Filosofie van de waarneming en beweging

Kepler beargumenteerde dat planeten in een ellipsvormige baan bewegen, in plaats van een perfecte cirkelvorm zoals de oude Grieken dachten. Deze ontdekking werd gemaakt door observatie en niet door theoretische overtuigingen.

Galilei's mechanisering van het wereldbeeld ging in tegen Aristoteles' ideeën. Hij demonstreerde dat een bal niet snel tot stilstand komt door wrijving en dat de valsnelheid van een object onafhankelijk is van zijn massa.

Newton formuleerde drie fundamentele wetten van beweging die de mechanica van het universum beschrijven. De wetten verklaren de beweging van objecten en de kracht die nodig is om die beweging te veranderen.

Newton stelde dat alle materie elkaar aantrekt, een concept dat bekend staat als de universele zwaartekracht. De kracht is direct evenredig met de massa van de objecten en omgekeerd evenredig met het kwadraat van de afstand tussen hen.

Newton's concept van materie werpt een probleem op: als materie geen intrinsieke doelgerichtheid heeft, hoe kunnen mensen dan intelligente, doelgerichte acties uitvoeren?

Het idee van primaire en secundaire kwaliteiten, zoals grootte (primair) en kleur (secondair), veroorzaakt een kloof tussen onze subjectieve waarneming en de objectieve wereld die door de wetenschap beschreven wordt.

Het ontwikkelingsproces is niet vastgelegd of genetisch geprogrammeerd. De uiteindelijke vorm wordt bepaald door de interactie van genetische en niet-genetische factoren gedurende de tijd.

Een systeem van atomen vertoont collectief gedrag wanneer er energie wordt toegevoegd. Een voorbeeld hiervan is het ondergaan van een fasetransitie door laseratomen.

Een theorie kan niet alle elementen in een complex systeem beschrijven. De complexiteit van systemen is te groot voor een complete theoretische beschrijving.

Een patroon ontstaat door een circulaire causaliteit tussen verschillende niveaus in een systeem. De interactie van elementen creëert een ordeparameter die hun gedrag bepaalt.

Aristoteles geloofde dat alles gebaseerd is op natuurwetten en dat er een intrinsieke doelgerichtheid is in de natuur en in de mens. Volgens hem kan materie niks uit zichzelf doen en moet het worden beïnvloed door een kracht.

De theorie die stelt dat we de wereld niet direct ervaren, maar dat onze waarnemingen geconstrueerd worden door het brein. We geven betekenis aan wat we zien.

Dit concept beschrijft de gedachte dat levende organismen geen simpele machines zijn, maar complexe systemen die voortdurend veranderen en in interactie staan met hun omgeving.

De theorie die beweert dat organismen al volledig gevormd zijn vanaf het begin, en alleen groter worden tijdens hun ontwikkeling. Alle organismen zouden al bestaan in de voortplantingsorganen van hun ouders.

Een theorie die stelt dat tijdens de ontwikkeling van een organisme organen geleidelijk ontstaan en een functie krijgen. Dit proces is geordend en doelgericht, met een complexiteit die moeilijk te verklaren is vanuit een mechanistisch perspectief.

Het idee dat waarnemers niet direct de werkelijkheid ervaren, maar primaire kwaliteiten (objectieve eigenschappen) afleiden uit secundaire kwaliteiten (subjectieve percepties).

Een theorie die verklaart hoe complexe systemen zonder externe sturing zichzelf kunnen organiseren en ontwikkelen.

De gedachte dat organismen geen passieve objecten zijn, maar actieve entiteiten die zichzelf organiseren en veranderen in de tijd. Dit concept is de basis voor de studie van complexe biologische systemen.

Volgens Hobbes streven mensen altijd naar hun eigen belang, ongeacht de consequenties voor anderen.

Hobbes zag mensen en dieren als complexe machines, gedetermineerd door mechanische oorzaken.

De Lamettrie was het eens met Hobbes en zag mensen als machines, in tegenstelling tot Descartes.

