Finansal Okuryazarlık - Gelir ve Para Yönetimi

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Gelirin hangi türleri belirtilmiştir?

Maaş, kâr, faiz ve kira (correct)

Gelir ve gider

Yatırım ve tasarruf

Borç ve alacak

Gelirin hangi temel değere karşılık geldiği belirtilmiştir?

Borç durumu

Yatırım getirisi

Harcama gücü

Değer (correct)

Paranın neyi gösterdiği ifade edilmiştir?

Bir şeyin zamanın belli bir anı için değerini (correct)

Belirli bir varlığın miktarı

Toplam gelir miktarını

Faiz oranını

Paranın hangi yönü, gelirlerin ödeme şekli ile ilgilidir?

Ödeme şekli Signup and view all the answers

Gelir ile paranın ilişkisi en çok hangi özellik üzerinden tanımlanır?

Zaman dilimi Signup and view all the answers

Ticari bankaların en önemli amacı nedir?

Kâr elde etmek Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi bir banka tanımını doğru yansıtır?

Tasarruf sahiplerinden fon toplayıp ihtiyacı olanlara ödünç veren kuruluşlar Signup and view all the answers

Ticari bankaların diğer adıdır?

Mevduat Bankası Signup and view all the answers

Bankaların sınıflandırılmasında ticari bankaların temel işlevi nedir?

İhtiyacı olanlara ödünç vermek Signup and view all the answers

Bankacılık kanunu ile uyum içerisinde olan kurumlara hangi ad verilir?

Banka Signup and view all the answers

Repo işlemleri hangi tür menkul kıymetlere dayanır?

Hazine bonosu ve devlet tahvili Signup and view all the answers

Repo işlemlerinde geri ödenmeme riski neden düşüktür?

Güvenilir menkul kıymetlerden kaynaklandığı için Signup and view all the answers

Dolaylı fon akışı nedir?

Fon arz edenler ve talep edenlerin finansal aracılar vasıtasıyla etkileşimidir. Signup and view all the answers

Repo yoluyla fon toplamanın avantajı nedir?

Daha düşük maliyetle fon sağlanması Signup and view all the answers

Repo işlemleri sırasında neden mevduat kabul edilmez?

Repo bir menkul kıymet türü olduğu için Signup and view all the answers

Dolaylı finansmanın temel bileşenleri nelerdir?

Finansal aracılar, fon kullananlar, tasarruf sahipleri Signup and view all the answers

Repo ile mevduat toplama arasındaki temel fark nedir?

Repo daha ucuz bir fon toplama yöntemidir Signup and view all the answers

Finansal sistem içerisinde fon akışını düzenleyen hangisidir?

Finansman araçları ve düzenleyici kurumlar Signup and view all the answers

Fon kullananlar ile fon arz eden tasarruf sahipleri arasındaki akımı kim düzenler?

Finansal aracılar Signup and view all the answers

Dolaylı finansman sisteminde hangi fonksiyon yer almaz?

Fon doğrudan sağlama Signup and view all the answers

Finasman bonolarının hangi süreler arasında vade belirlenebilir?

60 gün ile 720 gün arasında Signup and view all the answers

Finasman bonoları hangi tür menkul kıymet niteliğindedir?

Hamiline yazılı menkul kıymet Signup and view all the answers

Finasman bonoları hangi esas üzerinden satılır?

İskonto esasına göre Signup and view all the answers

Finasman bonolarının satış süresi vade boyunca ne kadar süreyi kapsar?

Vadenin 1/4'ünü geçemez Signup and view all the answers

Finasman bonolarının ihraçcıları için hangi özellik doğrudur?

Borç alan sıfatıyla düzenlerler Signup and view all the answers

Küreselleşmenin temel faydalarından biri nedir?

Dünya genelinde daha hızlı ve düşük maliyetle iş yapma imkanı sunmak. Signup and view all the answers

Küreselleşmenin tasarruf sahipleri ve yatırımcılar üzerindeki etkisi nedir?

Tasarruf sahipleri ve yatırımcıların daha avantajlı koşullarda birbirleriyle buluşmalarını kolaylaştırır. Signup and view all the answers

Küreselleşmenin, dünya piyasalarının nasıl çalışmasına katkıda bulunur?

Dünya piyasalarının daha hızlı ve daha etkin bir şekilde çalışmasına imkan tanır. Signup and view all the answers

Küreselleşmenin bir sonucu olarak yatırımcılar hangi avantajı elde eder?

Dünya genelinde daha kısa sürede ve düşük maliyetle yatırım yapma bağlılıkları sağlar. Signup and view all the answers

Küreselleşme ile birlikte tasarruf sahipleri ne gibi bir değişiklik yaşar?

Dünya çapında daha iyi imkanlarla yatırım yapma kolaylığı. Signup and view all the answers

Study Notes

Para Bankacılık ve Finansal Sistem

Para, malların ve hizmetlerin karşılıklı değişimini sağlayan bir şeydir.
Para geçmişte değişik madenlerden oluşuyordu. Bugün ise kağıt para kullanılıyor.
Paranın tanımı ve özellikleri çeşitli yönlerden inceleniyor.
Tarihsel olarak çeşitli nesneler para olarak kullanılmış.
Bu nesneler içerisinde buğday, kuru üzüm, hurma, öküz, keçiboynuzu, fildişi, deri, tuz, tütün, bıçak, bazı deniz hayvanlarının kabukları ve bazı taşlar yer alıyor.
Bu mallar ihtiyaç nedeniyle kullanıldı veya bir başka mal karşılığında mübadele yapmak için kullanıldı.

Paranın Tanımı ve Özellikleri

Herhangi bir malın para olarak kabul edilmesi için altı kriter yerine getirilmelidir:
Kabul edilebilir olması
Standart olması
Dayanıklı olması
Ender bulunan bir mal olmaması
Bölünebilir olması
Kolay taşınabilir olması

Paranın Yakın İkamesi Konumundaki Kavramlar

Günlük dilde para yerine veya para ile birlikte kullanılan kavramlar var.
Bunlar arasında nakit, aktif (varlık), servet ve gelir bulunuyor.
Nakit, dolaşımdaki banknot ve madeni para kapsamında.
Para ise, nakit dışında kullanılan para benzerlerini de kapsıyor.
Asli para ve kaydı para olarak iki tür para bulunuyor.

Asli Para ve Kaydi Para

Asli para, Merkez bankası tarafından basılan kağıt paralardan ve madeni paralardan oluşur.
Kaydı para, Ticari bankalar tarafından topladıkları mevduat üzerinden oluşturulur.
Kaydi para, dolaşımdaki paraya ek olarak dikkate alınır.

Aktif veya Varlık

Aktif/varlık, sahip olunan ve değerini ifade eden her şeydir.
Örnekler: ev, otomobil, tahvil, hisse senedi, para vb.
İşgücü vasıf düzeyi de bir aktif olarak değerlendirilebilir.
Bu aktifler menkul/gayrimenkul, reel/finansal, likit/likit olmayan olabilir.
Para da bir aktif türüdür ve likiditesi tamdır.

Servet ve Gelir

Servet, sahip olunan tüm aktiflerin toplam değeridir.
Gelir, belli bir dönemde elde edilen kazançlardır (ücret, kâr, faiz, kira vb.).
Gelir belli bir zaman dilimiyle ilgilidir ve o dönemde elde edilen kazançları temsil eder.

Stok ve Akım

Stok, bir değişkenin belli bir anda sahip olduğu değerdir.
Akım, belli bir zaman dilimi içindeki değişimdir.
Para, nakit, aktif ve servet stok kavramlarıdır.
Gelir akım kavramıdır.

Paranın İşlevleri

Paranın dört temel işlevi vardır:
Mübadele aracı olması
Hesap birimi (değer ölçüsü) olması
Değer biriktirme aracı olması
Ertelenen borçların ödenmesini sağlaması

Paranın Mübadele Aracı Olması

Paranın kullanıldığı ekonomilerde, mallar ve hizmetler önce paraya çevrilir, sonra mübadele gerçekleşir.
Paranın kullanılmadığı ekonomilerde takas veya trampa yapılır.

Takas-Trampa

Takas, aynı tür malların değişimi.
Trampa, farklı tür malların değişimi.

Takas Sisteminde Mübadele Maliyeti

Takas sisteminde mübadelelerin işlem maliyeti daha yüksektir.
Çünkü taraflar değiştirilecek malları ya da hizmetlerin miktarlarını araştırması gerekir.

Paranın Değer Ölçüsü (Hesap Birimi) Olması

Para, malların değerini ifade etmek için kullanılır.
Tarihsel olarak, altına ve gümüşe örnek verilebilir.

Paranın Değer Biriktirme Aracı Olması

Para, servetin değerini temsil etmek için kullanılır.
Para, diğer varlıklara göre daha likittir.

Likidite

Likidite, varlıkların paraya dönüştürülme kolaylığıdır.
Para, diğer varlıklara göre en likit olanıdır.

Paranın Ertelenmiş Borçların Ödenmesini Sağlaması

Para, daha sonraki süreçlerde ödenmesi gereken borçları ödemeyi düzenleme imkanı sağlar.
Alım satım yapılması, ödemelerin belli bir zaman diliminde ya da tamamen bitirilmemesinin de bir örneğidir.

Para Arzı Büyüklükleri

Para arzı büyüklükleri Merkez Bankası tarafından tanımlanır.
M1, M2 ve M3 para arzı olarak bilinen tanımlar mevcuttur.
M1, dolaşımdaki nakit miktarı + vadesiz mevduatlar.
M2, M1 + Vadeli mevduatlar
M3, M2 + Repo + Para Piyasası Fonları

Finansal Derinleşme-Gelişme

Finansal derinleşme, finansal varlıkların milli gelir içerisindeki payıdır.
Finansal gelişme ise, finansal sistemin büyüklük ve yapısındaki değişimdir.
Finansal sistemin, hangi ölçüde genişlediğini, finansal araç çeşitliliğini ve toplumun tüm kesimlerine finansal hizmet sunumunu ölçer.

Dolarizasyon

Dolarizasyon, vatandaşların milli para yerine başka bir para birimini (genellikle dolar) tercih etmesidir.
Dolarizasyonun gerçekleşmesi için ülkede serbest kur sisteminin geçerli olması ve uluslararası paraların rahat kullanılabilmesi gerekir.

Dolarizasyonun Formları

Resmi dolarizasyon: Hükümetin yasal düzenlemeleriyle yabancı para yasal ödeme aracı olur.
Yarı resmi dolarizasyon: Hem milli para birimi hem de yabancı para birimi birlikte yasal ödeme aracı olarak kullanılır.
Gayri resmi/kısmi dolarizasyon: Vatandaşlar ve piyasalarda yabancı paralara sıkça başvurulur, ancak resmi bir yasal düzenlemeyle olmaz.

Dolarizasyonun Ölçülmesi

Mevduatların döviz cinsinden tutulması oranları dolarizasyon ölçümü için kullanılabilir.
Bu oranın hesaplanmasında döviz hesapları toplam mevduata bölünür.

Ödeme Sistemleri

Bir ekonomide iktisadi işlemlerin gerçekleşmesini sağlayan mekanizma.
Sistem türleri arasında elektronik fon transferi sistemi, çekle ödeme sistemi, kağıt para sistemi ve mal para sistemi yer alıyor.

Banka ve Bankacılık Kavramları

Bankalar, tasarruf sahiplerinden topladıkları fonları ihtiyaca göre kullanan ve hizmet veren finans kuruluşlarıdır.

Bankaların Sınıflandırılması

Ticari Bankalar (Mevduat Bankaları): Kâr amacıyla çalışırlar, mevduatları toplarlar ve bunları belli ücret karşılığında müşterilerine sunarlar.
Yatırım Bankaları: Sermaye piyasasında yatırım projelerinin değerlendirilmesini ve finansmanını sağlarlar, bireysel bankacılık ve kambiyo işlemlerini yapamazlar.
Kalkınma Bankaları: Sermaye piyasalarının gelişmediği ülkelerde, yatırım projelerinin finansmanında kullanılır.
Katılım Bankaları: Faiz yerine kar payı kullanırlar, İslam finans prensiplerine uygundur.

Banka İstatistikleri

Bazı bankacılık kuruluşlarının istatistiksel verileri (örn. mevduat bankaları, kalkınma/yatırım bankaları, katılım bankaları) sunuldu.

Bankacılık İşlemleri

Mevduat kabulü, fon yönetme, kredi verme, ödeme araçları yönetimi, para piyasası araçları alım-satımı, değerli madenlerin işletimi, finansal araçlar alım-satımı, sermaye piyasası araçları alım satımı, portföy yönetimi, bankalararası işlemler, finansal kiralama vb.

Mevduat

Mevduat, bireyler ve kuruluşların bankalara emanet ettikleri paralar.
Çeşitli kavramlarda kullanılmaktadır: tasarruf mevduatı, resmi kurumlar mevduatı, ticari mevduat ve bankalar arası mevduat.

Krediler

Krediler, bankaların müşterilerine para verip, karşılığında ödeme vaadi almasıdır.
Krediler ekonomik büyüme için önemlidir, aynı zamanda risk ve temerrüt gibi potansiyel sonuçlar da mevcuttur.

Kambiyo

İki farklı para birimi arasındaki alım satımlar.
Yabancı para ile işlemlerde aracılık eder, yurt içi ve yurt dışı ticarete hizmet eder.
Örneğin, SWIFT ve Western Union

Para Transferi

Bir kişinin diğer bir kişiye para transfer işlemidir.
Havale, virman, EFT ve döviz transferi olmak üzere çeşitlendirilir.

IBAN

Uluslararası banka hesap numarası.
İki harf ve 16 basamaklı bir numaradan oluşuyor.

Bireysel Bankacılık İşlemleri

Bireylerin bankacılık hizmeti kullanması, ihtiyaçlarını karşılaması.
Kredi kartları, ATM'ler ve bireysel krediler.

Banka Dağıtım Kanalları

Banka hizmetlerine erişilebilecek yollar arasında.
Şubeler, ATM'ler, internet ve mobil bankacılık.

Kiralık Kasa

Bankaların müşterilerine kiraladığı özel ve güvenli alanlar.
Değerli eşyaların güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılan bir sistem.

Kredi Notu

Kişilerin kredibilitesini gösteren bir puanlama sistemi.
1 ila 1900 arasında puan verilir, ve kredi yeteneklerini belirlemeye ve kullanıcının karşılaştığı riski tespit etmede yardımcı olur.

İkinci Bölüm: Finansal Sistemin Yapısı

Finansal sistemin işleyişi, fon kaynaklarının ihtiyaç sahiplerine aktarımı. • Fon talebi ve fon arzı yapanlar farklı gruplardan oluşmaktadır.
Finansal sistemin işleyişinde iki ayrı yol mevcuttur: Doğrudan fon akışı ve dolaylı fon akışı.
Doğrudan yol, fon arz eden ve talep edenin doğrudan piyasaları kullanması. • Dolaylı yol ise, finansal aracılar aracılığıyla fon alım satımını yapılması.

Finansal Sistemin Sunduğu Hizmetler

Riskin dağıtılması, likiditenin sağlanması ve finansal bilginin sağlanması.

Riskin Dağıtılması

Riskin birçok yatırımcı arasında dağıtılması.
Çeşitlendirme, risk dağıtımı için önemli bir yöntem.

Likiditenin Sağlanması

Varlıkların kolayca para birimine dönüştürülebilmesidir.
Faiz, likidite açısından önemli bir unsur.

Finansal Bilginin Temin Edilmesi

Finansal araçlar hakkında bilgi sağlanması.
Bilgi paylaşımı, piyasaların etkinliği için önem taşımaktadır.

Simetrik Bilgi ve Asimetrik Bilgi

Simetrik bilgi: Alacaklı ve borçluların aynı seviyede bilgilere sahip olduğu durum.
Asimetrik bilgi: Bir tarafın diğer taraftan daha fazla bilgiye sahip olduğu durum.

Asimetrik Bilgi - Bilginin Dağıtılması

Doğru ve eksiksiz bilgi paylaşılabilirliğini artırmak, bilgi ve iletişim araçlarının etkin kullanımı.

Üçüncü Bölüm: Finansal Piyasalar

Finansal sistemin iki temel görevi: alacaklı-borçlu buluşturmak ve risk dağıtmak.
Finansal piyasaların çeşitli sınıflandırmaları (birincil, ikincil, vade vs).

Birincil ve İkincil Piyasalar

Birincil piyasa: Yeni menkul kıymetler ilk kez alıcılarla satıcılara ulaşır.
İkincil piyasa: Mevcut menkul kıymetlerin bir arada, farklı alıcı ve satıcılar arasında alım satımının gerçekleştiği piyasadır.

Para ve Sermaye Piyasaları

Para piyasası: Vadesi bir yıldan az olan borç senetlerinin alım-satımının yapıldığı piyasadır.
Sermaye piyasası: Vadesi bir yıldan fazla olan borç senetleri ve pay senetlerinin alım-satımı yapılır.

Müzäyede ve Tezgah Üstü Piyasalar

Müzayede piyasası: İşlemlerin belli bir mekan ve katı kurallar çerçevesinde yapıldığı piyasadır.
Tezgah üstü piyasası: İşlemlerin belirli bir mekan ve kural olmadan yapıldığı piyasadır.

Türkiye'de Organize ve Organize Olmayan Piyasalar

Türkiye’deki resmi olarak kabul edilen ve kurallar çerçevesinde organize olan borsaların ve piyasaların detaylı sınıflandırması.

Nakit ve Türev Piyasalar

Nakit piyasalar: Finansal araçların hemen, peşin olarak alım satımının yapıldığı piyasalar.
Türev piyasalar: gelecekteki belirli bir tarihte ve/veya belli bir fiyattan bir varlığın, finansal aracın, varlığın alınıp satılacağı piyasalar.

Finansal Araçlar

Para piyasası araçları(kısa vadeli) ve sermaye piyasası araçları (uzun vadeli).

Finansal Sistemdeki Rekabet ve Değişim

Piyasaların gelişimi ve rekabet için gerekli unsurlar.

Gelişmeler

1980'lerden sonraki finansal serbestleşme süreçleri ve küreselleşmenin etkileri.
Düzenlemelere ilişkin gelişmeler.

Küreselleşme

Dünya piyasalarının birbirine bağlanması ve etkileşimleri.
Küreselleşmenin finansal piyasalar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu sınavda gelir türleri, paranın değerleri ve ticari bankaların işlevleri üzerine sorular bulunmaktadır. Gelir ve paranın ekonomi üzerindeki etkilerini anlamaya yönelik temel bilgiler test edilmektedir. Bankacılık kavramlarını ve finans yönetimini keşfedin.