerdir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik problemine çözüm önerileri hangi yöntemle değerlendirilmelidir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik nedir? Anlamsal tanımlar ile kullanılabilirliği kesin olarak ifade etmek neden zor olabilir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik, sadece arayüz özellikleriyle tanımlanabilir.
Signup and view all the answers
İyi kullanılabilirlik çalışmaları neyi fark etmiştir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik derecesini belirleyen faktörler arasında verimlilik, etkililik ve __ yer almaktadır.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik testinin planlanmasında hangi konular belirlenmelidir?
Signup and view all the answers
Kullanıcı analizi için görev analizi kapsamında kullanıcıların fiziksel hareketlerine odaklanılır.
Signup and view all the answers
Eşleştirme: Kullanılabilirlik kriterlerini belirleyen grupları eşleştirin.
Signup and view all the answers
İnsan Bilgisayar Etkileşimi dersinin amaçları nelerdir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi HCI'nın ana bileşenlerinden biri değildir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik, sadece arayüz özellikleriyle tanımlanabilir.
Signup and view all the answers
Verimlilik, bir web sitesinin kullanımında ____________ bir görevi tamamlamak için geçen zaman ya da izlenen yol olarak ölçülür.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik değerlendirmesi çerçevesinde, yaklaşım ve tür hangi unsurlara değinir?
Signup and view all the answers
Kullanıcı tabanlı yaklaşımların avantajlarından biri, gerçek kullanılabilirlik ölçümleri sağlamalarıdır.
Signup and view all the answers
Kullanıcı tabanlı yaklaşımların dezavantajları nelerdir?
Signup and view all the answers
Uzman tabanlı değerlendirmelerin avantajlarından biri, genellikle hızlı sonuç alınmasıdır.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik çalışmalarının farkında olmak yeterli midir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik testinin planlanması aşamasında hangi soruların cevaplanması gereklidir?
Signup and view all the answers
Kullanıcılar için 'Bu yeni uygulama bir öncekinden daha kullanışlıdır.' ifadesi anlamsızdır.
Signup and view all the answers
Hangi değişkenler kullanıcı analizi sırasında belirlenmelidir: İş ve görev becerileri, işlem tecrübesi, eğitim, destek, çalışma pratiği, yaş, cinsiyet ve fiziksel yetiler gibi pek çok diğer ________.
Signup and view all the answers
Kullanım senaryoları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik çalışmaları neyi farkında olur?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik testlerinde hangi verileri toplamak önemlidir?
Signup and view all the answers
Görev analizi, kullanıcının verilen görevden ne anladığını belirler.
Signup and view all the answers
İnsan Bilgisayar Etkileşimi (HCI) dersinin amaçları nelerdir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik problemlerine çözüm öneriyi hangi adımlar izler?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik nedir? 'Kullanışlı' demek 'kullanımı zor' anlamına gelir.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik bir uygulamanın belirli bir grup kullanıcı tarafından belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde ____________ kapasitesine karşılık gelir.
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik değerlendirmesinde, hangi yaklaşım verinin kaynağına değinir?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik değerlendirmesinde, Tür değerlendirmenin amacına değinir. Hangi türlerden biri değerlendirme sürecinin sonunda yapılır?
Signup and view all the answers
Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler ürünün kullanılacağı durumlarla aynı olmalıdır. Bu çerçevede, bu etkenlere ne denir? Çevresel... ...
Signup and view all the answers
Study Notes
İnsan Bilgisayar Etkileşimi ( İBE )
- İBE, kullanıcıların bilgisayar sistemleriyle etkileşiminde kolay kullanım, hiệu quả, verimlilik ve memnuniyet üzerine odaklanır.
- Dersin amaçları:
- Kullanılabilirlik tanımını anlamaya çalışmak
- ISO 9241-11 standardına göre kullanılabilirliğin belirlenmesi ve ölçütleri
- Test türleri ve yaklaşımları
- Görev, kullanıcı, bağlam analizi
Kullanılabilirlik
- Kullanılabilirlik, bir uygulamanın belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılma kapasitesine karşılık gelir.
- Kullanılabilirlik, Etkililik, Verimlilik ve Memnuniyet olmak üzere dört bileşenden oluşur.
Etkililik
- Etkililik, kullanıcıların amacı ulaşabildiği ölçüde ifade eder.
- Etkililik, doğruluk ve tamamlanmayı ölçer.
Verimlilik
- Verimlilik, belirlenen işi yapmak için kullanılan diger kaynaklar (zaman, maliyet vb.) kullanılma ölçümü ile değerlendirilir.
- Verimlilik, görevi tamamlamak için geçen zaman ya da izlenen yoldur.
Memnuniyet
- Memnuniyet, kullanıcıların uygulamayı kullanırken oluşan fikirlerini, duygusal tepkilerini ifade eder.
- Memnuniyet, etkililik ve verimliliğin memnuniyet üstünde etkisi olmakla beraber onlardan farklıdır.
Kullanılabilirlik Derecesini Belirleyen Faktörler
- Etkililik
- Verimlilik
- Memnuniyet
- Tasarım süreci
Kullanılabilirlik Kriterleri
- Kullanılabilirlik kriterleri, kullanılabilirlik düzeyini belirlemek için kullanılır.
- “Ürün X, kullanıcıların %70’i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diğer uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır.”
Kullanılabilirlik Testinin Planlanması
- Tanımla:
- Hangi verileri toplayacaksın?
- Bu veriler sana ne söyleyecek?
- Hangi veri toplama metotlarına başvuracaksın?
- Test sonuçlarını elde etmek ne kadar zaman alacak?
- Tasarımcılara ne tür bir geridönüt vereceksin?
- Bu planın avantaj/dezavantajlarını sırala
Kullanıcı Analizi
-
Anahtar değişkenleri belirler:
- iş ve görev becerileri
- İşlem tecrübesi
- eğitim
- destek
- çalışma pratiği
- yaş, cinsiyet, fiziksel yetiler
- ve pek çok diğer değişken### Kullanılabilirlik Analizi
-
Kullanıcılarda eşit kadın-erkek dağılımına dikkat edilmiştir.
-
20 kadın ve 20 erkek olmak üzere toplam 40 kişi seçilmiştir.
Görev Analizi
- Kullanıcıların yerine getirmeleri beklenen davranışlarının gözlemlenmesi, tanımlanması ve alt görevleri bileşenlerine ayrılması süresidir.
- İnsan, teknoloji ve çevresel faktörlerle beraber ele alınır.
Görev Analizi Soruları
- Kullanıcı verilen görevden ne anlar?
- Hangi kararları verir?
- Ne bilmelidir?
- Nasıl yardım alır?
- Yanlışlarını nasıl telafi eder?
- Hangi fiziksel hareketleri gerçekleşmelidir?
Görev Analizi Metotları
- Gözlem
- Görüşme
- Sözlü protokol analizi
- Kendi kendine deneme
- Bilişsel modelleme (örn, GOMS analizi)
- Hiyerarşik görev analizi (HGA)
Görev Analizi Örnekleri
- Annesinin kredi kartı ile borcunu ödemek istiyorsunuz. İnternet Şubesindeki vadesiz hesabınız üzerinden annenizin kredi kartı borcunun 1 TL’sini kart no girerek ödeyiniz.
- Sistemden çıkış yapınız.
Durum Analizi
- Kullanımın fiziksel ve sosyal bağlamını içerir.
- Yer: ev, ofis, dükkan, araba, cadde vb.
- Diğer kullanıcılar ile ilişkiler: iş birliği, alıcı, pasif/aktif.
Sonuç
- Bu analizler bir aracın/yazılımın kullanılabilirliği için etkililik, verimlilik, memnuniyet, eğitim, görev ve çevre öğelerinin gereken seviyelerinin tespit edilmesinde rehberlik sağlar.
Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Çerçevesi
- Yaklaşım ve Tür:
- Yaklaşım: kullanıcı, uzman veya model
- Tür: süreçsel (formatif) veya sonuçsal (sumatif)
Kullanılabilirlik Çalışmaları
- Kullanıcı tabanlı yaklaşımlar
- Uzman tabanlı yaklaşımlar
- Model tabanlı yaklaşımlar
Kullanıcı Tabanlı Yaklaşım
- Uygun bir ortamda
- Bir ya da daha fazla görevi yerine getiren
- Bir ya da daha fazla kullanıcıyı içerir
- Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler (bağlamsal değişkenler) ürünün kullanılacağı durumlarla aynı olmalıdır.
Uzman Tabanlı Yaklaşım
- Bir kullanılabilirlik uzmanı tarafından gerçekleştirilen testtir
- Kullanım planlanmış veya doğal olabilir
- Uzman olası problemlere dikkat çeker
- Önceden saptanmış kriterlere yer verebilir
- Uzman kullanıcının bakış açısından arayüzü anlamaya çalışır
Here are the study notes:
İnsan Bilgisayar Etkileşimi
- İnsan Bilgisayar Etkileşimi (HCI), kullanılabilirlik, araç/arayüz, bağlam, kullanıcı ve görev gibi bileşenlerden oluşur.
- Müşteri, tasarımcı, değerlendirmeci ve kullanıcıların katkılarıyla kullanılabilirlik kriterleri oluşturulur.
Kullanılabilirlik
- Kullanılabilirlik, bir uygulamanın kolay ve etkili bir şekilde belirli bir grup kullanıcı tarafından verilen özel destek ve eğitim ile belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılma kapasitesine karşılık gelir.
- Kullanılabilirlik, etkililik, verimlilik ve memnuniyet gibi üç bileşenden oluşur.
Etkililik
- Etkililik, kullanıcıların uygulamayı kullanarak yapması beklenen işleri ne kadar başarabildiğini ifade eder.
- Etkililik, kullanım 정확lığı ve tamamlanma yüzdesi ile ölçülür.
Verimlilik
- Verimlilik, belirlenen işi yapmak için kullanılan diğer kaynaklar (zaman, maliyet vb.) ile ölçülür.
- Verimlilik, görevi tamamlamak için geçen zaman, adım sayısı ve ideal yoldan sapma sayısı gibi faktörlerle ölçülür.
Memnuniyet
- Memnuniyet, kullanıcıların uygulamayı kullanırken oluşan fikirlerini, duygusal tepkilerini ifade eder.
- Memnuniyet, etkililik ve verimliliğin memnuniyet üstünde etkisi olmasına rağmen onlardan farklıdır.
Kullanılabilirlik Derecesini Belirleyen Faktörler
- Etkililik, verimlilik ve memnuniyet, kullanılabilirlik derecesini belirleyen faktörlerdir.
Kullanılabilirlik Kriterleri
- Kullanılabilirlik kriterleri, müşteriler, tasarımcılar ve değerlendirmeciler tarafından oluşturulur.
- Kullanılabilirlik kriterleri, kullanılabilirlik derecesini belirlemek için kullanılır.
Kullanılabilirlik Testinin Planlanması
- Kullanılabilirlik testinin planlaması, hangi verilerin toplanacağını, hangi veri toplama metotlarına başvurulacağını ve test sonuçlarını elde etmek için ne kadar zaman alacağını içerir.
Bağlam
- Bağlam, kullanıcı, amaç, görevler ve çıktı gibi bileşenlerden oluşur.
- Bağlam, kullanılan senaryolardır.
Kullanıcı Analizi
- Kullanıcı analizi, anahtar değişkenleri belirlemek için kullanılır.
- Kullanıcı analizi, iş ve görev becerileri, işlem tecrübesi, eğitim, destek, çalışma pratiği, yaş, cinsiyet, fiziksel yetiler gibi faktörleri içerir.### Görev analizi
- Katılımcılar arasında kadın-erkek dağılımının eşit oranda olmasına dikkat edilmiştir.
- Kişiler 20 kadın ve 20 erkek olacak şekilde seçilmiştir.
- Görev analizi, herhangi bir sistemi kullanırken kullanıcıların yerine getirmeleri beklenen davranışların insan, teknoloji ve çevresel faktörlerle beraber ele alınarak gözlemlenmesi, tanımlanması ve alt görevi bileşenlerine ayrılması sürecidir.
Görev analizi soruları
- Kullanıcı verilen görevden ne anlamaktadır?
- Hangi kararları verir?
- Ne bilmelidir?
- Nasıl yardım alır?
- Yanlışlarını nasıl telafi eder?
- Hangi fiziksel hareketleri gerçekleşmelidir?
Görev analizi metotları
- Gözlem
- Görüşme
- Sözlü protokol analizi
- Kendi kendine deneme
- Bilişsel modelleme (örn, GOMS analizi)
- Hiyerarşik görev analizi (HGA)
Durum Analizi
- Kullanımın fiziksel ve sosyal bağlamını içerir.
- Yer: ev, ofis, dükkan, araba, cadde vb.
- Diğer kullanıcılar ile ilişkiler: iş birliği, alıcı, pasif/aktif
- Sosyo-teknolojik çevre: halka açık alan, ofis ortamı, terminal
Sonuç
- Bu analizler bir aracın/yazılımın kullanılabilirliği için etkililik, verimlilik, memnuniyet, eğitim, görev ve çevre öğelerinin gereken seviyelerinin tespit edilmesinde rehberlik sağlar.
Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Çerçevesi
- Yaklaşım ve tür
- Yaklaşım, verinin kaynağına değinir (kullanıcı, uzman veya model)
- Tür, değerlendirmenin amacına değinir (süreçsel veya sonuçsal)
Yaklaşım
- Yaklaşım, toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Gerçek kullanıcılardan mı? (kullanıcı tabanlı)
- Kulanılabilirlik uzmanları veya kendi değerlendirmesinden mi? (uzman tabanlı)
- Bir teori ya da modelin uygulamasından mı? (model tabanlı)
Tür: Geliştirme döngüsüne dahil etme
- Gereksinimleri toparlamak
- Tasarım
- Geliştirme
- Test etme
- Ortaya koyma
Kullanıcı Tabanlı Yaklaşım
- Uygun bir ortamda
- Bir ya da daha fazla görevi yerine getiren
- Bir ya da daha fazla kullanıcıyı içerir
Kullanıcı tabanlı yaklaşımların avantajları
- En geçerli veridir (gerçek kullanılabilirlik ölçümleri)
- En güvenilir veridir (ölçümler tutarlıdır)
- En ikna edici verileri sağlarlar
- Prototip tasarımların değerlendirilmesinde çok etkindir
Kullanıcı tabanlı yaklaşımların dezavantajları
- Maliyeti yüksek olabilir
- Sabır gerektirir
- İyi planlanmalıdır
- Problemleri ortaya çıkarır ama yeni tasarımın nasıl olması gerektiğini açıkça söylemez
Uzman Tabanlı Yaklaşımlar
- Bir kullanılabilirlik uzmanı tarafından gerçekleştirilen testtir
- Kullanım planlanmış veya doğal olabilir
- Uzman olası problemlere dikkat çeker
- Önceden saptanmış kriterlere yer verebilir
- Uzman kullanıcının bakış açısından arayüzü anlamaya çalışır
Uzman Tabanlı Değerlendirmelerin Avantajları
- Genellikle hızlı sonuç alınır
- Kullanıcı testinden daha ucuzdur
- Teşhis yapılabilir
- Tasarımın tüm basamaklarında kullanılabilir
- Özel ortamlar gerektirmez
Uzman Tabanlı Değerlendirmelerin Dezavantajları
- ‘Uzmanlığı’ kim belirler?
- Uzmanlar anlaşamaz!
