Ғылым философиясы және методологиясы
40 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ежелгі Қытайда философиялық мектептердің қайсысы дұрыс тізілген?

  • моизм, джайнизм, буддизм, даосизм, легизм, вайшешика мектептері
  • даосизм, конфуцийшылдық, легизм, моизм, инь-ян мектебі, атаулар мектебі (correct)
  • конфуцийшылдық, инь-ян, буддизм, моизм, даосизм, джайнизм
  • мутазилизм, брахманизм, ведизм, неотомизм, конфуцийшылдық

    • Ежелгі Қытай медицинасының негізі неде?

  • Астрономиялық есептеулер
  • Тек діни негіздер
  • Психологиялық әдістер
  • Табиғи шөптер мен акупунктура (correct)

    • Антикалық астрономиядағы Птолемейдің теориясы қандай?

  • Дүние гелиоцентрлік құрылымда орналасқан
  • Айдың фазаларын зерттеуге арналған
  • Тек Күн жүйесін түсіндіруге арналған
  • Дүние геоцентрлік құрылымда орналасқан (correct)

    • Орта ғасырларда философия қандай ерекшелігімен танылды?

    <p>теоцентризм</p> Signup and view all the answers

    Әл-Хорезмидің математикадағы ең маңызды еңбегі неден құралды?

    <p>Алгебраның негізін қалау</p> Signup and view all the answers

    Ғылым философиясының зерттеу нысаны неден тұрады?

    <p>Ғылыми білімнің мәні, құрылымы, жүйелігі</p> Signup and view all the answers

    Ғылым психологиясы неден құралады?

    <p>Ғалымдардың когнитивтік процестерін талдау</p> Signup and view all the answers

    Дж.Берналдың ғылымға қатысты негізгі міндеті не деп саналады?

    <p>Қоғамдық қажеттіліктерге қызмет ету</p> Signup and view all the answers

    Интернализмнің басты артықшылығы неде?

    <p>Ғылымның ішкі даму заңдылықтарын анықтау</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми білімнің динамикасы қандай терминмен сипатталады?

    <p>Кумулятивтік және антикумулятивтік үлгілер</p> Signup and view all the answers

    Ғылымның мәдениеттегі орны мен рөлі туралы пікірталастардың бір көрінісі қандай?

    <p>Сциентизм мен антисциентизм арасындағы талқылаулар</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми таным мен күнделікті сананың негізгі айырмашылығы неде?

    <p>Ғылыми таным жүйелілік пен дәлелдерге негізделген</p> Signup and view all the answers

    Методологиялық принциптер зерттеу процесінде қандай маңызға ие?

    <p>Зерттеудің негізін құрап, ғылыми әдістерді таңдауға бағыт береді</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми әдістердің ең маңыздысы қандай?

    <p>Эксперимент және бақылау</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми танымның философиялық әдістерінің бірі не болып табылады?

    <p>Диалектика және феноменология</p> Signup and view all the answers

    Ғылым методологиясының танымдық мәні неде?

    <p>Зерттеу мен білім алу процестерін жетілдіру</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми әдістердің тиімділігін қалай анықтауға болады?

    <p>Зерттеулердің нәтижелерін объективті тексеру арқылы</p> Signup and view all the answers

    Эмпирикалық зерттеулердің «теориялық жүктелуі» нені білдіреді?

    <p>Эмпирикалық бақылаулардың теориялық түсіндірілуі</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми теорияның құрылымдық компоненттерінің бірі не болып табылады?

    <p>Мәселе және гипотеза</p> Signup and view all the answers

    Идиографиялық метод дегеніміз:

    <p>жекелеген тарихи фактілер мен оқиғалардың өзіндік сипаттарын баяндау</p> Signup and view all the answers

    Формалдау әдісі ғылыми танымда қандай рөл атқарады?

    <p>Объектілерді математикалық түрде сипаттау</p> Signup and view all the answers

    Ғылымның құрамдас бөліктері не болып табылады?

    <p>субъект, объект, әдістер жүйесі, арнайы тіл</p> Signup and view all the answers

    Жалған ғылымның таралуы қандай мәселелерді туындатады?

    <p>Қоғамда жалған ақпараттың кеңінен таралуы және ғылыми сенімнің төмендеуі</p> Signup and view all the answers

    Қазіргі ғылым парағылымға деген қатынасы қандай?

    <p>Қазіргі ғылым парағылымды дәлелсіздік пен ғылыми негізсіздіктен айырады</p> Signup and view all the answers

    Жүйелілік әдісінен синергетикаға көшу қандай ғылыми үрдісті білдіреді?

    <p>Жүйелердің күрделі құрылымдарын зерттеу және олардың өзара әрекеттестігі</p> Signup and view all the answers

    Синергетикалық парадигманың негізгі қағидасы қандай?

    <p>Жүйелердің өздігінен ұйымдасуы және тұрақты емес жағдайлардағы тепе-теңдікке келуі</p> Signup and view all the answers

    Іргелі зерттеулердің басты ерекшелігі қандай?

    <p>Жаңа білім алу және ғылыми теорияларды дамыту</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми қауымдастықтың әлеуметтік рөлі қандай?

    <p>Ғылымның дамуын және зерттеулердің тиімділігін қамтамасыз ету</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми танымдағы гипотетикалық-дедуктивтік әдіс нені қамтиды?

    <p>Логикалық қорытындылар шығару</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми қауымдастық ұғымын енгізген ғалым кім?

    <p>М.Полани</p> Signup and view all the answers

    Қолданбалы зерттеулердің мақсаты қандай?

