Философия турында сораулар

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Философия терминінің грек тілінен аударғандағы мағынасы неде?

  • мәдениеттану
  • философия (correct)
  • мифология
  • дүниетаным

Философиялық дүниетанымның ерекшелігі неде?

  • адамның рухани әлемін қалыптастыру
  • рефлексивті тип (correct)
  • құндылықтар жүйесін қалыптастыру
  • эмпирикалық тексеріс

Дін, миф және философияны біріктіретін не?

  • агностицизм
  • дүниетанымдық сұрақтарды қарастырады (correct)
  • қарапайым санаға қолжетімділік
  • этикалық болып табылады

Адамзаттың рухани мәдениетінің ең ерте формасы қандай?

<p>миф (D)</p>
Signup and view all the answers

Философиялық білімнің спецификалық ерекшелігі не?

<p>рационалдылық (A)</p>
Signup and view all the answers

Табиғаттан тыс күш -- Құдайдың үстемдігі арқылы әлемді түсіндіруге негізделген философиялық дүниетанымның түрі қандай?

<p>теоцентризм (A)</p>
Signup and view all the answers

Қандай да бір негізгі, идеологиялық принциптермен біріктірілген философиялық ілімдердің жиынтығы не?

<p>философиялық мектептер (B)</p>
Signup and view all the answers

Философиялық сұрақтар не туралы?

<p>адамның табиғи және жасанды объектілерге қатынасы туралы (B)</p>
Signup and view all the answers

Философияның классикалық анықтамасы не?

<p>Табиғат, қоғам және адам ақыл-ойы дамуының жалпы заңдылықтары (C)</p>
Signup and view all the answers

Дүниетанымды білдіретін пікірдің қайсысы дұрыс?

<p>Адам және оның қоғамдағы орны (A)</p>
Signup and view all the answers

Философияның негізгі ерекшелігі неде?

<p>Әлемді тұтастай қабылдауға тырысуда (D)</p>
Signup and view all the answers

Философия қай елдерде пайда болды?

<p>Үндіде, Қытайда, Грецияда (A)</p>
Signup and view all the answers

Аристотельдің ойы бойынша философияның түрлері қандай?

<p>Теоретикалық, практикалық, поэтикалық (C)</p>
Signup and view all the answers

Эпикурдың философияның түрлері неден тұрады?

<p>Каноника, Физика, Этика (A)</p>
Signup and view all the answers

Адамның дүниеге деген жалпы көзқарасын қалыптастыруды қамтамасыз етеді?

<p>Дүниетаным (A)</p>
Signup and view all the answers

Философиялық сұрақтардың қайсысы дұрыс?

<p>Адам өмірінің мәні неде? (B)</p>
Signup and view all the answers

Грек тілінен

<p>Даналыққа деген құштарлық (B)</p>
Signup and view all the answers

Философия пәнінің басты ерекшелігі неде?

<p>Философиялық рефлексияда (D)</p>
Signup and view all the answers

Позитивизмның директоры кем?

<p>Ф.Бэкон (D)</p>
Signup and view all the answers

Жаңа заман философиясының даму факторы кайсы?

<p>Жаратылыстану ғылымдарының дамуы (A)</p>
Signup and view all the answers

Субъективті идеализмнің принциптері не?

<p>Жеке сананың мойындалуы (D)</p>
Signup and view all the answers

Объективті идеализмнің негіздері неден тұрады?

<p>Әлемдік сана (B)</p>
Signup and view all the answers

Вульгарлы материализмның басты концепциясы қандай?

<p>Ойлау материалдық процесс (B)</p>
Signup and view all the answers

Болмыс деп қандай ұғымды түсінеміз?

<p>Нағыз тіршілік (A)</p>
Signup and view all the answers

Сан категориясы ненің жиынтығын білдіреді?

<p>Заттың өлшемі мен қасиеті (B)</p>
Signup and view all the answers

Әлеуметтік болмыстың мақсаты не?

