1.1

Układ nerwowy autonomiczny - część przywspółczulna

• Centrum układu przywspółczulnego znajduje się w pniu mózgu (nerwy czaszkowe III, VII, IX, X) oraz w rdzeniu krzyżowym (S2-S4).
• Część przedzwojowa układu przywspółczulnego wywodzi się z mózgu lub rdzenia krzyżowego i biegnie do zwoju.
• Część pozazwojowa układu przywspółczulnego biegnie od zwoju do narządu wykonawczego (efektorowego).
• Zwoje znajdują się w pobliżu narządów wykonawczych lub wewnątrz nich.
• Układ przywspółczulny unerwia następujące narządy: oko, gruczoły ślinowe, oskrzela, serce, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, pęcherz moczowy i narządy płciowe.

Układ nerwowy obwodowy

• Istnieje 31 par nerwów rdzeniowych.
• Nerwy rdzeniowe dzieli się na kategorie w zależności od ich położenia wzdłuż rdzenia kręgowego:
  • Szyjne (C1-C8): położone w regionie szyi
  • Piersiowe (Th1-Th12): położone w regionie klatki piersiowej
  • Lędźwiowe (L1-L5): położone w regionie dolnej części pleców
  • Krzyżowe (S1-S5): położone w regionie kości krzyżowej
  • Ogonowe (Co 1): położone w regionie kości ogonowej
• Każdy odcinek rdzenia kręgowego (neuromer) daje początek parze nerwów rdzeniowych.

Podział topograficzny układu nerwowego

• Układ nerwowy centralny, który pełni wyższą funkcję w organizmie. Składa się z:
  • Mózgu - położonego w jamie czaszki
  • Rdzenia kręgowego - położonego w kanale kręgowym

Układ nerwowy

• Układ nerwowy centralny (CNS):
  • Układ nerwowy centralny: Jest centralnym punktem wszystkich działań w organizmie.
• Układ nerwowy obwodowy (PNS):
  • Nerwy czuciowe: Są odpowiedzialne za odbieranie informacji z organizmu.
  • Nerwy ruchowe: Są odpowiedzialne za przekazywanie informacji do mięśni w celu ich aktywacji.
• Układ somatyczny:
  • Kontrola świadoma: Ten układ odpowiada za działania, które znajdują się pod świadomą kontrolą.
  • Wejście czuciowe: Odbiera informacje z narządów zmysłów.
  • Wyjście ruchowe: Wysyła sygnały do mięśni szkieletowych.
• Układ autonomiczny:
  • Kontrola nieświadoma: Ten układ steruje działaniami, których nie kontrolujemy świadomie.
  • Narządy wewnętrzne: Wpływa na narządy wewnętrzne (np. serce, płuca, układ trawienny).

Podział układu autonomicznego

• Układ współczulny:
  • Mobilizacja/reakcja na stres: Jest zaangażowany w aktywację organizmu w czasie stresu lub wysiłku.
• Układ przywspółczulny:
  • Spoczynek i trawienie/relaksacja: Jest zaangażowany w utrzymanie spokoju i regulację organizmu w stanie spoczynku.

Układ nerwowy jelitowy (enteryczny)

• Jelita: Ten układ odpowiada za aktywność jelit.

Układ nerwowy współczulny - organizacja

• Układ nerwowy współczulny rozciąga się od odcinków rdzenia kręgowego C8 do L2-L3 (rogów bocznych).
• Wzdłuż rdzenia kręgowego znajdują się dwustronne łańcuchy zwojów współczulnych.
• Układ nerwowy współczulny unerwia szeroki zakres narządów i układów organizmu, wpływając na takie funkcje jak: tętno, trawienie, rozszerzenie źrenic.

Podwójne unerwienie antagonistyczne

• Układ nerwowy współczulny (pień mózgu):
  • Stymuluje:
    • Zwiększone tętno
    • Rozszerzenie źrenic
    • Rozszerzenie oskrzeli
    • Wydzielanie soku żołądkowego
    • Wydzielanie żółci
    • Wydzielanie insuliny w wątrobie
    • Perstaltyka (ruch jelit)
    • Wydzielanie enzymów trawiennych.
• Układ nerwowy przywspółczulny (rdzeń kręgowy):
  • Hamuje:
    • Zmniejszone tętno
    • Zwężenie źrenic
    • Zwężenie oskrzeli
    • Zmniejszone wydzielanie soku żołądkowego
    • Zmniejszone wydzielanie żółci
    • Zmniejszone wydzielanie insuliny w wątrobie
    • Zmniejszona perstaltyka (ruch jelit)
    • Zmniejszone wydzielanie enzymów trawiennych.

Układ enteryczny (jelitowy)

• Składa się z neuronów, które regulują lokalnie funkcje układu trawiennego, trzustki i pęcherzyka żółciowego (sploty enteryczne).
• Kontroluje lokalne funkcje ruchowe, wydzielnicze i krążeniowe przewodu pokarmowego (układu trawiennego).

Właściwości neuronów

• Pobudliwość (reakcja na bodźce i ich generowanie): Neurony reagują na bodźce i generują sygnały elektryczne.
• Przewodnictwo (przewodzenie impulsów): Neurony przewodzą sygnały elektryczne wzdłuż swoich aksonów.
• Uwalnianie chemicznego neuroprzekaźnika (możliwość przenoszenia informacji do innej komórki): Neurony uwalniają chemiczne przekaźniki zwane neuroprzekaźnikami, aby komunikować się z innymi komórkami.

null