Podcast
Questions and Answers
Letal doz (LD50) nedir?
Letal doz (LD50) nedir?
Minimum etkin konsantrasyon ne anlama gelir?
Minimum etkin konsantrasyon ne anlama gelir?
Bir ilacın uygulama yolunu belirlerken göz önünde bulundurulması gereken temel hususlar nelerdir?
Bir ilacın uygulama yolunu belirlerken göz önünde bulundurulması gereken temel hususlar nelerdir?
Hangi durum minimum etkin konsantrasyonu ifade etmez?
Hangi durum minimum etkin konsantrasyonu ifade etmez?
Signup and view all the answers
Burun içine uygulanan ilaçlar hangi formda olabilir?
Burun içine uygulanan ilaçlar hangi formda olabilir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi bir ilacın etkili olduğu plazma konsantrasyonunu gösterir?
Aşağıdakilerden hangisi bir ilacın etkili olduğu plazma konsantrasyonunu gösterir?
Signup and view all the answers
Burun mukozasının ilaçlara karşı olan özelliği nedir?
Burun mukozasının ilaçlara karşı olan özelliği nedir?
Signup and view all the answers
Kulak içine hangi tür ilaç uygulamaları yapılır?
Kulak içine hangi tür ilaç uygulamaları yapılır?
Signup and view all the answers
Ağız içi ilaç uygulaması için hangi formlar kullanılır?
Ağız içi ilaç uygulaması için hangi formlar kullanılır?
Signup and view all the answers
Belirli ağız ve boğaz hastalıkları için hangi uygulama tercih edilmelidir?
Belirli ağız ve boğaz hastalıkları için hangi uygulama tercih edilmelidir?
Signup and view all the answers
Parenteral uygulama neyi ifade eder?
Parenteral uygulama neyi ifade eder?
Signup and view all the answers
Bebeklerde damar bulundukça hangi uygulama yöntemi tercih edilir?
Bebeklerde damar bulundukça hangi uygulama yöntemi tercih edilir?
Signup and view all the answers
Transdermal uygulama hangi şekilde gerçekleştirilir?
Transdermal uygulama hangi şekilde gerçekleştirilir?
Signup and view all the answers
Sentez ilaçlar ne şekilde elde edilir?
Sentez ilaçlar ne şekilde elde edilir?
Signup and view all the answers
TTS'nin açılımı nedir?
TTS'nin açılımı nedir?
Signup and view all the answers
Yüzyılın ikinci yarısından itibaren ilaçların çoğu hangi yöntemle elde edilmektedir?
Yüzyılın ikinci yarısından itibaren ilaçların çoğu hangi yöntemle elde edilmektedir?
Signup and view all the answers
Kemik iliği içine enjeksiyon neden yapılır?
Kemik iliği içine enjeksiyon neden yapılır?
Signup and view all the answers
Toz ilaçlar nasıl elde edilir?
Toz ilaçlar nasıl elde edilir?
Signup and view all the answers
Kimyasal sanayideki gelişmeler sayesinde elde edilen ilaçlar hangisidir?
Kimyasal sanayideki gelişmeler sayesinde elde edilen ilaçlar hangisidir?
Signup and view all the answers
Hangi ilaç şekli, doğal veya sentetik kaynaklardan elde edilen ilaçların ince parçalara ayrılmasıyla oluşur?
Hangi ilaç şekli, doğal veya sentetik kaynaklardan elde edilen ilaçların ince parçalara ayrılmasıyla oluşur?
Signup and view all the answers
Parenteral uygulamanın en belirgin avantajı nedir?
Parenteral uygulamanın en belirgin avantajı nedir?
Signup and view all the answers
Bolus enjeksiyonu tanımlayan doğru ifade hangisidir?
Bolus enjeksiyonu tanımlayan doğru ifade hangisidir?
Signup and view all the answers
Parenteral uygulama ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Parenteral uygulama ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi parenteral uygulamanın yaşanabilecek olumsuz etkilerindendir?
Aşağıdakilerden hangisi parenteral uygulamanın yaşanabilecek olumsuz etkilerindendir?
Signup and view all the answers
Hangi durum parenteral uygulamanın tercih edilmesine neden olabilir?
Hangi durum parenteral uygulamanın tercih edilmesine neden olabilir?
Signup and view all the answers
İntraarteriyal (i.a.) uygulama hangi durumlarda tercih edilir?
İntraarteriyal (i.a.) uygulama hangi durumlarda tercih edilir?
Signup and view all the answers
Biyoyararlanım ile ilgili olarak doğru olan nedir?
Biyoyararlanım ile ilgili olarak doğru olan nedir?
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi hastaların kendi kendine ilaç uygulamasını zorlaştıran bir sebeptir?
Aşağıdakilerden hangisi hastaların kendi kendine ilaç uygulamasını zorlaştıran bir sebeptir?
Signup and view all the answers
İntraarteriyal uygulama ile ilgili hangisi yanlıştır?
İntraarteriyal uygulama ile ilgili hangisi yanlıştır?
Signup and view all the answers
Şu ifadelerden hangisi doğrudur?
Şu ifadelerden hangisi doğrudur?
Signup and view all the answers
Study Notes
Farmakoloji Genel Bilgiler
- Farmakoloji, ilaçların etkisini, özelliklerini ve tedavideki kullanımını inceleyen bir bilim dalıdır.
- Yunanca "ilaç" anlamına gelen "pharmakon" ve "bilgi" anlamına gelen "logos" kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.
