Grondwettelijk Recht: Vrijheid van Vereniging

Vrijheid van Vergadering

• Artikel 27 Grondwet: Het recht van vereniging kan niet aan enige preventieve maatregel worden onderworpen.
• Positieve vrijheid: het recht om een vereniging op te richten en het recht om zich bij een vereniging aan te sluiten.
• Negatieve vrijheid: het recht om niet gedwongen te worden om zich bij een vereniging aan te sluiten of verplicht te worden lid van een vereniging te blijven.

Vrijheid van Vereniging en Syndicale Vrijheid

• Artikel 11, eerste lid EVRM: Eenieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vergadering en op vrijheid van vereniging, met inbegrip van het recht om vakverenigingen op te richten en zich bij vakverenigingen aan te sluiten voor de bescherming van zijn belangen.
• Verbod op closed shop-overeenkomsten.

Bescherming van het Privé-, Familie- en Gezinsleven

• Artikel 15 Grondwet: De woning is onschendbaar; geen huiszoeking kan plaatshebben dan in de gevallen die de wet bepaalt en in de vorm die zij voorschrijft.
• Artikel 22 Grondwet: Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé-leven en zijn gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald.
• Artikel 9 Handvest van de Grondrechten van de EU: Het recht te huwen en het recht een gezin te stichten worden gewaarborgd volgens de nationale wetten die de uitoefening van deze rechten beheersen.

Afweerrecht en Vrijheidsrecht

• Het recht op eerbiediging van het privé-leven omvat twee componenten: afweerrecht en vrijheidsrecht.
• Afweerrecht: het recht om de overheid en de medeburgers ervan te weerhouden binnen te dringen in de intieme levenssfeer.
• Vrijheidsrecht: het recht om zelf te bepalen wat men in zijn private levenssfeer doet en op welke wijze men dat domein invult.

Rechtspraak van het Grondwettelijk Hof

• GwH 14 januari 2021, nr. 2/2021: Het Grondwettelijk Hof legt de verplichting op dat de inmenging in het recht op eerbiediging van het privéleven en in het recht op bescherming van persoonsgegevens in duidelijke en voldoende nauwkeurige bewoordingen wordt geformuleerd.

Algemene Beleidsdoelstellingen

• Artikel 7bis Grondwet: Bij de uitoefening van hun respectieve bevoegdheden streven de federale Staat, de gemeenschappen en de gewesten de doelstellingen na van een duurzame ontwikkeling in haar sociale, economische en milieu-gebonden aspecten, rekening houdend met de solidariteit tussen de generaties.
• Brundtland-rapport ("Our common future") - VN 1987: Het begrip duurzame ontwikkeling ontstond in internationale context.
• UNCED (United Nations Conference on Environment and Development – Rio de Janeiro) 1992: Het Verdrag van Lissabon heeft het begrip duurzame ontwikkeling ingevoerd in de Europese Unie.

Vrijheid van Gedachte, Geweten en Godsdienst

• Artikel 19 Grondwet: Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen.
• De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting te brengen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die die bij de wet zijn voorzien.

Vrijheid van Taalgebruik

• Artikel 30 Grondwet: Het gebruik van de in België gesproken talen is vrij; het kan niet worden geregeld dan door de wet en alleen voor handelingen van het openbaar gezag en voor gerechtszaken.
• Artikel 129: De Parlementen van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap regelen, bij uitsluiting van de federale wetgever, elk voor zich, bij decreet, het gebruik van de talen voor bestuurszaken, onderwijs, sociale betrekkingen en akten en bescheiden van ondernemingen.