Farmakoloji Genel Bilgiler

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Letal doz (LD50) nedir?

  • Bir ilacın etkili olduğu en düşük doz
  • Bir deney hayvanı grubunun %50’sini öldüren doz (correct)
  • Bir ilacın plazmada bulunması gereken en düşük konsantrasyon
  • Bir ilacın tedavi edici etkisini kaybettiği doz

Minimum etkin konsantrasyon ne anlama gelir?

  • Bir ilacın kullanıldığı en sık uygulama yolu
  • Bir ilacın etkili olması için plazmada bulunması gereken en düşük konsantrasyon (correct)
  • İlacın yan etkilerinin en düşük düzeyde olduğu konsantrasyon
  • Bir ilaç için önerilen maksimum doz

Bir ilacın uygulama yolunu belirlerken göz önünde bulundurulması gereken temel hususlar nelerdir?

  • Vücut ağırlığı ve bazen çocukların yaşı (correct)
  • Vücut ağırlığı ve ilaç türü
  • Yaş ve uygulama zamanı
  • İlacın maliyeti ve etki süresi

Hangi durum minimum etkin konsantrasyonu ifade etmez?

<p>Belirli bir hastalığa karşı tedavi dozunun üst sınırı (B)</p> Signup and view all the answers

Burun içine uygulanan ilaçlar hangi formda olabilir?

<p>Damla veya sprey (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi bir ilacın etkili olduğu plazma konsantrasyonunu gösterir?

<p>Minimum etkin konsantrasyon (B)</p> Signup and view all the answers

Burun mukozasının ilaçlara karşı olan özelliği nedir?

<p>Son derece geçirgendir (A)</p> Signup and view all the answers

Kulak içine hangi tür ilaç uygulamaları yapılır?

<p>Antihistaminik vb. damlalar (D)</p> Signup and view all the answers

Ağız içi ilaç uygulaması için hangi formlar kullanılır?

<p>Sprey, gargara veya pastil (C)</p> Signup and view all the answers

Belirli ağız ve boğaz hastalıkları için hangi uygulama tercih edilmelidir?

<p>Ağız içi gargara veya sprey kullanımı (D)</p> Signup and view all the answers

Parenteral uygulama neyi ifade eder?

<p>İlacın doğrudan vücut içine enjekte edilmesini (C)</p> Signup and view all the answers

Bebeklerde damar bulundukça hangi uygulama yöntemi tercih edilir?

<p>Kemik iliği içine enjeksiyon (D)</p> Signup and view all the answers

Transdermal uygulama hangi şekilde gerçekleştirilir?

<p>Deri üzerine flaster uygulaması (C)</p> Signup and view all the answers

Sentez ilaçlar ne şekilde elde edilir?

<p>Kimyasal yöntemlerle (A)</p> Signup and view all the answers

TTS'nin açılımı nedir?

<p>Transdermal Terapi Sistemi (A)</p> Signup and view all the answers

Yüzyılın ikinci yarısından itibaren ilaçların çoğu hangi yöntemle elde edilmektedir?

<p>Sentez yoluyla (C)</p> Signup and view all the answers

Kemik iliği içine enjeksiyon neden yapılır?

<p>İlacın hızlı bir şekilde kana geçmesini sağlamak için (C)</p> Signup and view all the answers

Toz ilaçlar nasıl elde edilir?

<p>Ezilerek çok ince parçalara ayrılmasıyla (B)</p> Signup and view all the answers

Kimyasal sanayideki gelişmeler sayesinde elde edilen ilaçlar hangisidir?

<p>Sentez ilaçlar (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi ilaç şekli, doğal veya sentetik kaynaklardan elde edilen ilaçların ince parçalara ayrılmasıyla oluşur?

<p>Toz (A)</p> Signup and view all the answers

Parenteral uygulamanın en belirgin avantajı nedir?

<p>İlaçların %100 biyoyararlanımının sağlanması (D)</p> Signup and view all the answers

Bolus enjeksiyonu tanımlayan doğru ifade hangisidir?

<p>İlacın küçük hacimde uygulanması (A)</p> Signup and view all the answers

Parenteral uygulama ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

<p>İlaçların mide-bağırsak sisteminden emilimini sağlar. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi parenteral uygulamanın yaşanabilecek olumsuz etkilerindendir?

<p>Damar zedelenmesi (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi durum parenteral uygulamanın tercih edilmesine neden olabilir?

<p>İlaçların ağız yoluyla etkili bir şekilde absorb edilemeyeceği durumlar (C)</p> Signup and view all the answers

İntraarteriyal (i.a.) uygulama hangi durumlarda tercih edilir?

<p>Radyolojik muayenelerde radyoopak maddenin verilmesi (D)</p> Signup and view all the answers

Biyoyararlanım ile ilgili olarak doğru olan nedir?

<p>İlaçların biyoyararlanımı genellikle %100 değildir. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi hastaların kendi kendine ilaç uygulamasını zorlaştıran bir sebeptir?

<p>Genellikle hasta kendi kendine uygulama yapamaz. (C)</p> Signup and view all the answers

İntraarteriyal uygulama ile ilgili hangisi yanlıştır?

<p>Sadece kanser tedavisinde kullanılır. (D)</p> Signup and view all the answers

Şu ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Bazı ilaçlar için geri alma işlemleri uygulanabilir. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Erişkin doz

Genellikle erişkinlerin vücut ağırlığına göre belirlenir.

Çocuk dozu

Bazen yaşa göre belirlenir.

LD50

Deney hayvanı grubunun %50'sini öldüren doz.

Minimum Etkin Konsantrasyon (MEK)

İlacın etkili olabilmesi için plazmada bulunması gereken en düşük konsantrasyon.

Signup and view all the flashcards

İlaç Uygulama Yolu

İlaçların vücuda verilme şekli.

Signup and view all the flashcards

İlaç geri alınımı

Uygulama sonrası ilacın vücuttan uzaklaştırılması

Signup and view all the flashcards

Biyoyararlanım

İlacın vücuda ulaşan ve etkili olabilen kısmının oranı

Signup and view all the flashcards

İntraarteriyal uygulama

İlacın doğrudan atardamar aracılığıyla verilmesi

Signup and view all the flashcards

Parenteral Uygulama

İlaçların enjeksiyon yoluyla verilmesi.

Signup and view all the flashcards

Hasta kendine ilaç uygulaması

Hastanın, ilaç uygulamasını kişisel olarak gerçekleştirmesi

Signup and view all the flashcards

Acil Etki İhtiyacı

Parenteral uygulama, hızlı etki gerektiren durumlarda tercih edilir.

Signup and view all the flashcards

Hasta Kendi Kendine Uygulama

Parenteral uygulama, çoğu zaman hastaya, kendi kendine uygulama olanağı sağlanmaz.

Signup and view all the flashcards

Ağrılı Olma

Parenteral uygulamaların genellikle ağrılı olması.

Signup and view all the flashcards

Damar Zedelenmesi Riski

Parenteral uygulamaların, doğru teknik uygulanmazsa damar hasarına neden olma riski.

Signup and view all the flashcards

Yüksek Biyoyararlanım

Parenteral uygulamanın, genellikle ilaç biyoyararlanımının %100'e yakın olması

Signup and view all the flashcards

Bolus Enjeksiyon

Küçük hacimde (10 ml'ye kadar) ilacın, enjektörle uygulanması.

Signup and view all the flashcards

Burun İçi Uygulama

Damla veya sprey şeklinde burun içine uygulanan ilaçlar, lokal etki yaratmak için kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Kulak İçi Uygulama

Damla şeklinde kulak içine uygulanan antihistaminik gibi ilaçlar, lokal etki yaratmak için kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Ağız İçi (Bukkal) Uygulama

Ağız ve boğaz mukozasındaki hastalıklarda gargara, sprey veya pastil şeklinde ilaçlar ağız içine uygulanır.

Signup and view all the flashcards

Parenteral Uygulama

İlaçların damar dışı yollarla vücuda verilmesidir.

Signup and view all the flashcards

Kemik İliğine Enjeksiyon

Damar bulunamadığında, ilacın sternum veya tibia gibi kemiklere enjeksiyon yoluyla verilmesidir.

Signup and view all the flashcards

Transdermal Uygulama

İlaçların deri üzerine transdermal bant veya merhem gibi şekillerle uygulanmasıdır.

Signup and view all the flashcards

TTS (Flaster)

İlacın deriye uygulanmak üzere tasarılanmış transdermal terapötik sistem.

Signup and view all the flashcards

Transdermal Bant

İlaçların transdermal uygulama için deride kullanılan bir yöntem.

Signup and view all the flashcards

Sentez İlaçlar

Kimyasal yöntemlerle elde edilen ilaçlardır.

Signup and view all the flashcards

İlaçların Kaynağı

Doğal kaynaklar veya sentez yoluyla elde edilir.

Signup and view all the flashcards

Sentez İlaçların Gelişimi

  1. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren kimyasal sanayi gelişmesiyle artmıştır.
Signup and view all the flashcards

Toz İlaç Şekli

İlaçların ezilerek çok ince parçacıklara ayrılmasıyla elde edilir.

Signup and view all the flashcards

Katı İlaç Şekilleri

Toz gibi maddeleri kapsayan ilaçların genel formu.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Farmakoloji Genel Bilgiler

  • Farmakoloji, ilaçların etkisini, özelliklerini ve tedavideki kullanımını inceleyen bir bilim dalıdır.
  • Yunanca "ilaç" anlamına gelen "pharmakon" ve "bilgi" anlamına gelen "logos" kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.
  • Farmakolojinin tarihi, prehistorik dönemlere dayanır. İnsanlar, o dönemde hastalıklarını tedavi etmek için bitkisel, hayvansal ve mineral kaynaklı maddeleri kullanmışlardır.
    1. yüzyılın başlarında, deneysel hayvan fizyolojisi ve farmakolojisi gelişmiştir.
    1. yüzyılın sonlarında, hekimler ilaçların etki mekanizmalarını araştırmaya başlamışlardır.
  • İlaçların vücutta bağlanmazlarsa etkisiz olacağı vurgulanmıştır (Ehrlich, 1913).
  • Günümüzde ilaçların etkisi, ilaç moleküllerinin reseptörlerine bağlanmasıyla gerçekleşmektedir.

Farmakolojinin Alt Dalları

  • Farmakokinetik: İlacın organizmadaki hareketini (emilim, dağılım, metabolizma, atılım) inceler.
  • Farmakodinamik: İlacın organizmaya etkisini (etkinin şekli, gücü ve süresi) inceler.
  • Temel Farmakoloji: İlaçların klinik öncesi ve hayvanlar üzerindeki araştırmalarını inceler.
  • Klinik Farmakoloji: İlacın insan organizması üzerindeki etkilerini inceler.
  • Toksikoloji: Zehirlenmeleri, zehirli maddelerin yapısını, özelliklerini, etki mekanizmalarını ve tedavilerini inceleyen bilim dalıdır. Toksik maddelere karşı antidotların bulunması da toksikoloji alanına girmektedir.

İlaç Tanımı

  • İlaç, kimyasal karakteristiği ortaya konmuş, hedef dokuda etki oluşturan sentetik, yarı sentetik veya doğal bir moleküldür.
  • Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları hasta yararı için değiştiren madde veya üründür.