- Farmakolojinin tarihi, prehistorik dönemlere dayanır. İnsanlar, o dönemde hastalıklarını tedavi etmek için bitkisel, hayvansal ve mineral kaynaklı maddeleri kullanmışlardır.
-
- yüzyılın başlarında, deneysel hayvan fizyolojisi ve farmakolojisi gelişmiştir.
-
- yüzyılın sonlarında, hekimler ilaçların etki mekanizmalarını araştırmaya başlamışlardır.
- İlaçların vücutta bağlanmazlarsa etkisiz olacağı vurgulanmıştır (Ehrlich, 1913).
- Günümüzde ilaçların etkisi, ilaç moleküllerinin reseptörlerine bağlanmasıyla gerçekleşmektedir.
Farmakolojinin Alt Dalları
- Farmakokinetik: İlacın organizmadaki hareketini (emilim, dağılım, metabolizma, atılım) inceler.
- Farmakodinamik: İlacın organizmaya etkisini (etkinin şekli, gücü ve süresi) inceler.
- Temel Farmakoloji: İlaçların klinik öncesi ve hayvanlar üzerindeki araştırmalarını inceler.
- Klinik Farmakoloji: İlacın insan organizması üzerindeki etkilerini inceler.
- Toksikoloji: Zehirlenmeleri, zehirli maddelerin yapısını, özelliklerini, etki mekanizmalarını ve tedavilerini inceleyen bilim dalıdır. Toksik maddelere karşı antidotların bulunması da toksikoloji alanına girmektedir.
İlaç Tanımı
- İlaç, kimyasal karakteristiği ortaya konmuş, hedef dokuda etki oluşturan sentetik, yarı sentetik veya doğal bir moleküldür.
- Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları hasta yararı için değiştiren madde veya üründür.
İlaç Kaynakları
- Sentez ilaçlar: Kimyasal yöntemlerle elde edilen ilaçlar. 20. yüzyılın ilerleyen dönemlerinde, kimyasal sanayi gelişmesiyle, doğal kaynaklı ilaçların birçoğu laboratuvarlarda sentez yoluyla elde edilebilmektedir.
- Doğal kaynaklı ilaçlar:
- Bitkisel ilaçlar: Doğadaki bitkilerden elde edilirler (alkoloidler, glikozitler).
- Hayvansal ilaçlar: Hayvanlardan elde edilirler (serumlar, hormonlar).
- Mikroorganizmalardan elde edilen ilaçlar: Antibiyotikler gibi.
- Mineral kökenli ilaçlar: İyot, sodyum ve demir gibi.
- DNA Rekombinasyon Teknolojisiyle Üretilen İlaçlar: Gen klonlama ile üretilen ilaçlar.
İlaç Şekilleri (Katı, Sıvı ve Yarı Katı)
- Toz
- Kaşe
- Kapsül
- Tablet
- Draje
- Supozituvar (Fitiller)
- Ampül
- Flakon (Viyal)
- Solüsyon
- Şurup
- Süspansiyon
- Gargara
- Tentür
- Merhem (Pomat)
- Transdermal terapötik sistem (TTS)
- Sprey
- İnfüzyon
İlaçların Adlandırılmaları
- Genel (Jenerik) ad: Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenir.
- Ticari ad: Üretici firma tarafından verilen addır
- Kimyasal (Bilimsel) ad: İlaç molekülünün kimyasal yapısını tanımlar.
İlaçların Sınıflandırılmaları (Etki Yerlerine Göre)
- Kardiyovasküler sistem ilaçları
- Nöromüsküler sistem ilaçları
- Santral sinir sistemi ilaçları
- Hematopoietik sistem ilaçları
İlaçların Sınıflandırılmaları (Kullanım Amaçlarına Göre)
- Koruyucu (profilaktik) tedavi ilaçları
- Tamamlayıcı (substitütif/replasman) tedavi ilaçları
- Radikal tedavi ilaçları
- Palyatif (semptomatik) tedavi ilaçları
İlaç Uygulamasıyla İlgili Temel Kavramlar
- Doz
- Normal doz
- Hücum (yükleme) dozu
- Sürdürme (idame) dozu
- Toplam doz
- Erişkin dozu
- Çocuk dozu
- Letal doz (LD50)
- Minumum etkin konsantrasyon
İlaç Uygulama Yolları
- Sistemik uygulama yolları
- Enteral uygulama (oral, sublingual, rektal)
- Parenteral uygulama (intravasküler, intramusküler, subkütan, kemik iliği içine enjeksiyon)
- Transdermal uygulama
- İnhalasyon yolu ile uygulama
- Lokal uygulama yolları - Deri üzerine - Deri içine - Göze - Burun içine - Kulak içine - Ağız içi - Mide-bağırsak kanalına - İntratekal uygulama - İntraplevral ve intraperitoenal uygulama - İntrakardiyak uygulama - İntraartiküler uygulama - İntrauterin uygulama
İlaç Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar
- İlacın son kullanma tarihi kontrol edilmelidir.
- I.M ve I.V. uygulamalar uzmanlar tarafından yapılmalıdır.
- Lokal uygulama sonrası eller yıkanmalıdır.
- Aerosol ve süspansiyonlar kullanmadan önce çalkalanmalıdır.
- Rektal ve vajinal uygulamalarda temizliğe dikkat edilmelidir.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, farmakolojinin temel kavramlarını ve tarihini incelemektedir. İlaçların etkileri, kullanım alanları ve farmakolojinin alt dalları hakkında bilgi sağlamaktadır. Farmakoloji alanında doğru bilgiye sahip olmak, sağlık alanında önemli bir adımdır.
