Geologie: Die Aarde se Struktuur

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is die samestelling van die kontinentale kors?

Hoofsaaklik kalksteen

Hoofsaaklik gabbro

Hoofsaaklik graniet (correct)

Hoofsaaklik basalt

Watter tipe rots vorm wanneer bestaande rots onder hoë druk en temperatuur geplaas word?

Sedimentêre rots

Basaltiese rots

Igneous rots

Metamorfiese rots (correct)

Watter laag van die Aarde is 1200 km dik en is solied?

Binnekern (correct)

Mantel

Buitekern

Kors

Welke van die volgende is NIE 'n voorbeeld van 'n sedimentêre rots nie?

Marmer Signup and view all the answers

Wat is die hoofkenmerk van die maanlaag?

Molten rock Signup and view all the answers

Hoe kan die helling van Paarl Rock beskryf word?

Steil Signup and view all the answers

Watter tipe rots is Paarl Rock?

Graniet Signup and view all the answers

Is Paarl Rock 'n batholith, laccolith, of lopolith?

Batholith Signup and view all the answers

Wat is die kern van die teorie van kontinentale drift?

Die kontinente het in die verlede saamgepas soos legkaarte. Signup and view all the answers

Watter faktore het gesorg dat Wegener se teorie van kontinentale drift gekritiseer is?

Hy het nie genoeg bewyse verskaf nie. Signup and view all the answers

Wat is die drie hooftipes rots?

Igneus, Sedimentêr, Metamorfies Signup and view all the answers

Hoe word sedimentêre rotsformasies gevorm?

Die afsettings van sediment deur wind, water, en ys Signup and view all the answers

Wat is 'n kenmerk van 'n laccolith?

Dit het 'n sampioenvorm en druk die oorliggende lae op Signup and view all the answers

Wat is 'n batholith?

Die grootste tipe intrusie, meestal van graniet Signup and view all the answers

Wat gebeur wanneer magma teen die sedimentêre lae in 'n lopolith intrudeer?

Die lae sink onder die gewig van die magma Signup and view all the answers

Wat beteken die term 'kontinentale verskuiwing'?

Die beweging van kontinente oor 'n tydperk. Signup and view all the answers

Watter een van die volgende is nie 'n bewys van kontinentale verskuiwing nie?

Die verskil in rotse op verskillende kontinente. Signup and view all the answers

Wat is die hoofteorie wat die beweging van kontinente verduidelik?

Die teorie van platekttonika. Signup and view all the answers

Watter tipe beweging vind plaas wanneer plate elkaar nader beweeg?

Konvergensie. Signup and view all the answers

Wat kan plaasvind wanneer plate langs mekaar beweeg?

Plate kan aardbewings veroorsaak. Signup and view all the answers

Wie was die eerste persoon wat die idee van kontinentale verskuiwing voorgestel het?

Alfred Wegener Signup and view all the answers

Wat is een van die bewysstukke wat wys dat kontinentale verskuiwing plaasgevind het?

Identiese fossiele op verskillende kontinenten Signup and view all the answers

Watter bewysstuk toon aan dat kontinentale verskuiwing ook met gletsers verband hou?

Gletsers met soortgelyke patrone op verskillende kontinenten Signup and view all the answers

Watter term beskryf die idee dat kontinentale massa's oor die aarde beweeg?

Plate Tektone Signup and view all the answers

Wat het Alfred Wegener voorgestel oor die vorming van Pangaea?

Dit het eens 'n groot superkontinent gevorm wat uiteindelik in huidige kontinenten versprei het. Signup and view all the answers

Wat is die primêre proses wat plooiing veroorsaak?

Druk op rotslae Signup and view all the answers

Wat is 'n kenmerk van 'n normale verskuiwing?

Een blok beweeg afwaarts Signup and view all the answers

Watter tipe spanning lei tot 'n omgekeerde verskuiwing?

Drukspanning Signup and view all the answers

Wat is 'n voorbeeld van 'n strekkingswaartse verskuiwing?

Rotsblokke wat horisontaal oor mekaar beweeg Signup and view all the answers

Watter proses lei tot die vorming van plooie?

Bending van rotslae Signup and view all the answers

Wat is 'n kenmerk van 'n konstruktiewe/grenslyne?

Dit is waar plate weg van mekaar beweeg. Signup and view all the answers

Watter tipe grenslyn lei tot die saamdrukking van rotslae?

Konvergent kolisiemoontlikhede Signup and view all the answers

Wat gebeur met rotslae tydens vou?

Hulle word saamgedruk. Signup and view all the answers

Wat is die naam van die tipe grenslyn wat 'n transformasiekonteks is?

Konserwatiewe grenslyn Signup and view all the answers

Wat soort potentieel hou 'n destruktiewe grenslyn in?

Seismes en aardbewings Signup and view all the answers

Wat veroorsaak 'n aardbewing?

Sudden movement waar tektoniese plate ontmoet. Signup and view all the answers

Wat is die fokus van 'n aardbewing?

Die punt ondergronds waar die aardbewing ontstaan. Signup and view all the answers

Wat is 'n seismograaf?

'N apparaat wat aardbewings meet en opneem. Signup and view all the answers

Watter effekte kan aardbewings op mense hê?

Fires, gebroke pype, en beseerde mense. Signup and view all the answers

Wat is die epicentrum van 'n aardbewing?

Die punt op die aarde se oppervlak reg bo die fokus. Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n gevolg van 'n aardbewing?

Fires van gebroke elektrisiteitspype Signup and view all the answers

Watter verklaring oor tsunamis is korrek?

Die golwe se spoed neem af, maar die hoogte van die golwe verhoog Signup and view all the answers

Watter metode kan gebruik word om die impak van aardbewings te verminder?

Bou van aardbewingbestande geboue Signup and view all the answers

Watter tipe beweging gebeur wanneer rotsblokke uit mekaar trek?

Normal Movement Signup and view all the answers

Watter van die volgende effekte is GEEN gevolg van aardbewings nie?

Krimp van bergkettings Signup and view all the answers

Watter tipe struktuur kan gebou word om teen tsunamis te beskerm?

Seemure Signup and view all the answers

Wat veroorsaak 'n aardbeving?

Die beweging van tektoniese plate Signup and view all the answers

Wat is die epicentrum van 'n aardbeving?

Die plek op die aarde se oppervlak direkt bo waar die aardbeving begin Signup and view all the answers

Watter tipe beweging gebeur wanneer rotsblokke langs mekaar beweeg?

Strike-Slip Movement Signup and view all the answers

Watter tipe beweging veroorsaak dat een rotsblok op 'n ander gly?

Reverse Movement Signup and view all the answers

Study Notes

Die Aarde se Interne Struktuur

Die Aarde bestaan uit vaste en gesmelte minerale.
Die aarde kan in vier lae verdeel word: kors (6-90 km dik, vaste rots), mantel (2900 km dik, gesmelte rots), buitenste kern (2250 km dik, dig maar gesmelte) en binneste kern (1200 km dik, vast).
Die Aarde se kors kan in twee soorte verdeel word: kontinentale kors (diker as oseaniese kors, hoofsaaklik graniet) en oseaniese kors (hoofsakelik basalt en gabbro).

Geskiedenis van Kontinentale Dryf

Alfred Wegener was die eerste persoon wat geglo het dat kontinente oor tyd beweeg.
Hy het opgemerk dat kontinente soos legkaartepasstukke inmekaar pas.
Hy het die teorie van kontinentale dryf voorgestel, wat beweer dat kontinente eens saamgevoeg was in 'n superkontinent genaamd Pangaea, en sedertdien uitmekaar gedryf het.

Bewyse vir Kontinentale Dryf

Kontinente pas inmekaar: Die vorms van die kontinente lyk asof hulle soos legkaartepasstukke inmekaar pas.
Fossielbewyse: Soortgelyke fossiele word op verskillende kontinente gevind, wat daarop dui dat die kontinente eens saamgevoeg was.
Rotsformasies: Soortgelyke rotsformasies word op verskillende kontinente gevind, wat daarop dui dat die kontinente eens saamgevoeg was.
Gletserbewyse: Bewyse van gletsers word in gebiede gevind wat nou in verskillende klimate is, wat daarop dui dat die kontinente eens in verskillende plekke was.

Plaattektoniek

Die teorie wat die beweging van kontinente verduidelik, word plaattektoniek genoem.
Plate kan uitmekaar beweeg (divergensie), hulle kan na mekaar toe beweeg (konvergensie), of langs mekaar beweeg.

Soorte Plaattegrense

Daar is vier soorte plaattegrense: konserwatiewe grens, konvergente botsingsgrens, konstruktief/divergente grens, en destruktief/subduksiebgrens.

Plooiing

Plooiing is die buiging van gesteentes as gevolg van druk.
Druk druk gesteentelae saam, wat hulle laat buig of vou.

Verskuiwings

Verskuiwings is breuke tussen gesteenteblokke, waar die blokke relatief tot mekaar beweeg.
Daar is drie soorte verskuiwings: normale verskuiwing, omgekeerde verskuiwing en strekkingswaartse verskuiwing.

Aardbewings

'n Aardbewing is die gewelddadige skudding van die aarde.
Dit word veroorsaak deur skielike bewegings waar tektoniese plate mekaar ontmoet.
Belangrike konsepte om te verstaan: verskuiwing, fokus, episentrum, seismitiese golwe, seismograaf en die Richter-skaal.

Die Uitwerking van Aardbewings

Aardbewings kan veroorsaak dat: brand, gebarsten mure, gebroke pype, beskadigde infrastruktuur, beserings en sterftes, en puin.

Tsunamis

'n Tsunami is 'n reeks reusegolwe wat veroorsaak word deur 'n aardbewing of ander onderwater-ontploffing.
Energie beweeg horisontaal en veroorsaak dat die snelheid van die golwe daal en die hoogte vermeerder.
Tsunamis kan kusgebiede verwoes.

Hoe om die Impak van Aardbewings te Verminder

Beskermings teen tsunamis (soos see wiele)
Aardbewingbestande geboue
Versterkte paaie en brûe
Identifisering van hoë risiko-gebiede
Voorspël wanneer aardbewings kan plaasvind
Onmiddellike aksie
Bou van damme

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Ontdek die interne struktuur van die Aarde en die geskiedenis van kontinentale dryf. Hierdie vraagstukke dek die lae van die Aarde, die teorieë van Alfred Wegener, en die bewys van kontinentale beweging. Test jou kennis oor die geologiese prosesse wat ons planeet vorm.