Glikoliz Genel Bakış

Study Notes

Glikoliz, glikozun parçalanmasıyla enerji üretimi için bir yol olup sitozolde meydana gelir.
Başka bir adı Embden-Meyerhof yoludur.
Glikozun yıkım ürünü, piruvat (2 adet) 'tır.
Glikoliz, depo edilen bileşiklerin ve makromoleküllerin parçalarının oluşturulmasında görevlidir.
Glikoliz, glikojen, DNA-RNA, lipitler, trigliseridler, yağ asitleri ve kolesterol gibi moleküllerin parçalarını oluşturur.
NADPH ve 2,3-bifosfogliserat gibi ürünlerin elde edilmesinde görevlidir.
Glikoliz ve glukoneogenez çapraz ve sıkı şekilde kontrol edilir.

Hazırlık Evresi (Investment): Glikolizin ilk 5 adımıdır. 2 ATP harcanır.
Kazanç Evresi (Payoff): Glikolizin son 5 adımıdır. 4 ATP ve 2 NADH kazanılır.

Bir yetişkin insanın %50'si karbonhidratlardan elde edilir.
Karbohidratların ana yapı taşı glikozdur.
Karbohidrat, hayvanlarda ve bitkilerde yapılabilir.
Ayrım, hayvanların yalnızca hayvan hücrelerinde, bitkilerin sadece bitki hücrelerinde, ikisinin de ortak olarak yapılabildiği durumlar vardır.

Anaerobik glikolizde 2 mol Laktat oluşur.
Anaerobik glikolizde enerji verimi -146 kJ/mol'dür.
Enerjinin korunumu: 61.0 kJ enerji ATP şeklinde elde edilir.
Aerobik glikolizde, glukozun CO2 ve suya tam yıkımı ile -2870 kJ/mol enerji açığa çıkar.
Aerobik glikolizde verim %40'dır.

Glikoliz, hücrenin ATP üretme yolu ve hücresel solunumun ilk aşamasıdır.
Glukoz, 2 piruvat molekülüne parçalanır.
ATP, NADH ve FADH2 oluşur.
Piruvat, sitozolden mitokondriye girer (çevrim yolu).
Glikoliz, aerobik ve anaerobik koşullar altında gerçekleşebilir.
Aerobik ortamda, piruvat TCA (sitrik asit) döngüsüne girer, daha fazla ATP üretir.
Anaerobik ortamda, yetersiz oksijen durumunda, piruvat, laktata dönüştürülebilir (laktik asit fermantasyonu) ya da etanole dönüştürülebilir (etanolik fermantasyon).

Glikoliz, allosterik, fosforilasyon ve transkripsiyonel mekanizmalar ile düzenlenir.
Hız kısıtlayıcı basamaklar, glikolizde enzimlerin aktivitesini etkileyen yerlerdir.
Allosterik düzenleme, enzim aktivitesini doğrudan etkiler.
Fosforilasyon, enzimlerin aktivitesini değiştirir ve transkripsiyon, protein sentezini etkiler.
Glikoliz, glikojen sentezi ve glukoneogenezle birlikte kontrol edilir.