- Kullanıcı davranışını kestirmek zordur
Model Tabanlı Değerlendirmeler
- Görev analizi sonuçları ve kullanıcı arayüzü tasarımı arasındaki eşleşmeyi içerir
- Genellikle teoriler üzerine kuruludur
- İnsan Bilgisayar Etkileşiminde (İBE) az kullanılır
Model Tabanlı Değerlendirmelerin Avantajları
- Sistem spesifikasyonlarının belirlenmesi aşamasında gerçekleştirilebilir
- Ucuz
- Değişiklikler için en yüksek imkan verir
Model Tabanlı Değerlendirmelerin Dezavantajları
- Model hakkında eğitimli olmadan uygulaması zordur
- Metodu kullanmayı bilen değerlendirmeci sayısı azdır
- Her ortam için çok uygun değildir
- GOMS uzman ve hatasız uygulama tamamlamanın yalnızca isteğe bağlı olmayan görevlere uyacağını öngörür
İnsan Bilgisayar Etkileşimi
- İnsan bilgisayar etkileşimi, kullanılabilirlik ve kullanıcı merkezli tasarım üzerine kurulu bir disiplindir.
- Kullanılabilirlik, bir uygulamanın kullanıcılar tarafından etkili ve verimli bir şekilde kullanıldığını ifade eder.
Kullanılabilirlik Tanımı
- Kullanılabilirlik,ISO 9241-11 standardına göre, belirli bir grup kullanıcı tarafından verilen özel destek ve eğitim ile belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılan kapasiteyi ifade eder.
- Kullanılabilirlik, etkili, verimli ve memnun edici kullanım experience sağlamalıdır.
Kullanılabilirlik Bileşenleri
- Etkililik: Kullanıcının uygulamayı kullanarak yapması beklenen işleri ne kadar başarabildiğini ifade eder.
- Verimlilik: Belirlenen işi yapmak için kullanılan diger kaynaklar (zaman, maliyet vb.) ölçümü ile degerlendirilir.
- Memnuniyet: Kullanıcının uygulamayı kullanırken oluşan fikirlerini, duygusal tepkilerini ifade eder.
Kullanılabilirlik Testi Planlanması
- Kullanılabilirlik testinin planlanması için hangi verileri toplayacaksın, bu veriler sana ne söyleyecek, hangi veri toplama metotlarına başvuracaksın, test sonuçlarını elde etmek ne kadar zaman alacak, tasarımcılara ne tür bir geridönüt vereceksin gibi soruları cevaplandırmak gerekir.
Bağlam Analizi
- Bağlam analizi, kullanıcıların, görevlerin ve bağlamın tanımlandığı etkileşim “hikayeleridir”.
- Bağlam analizi, kullanılabiliirlik testinin planlanması için temel unsurunu oluşturur.
Kullanıcı Analizi
- Kullanıcı analizi, anahtar değişkenleri belirler: iş ve görev becerileri, işlem tecrübesi, eğitim, destek, çalışma pratiği, yaş, cinsiyet, fiziksel yetiler ve pek çok diğer değişken.
- Kullanıcı analizi, kullanıcı profilinin gerçek kullanıcı kitlesini temsil etmesini sağlar.
Kullanılabilirlik Ölçütleri
-
Kullanılabilirlik ölçütleri, “Ürün X, kullanıcıların %70’i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diğer uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır.” gibi ifadelerle belirtilir.### Görev Analizi
-
Görev analizi, herhangi bir sistemin kullanıcılarının yerine getirmeleri beklenen davranışlarının incelendiği bir süreçtir.
-
İnsan, teknoloji ve çevresel faktörlerle beraber ele alınarak gözlemlenmesi, tanımlanması ve alt görevi bileşenlerine ayrılması gerekir.
-
Görev analizi soruları şunlardır:
- Kullanıcı verilen görevden ne anlamaktadır?
- Hangi kararları verir?
- Ne bilmelidir?
- Nasıl yardım alır?
- Yanlışlarını nasıl telafi eder?
- Hangi fiziksel hareketleri gerçekleşmelidir?
Görev Analizi Metotları
- Gözlem
- Görüşme
- Sözlü protokol analizi
- Kendi kendine deneme
- Bilişsel modelleme (örn, GOMS analizi)
- Hiyerarşik görev analizi (HGA)
Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Çerçevesi
- Yaklaşım ve Tür
- Yaklaşım: toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Tür: değerlendirmenin amacına değinir.
- Herhangi bir değerlendirme metodu yaklaşım ve türün birleşimidir.
Kullanılabilirlik Çalışmaları
- Kullanılabilirlik çalışması, bir aracın/yazılımın kullanılabilirliği için
- Etkililik
- Verimlilik
- Memnuniyet
- Eğitim, görev ve çevre öğelerinin gereken seviyelerinin tespit edilmesinde rehberlik sağlar.
Yaklaşım
- Yaklaşım, toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Üç approaching türü vardır:
- Kullanıcı tabanlı yaklaşım
- Uzman tabanlı yaklaşım
- Model tabanlı yaklaşım
Kullanıcı Tabanlı Yaklaşım
- Uygun bir ortamda bir ya da daha fazla görevi yerine getiren bir ya da daha fazla kullanıcıyı içerir.
- Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler (bağlamsal değişkenler) ürünün kullanılacağı durumlarla aynı olmalıdır.
Uzman Tabanlı Yaklaşımlar
- Bir kullanılabilirlik uzmanı tarafından gerçekleştirilen testtir.
- Uzman olası problemlere dikkat çeker.
- Uzman kullanıcının bakış açısından arayüzü anlamaya çalışır.
Model Tabanlı Değerlendirmeler
- Görev analizi sonuçları ve kullanıcı arayüzü tasarımı arasındaki eşleşmeyi içerir.
- Genellikle teoriler üzerine kuruludur.
- İnsan Bilgisayar Etkileşiminde (İBE) az kullanılır.
İnsan Bilgisayar Etkileşimi
- İnsan bilgisayar etkileşimi, kullanılabilirlik ve kullanıcı merkezli tasarım üzerine kurulu bir disiplindir.
- Kullanılabilirlik, bir uygulamanın kullanıcılar tarafından etkili ve verimli bir şekilde kullanıldığını ifade eder.
Kullanılabilirlik Tanımı
- Kullanılabilirlik,ISO 9241-11 standardına göre, belirli bir grup kullanıcı tarafından verilen özel destek ve eğitim ile belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılan kapasiteyi ifade eder.
- Kullanılabilirlik, etkili, verimli ve memnun edici kullanım experience sağlamalıdır.
Kullanılabilirlik Bileşenleri
- Etkililik: Kullanıcının uygulamayı kullanarak yapması beklenen işleri ne kadar başarabildiğini ifade eder.
- Verimlilik: Belirlenen işi yapmak için kullanılan diger kaynaklar (zaman, maliyet vb.) ölçümü ile degerlendirilir.
- Memnuniyet: Kullanıcının uygulamayı kullanırken oluşan fikirlerini, duygusal tepkilerini ifade eder.
Kullanılabilirlik Testi Planlanması
- Kullanılabilirlik testinin planlanması için hangi verileri toplayacaksın, bu veriler sana ne söyleyecek, hangi veri toplama metotlarına başvuracaksın, test sonuçlarını elde etmek ne kadar zaman alacak, tasarımcılara ne tür bir geridönüt vereceksin gibi soruları cevaplandırmak gerekir.
Bağlam Analizi
- Bağlam analizi, kullanıcıların, görevlerin ve bağlamın tanımlandığı etkileşim “hikayeleridir”.
- Bağlam analizi, kullanılabiliirlik testinin planlanması için temel unsurunu oluşturur.
Kullanıcı Analizi
- Kullanıcı analizi, anahtar değişkenleri belirler: iş ve görev becerileri, işlem tecrübesi, eğitim, destek, çalışma pratiği, yaş, cinsiyet, fiziksel yetiler ve pek çok diğer değişken.
- Kullanıcı analizi, kullanıcı profilinin gerçek kullanıcı kitlesini temsil etmesini sağlar.
Kullanılabilirlik Ölçütleri
-
Kullanılabilirlik ölçütleri, “Ürün X, kullanıcıların %70’i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diğer uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır.” gibi ifadelerle belirtilir.### Görev Analizi
-
Görev analizi, herhangi bir sistemin kullanıcılarının yerine getirmeleri beklenen davranışlarının incelendiği bir süreçtir.
-
İnsan, teknoloji ve çevresel faktörlerle beraber ele alınarak gözlemlenmesi, tanımlanması ve alt görevi bileşenlerine ayrılması gerekir.
-
Görev analizi soruları şunlardır:
- Kullanıcı verilen görevden ne anlamaktadır?
- Hangi kararları verir?
- Ne bilmelidir?
- Nasıl yardım alır?
- Yanlışlarını nasıl telafi eder?
- Hangi fiziksel hareketleri gerçekleşmelidir?
Görev Analizi Metotları
- Gözlem
- Görüşme
- Sözlü protokol analizi
- Kendi kendine deneme
- Bilişsel modelleme (örn, GOMS analizi)
- Hiyerarşik görev analizi (HGA)
Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Çerçevesi
- Yaklaşım ve Tür
- Yaklaşım: toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Tür: değerlendirmenin amacına değinir.
- Herhangi bir değerlendirme metodu yaklaşım ve türün birleşimidir.
Kullanılabilirlik Çalışmaları
- Kullanılabilirlik çalışması, bir aracın/yazılımın kullanılabilirliği için
- Etkililik
- Verimlilik
- Memnuniyet
- Eğitim, görev ve çevre öğelerinin gereken seviyelerinin tespit edilmesinde rehberlik sağlar.
Yaklaşım
- Yaklaşım, toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Üç approaching türü vardır:
- Kullanıcı tabanlı yaklaşım
- Uzman tabanlı yaklaşım
- Model tabanlı yaklaşım
Kullanıcı Tabanlı Yaklaşım
- Uygun bir ortamda bir ya da daha fazla görevi yerine getiren bir ya da daha fazla kullanıcıyı içerir.
- Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler (bağlamsal değişkenler) ürünün kullanılacağı durumlarla aynı olmalıdır.
Uzman Tabanlı Yaklaşımlar
- Bir kullanılabilirlik uzmanı tarafından gerçekleştirilen testtir.
- Uzman olası problemlere dikkat çeker.
- Uzman kullanıcının bakış açısından arayüzü anlamaya çalışır.
Model Tabanlı Değerlendirmeler
- Görev analizi sonuçları ve kullanıcı arayüzü tasarımı arasındaki eşleşmeyi içerir.
- Genellikle teoriler üzerine kuruludur.
- İnsan Bilgisayar Etkileşiminde (İBE) az kullanılır.
İnsan Bilgisayar Etkileşimi
- İnsan bilgisayar etkileşimi, kullanılabilirlik ve kullanıcı merkezli tasarım üzerine kurulu bir disiplindir.
- Kullanılabilirlik, bir uygulamanın kullanıcılar tarafından etkili ve verimli bir şekilde kullanıldığını ifade eder.
Kullanılabilirlik Tanımı
- Kullanılabilirlik,ISO 9241-11 standardına göre, belirli bir grup kullanıcı tarafından verilen özel destek ve eğitim ile belirli görevlerin yerine getirilmesi için bir dizi çevresel senaryolar içinde kullanılan kapasiteyi ifade eder.
- Kullanılabilirlik, etkili, verimli ve memnun edici kullanım experience sağlamalıdır.
Kullanılabilirlik Bileşenleri
- Etkililik: Kullanıcının uygulamayı kullanarak yapması beklenen işleri ne kadar başarabildiğini ifade eder.
- Verimlilik: Belirlenen işi yapmak için kullanılan diger kaynaklar (zaman, maliyet vb.) ölçümü ile degerlendirilir.
- Memnuniyet: Kullanıcının uygulamayı kullanırken oluşan fikirlerini, duygusal tepkilerini ifade eder.
Kullanılabilirlik Testi Planlanması
- Kullanılabilirlik testinin planlanması için hangi verileri toplayacaksın, bu veriler sana ne söyleyecek, hangi veri toplama metotlarına başvuracaksın, test sonuçlarını elde etmek ne kadar zaman alacak, tasarımcılara ne tür bir geridönüt vereceksin gibi soruları cevaplandırmak gerekir.
Bağlam Analizi
- Bağlam analizi, kullanıcıların, görevlerin ve bağlamın tanımlandığı etkileşim “hikayeleridir”.
- Bağlam analizi, kullanılabiliirlik testinin planlanması için temel unsurunu oluşturur.
Kullanıcı Analizi
- Kullanıcı analizi, anahtar değişkenleri belirler: iş ve görev becerileri, işlem tecrübesi, eğitim, destek, çalışma pratiği, yaş, cinsiyet, fiziksel yetiler ve pek çok diğer değişken.
- Kullanıcı analizi, kullanıcı profilinin gerçek kullanıcı kitlesini temsil etmesini sağlar.
Kullanılabilirlik Ölçütleri
-
Kullanılabilirlik ölçütleri, “Ürün X, kullanıcıların %70’i tarafından, ek bir eğitim gerektirmeksizin, bütün görevleri %95 doğrulukla, var olan diğer uygulamanın kullanımından %25 daha hızlı ve en azından eşit seviyede memnuniyet göstererek kullanılmaktadır.” gibi ifadelerle belirtilir.### Görev Analizi
-
Görev analizi, herhangi bir sistemin kullanıcılarının yerine getirmeleri beklenen davranışlarının incelendiği bir süreçtir.
-
İnsan, teknoloji ve çevresel faktörlerle beraber ele alınarak gözlemlenmesi, tanımlanması ve alt görevi bileşenlerine ayrılması gerekir.
-
Görev analizi soruları şunlardır:
- Kullanıcı verilen görevden ne anlamaktadır?
- Hangi kararları verir?
- Ne bilmelidir?
- Nasıl yardım alır?
- Yanlışlarını nasıl telafi eder?
- Hangi fiziksel hareketleri gerçekleşmelidir?
Görev Analizi Metotları
- Gözlem
- Görüşme
- Sözlü protokol analizi
- Kendi kendine deneme
- Bilişsel modelleme (örn, GOMS analizi)
- Hiyerarşik görev analizi (HGA)
Kullanılabilirlik Değerlendirmesi Çerçevesi
- Yaklaşım ve Tür
- Yaklaşım: toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Tür: değerlendirmenin amacına değinir.
- Herhangi bir değerlendirme metodu yaklaşım ve türün birleşimidir.
Kullanılabilirlik Çalışmaları
- Kullanılabilirlik çalışması, bir aracın/yazılımın kullanılabilirliği için
- Etkililik
- Verimlilik
- Memnuniyet
- Eğitim, görev ve çevre öğelerinin gereken seviyelerinin tespit edilmesinde rehberlik sağlar.
Yaklaşım
- Yaklaşım, toplanacak kullanılabilirlik verisinin kaynağını tanımlar.
- Üç approaching türü vardır:
- Kullanıcı tabanlı yaklaşım
- Uzman tabanlı yaklaşım
- Model tabanlı yaklaşım
Kullanıcı Tabanlı Yaklaşım
- Uygun bir ortamda bir ya da daha fazla görevi yerine getiren bir ya da daha fazla kullanıcıyı içerir.
- Kullanılabilirlik testlerinde, kullanıcı, görev ve çevresel özellikler (bağlamsal değişkenler) ürünün kullanılacağı durumlarla aynı olmalıdır.
Uzman Tabanlı Yaklaşımlar
- Bir kullanılabilirlik uzmanı tarafından gerçekleştirilen testtir.
- Uzman olası problemlere dikkat çeker.
- Uzman kullanıcının bakış açısından arayüzü anlamaya çalışır.
Model Tabanlı Değerlendirmeler
- Görev analizi sonuçları ve kullanıcı arayüzü tasarımı arasındaki eşleşmeyi içerir.
- Genellikle teoriler üzerine kuruludur.
- İnsan Bilgisayar Etkileşiminde (İBE) az kullanılır.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu_quiz_human_bilgisayar_etkileşiminde_kullanılabilirliği_anlatıyor. ISO 9241-11 kılavuzu ve teste yaklaşımlarına değiniyor.