İlaç Kaynakları

  • Sentez ilaçlar: Kimyasal yöntemlerle elde edilen ilaçlar. 20. yüzyılın ilerleyen dönemlerinde, kimyasal sanayi gelişmesiyle, doğal kaynaklı ilaçların birçoğu laboratuvarlarda sentez yoluyla elde edilebilmektedir.
  • Doğal kaynaklı ilaçlar:
    • Bitkisel ilaçlar: Doğadaki bitkilerden elde edilirler (alkoloidler, glikozitler).
    • Hayvansal ilaçlar: Hayvanlardan elde edilirler (serumlar, hormonlar).
    • Mikroorganizmalardan elde edilen ilaçlar: Antibiyotikler gibi.
    • Mineral kökenli ilaçlar: İyot, sodyum ve demir gibi.
    • DNA Rekombinasyon Teknolojisiyle Üretilen İlaçlar: Gen klonlama ile üretilen ilaçlar.

İlaç Şekilleri (Katı, Sıvı ve Yarı Katı)

  • Toz
  • Kaşe
  • Kapsül
  • Tablet
  • Draje
  • Supozituvar (Fitiller)
  • Ampül
  • Flakon (Viyal)
  • Solüsyon
  • Şurup
  • Süspansiyon
  • Gargara
  • Tentür
  • Merhem (Pomat)
  • Transdermal terapötik sistem (TTS)
  • Sprey
  • İnfüzyon

İlaçların Adlandırılmaları

  • Genel (Jenerik) ad: Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenir.
  • Ticari ad: Üretici firma tarafından verilen addır
  • Kimyasal (Bilimsel) ad: İlaç molekülünün kimyasal yapısını tanımlar.

İlaçların Sınıflandırılmaları (Etki Yerlerine Göre)

  • Kardiyovasküler sistem ilaçları
  • Nöromüsküler sistem ilaçları
  • Santral sinir sistemi ilaçları
  • Hematopoietik sistem ilaçları

İlaçların Sınıflandırılmaları (Kullanım Amaçlarına Göre)

  • Koruyucu (profilaktik) tedavi ilaçları
  • Tamamlayıcı (substitütif/replasman) tedavi ilaçları
  • Radikal tedavi ilaçları
  • Palyatif (semptomatik) tedavi ilaçları

İlaç Uygulamasıyla İlgili Temel Kavramlar

  • Doz
  • Normal doz
  • Hücum (yükleme) dozu
  • Sürdürme (idame) dozu
  • Toplam doz
  • Erişkin dozu
  • Çocuk dozu
  • Letal doz (LD50)
  • Minumum etkin konsantrasyon

İlaç Uygulama Yolları

  • Sistemik uygulama yolları
    • Enteral uygulama (oral, sublingual, rektal)
    • Parenteral uygulama (intravasküler, intramusküler, subkütan, kemik iliği içine enjeksiyon)
    • Transdermal uygulama
    • İnhalasyon yolu ile uygulama
  • Lokal uygulama yolları - Deri üzerine - Deri içine - Göze - Burun içine - Kulak içine - Ağız içi - Mide-bağırsak kanalına - İntratekal uygulama - İntraplevral ve intraperitoenal uygulama - İntrakardiyak uygulama - İntraartiküler uygulama - İntrauterin uygulama

İlaç Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar

  • İlacın son kullanma tarihi kontrol edilmelidir.
  • I.M ve I.V. uygulamalar uzmanlar tarafından yapılmalıdır.
  • Lokal uygulama sonrası eller yıkanmalıdır.
  • Aerosol ve süspansiyonlar kullanmadan önce çalkalanmalıdır.
  • Rektal ve vajinal uygulamalarda temizliğe dikkat edilmelidir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Farmakoloji 1 PDF

More Like This

Overview of Pharmacology
13 questions

Overview of Pharmacology

HarmoniousGravity avatar
HarmoniousGravity
Overview of Pharmacology
8 questions

Overview of Pharmacology

InventiveNash avatar
InventiveNash
Compito Luglio - Domande di Farmacologia
8 questions

Compito Luglio - Domande di Farmacologia

HumbleInsight2260 avatar
HumbleInsight2260
Pharmacology: Drug Classes and Mechanisms
30 questions

Pharmacology: Drug Classes and Mechanisms

JudiciousCosecant5297 avatar
JudiciousCosecant5297
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser