Het Zenuwstelsel en Neuronen

Het zenuwstelsel

• Het zenuwstelsel is opgedeeld in twee delen: het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en het perifere zenuwstelsel (zenuwen buiten de hersenen en het ruggenmerg).
• Het perifere zenuwstelsel regelt waarneming, beweging en autonome functies. Het is verder onder te verdelen in sensorisch (gevoel) en motorisch (spieren) deel.
• Het motorisch deel kan weer worden onderverdeeld in het somatische (willekeurige bewegingen) deel en het autonome (onwillekeurige bewegingen) deel.
• Het autonome zenuwstelsel wordt verder onderverdeeld in het sympathisch en parasympathisch deel.
• Het animale zenuwstelsel regelt bewuste waarneming en beweging.
• Het autonome zenuwstelsel regelt onbewuste functies zoals bloeddruk en hartslag.

Neuronen

• Neuronen bestaan uit een cellichaam, axon en dendrieten.
• Een bundel axonen heet een zenuw.
• Gemyeliniseerde neuronen hebben een omhulling van myeline, wat de impulsgeleiding versnelt. De Schwann-cellen produceren de myelineschede.
• Niet-gemyeliniseerde neuronen geleiden impulsen langzamer.

Sensorische en motorische neuronen

• Sensorische neuronen leiden informatie van het lichaam naar het ruggenmerg (afferent).
• Motorische neuronen leiden informatie van het ruggenmerg naar de spieren en klieren (efferent).

Neurotransmitters

• Neurotransmitters zijn chemische stoffen die signalen overdragen tussen neuronen.
• Voorbeelden van neurotransmitters zijn noradrenaline, adrenaline, dopamine, glutamaat, serotonine, GABA, acetylcholine en andere.

Synaps

• Een synaps is de ruimte tussen twee neuronen waar neurotransmitters worden vrijgegeven om een signaal over te brengen.
• Neurotransmitters worden vrijgegeven bij aankomst van een prikkel, de neurotransmitters zijn van invloed op andere neuronen of organen, en de receptoren op deze neuronen zijn verantwoordelijk voor het ontvangen van deze chemische signalen.

Hersenvliezen

• De hersenen en het ruggenmerg zijn omgeven door drie hersenvliezen: dura mater, arachnoidea, en pia mater.
• De dura mater is het sterkste vlies.
• De arachnoïdea is een dun vlies dat zich tussen de dura mater en pia mater bevindt.
• De pia mater is het vlies dat direct tegen de hersenen en het ruggenmerg aanligt.

Cerebrospinale vocht (CSF)

• CSF wordt geproduceerd in de hersenvloeistof.
• Het vocht vult de ruimte tussen de hersenvliezen en beschermt de hersenen tegen schokken.
• CSF wordt afgevoerd naar de veneuze sinussen.

Hersenkwabben

• De grote hersenen zijn verdeeld in vier kwabben: frontale, pariëtale, temporale en occipitale kwab.
• De kwabben worden gekenmerkt door de aanwezigheid van scheidingsgroeven.

Thalamus, hypothalamus en andere structuren

• De thalamus is een belangrijk schakelstation voor sensorische informatie.
• De hypothalamus regelt autonome functies, zoals temperatuurregeling, dorst, honger en seksueel gedrag.
• De middenhersenen, pons en verlengde merg zijn onderdeel van de hersenstam.
• De formatio reticularis is een netwerk van zenuwvezels dat betrokken is bij de alertheid en bewustzijn.

Kleine Hersenen

• De kleine hersenen coördineren bewegingen en evenwicht.

Ruggenmergzenuwen

• Er zijn 31 paren ruggenmergzenuwen die zich door de tussenwervelgaten bevinden.
• De ruggenmergzenuwen zijn benoemd afhankelijk van de wervel waar ze ontspringen.

Plexussen

• Plexussen zijn netwerken van zenuwen die zich in de romp en ledematen bevinden.
• Er zijn 5 grote plexussen: cervicalis, brachialis, lumbale, sacrale en coccygeale plexus.

Reflexboog

• De reflexboog is een eenvoudig circuit van sensorische en motorische neuronen die snelle reflexreacties mogelijk maken, bijvoorbeeld bij het terugtrekken van de hand van een heet voorwerp.