Haur Hezkuntzako Garapenaren Psikologia
16 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Zer da garapenaren psikologia?

Garapenaren psikologia giza garapenean bizi-zikloan zehar gertatzen diren aldaketa psikologikoen deskribapen, azalpen eta optimizazioaz arduratzen den zientzia da.

Zein dira garapenaren psikologiaren helburuak? (Aukeratu hainbat)

  • Ondorengo garapena aurreikustea eta iragartzea, aldez aurreko garapenean oinarrituta (correct)
  • Garapenaren aro bakoitzean gizabanakoek duten jokabidea deskribatzea (correct)
  • Bizi-zikloan zehar jokabide aldaketak eragiten dituzten kausak eta prozesuak identifikatzea (correct)
  • Prozesuan aldatzea eta esku hartzea garapen egokia sustatzeko (correct)

Aldaketa normatiboak ia biztanleria osoarengan adin zehatz batean gertatzen dira.

True (A)

Zer da garapenaren garapenaren ikuspuntu holistikoa?

<p>Giza garapenaren alderdiak fisikoa, kognitiboa, sozioafektibo eta afektiboa bezalakoak dira, eta elkarri eragiten diotela. Giza garapenaren ikuspuntu holistikoa alderdiak guztiak integratuta eta elkarren arteko erlazioan ulertzen ditu.</p> Signup and view all the answers

Erantzun jarraian adierazten diren garapen arloak eta horiei dagozkien gaitasun adibideak lotuz:

<p>Hizkuntza garapena = Hitz egitea Motor garapena = Lau hanketan ibiltzea Sozial eta emozional garapena = Altuerarekiko beldurra izatea Kognitibo garapena = Puzzle bat egitea</p> Signup and view all the answers

Zer da epigenetika?

<p>Epigenetika faktore genetikoen eta inguruneko faktoreen arteko elkarreraginaren bidez, geneak nola adierazten diren aztertzen duen zientzia da.</p> Signup and view all the answers

Aldaketa ez-normatiboak gizabanako guztiengan gertatzen dira.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Nola bereizten dira aldaketa normatiboak eta ez-normatiboak?

<p>Aldaketa normatiboak gizabanako gehienetan adin zehatz batean gertatzen diren aldaketak dira, eta eboluzioaren parte dira. Aldaketa ez-normatiboak berriz, espero ez diren gertaeren ondorioz eta gizabanako batzuengan gertatzen diren aldaketak dira.</p> Signup and view all the answers

Zein faktorek eragiten dute garapenean? (Aukeratu hainbat)

<p>Inguruneko faktoreak (A), Esperientziak (B), Denbora (C), Faktore genetikoak (D)</p> Signup and view all the answers

Zer dira epealdi kritikoak?

<p>Epealdi kritikoak denboraren leiho txiki bat dira, non estimulu edo nutriente faltak bereziki eragingo dion gorputz atal edo funtzio baten garapenari.</p> Signup and view all the answers

Zein garapen aro dira lehenengo urteetan garrantzia handiagoa dute?

<p>Lehenengo bi urteak (D)</p> Signup and view all the answers

Zer da kanalizazioa?

<p>Kanalizazioa genetikoki aurretiaz zehaztutako garapen eredua da, eta inguruneak garapenean eragina duen arren, ezin du oinarrizko eredua aldatu.</p> Signup and view all the answers

Gizakiok zenbat eta gazteagoak izan, orduan eta desberdinagoak gara.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Garapenaren eredu ekologikoak azpimarratzen du inguruneak, baita kulturak ere, eragin handiagoa dutela garapenean, gizakia jaiotzen denetik.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Zein dira garapenaren eredu ekologikoaren microsistema, mesosistema, exosistema eta macrosistema ezaugarriak?

<p>Microsistema gizabanakoak zuzenean eragiten duen ingurunea da, adibidez, familia edo eskola. Mesosistema microsistemen arteko erlazioa da, adibidez, familiaren eta eskolaren arteko erlazioa. Exosistema gizabanakoak zuzenean eraginik ez duen ingurunea da, baina microsistema eragiten duena, adibidez, gurasoen lan-ingurunea. Macrosistema gizabanakoak bizi den gizartearen sistema orokorra da.</p> Signup and view all the answers

Zer da garapenaren eredu soziohistorikoaren oinarrizko kontzeptua?

<p>Garapenaren eredu soziohistorikoaren oinarrizko kontzeptua Goi-mailako prozesu psikologikoen sorkuntza bikoitzaren legea da, eta horren arabera, garapena gizabanakoak gizartearekin duen elkarreraginaren eta interaktionaren emaitza da.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Zer da Garapenaren Psikologia?

Gizakien garapenaren zehar gertatzen diren aldaketa psikologikoak aztertzen dituen zientzia da.

Garapenaren Psikologiaren definizioa

Giza garapenaren zehar gertatzen diren aldaketa psikologikoen deskribapen, azalpen eta optimizazioaz arduratzen den zientzia da.

Zer da Garapena?

Bizi-ziklo osoan zehar gertatzen diren aldaketa normatiboak eta idiosinkratikoak dira.

Nola eragiten du adinak aldaketa (Cuasi) normatiboetan?

Ia pertsona guztiok (kultura eta kontestu sozial berean bizi diren pertsonak) bizi izaten ditugun gertaerak dira eta modu beretsuan bizi ditugunez, "normalizatzen" = berdintzen = homogeneizatzen gaituzte.

Signup and view all the flashcards

Epealdi kritikoak zer dira?

Denboraren leiho txiki bat, non estimulu edo nutriente faltak bereziki eragingo dion gorputz atal edo funtzio baten garapenari.

Signup and view all the flashcards

Epealdi sentikorrak zer dira?

Leiho zabalagoa, non errazagoa den ikasketa eta trebezia zehatz batzuk bereganatzea.

Signup and view all the flashcards

Nola eragiten du kanalizazioak garapen goiztiarrean?

Gizakiak zenbat eta gazteagoak izan, orduan eta antzekoagoak gara.

Signup and view all the flashcards

Zer dira eduki itxiak?

Kode genetikoaren bidez heredatutako ezaugarriak, biziraupenerako beharrezkoak.

Signup and view all the flashcards

Zer dira eduki irekiak?

Kode genetikoarekiko eraginaren bidez osatzen dira, inguruneak potentzialki aldatu ditzake.

Signup and view all the flashcards

Nola funtzionatzen du elkarrekintzaren planteamendua?

Garapenaren lehenengo urteetan faktore hereditarioek eragin handiagoak izango dute, ondoren, ingurunearen eraginak garrantzia hartzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da teoria bat?

Teoriak, terminoen definizioak eta legeak biltzen dituen adostasun multzoa da.

Signup and view all the flashcards

Zer dira paradigmak?

Teorien oinarrian dauden eta testuinguru historiko, sozial edo kulturalarekin lotuta dauden munduari buruzko oinarrizko ideien multzoa da.

Signup and view all the flashcards

Zer da paradigma mekanizista?

Garapena eragile mekanikoen eta estimuluen eraginpean gertatzen dela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da paradigma organizista?

Garapena aldaketa kualitatiboen eta antolaketa iraunkorragoen bidez gertatzen dela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da paradigma testuinguruzko-dialektikoa?

Garapena pertsona eta bere ingurunearen arteko elkarrekintzaren emaitza dela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da baldintzapen klasikoa?

Pentsamendu eta jokabidearen aldaketa estimuluek eragiten dutela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da baldintzapen operantea?

Jokabideen aldaketa errefortzuek edo zigorrek eragiten dutela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da ikaskuntza soziala?

Ikastea besteen jokabideak behatuz eta imitatuz gertatzen dela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da garapen psikosexuala?

Psikosoziala garatzeko etapa ezberdinen bidez ikusten du garapena.

Signup and view all the flashcards

Zer da epistemologia genetikoa?

Psikologikoaren garapena adimenaren garapenarekin lotuta dagoela defendatzen du.

Signup and view all the flashcards

Zer da teoria etologikoa?

Genetikoki prest gaude pertsona batekiko harreman berezi bat sortzeko, eta horrek bizirauteko aukera hobetu du.

Signup and view all the flashcards

Zer da garapenaren eredua ekologikoa?

Garapenaren faktoreak ikuspegi ekologiko batetik aztertzen ditu.

Signup and view all the flashcards

Zer da teoria sozio-historikoa?

Kulturan jartzen den hizkuntza eta tresnen bidez garatzen da.

Signup and view all the flashcards

Zeintzuk dira teoria sozio-historikoaren oinarrizko kontzeptuak?

Goi-mailako prozesu psikologikoen sorkuntza bikoitzaren legea, hizkuntzaren garrantzia eta garapen hurbileko eremua.

Signup and view all the flashcards

Nola interpretatzen da giza garapena, elkarrekintzaren planteamenduko ikuspuntutik?

Inguruneko faktoreak, ezaugarri genetikoak, espeziean parte hartzeak eta esperientziak pertsonaren garapenean modu dinamikoan eragiten dute.

Signup and view all the flashcards

Nola eragiten dituzte eduki itxiak lehenengo haurtzaroan?

Umeen lehenengo bi urteetan, gutxieneko estimulu kantitate bat jasotzen badute ere, gutxieneko garapena bermatzen da.

Signup and view all the flashcards

Nola eragiten dituzte eduki irekiak bigarren haurtzarotik aurrera?

Bigarren haurtzarotik aurrera, ingurunetik jasotzen diren estimuluen eragin handiagoa izango dute haurren garapenean.

Signup and view all the flashcards

Babies dokumentala ikusi ondoren, nola eragiten du inguruneak umeen garapenean?

Ikaskuntza sozialak, estimuluek eta errefortzuek rol garrantzitsua jokatzen dute haurren garapenean.

Signup and view all the flashcards

Babies dokumentalak zer hausnarketa pizten dizun, herentzia eta ingurunearen arteko eztabaidari buruz?

Herentzia eta ingurunearen arteko elkarrekintza konplexua da giza garapena, eta faktore bakoitzak bere garrantzia du.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Gaiaren sarrera

  • Garapenaren psikologia: haur hezkuntza graduko lehenengo gaia da.
  • Garapenaren psikologia, gizakien garapenean gertatzen diren aldaketak deskribatzen, azaltzen eta optimizatzen dituen zientzia da.
  • Arranz (1998) eta Córdoba eta Lafuente (2006)-ren lanetan oinarrituta.

Definizioa eta helburuak

  • Garapenaren psikologia definitzen da eta helburuak ezartzen dira.
  • Bizitzako fase desberdinetan gertatzen diren aldaketak aztertzen ditu.
  • Garapen guztizaren arabera ikerketa bat egin behar da.
  • Esku hartzeko prozedura egokienak garapenaren optimizazioa lortzeko
  • Prebentzioa eta arreta osasuntsuak dira garrantzitsuak eta beharrezkoak.

Garapenaren psikologiak lotura dituzten kontzeptuak

  • Garapenaren psikologia bizi-zikloaren, haurtzaroko, nerabezaroaren eta helduaroaren psikologiari lotuta dago.
  • Garapenaren psikologia genetikoko, ebolutiboko eta bizi-zikloko psikologiari lotuta dago.

Garapenaren arloak

  • Fisikoa: hezurren eta giharren hazkuntza, psikomotrizitatea.
  • Kognitiboa: pentsamendua, hizkuntza, adimena, arreta, oroimena, etab.
  • Afektiboa: emozioak, harremanak, atxikimendua.
  • Sozio-afektiboa: haurren eta ingurukoen arteko harremanak, nortasuna eta autoestima

Garapenaren faktoreak

  • Faktore normatiboak (adina, kohortea) eragiten dute eta ezberdinak dira.
  • Faktore epigenikoak eragiten dute eta ezberdinak dira.
  • Inguruneak eragiten du eta ezberdinak dira.

Adin eta garapenaren arloak

  • Jaio baino lehen: organismoaren garapena
  • Haurtaroko arloa (0-2 urte).
  • Haurtxaroaren arloa (2-6 urte)
  • Eskolaurreko arloa (6-12 urte)
  • Nerabezaroa (12-20 urte).
  • Helduaroa (20-65 urte)
  • Zahartzaroa (+65 urte)

Garapenaren faktoreak

  • Faktore normatiboak: adinaren eta belaunaldiaren araberako aldaketak.
  • Faktore ez-normatiboak: gertatzen diren gertaerak (gaixotasun bat, gerra...)
  • Faktore epigenikoak: gizakien kode genetikoan eragiten duten faktore ingurumenekoak

Teoriak garapenean

  • Teoria mekanizista: Kanpotik etortzen diren faktoreren arabera, hau da, ingurumena da arazo nagusia.
  • Teoria organizista: Pertsonaren barruko faktoreen arabera, hau da, pertsona da arazo nagusia.
  • Teoria testuinguruzkoa/dialektikoa: Indar barruko eta kanpokoek interakzionatzen dute.

Ikasleen orientazioak

  • Ikasleek dokumental bat ikusi beharko dute.
  • Dokumentala ikusi ondoren, ikasleek gaiari buruzko galderak erantzun behar dituzte.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Haur hezkuntzako graduko lehenengo gaia garapenaren psikologia da. Zientzia honek gizakien garapenaren aldaketak aztertzen ditu bizitzako fase desberdinetan. Gainera, ikerketa eta esku hartze prozedurak garapenaren optimizazioa lortzeko funtsezkoak dira.

More Like This

Child Development Stages
40 questions
Understanding Human Development in Education
44 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser