Genel Muhasebe: Tanım ve Uygulamalar

Genel Muhasebe, Muhasebe Uygulamaları, Hesap Planları

• Finansal nitelikte olan, parayla ifade edilebilen işlem ve olayların kaydedilmesi, sınıflandırılması, özetlenerek raporlar halinde sunulması ve yorumlanması muhasebe olarak tanımlanır.

• Muhasebe Genel Muhasebe, Maliyet Muhasebesi ve Yönetim Muhasebesi olmak üzere üç ana bölüme ayrılır.

• Genel Muhasebe, işletmelerin türlerine göre Banka, Konaklama, veya Sigorta Muhasebesi şeklinde olabilir.

• Maliyet Muhasebesi, maliyet türleri oluş yerleri ve ilgili oldukları mamul ve hizmet cinsleri bakımından takip edilmesine yarayan bir hesap ve kayıt düzenidir.

• Maliyet Muhasebesinin amacı, mal ve hizmetin üretim maliyetini saptamak, işletme içi kontrolü sağlamak, planlamaya ve alınacak kararlara yardımcı olmaktır.

• Şirket halinde kurulmuş işletmelerde uygulanan muhasebe, Şirketler Muhasebesi, Genel Muhasebe ve Maliyet Muhasebesini kapsayan bir sistemdir.

• Yönetim Muhasebesi, genel ve maliyet muhasebesinden elde edilen verilerle yeni veriler üreterek yöneticilerin karar almasına yardımcı olur.

• Mali tablolar ilkeleri, temel mali tabloların düzenlenmesinde işletmeler tarafından uygulanacak kurallardır.

• Mali tabloların hazırlanmasında Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uyarınca istenilen bilgileri sağlayacak şekilde düzenlemeler yapılır.

• Bilanço ve gelir tablosu dipnotları ve ekleri ile birlikte temel mali tabloları diğerleri ise ek mali tabloları oluşturur.

• Bir işletmenin belli bir tarihteki varlıkları ve bu varlıkların kaynaklarını gösteren mali tablo bilançodur.

• Bilançonun aktifinde varlıklar, paraya dönüşme hızına göre çok likitten aza doğru sıralanır.

• Pasifte ise önce kısa vadeli yabancı kaynaklar, sonra uzun vadeli yabancı kaynaklar ve en son öz varlıklar yer alır.

• Bilançoların karşılaştırılmasında kolaylık ve anlam birliği sağlamak için, ek formdaki tipler esas alınır.

• Varlıklar, dönen ve duran varlıklar olarak ikiye ayrılır.

• Bilançonun pasif tarafı kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ile öz kaynaklardan meydana gelir.

• Kısa vadeli yabancı kaynaklar bir yıl içinde, uzun vadeli yabancı kaynaklar ise bir yıldan sonra ödenmesi gereken borçlardır.

• Öz kaynaklar, işletme sahipleri tarafından işletmeye tahsis edilen kaynaklardır.

• Bilanço hesapları arasında mahsup yapılamaz.

• Bir kalem tutarının ait olduğu grubun toplam tutarının %20'sini aşması durumunda ayrı bir başlık altında gösterilir.

• Nakit olarak elde veya bankada tutulan, normal koşullarda en fazla bir yıl içinde paraya çevrilmesi öngörülen varlıklar dönen varlıklardır.

• Dönen varlıklar, hazır değerler, menkul kıymetler, ticari alacaklar, stoklar, gelecek döneme ait giderler ve gelir tahakkukları şeklinde bölümlenir.

• Nakit olarak elde veya bankada bulunan ve değer kaybı olmadan paraya çevrilebilen varlıklar (menkul kıymetler hariç) hazır değerlerdir.

• İşletmenin elinde bulunan ulusal ve yabancı paraların TL karşılığının izlenmesi için kasa hesabı kullanılır.

• Tahsil edilen para tutarları kasa hesabına borç, ödemeler ve bankaya yatırılan para tutarları alacak kaydedilir.

• Kasa hesabı daima borç bakiyesi verir veya sıfır olur.

• Gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilen, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş çekler alınan çekler hesabında izlenir.

• Alınan çeklerin yazılı değerleri ile borç, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak kaydedilir.

• İşletmenin yurt içi ve yurt dışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesi için bankalar hesabı kullanılır.

• Bankalara yatırılan değerler bankalar hesabına borç, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir.

• İşletmenin üçüncü kişilere bankalardan çekle veya ödeme emri ile yapacağı ödemeler verilen çekler ve ödeme emirleri hesabında izlenir.

• Kişilere çek ve ödeme emri verildiğinde hesaba alacak; çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında bu hesaba borç, bankalar hesabına alacak kaydedilir.

• Nitelikleri itibarıyla hazır değer sayılan pullar, vadesi gelmiş kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri gibi değerler diğer hazır değerlerdir.

• Diğer hazır değerler elde edildiğinde hesabın borcuna, elden çıkarıldığında hesabın alacağına kaydedilir.

• Faiz geliri veya kâr payı sağlamak veya fiyat değişmelerinden yararlanarak kâr elde etmek amacı ile alınan hisse senedi, tahvil, hazine bonosu, finansman bonosu, yatırım fonu katılma belgesi, kâr-zarar ortaklığı belgesi, gelir ortaklığı senedi gibi kıymetler menkul kıymetlerdir.

• Geçici olarak elde tutulan hisse senetleri hisse senetleri hesabında izlenir.

• Özel sektörün çıkartmış bulunduğu tahvil, senet ve bonolar özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabında izlenir.

• Kamu tarafından çıkartılmış bulunan tahvil, senet ve bonolar kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabında izlenir.

• Hisse senetleri, kamu ve özel sektör tarafından çıkarılmış bulunan tahvil, bono ve senetlerin dışındaki diğer menkul kıymetler, diğer menkul kıymetler hesabında takip edilir.

• Menkul kıymetler edinildiğinde alış bedeli üzerinden borç, elden çıkartıldığında aynı bedel üzerinden alacak kaydedilir.

• Menkul kıymetlerin satınalma giderleri "65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider Ve Zararlar" grubundaki ilgili gider hesabında, satışından doğan zararlar aynı gruptaki gider hesabında, kârlar ise "64. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar" grubundaki ilgili hesapta izlenir.

• Menkul kıymetlerin borsa veya piyasa değerlerinde önemli ölçüde değer azalması tespit edildiğinde ortaya çıkacak zararların karşılanması için menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı hesabı kullanılır.

• Azalışın tamamını karşılayacak tutar bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri” hesabına borç kaydedilir. Menkul kıymet elden çıkarıldığında veya değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi halinde bu hesaba borç kaydedilerek, karşılık tutarı “644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı”na aktarılarak kapatılır.

• Bir yıl içinde paraya dönüşmesi öngörülen senetli ve senetsiz alacaklar ticari alacaklardır.

• İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklar alıcılar hesabında izlenir.

• Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç, tahsil edilmesi halinde alacak kaydedilir.

• İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senede bağlanmış alacaklar alacak senetleri hesabında izlenir.

• Alınan senet tutarları bu hesaba borç, tahsilinde ise alacak kaydedilir.

• Senetli alacakların bilanço günündeki tasarruf değeri ile değerlenmesini sağlamak üzere ayrılan reeskont tutarları alacak senetleri reeskontu hesabında izlenir.

• Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba alacak, “652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı”na gider yazılır. izleyen dönemde bu hesap “642. Faiz Gelirleri Hesabı”na aktarılarak kapatılır.

• Üçüncü kişilere karşı bir işin üstlenilmesi veya bir sözleşme karşılığı olarak verilen depozito ve teminatlar verilen depozito ve teminatlar hesabında izlenir.

• Depozito ve teminatlar hesabın borcuna, geri alınanlar veya hesaba sayılanlar hisaba alacağına kaydedilir.

• Ödeme süresi geçmiş, vadesi birkaç defa uzatılmış, protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacaklar şüpheli ticari alacaklardır.

• Şüpheli hale gelen alacaklar ilgili hesapların alacağı karşılığında bu hesaba borç yazılarak normal alacaklardan çıkarılır.

• Alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir.

• "Şüpheli Ticari Alacaklar” için ayrılacak karşılıklarla, perakende satış yöntemi kullanarak bilanço gününden önceki iki dönemde tahsil edilemeyen alacakların ilgili dönemlerdeki toplam vadeli satışlara oranlarının ortalamasının değerleme dönemindeki vadeli satışlara uygulanmasıyla bulunan karşılıklar şüpheli ticari alacaklar karşılığıdır. Teminatlı alacaklarda karşılık teminatı aşan kısım için ayrılır.

• Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, “654. Karşılık Giderleri” hesabına borç kaydedilir.

• Alacağın tahsiline bağlı olarak, tahmin olunan zararın kısmen gerçekleşmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısım “644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı” alacağına devredilerek bu hesaba borç kaydedilir.

• Tahsili imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir. Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde, ayrılan karşılık kadar bu hesaba borç, zarar fazlası ise “681. Önceki Dönem Gider ve Zararları” hesabına borç kaydolunur.

• Perakende satış yönteminde, dönemin karşılık tutarının şüpheli alacaklar karşılığı tutarından az olması durumunda, aradaki fark Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı”na aktarılmak üzere bu hesaba borç yazılır.

• Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde, oluşlarına göre “671. Önceki Dönem Gelir ve Kârlar” hesabına alınır.

• Herhangi bir ticari nedene dayanmadan ortaya çıkmış, en çok bir yıl içinde tahsil edilmesi beklenen senetli ve senetsiz alacaklar ile şüpheli alacak ve şüpheli alacak karşılığının izlenmesini sağlayan alacaklar diğer alacaklardır.

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ortaklardan alacaklar hesabında izlenir.

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile iştiraklerinden olan alacaklarını iştiraklerden alacaklar hesabı kapsar.

• İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile bağlı ortaklıklardan olan alacaklarını bağlı ortalıklardan alacaklar hesabı içerir.

• Ticari olmayıp yukarıda sayılan hesaplardan herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesap diğer çeşitli alacaklardır.

• İşletme lehine doğan alacaklar bu hesaba borç; tahsilatlar alacak kaydedilir.

• Bilanço gününde, bu grupta belirtilen senetli alacakların tasarruf değeri ile değerlenmesini sağlamak üzere alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarları diğer alacak senetleri reeskontu hesabında izlenir.

• Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba alacak, "652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı"na gider yazılır. izleyen dönemde bu hesap "642. Faiz Gelirleri Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

• Ödeme süresi geçmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz diğer alacaklar şüpheli diğer alacaklardır.

• Tahsili şüpheli hale gelen diğer alacaklar ilgili hesapların alacağı karşılığında bu hesaba borç yazılarak, sağlam alacaklardan çıkarılması sağlanır. Alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir.

• Senetli ve senetsiz şüpheli diğer alacakların tahsil edilememe ihtimalinin kuvvetlenmiş olması halinde, bu tür risklerin giderilmesini sağlamak üzere ayrılan karşılıklar şüpheli diğer alacaklar karşılığıdır. Teminatlı alacaklarda karşılık, teminatı aşan kısım için kullanılır.

• Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri Hesabı"na borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsiline bağlı olarak tahmin olunan zararın gerçekleşmemesi halinde; gerçekleşmeyen kısım "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na alacak kaydolunarak bu hesaba borç yazılır. Şüpheli alacağın tahsilinin imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir.

• Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde, ayrılan karşılık kadar bu hesaba, zarar fazlası ise "681. Önceki Dönem Gider ve Zararları Hesabı"na borç yazılır. Tahsil edilemeyen tutar ise ilgili alacak hesabına alacak kaydolunur.

• Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde, oluşlarına göre "671. Önceki Dönem Gelir ve Kârları Hesabı"na alınır.

• İşletmenin satmak, üretimde kullanmak veya tüketmek amacıyla edindiği, bir yıldan az sürede kullanılacak olan varlıklar stoklardır.

• Üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere bulundurulan hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ambalaj malzemesi ve diğer malzemeler ilk madde ve malzemedir.

• Maliyet bedelleri ile ilk madde ve malzeme hesabının borcuna, üretime verildiğinde, tüketildiğinde, satıldığında veya devredildiğinde alacağına kaydedilir.

• Henüz tam mamul haline gelmemiş ancak direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden pay almış mamullerin izlendiği hesap yarı mamuller-üretim hesabıdır.

• Maliyet dönemi sonunda direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleri tutarları kadar bu hesap borçlandırılır. Tamamlananların maliyet tutarı hesabın alacağı karşılığında ilgili stok hesaplarına aktarılır.

• Üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamuller mamuller hesabında izlenir.

• Üretimi tamamlanan mamullerin ambarlara alınmasıyla borçlandırılır. Satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesi ile alacaklandırılır.

• Herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan ticari mallar (emtia) ve benzeri kalemler ticari mallar hesabında yer alır.

• Satın alınan ticari mallar maliyet bedeli ile hesaba borç, satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir.

• Yukarıdaki stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemler diğer stoklar hesabında yer alır.

• Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç, satıldığında, devredildiğinde veya kullanıldığında alacak kaydedilir.

• Doğal afetler, bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, teknolojik gelişmeler ve moda değişiklikleri gibi nedenlerle stokların değerinde meydana gelen azalışlar için bu hesap stok değer düşüklüğü karşılığı hesabında izlenir.

• "654. Karşılık Giderleri Hesabı”nın borcu karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir. İlgili stok kaleminin kullanılması ya da satılması halinde; ilgili stok hesabının alacağı ile karşılaştırılarak daha önce ayrılan karşılık “644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

• Yurt içinden ya da yurt dışından satın alınmak üzere siparişe bağlanan stoklarla ilgili olarak yapılan avans ödemeleri verilen sipariş avansları hesabında izlenir.

• Yapılan ödemeler bu hesaba borç, malın teslimi üzerine alacak kaydedilir.

• Gelecek aylara ait olan giderler, gelecek aylara ait giderler hesabında izlenir.

• Gelecek aylarda ilgili gider ve maliyet hesaplarına borç kaydedilecek peşin olarak ödenen giderler, bu hesabın borcuna kaydedilir. Gelecek aylarda bu hesaba alacak verilerek ilgili gider hesabına aktarılır.

• Üçüncü kişilerden tahsili ya da bunlar hesabına kesin borç kaydı hesap döneminden sonra yapılacak gelirler gelir tahakkukları hesabında izlenir.

• Dönem sonlarında, döneme ait olarak hesaplanacak tutarlar ilgili hasılat ve gelir hesapları karşılığında bu hesaba borç kaydedilir. Sonraki dönemde, alacakların kesinleşmesiyle hesaptaki tutarlar bu hesabın alacağına karşılık ilgili hesapların borcuna geçirilerek kapatılır.

• Yukarıda belirtilen bölümlere girmediği için tanımlanmamış olan diğer dönen varlık kalemleri diğer dönen varlıklar grubunda yer alır.

• Her türlü mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen KDV indirilecek KDV hesabında kaydedilir.

• Mal ve hizmet alımlarında indirilecek katma değer vergisi bu hesaba borç, mevzuat gereği yapılabilecek indirimler ve hesaba yapılan düzeltmeler alacak kaydedilir.

• Teşvikli yatırım mallarının ithalinde ödenmeyip, fiilen indirilmesinin mümkün olacağı ertelenen KDV diğer KDV hesabında izelenir.

• Teşvikli yatırım mallarının ithalinde, gümrük idareleri tarafından tahakkuk ettirilerek ertelenen KDV, pasifteki ilgili hesabın alacağı karşılığı bu hesaba borç kaydedilir.

• Mevzuat gereğince peşin ödenen gelir, kurumlar ve diğer vergiler ile fonlar peşin ödenen vergiler ve fonlar hesabında kayıt ve takip edilir.

• Mevzuatın belirlediği dönemler itibariyle ödenen gelir, kurumlar vergileri ile fonlar, bu hesaba borç yazılır. Yıl sonunda tahakkuk edecek vergisi ile fon karşılıklarından "371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri Hesabı" borcuna aktarılır.

• Ancak aktarılacak tutar "370. Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları Hesabı"nın tutarından fazla olamaz. Aktarılamayan tutar, dönem sonunda bu hesabın bakiyesi olarak kalır.

• Personele işletme adına yapılacak giderleri karşılamak üzere ödenen avanslar personel avansları hesabında izlenir.

• Yapılan ödemeler hesaba borç, nakden iadeler ile kesilen tutarlar ve tevdi edilen belgeler alacak kaydedilir.

• Sayımlar sonucunda kasa, stok ve maddi varlıklar noksanlarıyla, tesellüm sırasında ortaya çıkan noksanlaşmalar sayım ve tesellüm noksanları hesabında izlenir.

• Noksanlığın görülmesiyle hesaba borç, sorumlularından tahsili veya zarar kaydedilmesiyle alacak kaydedilir.

• Diğer çeşitli dönen varlıklar, diğer dönen varlıklar hesabında izlenir.

• Yıl sonunda ilgili kesin hesaplarına aktarılması imkanı bulunmayan kasa, stok ve maddi duran varlık sayım noksanları tutarının, sayım fazlaları tutarının üstünde olması halinde ayrılacak karşılıkları, diğer dönen varlıklar karşılığı kapsar.

• Ayrılan karşılık tutarı bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri Hesabı"na borç kaydedilir, karşılık nedeninin gerçekleşmesi halinde ise "197. Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı" karşılığında bu hesaba borç kaydedilir.

• Duran varlıklar bir yıldan veya normal faaliyet döneminden daha uzun sürelerle işletme faaliyetlerinde kullanılmak amacıyla edinilen ikedir. Genellikle bir yılda paraya çevrilmesi hedeflenmeyen varlıklardır. Duran Varlıklar, Ticari Alacaklar, Diğer Alacaklar, Mali Duran Varlıklar, Maddi Duran Varlıklar, Maddi Olmayan Duran Varlıklar, Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar, Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları ve Diğer Duran Varlıklar olarak bölümlenir.

• Bir yıldan fazla uzun vadeli olan senetli ve senetsiz ticari alacaklar ticari alacaklardır.

• İşletmenin faaliyet konusunu oluşturan senetsiz alacaklar alıcılardır.

• Faaliyet konusu senede bağlanmış alacaklar ile diğer her türlü senetli alacaklar, alacak senetleridir.

• Senetli alacakların tasarruf değeriyle değerlenmesini sağlamak amacı ile ayrılan reeskont tutarları alacak senetleri reeskontu (-) izlenmesinde kullanılır, altında indirim kalemi olarak gösterilir.

• Geri alınmak üzere verilen, bir yıldan uzun süreli olan depozito ve teminatlar, verilen depozito ve teminatlardır.

• Perakende satış yöntemi ile 2 donemde tahsil edilemeyen alacakların, değerlendirmede oluşan tahmini karşılıkları şüpheli alacak karşılığıdır ve "129. Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hesabı” gibi çalışır.

• Uzun vadede tahsil edilemeyen düşünülen alacaklar diğer alacaklardır.

• Esas faaliyet dışı durumlarda ortaklardan olan alacaklar ortaklardan alacaklardır.

• Esas faaliyet dışı durumlarda iştiraklerden olan alacaklar iştiraklerden alacaklardır.

• Esas faaliyet dışı durumlarda bağlı ortalıklardan olan alacaklar bağlı ortaklıklardan alacaklardır.

• Personelin olan uzun vadeli çeşitli borçlarını personelden alacaklardır.

• Ticari olmayan ve hesaplarından herhangi birine dahil edilemeyen izlendiği hs diğer çeşitli alacaklardır.

• Alacaklar grubundaki senetli alacakların değerlenmesini sağlamak amacındaki tutarlar diğer alacak senetleri reeskontudur.

• Senetli senetsiz uzun vadeli diğer alacakların, tahsil edilememe ihtimali giderilmesini önlemek şupheli diğer alacaklardır.

• Tanımı, bölümlenmesi, işleyişi, değerlemesi dönen varlıklar aynıdır.

• Uzun vadeli tutulan menkul kıymetler ile veya yasal niteliğini kaybeden menkul kıymetler mali duran varlıklardır.

• İştiraklerdeki paylarının en az yüzdelerini taşımayan ve uzun vade amaçlı olanlar bağlı menkul kıymetlerdir.

• Elde edilen kıymetlerin veya gruba devredilecekler "240. Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı’na" borçlandırılır. Elden çıkarmada alacaklandırılır.

• Önemli ölçüde yada sürekli olarak değer kaybeden menkul kıymet düşüküklüğü karşılığıdır.

• Dönen varlıklar grubundaki "119. Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı’nda" açıklanmıştır.

• İştiraklerdeki hisselerin belirlenmesini sağlayan hisseler iştiraklerdir. Ortaklıklarda en fazla 50% sermeye payı kullanılır.

• İştirak ilişkiside en az 10% oy hakkı olmalıdır.

• Sermaye veya hisse senedi alımından dolayı borçlandırılır, elden çıkarmada alacaklandırılır.

• İştiraklerle ilgili sermaye taahhütleri iştiraklere sermaye taahhütlerdir.

• "242. İştirakler Hesabı'ı" karşılığında hesaba alacak, taahhüt yerine gelirse hesaba borç.

• İştirak paylarının borsada değer kaybetmesi İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığında'dır.

• "654. Karşılık Giderleri Hesabı" gider kaydedilerek alacaklandırılır. Hisse satılırsa "644.Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na da borç kaydolur.

• İşletmedeki hisselerin yüzde 50'den fazla sermayesine sahip iştirakler bağlı ortaklıklardır.

• Sermaye taahhüdünde "245. Bağlı Ortaklıklar Hesabı” karılığında hesaba alacak geçirilir, gerçekleşince borc kaydolur.

• Ortaklığa iştirak hissesinin kaybetmesi Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı' ndadır.

• "654. Karşılık Giderleri Hesabı" nda izlenir, hesaba kayıt eklenir. Hisse devredilirse Karşılıklar Hesabına borç eklenir.

• Yukarıdaki hesapların hiçbirine girmeyen mali varlıklar diğer mali duran varlıklardır.