Hobbes en De Lamettrie geloofden dat het hart de bron is van alle sensaties en de primaire motor van het lichaam.

In tegenstelling tot Descartes, zag De Lamettrie het gebruik van woorden niet als bewijs van een ziel.

Zowel Hobbes als De Lamettrie geloofden dat mensen geen vrije wil hebben, maar volledig worden bepaald door externe krachten.

De Lamettrie zag het brein als het centrale controleorgaan voor intelligent gedrag, in tegenstelling tot Descartes' theorie van de ziel.

Gibson stelde dat het brein van een dier niet de hoofdoorzaak is van diens bewegingen, maar dat informatie uit de omgeving het gedrag stuurt. De omgeving presenteert een dier met mogelijkheden om te handelen, die Gibson 'affordances' noemde.

Gibson beweerde dat de omgeving die dieren waarnemen en waarin ze reageren, bestaat uit 'affordances'. Dit zijn niet enkel fysieke objecten, maar de mogelijkheden tot actie die die objecten bieden.

Volgens Gibson is er geen duidelijk onderscheid tussen de wereld zoals hij werkelijk is en de wereld zoals wij hem waarnemen. We ervaren de wereld door de 'affordances' die we erin zien.

Plato beweerde dat de wereld die we met onze zintuigen waarnemen slechts een schaduw is van de echte, ideële wereld. Kennis vergaren betekent volgens Plato streven naar die onveranderlijke, ideële wereld.

Parmenides was van mening dat er enkel 'zijn' is en geen 'niet-zijn'. Verandering is een illusie, want iets kan niet ontstaan uit het niets.

Zeno beweerde dat het idee dat een haas een schildpad kan inhalen illusie is. Zijn argument is gebaseerd op de oneindigheid van het proces: de haas moet altijd eerst de plaats bereiken waar de schildpad was.

Copernicus stelde dat de aarde niet het middelpunt is van het universum, maar dat de zon centraal staat. Dit wereldbeeld wordt 'heliocentrisch' genoemd.

Galilei legde de basis voor de mechanisering van het wereldbeeld. Hij stelde dat de wereld beschreven kan worden met wiskundige wetten. We bewegen in een wereld met objectieve, mechanische wetten, zoals traagheid en zwaartekracht.

Galilei stelde dat de snelheid waarmee een voorwerp valt onafhankelijk is van zijn massa. Dit principe staat in contrast met Aristoteles' ideeën over zwaartekracht.

Aristoteles dacht dat beweging veronderstelt dat er een kracht wordt uitgeoefend, iets dat voortduurt. Galilei betwistte dit en stelde dat voorwerpen die in beweging zijn, blijven bewegen zonder een kracht die hen voortstuwt.

Galilei onderscheidde twee werelden: de wereld zoals hij werkelijk is en de wereld zoals wij hem waarnemen. Dit onderscheid is relevant voor onze perceptie van beweging en hoe we die interpreteren.

Descartes beschouwde dieren als machines omdat hun gedrag verklaard kan worden door mechanische principes. Dit idee contrasteert met het idee dat dieren een ziel bezitten.

Newton, net als Aristoteles, onderscheidde twee werelden: de wereld zoals hij werkelijk is (mechanistisch) en de wereld zoals we hem ervaren (met onze zintuigen). Newton zag deze twee werelden als complementaire elementen, terwijl Aristoteles ze als gescheiden zag.

Aristoteles' teleologische verklaringen richten zich op het doel van een gebeurtenis. De reden waarom een appel naar beneden valt, is om terug te keren naar zijn natuurlijke plaats. In Newton's mechanistische wereldbeeld is de oorzaak van de val een kracht, de zwaartekracht.

Het hart is het orgaan dat het lichaam voortstuwt, volgens Aristoteles' teleologische visie. Volgens een mechanistische visie is het de samenwerking van de organen en de spieren die zorgt voor beweging.

Willis stelt dat intelligentie vanuit het brein komt, niet het hart zoals Hobbes suggereerde. Hij zag overeenkomsten tussen hersenen van dieren en mensen, wat volgens hem suggereert dat de ziel niet in het brein zit, in tegenstelling tot Descartes' ideeën.

Harvey beargumenteerde dat het brein niet 'the first principle' is, omdat een embryo, zonder een ontwikkeld brein, al kan voelen en bewegen. Dit suggereert dat intelligentie niet alleen in het brein zit.

Schlegel was een grondlegger van de romantiek, waarbij mensen deel uitmaken van de natuur en ermee moeten samensmelten om haar te begrijpen. Dit idee benadrukt de connectie van de mens met de natuurlijke wereld.

Kant, een verlichtingsdenker, stelt dat organismen niet volledig te begrijpen zijn via mechanistische termen. De delen en hun onderlinge afstemming dragen bij aan het geheel, wat een teleologische visie op organismen suggereert.

Kant argumenteerde dat machines en organismen verschillen in hun onderdelen. De delen van een organisme bewegen niet alleen bij gratie van elkaar zoals in een machine, maar ook bij gratie van elkaar.

Kant stelde dat teleologische principes noodzakelijk zijn in de biologie om de functie van het geheel te achterhalen. Deze principes dienen als hulpmiddelen om mechanistische principes te vinden.

Goethe benadrukte het belang van het eerst het geheel begrijpen, voordat je de delen onderzoekt. Hij argumenteerde dat dieren niet mechanisch zijn, maar een actief, doelgericht geheel vormen.

Goethe beschreef dieren niet als machines, maar als doelgerichte wezens die zich ontwikkelen. Niet-mechanische krachten verklaren organische processen.

Blumenbach introduceerde het concept 'bildunstrieb', een drijvende kracht achter embryonale ontwikkeling. Deze kracht vormt organen en hun organisatie, en zorgt voor hun in stand houden.

Wolff, net zoals Goethe, gelooft dat niet-mechanische krachten noodzakelijk zijn om organische processen te verklaren. Dit bevestigt een organische visie op de natuur.

Darwin stelde dat de aarde langzaam verandert, en dat leden van een soort verschillen, wat leidde tot toevallige variatie. Dieren die best aangepast zijn, overleven en krijgen nageslacht ('survival of the fittest').

Darwin zag overeenkomsten tussen mentale vermogens van mensen en dieren en stelde dat mensen niet kwalitatief verschillen van dieren. Dit bevestigt de ontwikkeling van de mens uit de natuur.

Lyell was het eens met Darwin's idee over de verandering van de aarde, maar twijfelde of dieren ook langzaam moeten veranderen. Hij stelde dat verandering geen noodzaak is voor dieren.

Herschel was het oneens met Lyell en steunde Darwin's idee dat dieren moeten mee-evolueren met de aarde. Hij beargumenteerde dat aarde en dier onderling verbonden zijn.

Grant was een aanhanger van de evolutiegedachte, waarbij hij de vooruitgang van de natuur door de tijd ondersteunde. Hij zag de evolutie als een positieve kracht en verandering.

Lamarck geloofde dat dieren zich perfectioneren tijdens het leven en deze verworven eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht. Dit idee staat bekend als 'Lamarckisme'.

Holt sluit zich aan bij Gibson's standpunt dat er geen onderscheid is tussen de wereld zoals hij is en zoals we hem waarnemen. Dit betekent dat we de wereld direct beleven zonder tussenliggende representaties.

Reed kritiseert machinemetaforen die de aard van dieren niet voldoende weergeven. Volgens hem is gedrag niet mechanisch, maar functioneel. Dieren reguleren hun gedrag op basis van 'affordances'.

Reed, net als Gibson, beargumenteerde dat het brein geen centraal controleorgaan is. Dit stelt de traditie van het brein als zetel van intelligentie ter discussie.

Gottlieb bekritiseerde Crick en Watson's idee dat DNA de prime mover is van het ontwikkelingsproces. Volgens hem is DNA geen concrete materie en dus geen primaire motor van ontwikkeling.

Crick en Watson stelden dat DNA de prime mover is van het ontwikkelingsproces. Ze zagen DNA als concrete materie die de ontwikkeling stuurt.