Hukuk Temel Kavramları Dersi - Güz 2024-2025

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Hukukun tanımında hangi unsur hukukun temelini oluşturur?

  • Toplumsal ihtiyaçlar
  • Farklı toplum değerleri
  • Devletin organize ettiği yasaklar
  • Cebirle müeyyidelendirilmiş emirler (correct)

Hukukun dallarından hangisi kamusal alanla ilgilidir?

  • İş hukuku
  • Medeniyet hukuku
  • Ceza hukuku (correct)
  • Özel hukuk

Aşağıdakilerden hangisi hukukun bir kaynağı değildir?

  • Toplumsal gelenekler (correct)
  • Kanunlar
  • Anayasa
  • Mahkeme kararları

Hukukun üstünlüğü ilkesinin en önemli özelliği nedir?

<p>Hukukun herkes için eşit uygulanması (A)</p> Signup and view all the answers

Masumiyet karinesinin önemi nedir?

<p>Suçlu oldukları kanıtlanana kadar bireylerin suçsuz sayılması (A)</p> Signup and view all the answers

Din kuralları nasıl bir otorite tarafından konulur?

<p>İlahi irade tarafından (C)</p> Signup and view all the answers

Ahlâk kurallarının müeyyide kaynağı nedir?

<p>Kişinin kendi vicdanı (A)</p> Signup and view all the answers

Din kuralları bireyi hangi korkuyla yönlendirir?

<p>Cehennem azabı korkusuyla (A)</p> Signup and view all the answers

Ahlâk kurallarının en belirgin özelliği nedir?

<p>Bireyin vicdanına dayanması (A)</p> Signup and view all the answers

Din ve ahlâk kuralları arasındaki temel fark nedir?

<p>İlahi irade ile insan iradesi arasındaki fark (D)</p> Signup and view all the answers

Özel hukuk ilişkisinin oluşabilmesi için ne gereklidir?

<p>Tarafların karşılıklı anlaşmaları (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi kamu hukuku ile ilgili bir yanlış bir bilgidir

<p>Kamu hukuku ilişkisi tek taraflıdır. (A), Kamu hukuku taraflardan birinin devlettir. (B), Devlet kamu hukukunda üstün konumdadır. (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi bir özel hukuk ilişkisi örneğidir?

<p>Kira sözleşmesi (C)</p> Signup and view all the answers

Kamu hukuku ilişkilerinde taraflardan biri kimdir?

<p>Devlet (D)</p> Signup and view all the answers

Özel hukuk ilişkilerinde tarafların iradesi hakkında hangisi doğrudur?

<p>Her iki taraf da eşit haklara sahiptir. (B)</p> Signup and view all the answers

Kara Avrupası Hukuk Sistemi neyi ifade eder?

<p>İngiltere hariç Avrupa'nın hukuk sistemlerini ifade eder (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi hukuk sistemleri arasında yer almaz?

<p>Liberal Hukuk Sistemi (A)</p> Signup and view all the answers

Yüce divanın hangi özelliği, onu diğer yargı organlarından ayırır?

<p>Siyasi partilerin kapatılmasına karar verme yetkisi (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Anglo-Sakson Hukuk Sistemi'nin özelliklerinden biridir?

<p>İçtihat sisteminin önemi (A)</p> Signup and view all the answers

Hangi hukuk sistemi genel olarak İngilizce konuşulan ülkelerde uygulanmaktadır?

<p>Anglo-Sakson Hukuk Sistemi (A)</p> Signup and view all the answers

Anglo-Sakson Hukuk Sistemi'nin temel kaynakları arasında hangisi yer almamaktadır?

<p>Kanunlar (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi kamusal ve özel hukuk ayrımını ifade etmektedir?

<p>Kamu hukuku-özel hukuku ayrımı (D)</p> Signup and view all the answers

Hangi hukuk sisteminin kaynağı büyük ölçüde Roma Hukuku ile ilişkilidir?

<p>Kıta Avrupası Hukuku (C)</p> Signup and view all the answers

Anglo-Sakson Hukuk Sistemi'nin Roma hukukunun etkisinde kalmama durumu neyi ifade eder?

<p>Mahkeme kararlarının bağımsızlığı (D)</p> Signup and view all the answers

Kur'an dışındaki kaynakların geçerliliği neye bağlıdır?

<p>Kur'an'a uyulmasına (A)</p> Signup and view all the answers

Sünnet nedir?

<p>Hz. Muhammed’in söz, eylem ve onayları (B)</p> Signup and view all the answers

İcma neyi ifade eder?

<p>Belirli bir dönemde yaşayan İslam bilginlerinin ortak görüşünü (C)</p> Signup and view all the answers

Kıyasın amacı nedir?

<p>Ana kaynaklardan kural bulunmayan sorunları çözmek (D)</p> Signup and view all the answers

Kıyas yöntemi neye dayanır?

<p>Kur’an ve Sünnet'ten somut benzerlikler kurmaya (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

İlahi İradeyle Konulan Kurallar

Tanrı'nın emrettiği ve yasakladığı davranış kuralları, cehennem korkusu ile müeyyidelendirilmiş.

Ahlâk Kuralları

Kişisel vicdan tarafından konulan, vicdan azabı ile müeyyidelendirilmiş davranış kuralları.

Özel Hukuk İlişkisi

Tarafların karşılıklı anlaşmasıyla oluşan hukuk ilişkisi.

Kamu Hukuku İlişkisi

Devlet ile diğer taraflar (devletler veya bireyler) arasındaki hukuk ilişkisi. Devlet üstündür.

Signup and view all the flashcards

Karşılıklı Anlaşma

Her iki tarafın da kabul ettiği bir durum.

Signup and view all the flashcards

İrade Zorlama

Bir tarafın diğer tarafa kendi iradesini kabul ettirmeye çalışması.

Signup and view all the flashcards

Kira İlişkisi

Ev kiralama gibi özel hukuk ilişkisine örnek.

Signup and view all the flashcards

Evlilik

Özel hukuk ilişkisine örnek.

Signup and view all the flashcards

Kur'an'ın Önemi

Diğer kaynaklar, Kur'an'a uygunluk sağladığında geçerlilik kazanır.

Signup and view all the flashcards

Sünnet

Hz. Muhammed'in söz, eylem ve onaylarıdır.

Signup and view all the flashcards

İcma

Belirli bir dönemde İslâm bilginlerinin belirli konu hakkındaki aynı görüşüdür.

Signup and view all the flashcards

Kıyas

Kur'an ve sünnetten hareketle, konu hakkında kural bulunmayan sorunların çözüm yoludur.

Signup and view all the flashcards

Hukukun Tanımı

Toplum düzenini sağlayan, devletin koyduğu, cezai yaptırımlarla desteklenen kurallar bütünüdür.

Signup and view all the flashcards

Toplumsal Düzen Kuralları

Hukuk kuralları dışında, toplumsal yaşamı düzenleyen geleneksel, sosyal kurallar

Signup and view all the flashcards

Hukukun Kaynakları

Hukukun oluşmasını sağlayan belgeler ve prensipler (örneğin, anayasa, kanunlar).

Signup and view all the flashcards

Hukuk Sistemleri

Farklı hukuk sistemlerinin özellikleri ve yapıları (örneğin, anayasal, sivil hukuk).

Signup and view all the flashcards

Kamu Hukuku

Devletin ve vatandaşların karşılıklı hak ve yükümlülüklerini düzenleyen hukuk dalı.

Signup and view all the flashcards

Özel Hukuk

Vatandaşlar arasında hukuki ilişkileri ve uyuşmazlıkları ele alır.

Signup and view all the flashcards

Yargı Örgütü

Hak arama süreçlerinde rol alan mahkemelerin ve kurumların yapısı.

Signup and view all the flashcards

Dava Türleri

Hukuki uyuşmazlıkların farklı kategorileri.

Signup and view all the flashcards

Masumiyet Karinesi

Bir kişi suçlu bulunmadan önce masum sayılması ilkesi

Signup and view all the flashcards

Hak Kavramı

Kişinin sahip olduğu, toplumsal düzen tarafından korunan olanaklar

Signup and view all the flashcards

Müeyyide

Hukuki kurallara uyulmaması durumunda uygulanan cezalar

Signup and view all the flashcards

Sorumluluk

Hukuki anlamda, bir kimsenin eylemlerinden doğan yükümlülükler.

Signup and view all the flashcards

Kişilik Kavramı

Hukukun tanıdığı, temel insan haklarının ve özgürlüklerinin bütünü

Signup and view all the flashcards

Hukukun Üstünlüğü

Hiçbir bireyin veya kurumun hukuktan üstün olmadığı ilkesi.

Signup and view all the flashcards

Hukuk Devleti

Hukukun egemen olduğu, bütün kurum ve kişilerin hukuka bağlı olduğu devlet modeli.

Signup and view all the flashcards

Anayasa uygunluğu denetlemesi

Yüksek mahkemenin yasaların anayasaya uygunluğunu kontrol etmesi

Signup and view all the flashcards

Bireysel başvuruları karara bağlamak

Vatandaşların mahkemeye yaptığı şikayetleri değerlendirmek

Signup and view all the flashcards

Yüce Divan

Yüksek mahkeme, özel davalarda yargılama yetkisine sahip

Signup and view all the flashcards

Siyasi parti kapatılmaları

Siyasi partilerin faaliyetlerinin yasalara uygun olup olmadığının değerlendirilmesi

Signup and view all the flashcards

Kara Avrupası Hukuk Sistemi

Avrupa hukuk sistemlerinin ortak özelliklerine dayanan bir sistem, İngiltere hariç.

Signup and view all the flashcards

Anglo-Sakson Hukuk Sistemi

İngiltere ve ülkelerinde uygulanan hukuk sistemi.

Signup and view all the flashcards

İslâm Hukuku

İslam dini prensiplerine dayanan hukuk sistemi.

Signup and view all the flashcards

Sosyalist Hukuk Sistemi

Komünist ideoloji temelli hukuk sistemi.

Signup and view all the flashcards

Modern Hukuk Sistemi

Genellikle Roma Hukuku'ndan etkilenen, yazılı kurallara dayanan, kamu ve özel hukuk ayrımına sahip bir hukuk sistemi.

Signup and view all the flashcards

Anglo-Sakson Hukuk Sistemi

İngiltere'de doğmuş, İngilizce konuşulan ülkelerde uygulanan, mahkeme kararları temelli bir hukuk sistemi.

Signup and view all the flashcards

Roma Hukuku

Modern hukuk sistemlerinin önemli bir kaynağıdır.

Signup and view all the flashcards

Yazılı Hukuk

Kanunlar ve yönetmelikler gibi, yazılı metinlerle belirlenmiş hukuk kuralları.

Signup and view all the flashcards

Kamu Hukuku

Devlet ve vatandaşlar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalı.

Signup and view all the flashcards

Özel Hukuk

Vatandaşlar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalı.

Signup and view all the flashcards

Adli Yargı

Mahkemelerce uygulanan yargılama sistemi.

Signup and view all the flashcards

İdari Yargı

İdari işlemlerle ilgili uyuşmazlıkları çözen yargı.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Hukuk Temel Kavramları Dersi - 2024-2025 Güz Dönemi

  • Dersin öğretim görevlisi Çağrı Alagoz
  • Dersin konusu hukukun temel kavramları
  • Dersin dönemi 2024-2025 Güz dönemi

Hukukun Tanımı

  • Kavramsal ve teorik çerçevede hukuk tartışması

Toplumsal Düzen Kuralları

  • Devletin yetkili organları tarafından konulan ve insan davranışlarını düzenleyen, cebre dayalı müeyyidelerle desteklenen emir ve yasaklardır.
  • Din Kuralları: İlahi iradeye dayandığına inanılan, insan davranışlarını düzenleyen, ölüm sonrası cezalarla müeyyidelendirilmiş emir ve yasaklardır.
  • Ahlâk Kuralları: Kişinin kendi vicdanı tarafından konulan, vicdan azabıyla desteklenen emir ve yasaklardır.
  • Örf ve Adet Kuralları: Toplumsal çevrenin insan davranışlarını düzenleyen, uyarma, kınama, dışlama gibi müeyyideleri olan emir ve yasaklardır.

Hukukun Kaynakları

  • Asıl Kaynaklar: Yazılı Kaynaklar (Anayasa, Kanun, Uluslararası sözleşmeler, Tüzük, Yönetmelik) ve Yazısız Kaynaklar (Örf ve Adet)
  • Yardımcı Kaynaklar: Doktrin (Bilimsel görüşler), İçtihat (Yargı kararları)

Normlar Hiyerarşisi

  • Anayasa en üsttedir ve temel hak ve özgürlükleri düzenler.
  • Kanunlar, Anayasanın altında yer alır ve temel hak/özgürlükler ile uluslararası sözleşmelerden sonra uygulanır.
  • Cumhurbaşkanlığı kararnameleri kanunların altında yer alır.
  • Yönetmelikler en alt seviyededir ve kanun veya tüzüklerin uygulanması için gereklidir.

Anayasa Hukukunun Konusu

  • Devletin temel organları (yasama, yürütme, yargı)
  • Vatandaşlık hak ve özgürlükleri

Kanun

  • Yasama organı tarafından çıkarılan, soyut kurallar içeren hukuki metindir.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin yetkisindedir.
  • Anayasaya aykırılık durumunda Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir.

Uluslararası Sözleşmeler

  • Yürürlüğe konulmuş uluslararası andlaşmalar kanun hükmündedir.
  • OHAL dönemi Cumhurbaşkanlığı kararnameleri kanun hükmündedir ve Anayasa'nın 119. maddesinin altıncı ve yedinci fıkralarınca düzenlenir.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

  • Cumhurbaşkanı'nın yürütme ile ilgili alanlarda çıkarabilir.
  • Kanunlarla çelişirse kanun geçerlidir.
  • Anayasanın 104. maddesinin 17. fıkrasında düzenlenmiştir.

Yönetmelik

  • Kanun ve tüzüklerin uygulanmasını somutlaştırır.
  • Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri tarafından çıkarılır.
  • Anayasanın 124. maddesi uygulamaları düzenler.

Hukukun Dalları

  • Kamu Hukuku: Uluslararası Hukuk, Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Vergi Hukuku, Ceza Hukuku, Ceza Usul Hukuku
  • Özel Hukuk: Medeni Hukuk (Kişiler, Aile, Miras, Eşya), Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku, Devletler Özel Hukuku, İş Hukuku, Medeni Usul Hukuku, İcra ve İflas Hukuku

Yargı Örgütü

  • Hukuki uyuşmazlıkların kesin karara bağlanması işlemi
  • Mahkemeler bu görev için yetkilidir ve bağımsızdır.

Yargı ve Mahkeme Kavramı

  • Yargı, hukuki uyuşmazlıkları kesin karara bağlamak demektir.
  • Mahkemeler ise yargı yetkisi kullanan kuruluşlardır.

Türkiye'de Yargı Kolları

  • Anayasal Yargı: Anayasanın diğer normların üzerinde olduğunu ortaya koyar
  • Adli Yargı: Olağan ve genel yargıdır, çeşitli mahkemelerden oluşur
  • İdari Yargı: Devletin idari eylemleriyle ilgili yargıdır. Danıştay üst mahkemedir.

Anayasa Mahkemesi

  • 15 üyeden oluşur
  • Cumhurbaşkanı ve TBMM tarafından atanırlar.
  • 12 yıl görev süreleriyle sınırlandırılır. 65 yaşını dolduran üyeler emekli olur.
  • İkinci kez seçilemezler.
  • Bazı normların anayasaya uygunluğunu denetler.
  • Bireysel başvuruları değerlendirir.
  • Yüce divan sıfatıyla yargılama yapar.

Türkiye’de Yargı Kolları- Adli Yargı

  • Olağan ve genel yargıdır
  • Yargıtay üst derece mahkemesidir
  • İlk derece mahkemeleri, Hukuk ve Ceza Mahkemeleri olmak üzere iki başlık altına toplanır.
  • Sulh Hukuk Mahkemeleri ve Asliye hukuk mahkemeleri olmak üzere ikiye ayrılır.
  • Sulh Hukuk mahkemeleri daha küçük davalara bakar.

Türkiye’de Yargı Kolları - İdari Yargı

  • Devletin idari eylemleriyle ilgili yargıdır
  • Danıştay üst derece mahkemesidir.
  • İlk Derece Mahkemeleri: İdare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri gibi.

Hukuk Sistemleri

  • Kara Avrupası Hukuk Sistemi
  • Anglo-Sakson Hukuk Sistemi (İngilizcesi konuşulan ülkeler)
  • İslâm Hukuku Sistemi (Kur'an, Sünnet, İcma, Kıyas)
  • Sosyalist Hukuk Sistemi (Toplumu değiştirme aracı yönüyle diğer sistemlerden farklı)

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Hukukun Temel Kavramları Vize PDF

More Like This

Tort Law Fundamentals Quiz
6 questions

Tort Law Fundamentals Quiz

RemarkableSard2471 avatar
RemarkableSard2471
Fundamental Concepts of Law Quiz
5 questions

Fundamental Concepts of Law Quiz

DiplomaticHonor avatar
DiplomaticHonor
Fundamental Concepts in Roman Law
16 questions

Fundamental Concepts in Roman Law

EngrossingHolmium avatar
EngrossingHolmium
Introduction to Law Concepts
45 questions

Introduction to Law Concepts

SnazzyFlashback avatar
SnazzyFlashback
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser