Filosofie voor Psychologen: Het lichaam-geest debat

Deel 1: Het lichaam-geest debat

• De cursus behandelt het lichaam-geest probleem en de plaats van de geest in de fysieke wereld
• De cursus behandelt wat bewustzijn is en wat het bewuste zelf is
• Het midterm examen telt voor 25% van het eindcijfer en bevat 20 multiple-choice vragen over Deel 1 (College 1-6).
• Het eindtentamen telt voor 75% van het eindcijfer en bevat 20 multiple-choice vragen (25%) en 3 open vragen (50%) over de volledige cursus (Deel 1 en 2).
• De tentamenstof bestaat uit de stof die in de colleges is besproken, waarbij de slides het belangrijkste zijn
• Alles wat niet in de les behandeld is, wordt niet gevraagd

Filosofie voor Psychologen

• Filosofie omvat conceptueel onderzoek, conceptuele verheldering, grondslagonderzoek en perspectiefwisseling in een zoektocht naar de waarheid
• Filosofie als conceptueel onderzoek richt zich op de betekenis van concepten zoals geest, bewustzijn, perceptie, aandacht en vrije wil.
• Sellars onderscheidt het manifest (alledaags) wereldbeeld van het wetenschappelijk wereldbeeld
• Filosofie als conceptuele verheldering begint met conceptanalyse en verheldert het gebruik van concepten op basis van wetenschap
• Filosofie als geldigheidswetenschap onderzoekt de geldigheid van fundamentele concepten zoals causaliteit
• Hume stelt dat causaliteit wordt toegeschreven aan de realiteit op basis van waargenomen correlaties, maar dat causaliteit zelf niet waarneembaar is
• Filosofie als perspectiefwisseling benadrukt een open geest, het verkennen van verschillende perspectieven en het verplaatsen in een ander persoon om eigen ideeën te verruimen

Filosofie en Waarheidsvinding

• Filosofie is een zoektocht naar waarheid, in tegenstelling tot de sofisten die geïnteresseerd waren in overtuiging.
• Socrates benadrukte de waarheid boven overtuiging, waarbij de waarheid zelf overtuigend moet zijn
• Filosofie omvat het doordenken van concepten, het juist(er) gebruiken van concepten, het nakijken van toepassingen in andere theorieën en het streven naar waarheid
• Kritisch nadenken over fundamentele concepten zoals geest en bewustzijn is essentieel
• Het lichaam-geest probleem onderzoekt de aard en relatie tussen lichaam en geest, hoe fysieke gebeurtenissen leiden tot verlangens en gedachten, en hoe de geest in de fysieke wereld past

Vraagstukken en Posities in het Lichaam-Geest Probleem

• De geest is de collectie van mentale toestanden, waaronder bewuste ervaringen, cognitie en emoties
• Bewuste ervaringen zijn subjectief en kwalitatief, ook wel qualia genoemd
• Cognitie omvat mentale toestanden met intentionaliteit, gericht op een object, zoals propositionele attitudes
• Emoties combineren een kwalitatief karakter met intentionaliteit
• Het probleem hoe de geest in de fysieke wereld past, kent twee subproblemen: hoe bewuste ervaringen (qualia) en hoe cognitieve toestanden (intentionaliteit) in de fysieke wereld passen
• Er zijn verschillende posities met betrekking tot het lichaam-geest probleem:
• Substantiedualisme: geest bestaat onafhankelijk van lichaam
• Idealisme: fysieke wereld afhankelijk van de geestelijke wereld
• Behaviorisme: de geest is eigenlijk het gedrag
• Reductionisme/identiteitstheorie: mentale toestanden zijn hersentoestanden
• Eliminativisme: geest/mentale toestanden bestaan niet
• Functionalisme: mentale toestanden worden gerealiseerd door hersentoestanden
• Connectionisme: mentale toestanden bestaan in neurale netwerken
• Belichaamde, gesitueerde en uitgebreide geest: geest is meer dan brein

Substantiedualisme

• Substantiedualisme beantwoordt vraag 2 met ja: de geest kan onafhankelijk van het lichaam bestaan
• Veel religies nemen aan dat de geest/ziel onafhankelijk bestaat
• Substantie verwijst naar iets dat op zichzelf kan bestaan
• Er zijn twee verschillende substanties: res cogitans (denkende substantie, immaterieel, de geest) en res extensa (uitgebreide substantie, materieel, neemt plaats in de ruimte)
• René Descartes zocht naar onbetwijfelbare kennis en gebruikte radicale twijfel (illusies, dromen, kwaadaardige genie) als methode
• Descartes concludeerde: "cogito ergo sum" (ik denk dus ik ben), waarmee hij een zekerheid vond
• Descartes' tweede methode was helder en duidelijk inzicht, waarbij hij concludeerde dat hij een denkende substantie is (res cogitans)
• Volgens Descartes kan een idee van een perfect wezen (God) niet van onszelf komen, omdat wij imperfect zijn, dus God moet bestaan
• Descartes concludeerde dat hij zowel een res cogitans als een res extensa is

Het Interactieprobleem en Alternatieven voor Descartes

• Elisabeth van Bohemen vroeg zich af hoe de geest invloed kan hebben op het lichaam
• Fysieke dingen kunnen alleen in beweging worden gebracht door andere fysieke dingen (causale geslotenheid van de fysieke wereld)
• Patrick Swayze vroeg zich af hoe een niet-fysieke substantie kan botsen met fysieke substanties
• Descartes suggereerde dat God de interactie tussen lichaam en geest regelt
• Occasionalisten stellen dat God de ware oorzaak is van gebeurtenissen en dat de intentie slechts de gelegenheid vormt voor Gods handelen.
• Parallelsten geloven dat mentale en fysieke gebeurtenissen niet interageren en synchroon lopen door een vooraf vastgestelde harmonie, eventueel door God gemaakt

College 2 - Idealisme en Behaviorisme

• Idealisme stelt de vraag of er alleen geest is en is een vorm vna monisme: er is maar 1 substantie → de geestelijke.
• Substantie is dat wat op zichzelf kan bestaan
• Het interactieprobleem in substantiedualisme vraagt hoe een non-fysieke substantie kan interageren met een fysieke substantie

Fundamenten en Redenering van Idealisme

• Idealisme is een antwoord op het interactieprobleem: er is maar 1 substantie, de geestelijke.
• George Berkeley staat bekend om het idealisme
• "Esse est percipi": niets kan bestaan tenzij het wordt waargenomen
• Het idealisme ontkent het bestaan van de materiële substantie, maar niet het bestaan van de fysieke wereld
• Berkeley werd geïnspireerd door empiristen: we kunnen kennis opdoen via ervaring.
• Substanties zijn niet waarneembaar, maar de eigenschappen wel
• John Locke onderscheidde primaire eigenschappen (kwaliteiten van het ding zelf, onafhankelijk van de waarnemer) en secundaire eigenschappen (kwaliteiten die we toeschrijven op basis van ervaring, afhankelijk van de waarnemer)
• Berkeley stelde dat er geen primaire eigenschappen zijn en alle eigenschappen secundair zijn
• Het blijvende bestaan van dingen die niet worden waargenomen, worden waargenomen door God

Behaviorisme

• Behaviorisme is een stroming uit het begin van de 20e eeuw (20s-50s) dat een sterke tegenstroom biedt tegen substantiedualisme en idealisme
• Als psychologie wetenschappelijk wilt worden, moeten we geen onaanneembare dingen gebruiken
• Behavioristen praten niet over de geest als innerlijke, obersveerbare ziel, maar wel over gedrag (wat we observeren)
• Behavioristen hebben het niet over wat er over de black box gebeurt, maar focusen allenit over publiekelijk observeerbare acties
• Psychologisch behaviorisme, richt zich op het bestuderen van stimulus en respons correlaties
• Introspectie is geen goede methode voor psychologie omdat je niet kan verifiëren wat iemand voelt

Filosofisch Behaviorisme en Kritiek op Dualisme

• Filosofisch behaviorisme volgt ideeën over betekenis uit het logisch positivisme.
• Het is verzet tegen problematische ideeën in dualisme.
• Het dualisme beïnvloedt het denken over de geest, maar het is onwetenschappelijk
• Gilbert Ryle bekritiseert het dualisme als mythe: "the gost in the machine"
• We kunnen dus de geest van de ander niet waarnemen
• De geest is een verzameling van gedragsdisposities

Problemen met Behaviorisme

• De geest is een categoriefout: Descartes ziet lichaam en geest als aparte dingen, maar dat kan niet
• De geest is gewoon de verzameling activiteiten van het lichaam
• Behaviorisme volgt ideeën over betekenis uit het logisch positivisme: de geest is wat kan worden waargenomen
• Echter volgen een belangrijke problemen op uit deze denkwijzen
• Er is geen betekenis te vinden in mentale toestanden
• Behaviorisme is nog steeds serieus met de wetenschap, maar niet over de geest

College 3 - Identiteitstheorie

• De identiteitstheorie stelt de vraag: Is the conscious mind part of the brain?
• De identiteitstheorie omvat een vorm van monisme
• Verschillende posities in het lichaam-geest debat zijn materialistisch
• Er wordt een onderscheid gemaakt tussen persoonsijke identiteit (Wie ben ik"), kwalitatieve identiteit (Het gaat om “gelijkaardig zijn”) en kwantitatieve identiteit. (2 dingen zijn kwantitatief identiek als ze één hetzelfde ding zijn)
• A priori en A posteriori
• Een contigent ware uitspraak is waar maar niet noodzakelijk waar
• Eliminativisme: elimineren mentale toestanden → zegt dat ze niet bestaan.

College 4 - Functionalism

• Functionalism ziet mentale toestanden lijken eerder zoals klokken/flesopeners te zijn dan als water
• Met name de Multipele realiseerbaarheid
• Functionalists identificeren de functies van de rol in een grootere network
• De staat is de basis van hun functionele role
• Het is de basis van de veroorzakende rol en output

Machine Functionalisme

• Functionalisme stelt dat geesten worden gebruikt door een Turing machine
• Volgens Alan Turing is denken is computatie: manipuleren van symbolen door algoritmes.
• Het zijn processen waarin symbolen gemanipuleerd worden door regels.
• Gaat om processen waarin porposities worden gemanipuleerd door regel

Bezwaren tegen Machine Functionlisme

• Er vier redenen waarom klassieke Al geen goed model is voor de geest.
• Het frame probleem. Ο Negeren alle irrelevante dingen en nemen alle relevante dingen in acht.
• Searle het Chinese kamer argument.
• Klasseke Al: de semantische informatie word nooit serieel verwerkt

De cursus behandelt het lichaam-geest probleem en de plaats van de geest in de fysieke wereld. De cursus behandelt ook wat bewustzijn is en wat het bewuste zelf is. De tentamenstof bestaat uit de stof die in de colleges is besproken, waarbij de slides het belangrijkste zijn.