<p>Адамның қоғамдағы орнын анықтау (C)</p>
Signup and view all the answers

Прагматизмнің негізгі тұжырымдамасы не?

<p>Білімнің қолданылуы (C)</p>
Signup and view all the answers

Онтологияда маңызды мәселелер қандай?

<p>Болмыс және бейболмыс (C)</p>
Signup and view all the answers

Материализмнің қағидалары дәлелденді ме?

<p>Объективті шындық (D)</p>
Signup and view all the answers

Диалектикалық әдіс не екенін түсіндіреді?

<p>Қарама-қарсылық және динамика (C)</p>
Signup and view all the answers

Идеализмнің бағыттары неден құралған?

<p>Дуализм (D)</p>
Signup and view all the answers

Креативтіліктің ерекшелігі неде?

<p>Шығармашылық процесс (C)</p>
Signup and view all the answers

Адам санасының пайда болуына әсер ететін басты факторлар не?

<p>Пәндік-практикалық қызмет және сөйлеу (D)</p>
Signup and view all the answers

Ежелгі Үнділерде құдайларға арналған гимндер жинағының атауы?

<p>ведалар (C)</p>
Signup and view all the answers

Конфуций философиясы бойынша адамның орталық мәселесі?

<p>«алтын орта» принципі (B)</p>
Signup and view all the answers

Буддизм мен жайнизм бойынша адам әрекетінің мақсаты?

<p>нирвана (A)</p>
Signup and view all the answers

Конфуций философиясындағы «қайырымды ердің» негізгі қасиеті?

<p>қайырымдылық (D)</p>
Signup and view all the answers

Лао цзы философиясындағы басты ұғым?

<p>дао жолы (C)</p>
Signup and view all the answers

Платон идеализмінің негізі неде?

<p>идеализм (D)</p>
Signup and view all the answers

Демокриттің философиясына сәйкес, болмыстың негізі не?

<p>атом (D)</p>
Signup and view all the answers

Аристотельдің философиясының түрлері?

<p>теоретикалық, практикалық, поэтикалық (B)</p>
Signup and view all the answers

Аристотельдің "адам табиғатынан саяси тіршілік иесі" түсінігінің авторы?

<p>Аристотель (D)</p>
Signup and view all the answers

Гераклит философиясы бойынша дүниенің алғашқы бастамасы неде?

<p>от (D)</p>
Signup and view all the answers

Будданың «ізгі ақиқаттарының» бірі?

<p>өмірдің барлығы азапқа толы (C)</p>
Signup and view all the answers

"Материя" сөзінің грек тілінен аударғандағы мағынасы қандай?

<p>&quot;зат&quot; (C)</p>
Signup and view all the answers

Философиядағы субстанцияның алғашқы бастамасы неде?

<p>материя (C)</p>
Signup and view all the answers

Стоиктер философиясындағы «апатия» ұғымы?

<p>өмірді құмарлықсыз қабылдау (D)</p>
Signup and view all the answers

Фалес іліміндегі материализм түрі?

<p>стихиялық материализм (A)</p>
Signup and view all the answers

Монизмнің мәні неде?

<p>бір субстанцияны мойындау (B)</p>
Signup and view all the answers

Гегельдің триадасының соңғы элементі қандай?

<p>синтез (C)</p>
Signup and view all the answers

Гераклиттің негізі идеясы?

<p>барлығы ағып жатыр (D)</p>
Signup and view all the answers

К.Маркстың диалектикасының Г.Гегельдің диалектикасынан басты айырмашылығы неде?

<p>материалистігінде (D)</p>
Signup and view all the answers

Пифагордың тұжырымы?

<p>барлығы сандарға тең (A)</p>
Signup and view all the answers

"Қозғалыс" термині философия бойынша нені білдіреді?

<p>кез-келген өзгеріс (D)</p>
Signup and view all the answers

Стоиктер мектептеріне тән негізгі идея?