    <p>Практикалық мәселелерді шешу үшін ғылыми білімді қолдану</p> Signup and view all the answers

    Экстернализм ғылым тарихында не көрсетеді?

    <p>Ғылымға сыртқы факторлардың әсерін</p> Signup and view all the answers

    Ғылымның этикасы нені зерттейді?

    <p>Ғалымдардың моральдық жауапкершілігін</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми білімнің генерациясына әлеуметтік-мәдени факторлардың әсері нені білдіреді?

    <p>Ғылымның қоғам мен мәдениеттің ерекшеліктеріне сәйкес дамуын</p> Signup and view all the answers

    Ғылым мен қарапайым сананың айырмашылығы неде?

    <p>Ғылыми сана дәлелдер мен жүйелі әдістерге негізделген</p> Signup and view all the answers

    Ғылым мен философия арасындағы негізгі байланыс неде?

    <p>Ғылым философиядан методологиялық негіздерді алады</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми танымның тікелей мақсаты мен жоғары құндылығы не?

    <p>объективті ақиқатты анықтауы</p> Signup and view all the answers

    Ғылымның анықтамасы неде?

    <p>табиғат, қоғам, адам туралы белгілі әдістердің көмегімен алынған білімдер жүйесі</p> Signup and view all the answers

    Дүние, әлем туралы жүйелі, рационалды білім қайсы?

    <p>ғылыми</p> Signup and view all the answers

    Ғылыми танымның ерекшелігі неде?

    <p>жаңа білімді өндіру және қайтадан өндіру</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Ғылым философиясы және методологиясы

    • Ғылым философиясының зерттеу нысаны ғылыми білімнің мәні, құрылымы және жүйелігі болып табылады.
    • Ғылым психологиясы ғылымдағы когнитивті процестер мен ғылыми шығармашылықты зерттейді.
    • Дж. Берналдың пікірінше, ғылымның негізгі міндеті қоғамның қажеттіліктеріне қызмет ету және технологиялық инновацияларды дамыту болып табылады.
    • Интернализм ғылымның ішкі даму заңдылықтарын зерттейді, ал экстернализм ғылымның әлеуметтік, экономикалық және мәдени жағдайларға тәуелділігін зерттейді.
    • Ғылыми білім динамикасын кумулятивтік және антикумулятивтік үлгілер сипаттайды.
    • Ғылым мен мәдениеттің өзара әсерлесуі туралы екі қарама-қарсы көзқарас бар: сциентизм және антисциентизм.
    • Антисциентизм ғылымның шектеулілігін және мәдениетке зиянды әсерін ескертеді.
    • Ғылым тарихы мен философиясы ғылыми білімнің дамуын зерттейді.
    • Ғылыми таным мен күнделікті сана арасында жүйелілік, дәлелділік және объективтілік сияқты ерекшеліктер бар.
    • Ғылымның шындықты объективті зерттеуі зерттеудің объективтілігі мен дәлелділікті қажет етеді.
    • Ғылыми танымның философиялық негізі танымның объективтілігі мен рационалдылығына негізделеді.
    • Философия білімнің жалпы мәндерін қарастырса, ғылым болжамды дәлелдермен айналысады.

    Ғылымның тарихы мен философиясы

    • Ғылымның тарихи дамуы бұрынғы ғылыми идеяларды қарастырудан және олардың дамуын байқаудан тұрады.
    • Ғылым философиясы ғылымның тарихына әсерін қарастырады.
    • Ғылым философиясының негізгі тақырыптардың бірі ғылым мен қоғамның өзара әсерлесуі.
    • Ғылыми революциялар ғылыми білімнің түпкілікті өзгерулерін білдіреді.
    • Философиялық әдістер ғылыми зерттеудің әдістерін дамытады.
    • Эксперименттік әдіс ғылыми білімді қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.
    • Ғылымның тарихи дамуында геоцентрлік пен гелиоцентрлік модельдер сияқты оқиғалар маңызды рөл атқарады.

    Ежелгі ғылым

    • Ежелгі гректер ғылымды дамытуда маңызды үлес қосты, мысалы, геометрия мен астрономия салаларында.
    • Пифагорлықтардың математикаға, Евклидтің геометрияға және Аристотельдің философияға қосқан үлесі маңызды.
    • Александриялық мусейон және кітапхана ғылыми орталық болатын.
    • Ежелгі қытай және Үнді медицинасы қарқынды дамып, жаңа білімдерді меңгерген.

    Орта ғасырлардағы ғылым

    • Ибн Синаның медицинаға қосқан үлесі.
    • Ортағасырлардағы ғылымның схоластикалық сипатына назар аударылады.

    Қазіргі заманғы ғылым мен философия

    • Ғылыми революциялар ғылыми білімнің түбегейлі өзгерулерін білдіреді.
    • Сциентизм ғылымның қоғамдағы басым рөлін баса айтады.
    • Антисциентизм ғылымның шектеулілігін ескертеді.
    • Экстернализм мен интернализм көзқарастары ғылымдағы факторлардың әсерін қарастырады.
    • Ғылым философиясы өзінің ғылымның қазіргі дамуына әсерін зерттейді.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Тесты ҒТФ (1) PDF

    Description

    Бұл викторина ғылым философиясы мен методологиясының негізгі аспектілерін зерттейді. Ғылыми білімнің құрылымы, ғылымның әлеуметтік және мәдени аспектілері, сондай-ақ ғылыми танымның ерекшеліктері қарастырылады. Когнитивті процестер, интернализм және экстернализм мәселелері талқыланады.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser