Farmakokinetik ve Farmakodinamik
39 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Reversible antagonistler ile ilgili doğru ifadelere hangisi doğrudur?

  • Agonist, reversible antagonistleri geçemez.
  • Reversible antagonistler, reseptör bağlanma yerlerine kalıcı olarak bağlanır.
  • Agonist, yüksek dozda uygulanarak antagonist etkisini aşabilir. (correct)
  • Agonist, irreversible antagonistleri geçebilir.

LD50 ifadesi neyi temsil eder?

  • Bir ilacın, 50% sağlıklı birey üzerinde gerekli etkin konsantrasyon.
  • Bir ilacın tedavi edici etkinlikleri için belirlenen herhangi bir doz.
  • Bir ilacın, 50% bireyde ölümle sonuçlanacak düzeydeki konsantrasyon. (correct)
  • Bir ilacın, 50% hastada türü etkisini gösterdiği konsantrasyon.

Bir agonistin işlevi nedir?

  • Yalnızca yarı etkili bir sonuç üretmek
  • Hücre işlevini tamamen ortadan kaldırmak
  • Receptörleri bloke etmek
  • Receptörlere bağlanarak hücre fizyolojisini değiştirmek (correct)

Bir ilaç için dissosiyasyon sabiti (KD) neyi ifade eder?

<p>İlacın receptor ile bağlanma gücünün bir ölçüsü (D)</p> Signup and view all the answers

Bir ilacın etkinliğini tanımlayan kavram hangisidir?

<p>Etkililik (B)</p> Signup and view all the answers

Terapeutik indeks nasıl hesaplanır?

<p>LD50/ED50 (C)</p> Signup and view all the answers

Parsiyel agonistin özelliği nedir?

<p>Maksimal etki yaratmaması (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki durumlardan hangisi ilaç-drug etkileşimlerini etkileyebilir?

<p>İlaçların protein bağlama rekabeti (C)</p> Signup and view all the answers

Receptörlere bağlanan ve agonistlerin etkisini engelleyen maddelere ne denir?

<p>Antagonistler (D)</p> Signup and view all the answers

Receptörlere bağlanma özelliği olmayan ve agonist bağlanma bölgesinin dışında başka bir yere bağlanan antagonist türü hangisidir?

<p>Reaksiyona girmeyen antagonist (D)</p> Signup and view all the answers

Ağızdan veya burun-gastrik yolla verilen ilaçların emilimini etkileyen hangi faktörlerden biri yanlıştır?

<p>Gıda ile beraber verilmesi (B)</p> Signup and view all the answers

Hangi durum ilaçların bağırsaktaki emilim sürecini bozabilir?

<p>Bağırsak ödemi (C)</p> Signup and view all the answers

İlaç emilimini etkileyen hangi durum gecikmeye neden olur?

<p>Gastrik boşalmanın yavaşlaması (C)</p> Signup and view all the answers

Hastalığın ilaç dağılımı üzerindeki etkilerinden hangisi doğrudur?

<p>Organ perfüzyonundaki değişiklikler ilaç etkisini değiştirebilir. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi ilaçların etki mekanizmasındaki değişikliklerden biridir?

<p>Aşırı doz nedeniyle receptor sayısında azalma (A)</p> Signup and view all the answers

İlaçların emiliminde, ilius durumu ne gibi bir etki yapar?

<p>Emilimin azalması (B)</p> Signup and view all the answers

"Hedef-etki" stratejisinin en önemli aşaması nedir?

<p>İlacı verilen dozda titrasyon yapmak (B)</p> Signup and view all the answers

Ağızdan verilen ilaçların emilimini olumsuz etkileyebilecek bir durum hangisidir?

<p>Yüksek yağ içeren diyetler (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi ilaç tedavisinde göz önünde bulundurulması gereken bir faktördür?

<p>Aktif metabolitlerin varlığı (A)</p> Signup and view all the answers

Hastalık durumunda değişebilen hangi durum ilaç etkinliğini etkileyebilir?