<p>өзінді дамыту (C)</p>
Signup and view all the answers

Элеаттардың тұжырымы?

<p>болмыс бар, бейболмыс жоқ (D)</p>
Signup and view all the answers

Философияда онтология қандай мәселелерді қарастырады?

<p>болмыс мәселесі (D)</p>
Signup and view all the answers

Кеңістік пен уақыт философиясындағы метафизикалық пікір ретінде не қарастырылады?

<p>бір-бірімен бірлікте (B)</p>
Signup and view all the answers

Конфуций философиясындағы «есімдерді өзгерту» дегеніміз?

<p>шындықты түзеу (C)</p>
Signup and view all the answers

Дамудың жалпы заңдылықтарының бірі қандай?

<p>терістеуді терістеу заңы (C)</p>
Signup and view all the answers

Индетерминизм ұстанымы не түсіндіреді?

<p>себептілікті терістеу (B)</p>
Signup and view all the answers

Философияның гносеологиялық жақтарын қарастыратын философиялық бағыт қандай?

<p>Эмпиризм, рационализм (C)</p>
Signup and view all the answers

Келесі анықтамалардың қайсысы болмысқа толық сипаттама береді?

<p>Өмір сүретіннің бәрі (D)</p>
Signup and view all the answers

Рэне Декарт онтологиясының негізгі ұғымы қандай?

<p>Субстанция (A)</p>
Signup and view all the answers

Спинозаның ілімі бойынша тек қана бір субстанция не?

<p>Табиғат -- Құдай (A)</p>
Signup and view all the answers

Материалистік философиялық концепцияларда алғашқы бастама не?

<p>Материя (C)</p>
Signup and view all the answers

Материяны бастапқы бастама, ал сананы екінші деп таныған философиялық бағыт қандай?

<p>Материализм (B)</p>
Signup and view all the answers

Материализмге қарама-қарсы бағыт қандай?

<p>Идеализм (B)</p>
Signup and view all the answers

Антикалық философтардың қайсысы болмыстың қасиетін зерттеді?

<p>Парменид (C)</p>
Signup and view all the answers

Материализмнің негізін құрайтын түсініктер қандай?

<p>Материя алғашқы, идея екінші (D)</p>
Signup and view all the answers

Дуализмнің түсінігі бойынша не?

<p>Сана мен материя бір болмыстың (D)</p>
Signup and view all the answers

Болмыстың негізгі формалары не?

<p>Заттар болмысы (B)</p>
Signup and view all the answers

Дуалистік пайымдаудың анықтамасы қандай?

<p>Материалды және рухани субстанция (A)</p>
Signup and view all the answers

Кеңістік пен уақытты адамның түйсігінің формасы ретінде қарастыратын бағыт қандай?

<p>Субъективті идеализм (A)</p>
Signup and view all the answers

Болмыс категориясының мәні қандай ұғымдармен анықталады?

<p>Даму, материя (A)</p>
Signup and view all the answers

Flashcards

Философия нинди фән?

Философия табигать, җәмгыять һәм кеше акыл-ойы үсешендәге гомуми кануннар турында фән; ул дөнья турында стихияле, системалаштырылмаган карашлар җыелмасы түгел.

Дөньятаным нинди?

Дөньятаным - кеше һәм кешенең дөньядагы урыны турында караш, аның шәхси тәҗрибәсеннән гына тормый.

Философиянең төп үзенчәлекләре нинди?

Философиянең төп үзенчәлекләренең берсе - дөньяны, аның гомумилеген һәм бердәмлеген танып белергә тырышу, практик мөнәсәбәтләргә нигезләнгәннән аермалы буларак.

Философия кайда барлыкка килгән?

Философия Үзәк Азиядә (Үзбәкстанда, Төрекмәнстанда, Таҗикстанда, Әфганстанда), Һиндстанда, Кытайда һәм Борынгы Грециядә барлыкка килә.

Signup and view all the flashcards

Аристотель фикеренчә, философия нинди төрләргә бүленә?

Аристотель фикеренчә, философия төрләре: теоретик, практик һәм поэтик.

Signup and view all the flashcards

Эпикур фикеренчә, философия нинди төрләргә бүленә?

Эпикур фикеренчә, философия төрләре: Каноника, Физика, Этика.

Signup and view all the flashcards

Дөньятаным нинди роль уйный?

Дөньятаным кешенең дөньяга карашын, ышанычларын һәм юнәлешен формалаштыруга ярдәм итә.

Signup and view all the flashcards

Философия сораулары нинди?

Философия сораулары - бу кеше тормышының мәгънәсе, әхлакый кыйммәтләр, дөньяның нигезләре турындагы сораулар.

Signup and view all the flashcards

«Философия» сүзе нинди мәгънәгә ия?

Грек теленнән тәрҗемә иткәндә «философия» сүзе «даналыкка омтылыш» дигәнне аңлата.

Signup and view all the flashcards

Философия фәне нәрсә белән аерылып тора?

Философия фәненнән төп үзенчәлек - бу философияле рефлексия, ягъни үз фикерләреңне, дөньяны аңлау ысулларыңны тикшерү.

Signup and view all the flashcards

Философия нинди сүздән килеп чыккан?

Философия грек телендә "даңалыкка омтылу" дигән сүздән килеп чыккан.

Signup and view all the flashcards

Философиялык дүнья карашының үзенчәлеге нидә?

Философиялык дүнья карашы башка дүнья карашларыннан рефлексив тип, теоретик һәм концептуал формасы белән аерылып тора.

Signup and view all the flashcards

Дин, миф һәм философияне берләштерә торган нәрсә?

Дин, миф һәм философия гомумән дүнья карашына кагылышлы сорауларны күтәрә.

Signup and view all the flashcards

Адамзатның рухи мәдәнияте үсешенең иң иртә формасы нинди?

Миф - кешелекнең рухи мәдәнияте үсешенең иң иртә формасы.

Signup and view all the flashcards

Философияле белемнең үзенчәлеге нидә?

Философияле белемнең үзенчәлеге - аның рациональ булуы.

Signup and view all the flashcards

Теоцентризм нинди философия?

Теоцентризм - бар нәрсәне Ходайның идарәсе аша аңлаучы философия.

Signup and view all the flashcards

Философияле мәктәпләр нинди?

Философияле мәктәпләр - берничә философияле тәгълиматларның бер идеологик принцип аша берләшүе.

Signup and view all the flashcards

Философиянең төп сораулары нинди?

Философиянең төп сораулары - кешенең табигать һәм ясалма әйберләргә карата мөнәсәбәте белән бәйле.

Signup and view all the flashcards

Танып белергә омтылыш белән бәйле философия юнәлеше нинди?

Гносеология (танып белергә омтылыш) белән бәйле сорауларны өйрәнүче философия юнәлеше.

Signup and view all the flashcards

Бар нәрсәне тоташтырып аңлатучы аңлатма нинди?

Шундый кабул ителгән аңлатма, ул бар нәрсәне тоташтырып, аңлатуга тырыша.

Signup and view all the flashcards

Рене Декарт философиясендәге төп концепция нинди?

Рене Декарт иҗатындагы мөһим концепция, аның аша әйберләрнең төп хәлен аңлату мөмкин.

Signup and view all the flashcards

Спиноза фикеренчә, әлемдә бар нәрсәне берләштерүче субстанция нинди?

Спиноза фикеренчә, әлемдә бар нәрсәне берләштерүче бер генә субстанция бар,

Signup and view all the flashcards

Материализмның төп концепциясе нинди?

Материалистик философияләрнең төп концепциясе, ул барлык нәрсәнең нигезен тәшкил итә.

Signup and view all the flashcards

Материяне башлангыч, сананы икенчел дип санаучы философия юнәлеше нинди?

Материалистик философия, ул материяне башлангыч, ә сананы икенчел дип саный.

Signup and view all the flashcards

Материализмга карама-каршы тора торган философия юнәлеше нинди?

Материализмга карама-каршы тора торган философия юнәлеше.

Signup and view all the flashcards

Борынгы Грециядә әлемнең төп хәлен төп формаларын аңлатучы шәхес кем?

Борынгы Греция философиясендәге әһәмиятле шәхес, ул әлемнең төп хәлен төп формаларын аңлатуга тырышкан.

Signup and view all the flashcards

Материализмның төп принципларының берсе нинди?

Материализмның төп принципларының берсе - материянең санадан аерым бар булуы.

Signup and view all the flashcards

Ике төрле субстанция барлыгын йөрәккә алучы философия юнәлеше нинди?

Ике төрле субстанция барлыгын йөрәккә алучы философия юнәлеше.

Signup and view all the flashcards

Барлык әйберләрнең төп формасы ничек атала?

Барлык әйберләрнең төп формасы - материя һәм аның формалары.

Signup and view all the flashcards

Ике төрле субстанциянең - материя  һәм рухның бергә булуы ничек атала?

Ике төрле субстанциянең - материя һәм рухның бергә булуы.

Signup and view all the flashcards

Субъектив идеализмда кеше түйси аша аңлау формасы дип санала торган нәрсә нинди?

Субъектив идеализмда кеше түйси формасы дип санала.

Signup and view all the flashcards

Барлык әйберләрнең төп мәгънәсен аңлатучы категория нинди?

Барлык әйберләрнең төп мәгънәсен аңлатучы категория нинди?

Signup and view all the flashcards

Декарт философияснә иң мөһим концепциясе нинди?

Декарт философиясенең иң мөһим концепциясе нинди?

Signup and view all the flashcards

Спиноза философияснә бердәм субстанция нинди?

Спиноза философияснә бердәм субстанция нинди?

Signup and view all the flashcards

Идеализм дигәнебез нәрсә?

Идеализм - шундый философияле юнәлеш, ул дөньяны идеаль башлангычтан барлыкка килгән дип саный. Идеализмда акыл, сана, дух материягә караганда икенче, мөстәкыйль башлангыч буларак санала.

Signup and view all the flashcards

Платон идеализмы нигезендә нәрсә тора?

Платон идеализмы - ул дөньяның беренче башлангычы идеялар булуына нигезләнә. Идеаль дөнья – чын, ә материаль дөнья идеаль дөньяның күләге. Платон фикеренчә, материаль дөньяда идеаль әйберләрнең күләге күздә күренә, ә идеаль дөнья - бездә киңлегендә генә булган яктылык таратучы идеаль үрнәк.

Signup and view all the flashcards

Демокритның фәнни юнәлеше нинди?

Демокритның фикеренчә, атомнар – дөньяның төп, бөленми торган кисәкләре, болардан барлык әйберләр барлыкка килә. Атомнар - кечкенә, бөленми торган, форма һәм күләмле кисәкләр, материаль дөньяның

Signup and view all the flashcards

Гераклитның төп идеясе нәрсәдә?

Гераклит фикеренчә, дөньядагы барлык әйберләр дә үзгәрә, даими хәрәкәттә тора. Аның фикеренчә, төп башлангыч – от, чөнки от - башка барлык әйберләрне дә тудыручы, китереп чыгаручы бердәнбер көч. Гераклит: “Барлык нәрсәләр дә агымда, барлык нәрсәләр дә үзгәрә”, - дигән.

Signup and view all the flashcards

Материя дигәнебез нәрсә?

Материя – дөньяның материаль төзелешен барлыкка китерүче, физик формада булган, сансыз, үзгәрүчән, хәрәкәт итешле материаль башлангыч.

Signup and view all the flashcards

Вулгар материализм дигәнебез нәрсә?

Вулгар материализм - шундый материализм төре, ул кеше санасын матдәнең үзенчәлеге дип бара. Вулгар материализм,

Signup and view all the flashcards

Себепчилек дигәнебез нәрсә?

Себепчилек – юлбашчы матдәнең нинди формада булуын, кисәкләрнең бер-берсенең артыннан

Signup and view all the flashcards

Плюрализм дигәнебез нәрсә?

Плюрализм – дөньяның беренче башлангычы берничә матдәдән тора дип санаучы философияле юнәлеш.

Signup and view all the flashcards

Монизм дигәнебез нәрсә?

Монизм – дөньяның беренче башлангычы бер матдәдән генә тора дип санаучы философияле юнәлеш.

Signup and view all the flashcards

Материалистик философиядә алгы башлангыч нәрсә?

Материалистик философиядә алгы башлангыч – материал дөнья, ул үз-үзенә

Signup and view all the flashcards

Әл-Фараби нинди материализм формасын яклаган?

Әл-Фараби фикеренчә, материал дөнья –

Signup and view all the flashcards

Гегель триадасын нинди

Гегель триадасы - дамуның

Signup and view all the flashcards

Марксизм теориясендә хәрәкәт нәрсәне аңлата?

Марксизм теориясендә хәрәкәт –

Signup and view all the flashcards

К. Маркстың диалектикасы

К. Маркстың диалектикасын

Signup and view all the flashcards

Эмпиризм

Философия тарихындагы күп кенә юнәлешләрдән берсе, ул тәҗрибәгә, чынбарлыкка таянып, мәгълүматны җыю һәм анализлау аша дөньяны аңларга тырыша.

Signup and view all the flashcards

Эмпиризм нинди?

Тәҗрибәгә нигезләнеп, аңлау һәм дөньяны тану процессы.

Signup and view all the flashcards

Рационализм

Философия тарихындагы юнәлеш, ул дөньяны аңлау өчен акылга таянып, логика, математика кулланып, тулы мәгълүмат алырга тырыша.

Signup and view all the flashcards

Рационализмда нинди усул кулланыла?

Рационалистлар нинди усул кулланалар?

Signup and view all the flashcards

Позитивизм

Философия тарихындагы юнәлеш, ул фәнни мәгълүматларга, күзаллауларга һәм тәҗрибәгә таянып, дөньяны аңлауга тырыша.

Signup and view all the flashcards

Позитивизмда нинди нәрсәләр өстенлекле?

Позитивизм нәрсәгә таяналар?

Signup and view all the flashcards

Психоанализ

Философия тарихындагы юнәлеш, ул аңны, хыялны һәм эмоциональ яшәешнең рольен ассызыклап, кешенең эчке дөньясы кичерешләрен дәлилләүгә тырыша.

Signup and view all the flashcards

Герменевтика

Философия тарихындагы юнәлеш, ул текстларны аңлауга, аларның авторларының ниетләрен ачыклауга таянып, дөньяны аңлауга тырыша.

Signup and view all the flashcards

Ф.Бэкон һәм Р.Декарт нинди чор кешеләре?

Ф. Бэкон һәм Р. Декартның философик карашларын ничек атау мөмкин ?

Signup and view all the flashcards

Яңа заман философиясенең калыпташу сәбәбе нинди?

Яңа заман философиясенең калыпташуын нинди фактор билгеләгән?

Signup and view all the flashcards

Субъектив идеализм нинди концепция?

Философиядә ничек атала - кешенең үзенең аң-белемнәрен дөньяның башлангыч ноктасы итеп кабул итү?

Signup and view all the flashcards

Объектив идеализм нинди концепция?

Философиядә ничек атала - дөнья аң-белемнәр яки идеалар белән барлыкка килгән дигән караш?

Signup and view all the flashcards

Вульгарлы материализм нинди концепция?

Философиядә ничек атала - кеше аңы тәненнән аерым торган материал булмаган нәрсә дигән караш?

Signup and view all the flashcards

Нинди категориядә әхлакый кыйммәтләр бар?

Философиядә нинди категориягә кеше тормышы һәм әхлакый кыйммәтләр керә?

Signup and view all the flashcards

Нинди категориядә санны үлчәү бар?

Онтология нинди категория белән әхлакый кыйммәтләр аерылып тора?

Signup and view all the flashcards

Нинди категориягә кыйммәтләр системасы керә?

Философиядә нинди категориягә кеше хәле һәм кыйммәтләр системасы керә?

Signup and view all the flashcards

Прагматизм нинди концепция?

Философиядә ничек атала - белемнәр практик файдалы дигән караш?

Signup and view all the flashcards

Онтология нинди сорауларга җавап эзли?

Философиядә ничек атала - дөнья һәм аң-белем турында сораулар?

Signup and view all the flashcards

Материализм нинди концепция?

Философиядә ничек атала - дөнья материалдан барлыкка килгән дигән караш?

Signup and view all the flashcards

Диалектика нинди концепция?

Философиядә ничек атала - дөньяны каршылыклар аша аңлау?

Signup and view all the flashcards

Идеализм нинди концепция?

Философиядә ничек атала - дөнья аң-белемнәр белән барлыкка килгән дигән караш?

Signup and view all the flashcards

Креативлек нинди концепция?

Философиядә ничек атала - кешенең үз аңы белән яңа нәрсәләр ясау мөмкинлеге?

Signup and view all the flashcards

Кеше аңының барлыкка килүе нинди факторлар белән бәйле?

Философиядә ничек атала - кеше аңы нинди сәбәпләр белән барлыкка килгән?

Signup and view all the flashcards

Дин дегеніміз не?

Дин – адам мен қоғамның рухани өмірінің белгілі бір түрі, наным-сенімдердің, ережелердің, дәстүрлердің жиынтығы. Діннің негізгі белгілері – діни сенім, діни ғибадат, діни тәртіп, діни салтанаттар.

Signup and view all the flashcards

Философияны анықтаңыз.

Философия – әлемнің, адамның, қоғамның, білімнің, мәдениеттің мәніс-мағынасы туралы жалпылама ойлау. Філософияның негізгі танымдық міндеті – әлемнің және адамның пайда болуы, дамуы, болашағы туралы негізделген түсінік қалыптастыру.

Signup and view all the flashcards

Ғылым дегеніміз не?

Ғылым – белгілі бір объектілер мен құбылыстарды зерттеуге арналған жүйелі білімдер жүйесі. Ғылым фактілеріне негізделіп, логикалық түсініктерді, заңдарды, теорияларды қолданып, дүниетанымдық түсініктерді қалыптастыруға бағытталған.

Signup and view all the flashcards

Даосизм -?

Даосизм - ежелгі Қытайда пайда болған философиялық-діни ағым. Даосизмнің негізгі идеялары – "Дао" (жол) ұғымы арқылы әлемнің ырғақты дамуына ой жүгірту, табиғатпен үйлесімде өмір сүру..

Signup and view all the flashcards

Конфуцийшылдық -?

Конфуцийшылдық – ежелгі Қытайда пайда болған этикалық-саяси философия. Конфуцийшылдықтың негізгі идеялары – қоғамдық тәртіп пен адамгершілікті жетілдіру, ұлттық бірлікті нығайту..

Signup and view all the flashcards

Ригведа -?

Ригведа - ежелгі Үнді мифологиясындағы гимндер жинағы. Ригведада құдайларды мадақтау, діни ғибадаттар, құдайларға арналған дұғалар берілген.

Signup and view all the flashcards

Махабхарата -?

Махабхарата - ежелгі Үнді мифологиясындағы эпикалық поэма. Үнді мифологиясы мен философиясының мәдениеті мен діні туралы маңызды ақпараттар берілген..

Signup and view all the flashcards

Ян - ?

Ян – еркектік, жарықтық, күндізгі, белсенділік принциптерін анықтайтын ұғым.

Signup and view all the flashcards

Ведалардың мағынасы -?

Ведалар - ежелгі Үнді философиясындағы негізгі діни-философиялық трактаттар. Ведаларда әлемнің шығу тегі, адамның өмірі, рухани дамуы, құдайлар туралы ақпараттар бар.

Signup and view all the flashcards

Упанишадалр -?

Упанишадалар - Ведалардың философиялық бөлімі. Упанишадаларда адамның рухани дамуы, өмірдің мағынасы, Атман (жан) мен Брахман (құдай) туралы терең ойлар қамтылған.

Signup and view all the flashcards

Конфуций философиясындағы "Алтай орта" принципін түсіндіріңіз

"Алтай орта" принципі - Конфуций философиясындағы негізгі этикалық қағида. "Алтай орта" - екі қарсы принциптің (инь мен ян) арасындағы тепе-теңдікті сақтауды білдіреді.

Signup and view all the flashcards

Даосизмдегі "У-Вэй" принципін түсіндіріңіз

«У-Вэй» принципі - Даосизмнің негізгі этикалық қағидасы. «У-Вэй» табиғи заңдарды бұзбау, әрекет етпеуді білдіреді. Даосизм бойынша табиғи заңдарды бұзу - адам өміріне теріс әсер етуі мүмкін.

Signup and view all the flashcards

Конфуций философиясындағы «Джэнь» - ?

«Джэнь» - Конфуций философиясындағы негізгі этикалық қағида. «Джэнь» - адамгершілік, қайырымдылық, мейірімділік, ол жан-жақты дамыған адамның белгісі.

Signup and view all the flashcards

Нирвана -?

Нирвана - Буддизм мен Джайнизмдегі ең жоғары рухани жағдай. Нирванаға жеткен адам азаптардан босанып, қайта туылу айналма сізден құтылады.

Signup and view all the flashcards

Сансара -?

Сансара - ежелгі Үнді философиясындағы қайта туылудың айналма сіз немесе шеңбері. Адам өмірі сансарада карма заңына байланысты қайта туылады.

Signup and view all the flashcards

Мокша -?

Мокша - ежелгі Үнді философиясындағы жанының босануы, құдайға қосылу немесе өлім сіз құтылу. Мокшаға жеткен жан қайта туылмайды.

Signup and view all the flashcards

Карма -?

Карма - ежелгі Үнді философиясындағы негізгі ұғым. Карма - адам басқа адамдармен немесе құдайлармен жасаған іс-әрекеттерінің салдары немесе ақыры. Карма негізінде адамның қайта тууы анықталады.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Философия

  • Философияның классик анықтамасы – табиғат, қоғам һәм инсан ақыл-ойының дамуының гомуми законлылықтары туралы ғылым.
  • Дүниетанымды білдіретін пікір – адам һәм оның дүниедегі орны туралы көзқарастар жиынтығы.
  • Философияның негизгі ерекшеліктерінің бірі – әлемді жалпы және тұтастығында қарастыруға тырысу.
  • Философия пайда болды – Үнді, Қытай һәм Грекияда.
  • Аристотельдің ойы бойынша философияның түрлері – теоретикалық, практикалық һәм поэтикалық.
  • Эпикурдың ойы бойынша философияның түрлері – Каноника, Физика һәм Этика.
  • Адамның дүниеге қосымша көзқарасын, сенімін һәм бағытын қалыптастыруға көмектеседі –дүниетаным.
  • Философиялық сұрақ – адамның табиғи һәм жасанды объектілерге қатынасы туралы сұрақтар.
  • Философия бойынша, адамзат – жаһандық мәселелерді бірлесіп шеше алады, сонымен қатар табиғи ресурстарды саналы түрде пайдаланады.
  • Философияның гносеологиялық функциясы – жаңа біліммен қамтамасыз ету.
  • Философияның дүниетанымдық функциясы – толық картина қалыптастыру.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Философия (PDF)

More Like This

Use Quizgecko on...
Open
Browser
Browser