Fitoterapi Derse Notları - Üriner Sistem

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Üriner sistem enfeksiyonları hangi durumlarda ortaya çıkar?

Ürotelyumun bakteriyel saldırıya maruz kalması ve bu saldırıya karşı vermiş olduğu, genellikle bakteriüri ve pyürinin eşlik ettiği, inflamatuvar yanıtta ortaya çıkar.

Üriner sistem enfeksiyonları hangi türleri içerir?

  • Alt idrar yolu enfeksiyonu
  • Üst idrar yolu enfeksiyonu
  • Piyelonefrit (correct)
  • Sistit (correct)

Turnayemişi, üriner sistem enfeksiyonları için kullanılan bir bitkidir.

True (A)

Turnayemişinin kimyasal bileşimini kısaca açıklayınız.

<p>Organik asitler (sitrik, malik, kinik, benzoik asit), fenolik bileşikler, antosiyaninler, proantosiyanidinler (tanenler), flavonoitler, karbonhidratlar (fruktoz ve oligosakaritler) gibi bileşikler içerir.</p> Signup and view all the answers

Turnayemişi nasıl tüketilebilir?

<p>Taze veya kurutulmuş meyve olarak ya da içecek olarak tüketilebilir.</p> Signup and view all the answers

Turnayemişi ekstresi, üriner sistem enfeksiyonları için ne kadar doz alınır?

<p>Günlük 400-800 mg ekstre içeren kapsül, günde 2 kez alınır.</p> Signup and view all the answers

Turnayemişi, üriner sistem enfeksiyonlarının önlenmesinde 6-12 ay boyunca kullanılabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Turnayemişi kullanımında dikkat edilmesi gereken uyarılar nelerdir?

<p>Meyve suyunun yüksek kalorili olması nedeniyle diyabetliler dikkatli kullanmalıdır. Ayrıca yeterli miktarda su alımı önemlidir. Turnayemişi, varfarin ile etkileşime girebilir.</p> Signup and view all the answers

Turnayemişi, hamilelik ve emzirme dönemlerinde güvenli midir?

<p>Evet, turnayemişi hamilelik ve emzirme dönemlerinde güvenli olarak kabul edilir, ancak aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır.</p> Signup and view all the answers

Turnayemişi tüketiminin doz aşımı durumunda ne gibi riskler olabilir?

<p>Meyve suyunun asidik özelliği ve yüksek oksalat içeriğinden dolayı ürik asit veya oksalat taşları oluşturabilme riski vardır.</p> Signup and view all the answers

Turnayemişinin etkisi mekanizması nedir?

<p>Fruktoz ve proantosiyanidinler, E. coli'nin idrar yolu mukoz zarına tutunmasını engeller. Özellikle polifenolik bileşiklerin, bu etkiyi göstermede rol oynadığı düşünülmektedir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümü, üriner sistem enfeksiyonları tedavisinde kullanılan bir bitkidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümünün kimyasal bileşimindeki en önemli madde nedir?

<p>Ayı üzümünde bulunan en önemli madde, %7 oranında arbutindir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümü nasıl tüketilir?

<p>Ayı üzümü, kurutulmuş yapraklarının soğuk su infüzyonu şeklinde tüketilmesi önerilir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümü ne kadar dozla tüketilir?

<p>Günlük 400-800 mg arbutin'e eşdeğer olan kuru yaprak miktarı tüketilir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümü, çocuklarda kullanılabilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümü kullanımı için ne kadar zaman önerilir?

<p>Maksimum 2 hafta boyunca kullanımı önerilir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümü kullanımında hangi durumlarda hekime danışmak gerekir?

<p>Eğer bir hafta içinde semptomlar kötüleşirse veya böbrek rahatsızlığı varsa hekime danışılması önerilir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümünün, hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanımı sakıncalı olabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümünün doz aşımı durumunda ne gibi belirtiler görülebilir?

<p>Doz aşımı durumunda bulantı ve kusma görülebilir.</p> Signup and view all the answers

Ayı üzümünün etkisi mekanizması nedir?

<p>Arbutin, idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde bakteriyel etkiye sahiptir. Etkisi, idrar pH'ının 8'e yakın olması durumunda en yüksektir.</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçek, böbrek taşı tedavisinde kullanılan bir bitkidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçeğin kimyasal bileşimini kısaca açıklayınız.

<p>Ölmezçiçek, uçucu yağ, flavonoitler (apigenin 7-glukozit, kemferol ve kersetin glukozitleri), fenolik asitler (klorojenik asit) gibi bileşikler içerir.</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçek ne kadar doz ve şekilde tüketilir?

<p>Günlük 1.5-2 gram drog infüzyon şeklinde 3 kez alınır.</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçeğin kullanım süresi ne kadardır?

<p>Semptomlar geçene kadar, en fazla 2 hafta boyunca kullanılabilir.</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçeğin kullanımı, çocuklarda ve 18 yaş altı gençlerde önerilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçeğin kullanımı, hangi durumlarda sakıncalı olabilir?

<p>Ölmezçiçeğin, safra yolları tıkanıklığı, safra taşı ve karaciğer rahatsızlıklarında kullanımı önerilmez.</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçeğin hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanımı önerilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ölmezçiçeğin farmakolojik özellikleri nelerdir?

<p>Ölmezçiçek, in vitro ve in vivo çalışmalarda antimikrobiyal, hipoglisemik, antioksidan etki gösterdiği ve böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olduğu görülmüştür.</p> Signup and view all the answers

Gilaburu, ürolitiazis tedavisinde kullanılan bir bitkidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Gilaburunun kimyasal bileşiminde hangi maddeler bulunur?

<p>Gilaburu, hidroksibenzoik asit, hidroksisinnamik asit, flavanoller, antosiyaninler ve klorojenik asit gibi bileşikler içerir.</p> Signup and view all the answers

Gilaburunun ürolitiazis tedavisindeki etkisi nedir?

<p>Klinik çalışmalar, gilaburunun 10 mm'den küçük üreter taşları olan hastalarda olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir. Ayrıca, diklofenak ile birlikte kullanıldığında taş düşürme süresini kısaltmıştır.</p> Signup and view all the answers

Gilaburu kullanımıyla ilgili bilinen yan etkiler nelerdir?

<p>Gilaburu kullanımı, 53 hastadan 5'inde üst karın ağrısı ve dispeptik şikayetlere neden olmuştur.</p> Signup and view all the answers

Gilaburu ne kadar doz ve şekilde tüketilir?

<p>Günlük 2-4 gram dozda kullanılır.</p> Signup and view all the answers

Gilaburu, hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanılabilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Gilaburunun, araç kullanımı üzerine bilinen bir etkisi var mıdır?

<p>Gilaburunun, araç kullanımı üzerine bilinen bir etkisi yoktur.</p> Signup and view all the answers

Gilaburu kullanımı ile ilgili bildirilmiş olan istenmeyen etkiler nelerdir?

<p>Gilaburu kullanımı ile ilgili olarak minör GI rahatsızlıkları, dispepsi ve bir vaka da pankreatit bildirilmiştir.</p> Signup and view all the answers

Gilaburunun doz aşımı durumunda bilinen bir etki var mıdır?

<p>Gilaburunun doz aşımı durumunda bilinen bir toksik etki bulunmamaktadır.</p> Signup and view all the answers

Cüce palmiye, benign prostat hiperplazisinde kullanılan bir bitkidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Cüce palmiyenin ne kadar dozda kullanılması önerilir?

<p>Günlük 1-2 gram kuru drog veya 320 mg lipofilik ekstre olarak kullanılır.</p> Signup and view all the answers

Cüce palmiye, hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanılabilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Cüce palmiyenin benign prostat hiperplazisinde gösterdiği etkiler nelerdir?

<p>Klinik çalışmalar, cüce palmiyenin disüri (ağrılı idrara çıkma), gün içi idrara çıkma sıklığı ve nokturnal semptomlarda azalma sağladığını göstermiştir.</p> Signup and view all the answers

Cüce palmiyenin benign prostat hiperplazisinde finasterit ile karşılaştırıldığında gösterdiği etki nedir?

<p>Klinik çalışmalar, cüce palmiyenin finasterite göre daha üstün bir seksüel fonksiyon etkisi gösterdiğini ortaya koymuştur.</p> Signup and view all the answers

Kabak çekirdeği, benign prostat hiperplazisinde kullanılabilen bir bitkidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Kabak çekirdeğinin kimyasal bileşiminde hangi maddeler yer alır?

<p>Kabak çekirdeği, steroller (avenasterol, spinasterol, stigmasterol), tokoferoller (b-tokoferol, γ-tokoferol), sabit yağ (linoleik asit, oleik asit, palmitik asit) ve mineraller (Zn, Se) içerir.</p> Signup and view all the answers

Kabak çekirdeği ne kadar dozda tüketilir?

<p>Günlük 10 gram tohum veya 160 mg tohum yağı tüketilebilir.</p> Signup and view all the answers

Kabak çekirdeğinin kullanımı, büyümüş prostat bezini küçültebilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kabak çekirdeğinin kullanımıyla ilgili bilinen istenmeyen etkiler var mıdır?

<p>Kabak çekirdeği kullanımında nadiren alerjik cilt reaksiyonları görülebilir.</p> Signup and view all the answers

Isırgan otu, benign prostat hiperplazisinde kullanılan bir bitkidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Isırgan otunun kimyasal bileşimini kısaca açıklayınız.

<p>Isırgan otu, lektinler (Urtica dioica agglutinin), steroller (b-sitosterol, b-sitosterol 3-O-glukozit), polisakkaritler (glukanlar, ramnogalakturonanlar) gibi bileşikler içerir.</p> Signup and view all the answers

Isırgan otunun, benign prostat hiperplazisinde gösterdiği etki nedir?

<p>Klinik çalışmalar, isırgan otunun benign prostat hiperplazisinde idrara çıkma sıklığında önemli bir azalma sağladığını göstermiştir.</p> Signup and view all the answers

Isırgan otunun, benign prostat hiperplazisinde prostatik adenomda iyileşme sağladığı bilinmektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Isırgan otunun benign prostat hiperplazisinde kullanımıyla ilgili bilinen yan etkiler nelerdir?

<p>Isırgan otu kullanımında, nadiren alerjik cilt reaksiyonları görülebilir. Genellikle ise gastrointestinal şikayetler gözlemlenebilir.</p> Signup and view all the answers

Isırgan otunun doz aşımı sonucunda bilinen toksik etkiler vardır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE)

Üriner sistemin bakteriyel saldırıya karşı verdiği inflamatuvar tepki, genellikle idrar yolu bakterileri ve pyüri ile birlikte görülür.

Sistit

İYE'nin alt idrar yolunda (mesanede) görülen formu.

Piyelonefrit

İYE'nin üst idrar yolunda (böbrekte) görülen formu.

E. coli

Üriner sistem enfeksiyonlarının en sık nedeni olan bakteri (%70-90 oranında).

Signup and view all the flashcards

Kadınlarda İYE

Üriner sistem enfeksiyonları kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Bunun sebebi kadınlarda üretan daha kısa ve anüse daha yakın olmasıdır.

Signup and view all the flashcards

Erkeklerde İYE

Erkeklerde üretan uzun olması ve prostat sıvısının bakterisidal özelliği nedeniyle İYE görülme sıklığı düşük olur.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi (Cranberry)

Üriner sistem enfeksiyonlarının tedavisinde ve önlenmesinde kullanılan bir bitkidir. Meyveleri yüksek miktarda organik asit ve antioksidan özellikli fenolik bileşikler içerir.

Signup and view all the flashcards

Proantosiyanidinler (Tanenler)

Turnayemişi meyvelerinin en önemli bileşenlerinden biri. Bakterilerin idrar yolu mukoz membranına yapışmasını önlemeye yardımcı olur.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi Suyu Dozajı

Turnayemişi suyu İYE'nin tedavisi ve önlenmesinde kullanılır. Günlük 15 ml meyve suyu veya 400 mg kuru meyve tüketilebilir.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi Suyu Diyabetliler

Turnayemişi suyu diyabet hastaları tarafından yüksek kalori içeriği nedeniyle dikkatli kullanılmalıdır.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi Suyu Su Tüketimi

Turnayemişi suyu kullanımı esnasında yeterli miktarda su tüketilmesi önerilir.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi Varfarin Etkileşimi

Varfarin gibi kan sulandırıcı ilaç kullananlarda turnayemişi tüketimi doktor kontrolünde olmalıdır.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi Hamilelikte

Gebelerde turnayemişi güvenli kabul edilir. Ancak aşırı tüketimden kaçınılmalıdır.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi İstenmeyen Etkileri

Turnayemişi tüketimine bağlı olarak bilinen herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır.

Signup and view all the flashcards

Turnayemişi Doz Aşımı

Turnayemişi suyunun yüksek oksalat içeriği nedeniyle aşırı tüketim ürik asit veya oksalat taşları oluşturabilir.

Signup and view all the flashcards

Kranberi Çalışmaları Sonuçları

Kranberi suyu veya kapsül/tablet kullananlarda üriner sistem enfeksiyon görülme sıklığının azaldığı tespit edilmiştir.

Signup and view all the flashcards

Kranberi Etki Mekanizması

Kranberinin İYE üzerindeki etkisi, bakterilerin idrar yolu mukoz membranına tutunmasını engellemesine dayanmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü (Bearberry)

Üriner sistem enfeksiyonlarında kullanılan bir bitki. Yaprakları yüksek miktarda arbutin içerir.

Signup and view all the flashcards

Arbutin

Ayı üzümü yapraklarının en önemli bileşeni. Antibakteriyel ve idrar söktürücü etkiye sahiptir.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü Kullanım Alanları

Ayı üzümü yaprakları komplike olmayan alt üriner sistem enfeksiyonlarında (sistit) kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü Dozajı

Ayı üzümü yapraklarının günlük dozajı, 400-800 mg arbutin'e tekabül eden kurutulmuş yaprakların soğuk su infüzyonu şeklindedir.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü Tedavi Süresi

Ayı üzümü tedavisi maksimum 2 hafta sürmelidir. Semptomlar kötüleşirse hekime danışılmalıdır.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü Kontrendikasyonları

Böbrek rahatsızlığı olan kişiler ayı üzümü kullanmamalıdır.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü Uygulamaları

Ayı üzümü tedavisi boyunca bolca su içilmesi önerilir. İdrarın alkali hale getirilmesi tedaviye yardımcı olabilir.

Signup and view all the flashcards

Ayı Üzümü Hamilelik ve Emzirme

Ayı üzümü hamilelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.

Signup and view all the flashcards

Üroli&azis (Böbrek Taşı Hastalığı)

Böbreklerde oluşan sert maddelerdir. Kalsiyum oksalat veya ürik asit gibi maddelerin idrarda normal seviyelerden fazla bulunması sonucu oluşur.

Signup and view all the flashcards

Üroli&azis Belirtileri

Böbrek taşına bağlı şiddetli ağrı, kasık ve genital bölgeye yayılabilir ve bulantı-kusma ile birlikte görülebilir.

Signup and view all the flashcards

Ölmezçiçek (Helichrysium)

Böbrek taşı oluşumunun önlenmesi ve tedavisinde kullanılan bir bitkidir. Çiçekleri antiinflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir.

Signup and view all the flashcards

Ölmezçiçek Kullanım Alanları

Ölmezçiçek çiçekleri geleneksel olarak böbrek taşı düşürmede, böbrek iltihabında, ülser ve diyabette kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Ölmezçiçek Dozajı

Ölmezçiçek çiçeklerinin günlük dozajı 1.5-2 gram drog infüzyon şeklinde günde 3 kezdir.

Signup and view all the flashcards

Ölmezçiçek Uyarıları

Safra salınımını artırma potansiyeli nedeniyle safra yolları tıkanıklığı, safra taşı ve karaciğer rahatsızlığında önerilmemektedir.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

FitoTerapi Ders Notları

  • Ders Kodu: FKZT 14 001 02 0
  • Hafta: 02.12.24-8.
  • Konu: Üriner Sistem Hastalıklarında Kullanılan Fitofarmasötikler
  • Öğretim Görevlisi: Dr. Öğr. Üyesi Merve Yüzbaşıoğlu Baran
  • Üniversite: SBÜ Gülhane Eczacılık Fakültesi, Farmakognozi AbD
  • E-posta: [email protected]

Üriner Sistem-Genitoüriner Sistem

  • Anatomik Yapılar: Böbrek, üreter, mesane, üretra, böbrek kapsülü, böbreğin pelvisei, küçük kaliks, büyük kaliks, papilla, böbrek korteksi, böbrek medullası, böbrek piramidi, penis, prostat, seminal vezikül, vas deferens, testis, rektum, anüs
  • Nefron: Böbreğin temel işlevsel birimi olarak gösterilir.

Üriner Sistem Enfeksiyonları (İYE)

  • Tanım: Ürotelyumun bakteri tarafından saldırıya maruz kalması ve iltihaplanmasıyla meydana gelir. Genellikle E. coli bakterisi sorumludur.
  • Türleri: Sistit (mesane/alt idrar yolu enfeksiyonu) ve Piyelonefrit (böbrek/üst idrar yolu enfeksiyonu).
  • Sıklık: Kadınlarda 18-24 yaş arası cinsel aktif kadınlarda ve daha sık olarak gözükmektedir. Erkeklerde ise üretra uzunluğu nedeniyle daha az görülür, 1-50 yaş arasında sıklığı %1'in altındadır.
  • Yıllık Hasta Sayısı: 7 milyondan fazla hastada gözlenir.

Üriner Sistem Enfeksiyonlarında Kullanılan Bitkiler

  • Cranberry (Turnayemişi):
    • Tanim: Taze veya kurutulmuş meyveler, meyvelernden yapılan içecekler.
    • Kimyasal Bileşim: Organik asitler (sitrik asit, malik asit, kinik asit, benzoik asit), fenolik bileşikler, antosiyaninler, proantosiyanidinler (tanenler), flavonoitler, karbonhidratlar (fruktoz ve oligosakaritler).
    • Doz: 15 ml meyve suyu x 2 /gün, 400 mg kuru meyve x3 /gün.
    • Uyarılar: Meyve suyunun yüksek kalorisi (diyabetliler!), yeterli miktarda su alımı önemli, ilaç etkileşimi (Varfarin!). Hamilelerde ve emzirenlerde kullanılmamalı.

Ayı Üzümü (Arctostaphylos uva-ursi)

  • Tanim: Kurutulmuş yapraklar, en az % 7 arbutin içeriyor.
  • Kimyasal Bileşim: Fenol glikozitleri (arbutin, metilarbutin), gallik tanenler, flavonoitler, triterpenler.
  • Doz: Günlük 400-800 mg arbutin'e karşılık gelen kurutulmuş yaprakların soğuk su infüzyonu.
  • Kullanım Süresi: Enfeksiyonun önlenmesinde 6-12 ay.
  • Kontrendikasyonlar: Böbrek problemleri olanlarda dikkatli kullanılmalı.
  • Uyarılar: Bol su tüketimi, ilaç etkileşimi (Varfarin)

Ürolitiazis (Böbrek Taşı Hastalığı)

  • Tanım: Böbreklerde biriken sert maddelerin (kalsiyum oksalat, ürik asit) fazla oluşmasıyla meydana gelen bir hastalıktır.
  • Belirtiler: Ani başlangıçlı, şiddetli ağrı, kasıklar ve genital organlara yayılabilir. Bulantı, kusma eşlik edebilir.
  • Tedavi Bitkileri: Ölmezçiçek (Helichrysium arenarium/H. plicatum), Uyarılar gereklidir. Çocuklarda kullanılmamalıdır.

BPH (Benign Prostat Hiperplazisi)

  • Tanım: Yaşlı erkeklerde prostat bezinin büyümesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır.
  • Belirtiler: İdrar yapma zorluğu, sık idrara çıkma, gece idrara kalkma, idrar sıkışması.
  • Tedavi Bitkileri: Saw palmetto (Serenoa repens), Kabak Çekirdeği (Cucurbita pepo), Isırgan (Urtica dioica).
  • Doz: Serenoa repens: 1-2 g kuru drog, 320 mg lipofilik ekstre, Kabak Çekiçeği: 10 gr tohum/gün, 160mg x3 /gün, Isırgan: günlük 1200 mg kuru ekstre.

Klinik Çalışmalar ve Bulgular

  • Birçok klinik çalışma sonuçlarını içeren değerlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışmalarda, belirtilen bitkilerin BPH ve idrar yolu enfeksiyonu semptomlarını iyileştirici ve/veya azaltıcı etkisi olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca, yaş, hastalık durumu, kullanım süresi gibi faktörlerin tedaviye yanıt konusunda önemli rol oynadığı belirtilmektedir.

Genel Notlar

  • Bu notlar, sunumlardaki bilgileri özetlemektedir.
  • Herhangi bir medikal karar veya tedavi için doktorunuza danışınız.
  • Her bitkinin kullanımında önerilen dozlara ve kılavuzlara uymak önemlidir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Üriner Sistem Hastalıklarında Fitoterapi PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser