Geologie en Aardeprocessen

Actualiteitsprincipe

• De natuurlijke processen die vandaag de dag worden waargenomen, vonden ook plaats tijdens het geologische verleden.
• Natuurlijke processen zijn constant door de tijd heen.

Afzinkput

• Locatie in de Atlantische Oceaan waar zout en koud water zinkt naar de diepte van de oceaan.

Albedo

• De mate waarin een oppervlak straling weerkaatst, uitgedrukt als percentage.

Albedo-effect

• Een positieve terugkoppeling, waarbij een toename van de albedo leidt tot meer opwarming en een afname van de albedo tot meer afkoeling.

Atmosfeer

• De gasvormige stoffen die de aarde omringen.
• Heet ook dampkring.

Biosfeer

• Al het leven op aarde, van micro-organismen tot planten, dieren en mensen.

Corioliseffect

• De afwijking van de windrichting veroorzaakt door de rotatie van de aarde.

Diepwaterpomp

• Het effect van de thermohaliene circulatie in de oceanen.
• Koud en zout water zinkt bij Groenland en Antarctica, stijgt op in de tropen en wordt vervolgens opnieuw naar het noorden getrokken.

El Niño

• Een opwarming van de oppervlaktewateren in de oostelijke Stille Oceaan.
• Dit heeft invloed op het klimaat wereldwijd.

Energiebalans

• De optelsom van de inkomende en uitgaande straling van de aarde.
• Ook wel stralingsbalans genoemd.

ENSO

• Periodieke verandering van het luchtdrukpatroon in de Grote Oceaan, gepaard met El Niño en variaties in de zeewatertemperatuur.

Externe variabiliteit

• Klimaatveranderingen veroorzaakt door externe factoren (zonnestraling, vulkaanuitbarstingen).

Front

• Grensvlak tussen warme en koude lucht.

Frontale regen

• Neerslag die ontstaat wanneer warme lucht opstijgt boven koude lucht.

Glaciaal

• Periode met landijs op de continenten.
• Ook wel ijstijd genoemd.

Golfstroom

• Warme zeestroom in de Atlantische Oceaan, die vanuit de Golf van Mexico naar het noorden stroomt.
• Gaat in het noorden over in de Noord-Atlantische Drift.

Hogedrukgebied

• Gebied met hogere luchtdruk dan in de omgeving.
• Ook wel maximum genoemd.

Hydrosfeer

• Het water op aarde (oppervlaktewater, grondwater, ijs).

IJstijd

• Zie glaciaal.

Interne variabiliteit

• Klimaatveranderingen veroorzaakt door interacties binnen het klimasysteem (atmosfeer, oceanen, land).

Intertropische convergentiezone (ITCZ)

• Gebied van lage luchtdruk rond de evenaar waar lucht opgestegen is.
• Ook wel tropisch minimum genoemd.

Koolstofdioxide

• Kleur- en reukloos gas (CO₂).

Koolstofkringloop

• De uitwisseling en opslag van koolstof in het aardse systeem.

Koude zeestroom

• Relatief koude waterstroming in oceanen en zeeën.

Lagedrukgebied

• Gebied met lagere luchtdruk dan in de omgeving.
• Ook wel minimum genoemd.

La Niña

• Afkoeling van de oppervlaktewateren in de oostelijke Stille Oceaan.

Lithosfeer

• Het buitenste deel van de aarde, inclusief de aardkorst en het bovenste deel van de mantel.

Luchtdruk

• De kracht die het gewicht van een kolom lucht uitoefent op een oppervlak.

Maximum

• Zie hogedrukgebied.

Minimum

• Zie lagedrukgebied.