<p>Asit-baz durumu (A)</p> Signup and view all the answers

Hedef konsantrasyon terapisinde hangi durumlarda serum konsantrasyonlarının izlenmesi gerekmez?

<p>Klinik durumun stabil olduğu durumlarda (B), İlacın yan etkilerinin kontrol altında olduğu durumlarda (D)</p> Signup and view all the answers

Serum konsantrasyonu düşükse istenen seviyeye güvenli bir şekilde nasıl ulaşılır?

<p>Doz artırımı yaparak ama dikkatli bir şekilde (C)</p> Signup and view all the answers

İlaç seviyeleri ölçülmeden önce dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta nedir?

<p>Kan örneğinin aynı infüzyon hattından alınmaması (B)</p> Signup and view all the answers

Aktif metabolitin seviyesinin izlenmesi hangi durumlarda gereklidir?

<p>İlacın tedavi edici aralığının bilinmediği durumlarda (C)</p> Signup and view all the answers

İlaç uygulaması sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus nedir?

<p>İlaç uygulamasının uygun zaman dilimlerinde yapılması (D)</p> Signup and view all the answers

İlaçların emiliminde aşağıdaki faktörlerden hangisi etkili değildir?

<p>Hasta yaşı (C)</p> Signup and view all the answers

Faz I metabolizmasında hangi reaksiyon türü bulunmaz?

<p>Konjugasyon (B)</p> Signup and view all the answers

Yükleme dozu nedir?

<p>Terapötik serum seviyelerini hızla elde etmek için kullanılan doz (D)</p> Signup and view all the answers

Eliminasyon ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

<p>Safra ile eliminasyon doku içi atılımı ifade eder. (D)</p> Signup and view all the answers

Doğrusal olmayan farmakokinetik hakkında hangisi doğrudur?

<p>Hedeflenen ilaç miktarına ulaşmak için aynı etkinliğe ihtiyaç yoktur. (A)</p> Signup and view all the answers

Farmakodinamik, aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

<p>İlacın vücutta yaptığı etki (A)</p> Signup and view all the answers

İlacın dağılımına etki eden faktörlerden hangisi yanlıştır?

<p>İlacın pH değeri (B)</p> Signup and view all the answers

Hangi hasta popülasyonu için metabolizma ve eliminasyon artışı görülebilir?

<p>Kistik fibrozis hastaları (B)</p> Signup and view all the answers

Kararlı duruma ulaşmak için gereken süre, hangi faktöre bağlıdır?

<p>İlacın yarılanma ömrü (D)</p> Signup and view all the answers

İlaçların etkileşiminde hangi durum söz konusu değildir?

<p>İlaçların cinsiyete göre etkileri (C)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki bilgilerden hangisi ilaçların farmakodinamik etkilerini açıklamaz?

<p>İlacın dışarıda etki eden bileşenleri (C)</p> Signup and view all the answers

Hangi yan etki ilacın farmakodinamik özelliklerinden kaynaklanmaz?

<p>İlaç emilimi (C)</p> Signup and view all the answers

Farmakokinetik ile ilgili hangi özellik yanlıştır?

<p>Doz artışı her zaman etkiyi artırır. (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki terimlerden hangisi ilaçların farmakokinetik özelliklerinden biridir?

<p>Lipofiliklik (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

İlaç Seçiciliği (Affinity)

İlaç reseptörüne bağlanma kuvvetini ifade eder.

Ayrışma Sabiti (KD)

İlaç reseptörüne olan afinitesinin bir ölçüsüdür.

Ağonist

Reseptörlere bağlanarak hücre fizyolojisini etkileyen ilaçlar.

Kısmi Ağonist

Tüm reseptörler işgal edilse bile maksimum etkiye ulaşamayan ilaçlar.

Signup and view all the flashcards

Antagonist

Ağonist etkilerini engelleyen veya bloke eden ilaçlar.

Signup and view all the flashcards

Etkinlik

Bir ilaç molekülünün istenen etkiyi üretme yeteneğinin ölçüsüdür.

Signup and view all the flashcards

Güç

Belirli bir ilacın yarısını etkilemek için gereken ilaç miktarıdır. İlaçların bir sınıfta karşılaştırılmasında kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Etkin Konsantrasyon %50 (ED50)

Bir ilacın %50'sinde belirli bir klinik etkiyi sağlayan ilaç konsantrasyonudur.

Signup and view all the flashcards

Ölümcül Doz %50 (LD50)

Bir ilacın %50'sinde ölüme yol açan ilaç konsantrasyonudur.

Signup and view all the flashcards

Terapötik İndeks

Bir ilacın güvenliğini ölçer. LD50/ED50 hesaplaması ile elde edilir.

Signup and view all the flashcards

İlaç emilimi için optimum alan

İlaç emiliminin en uygun olduğu gastrointestinal (GI) bölgesi dikkate alınmalıdır.

Signup and view all the flashcards

Hastalıkların ilaç emilimi üzerindeki etkisi

Ağızdan (PO) veya nazogastrik (NG) yoldan verilen ilaçların emilimi hastalıklardan etkilenebilir.

Signup and view all the flashcards

Mide pH'ının değişimi

Midenin pH'ının değişmesi ilaç emilimini etkiler.

Signup and view all the flashcards

GI mukozasının ödemi

GI mukozasının ödemi (şişmesi) ilaç emilimini etkiler.

Signup and view all the flashcards

Gastrik boşaltımın değişimi

Gastrik boşalmanın gecikmesi veya hızlanması ilaç emilimini etkiler.

Signup and view all the flashcards

Farmakokinetik

İlaçların vücuda girdikten sonra vücutta nasıl hareket ettiğini inceleyen bilim dalı. Emilim, dağılım, metabolizma ve atılım aşamalarını kapsar.

Signup and view all the flashcards

Farmakodinamik

Bir ilacın vücut üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı. İlaç-reseptör etkileşimi, ilaç etkinliği ve güvenlik profili gibi konuları kapsar.

Signup and view all the flashcards

Emilim

İlaçların gastrointestinal sistemden kana geçme süreci.

Signup and view all the flashcards

Dağılım

İlaçların vücutta farklı dokulara dağılımı.

Signup and view all the flashcards

Metabolizma

İlaçların vücutta parçalanarak etkisiz hale getirilmesi.

Signup and view all the flashcards

Eliminasyon

İlaçların vücuttan atılımı.

Signup and view all the flashcards

Yarı ömür

Bir ilacın plazma konsantrasyonunun yarıya inmesi için geçen süre.

Signup and view all the flashcards

Lineer Farmakokinetik

İlaç dozunun artırılmasıyla plazma konsantrasyonunun orantılı olarak artması.

Signup and view all the flashcards

Doğrusal Olmayan Farmakokinetik

İlaç dozunun artırılmasıyla plazma konsantrasyonunun orantısız olarak artması.

Signup and view all the flashcards

İlaç Etkinliği

Bir ilacın hedef dokusu üzerindeki etkisi.

Signup and view all the flashcards

İlaç Güvenlik Profili

Bir ilacın istenmeyen yan etkileri.

Signup and view all the flashcards

Farmakogenetik

Hastanın genetik yapısının ilaca karşı verdiği tepkiyi etkilemesi.

Signup and view all the flashcards

İlaç Etkileşimi

Vücudun birden fazla ilaç kullanıldığında ilaçlar arasındaki etkileşimi.

Signup and view all the flashcards

İlaç-Reseptör Etkileşimi

İlaçların hedef hücrelerdeki reseptörlerle bağlanarak etkilerini göstermesi.

Signup and view all the flashcards

Hemodinamik Değişikliklerin İlacın Dağılımına Etkisi

Hastalık durumunda, organların kan akışında meydana gelen değişiklikler, ilacın etki yerine, metabolizma yerine ve atılım yerine ulaşımını etkileyebilir.

Signup and view all the flashcards

İnflamasyon ve Kılcal Geçirgenlik İlacın Dağılımına Etkisi

Hastalık durumunda, inflamasyon veya kılcal geçirgenliğin değişmesi, ilacın etki yerine ulaşımını artırabilir.

Signup and view all the flashcards

Protein Sentezindeki Değişikliğin Serbest İlaç Konsantrasyonuna Etkisi

Hastalık durumunda, düşük serum albümini ve diğer protein seviyeleri, yüksek oranda proteine bağlanan ilaçların serbest fraksiyonunun dağılım hacmini etkileyerek, ilacın serbest konsantrasyonunu artırabilir.

Signup and view all the flashcards

Reseptörlerde Azalma (Downregulation)

Hastalık durumunda, hücrenin ilacın sinyalini aldığı reseptörlerin sayısı azalabilir.

Signup and view all the flashcards

Hastalık Durumunda İlacın Etkisindeki Değişiklikler

Hastalık durumunda, ilacın etkisini belirleyen faktörler, asit-baz durumu, elektrolit dengesizliği, intravasküler hacim değişikliği ve tolerans olabilir.

Signup and view all the flashcards

Metabolizma Ürünlerinin İzlenmesi

İlacın etkinliğini değerlendirmek için metabolit düzeyini ölçmek önemlidir.

Signup and view all the flashcards

Sıfır Dereceli Kinetik

Serum konsantrasyonu arttıkça değişmeyen bir ilaç eliminasyon hızıdır.

Signup and view all the flashcards

Birinci Dereceli Kinetik

Serum konsantrasyonu arttıkça ilaç eliminasyon hızı da artar.

Signup and view all the flashcards

Hedef Konsantrasyon Terapisi

İlaç konsantrasyonunu hedef aralığında tutmayı amaçlar, optimal terapötik etki için.

Signup and view all the flashcards

İlaç Seviyesini Ölçme Zamanı

İzleme zamanı ilacın farmakokinetiğine bağlıdır, en yüksek veya en düşük düzeyi belirlemek.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Farmakokinetik ve Farmakodinamik

  • Farmakokinetik, ilaçların vücutta emilimi, dağılımı, metabolizması ve eliminasyonu süreçlerini inceler.
  • Farmakodinamik ise, ilaçların vücuttaki etkileşimlerini ve fizyolojik süreçler üzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalıdır.
  • İlaç tedavisinin bireyselleştirilmesi önemlidir.
  • Dar terapötik indeksi olan ilaçlar dikkatlice izlenmeli.
  • İlaç yan etkilerini en aza indirmek için farmakolojik yanıt en üst seviyeye çıkarılmalıdır.
  • PK/PD, altta yatan hastalık durumları için tanı aracı olarak değerlendirilir.
  • İlaçların emilimi, dağılımı, metabolizması ve atılımını etkileyen biyolojik sistemler, ilaçların hareketlerini inceleyen bilimsel bir alandır.

Emilim

  • İlaçların vücuda girişi emilim olarak adlandırılmaktadır.
  • Emilimi etkileyen faktörler, ilaç özelliklerinin (molekül ağırlığı, iyonlaşma derecesi, çözünürlük, formülasyon) yanı sıra, uygulama yolu, mide pH'sı ve gastrointestinal sistem içeriğidir.
  • Pediatrik hastalarda, gastrointestinal pH değişiklikleri, mide boşalması, mide enzimleri, safra asitleri, gastrointestinal flora ve formül/gıda etkileşimleri emilimi etkileyebilir.

Dağılım

  • İlaçlar vücutta dağılır ve hedef hücrelere ulaşır.
  • Membran geçirgenliği, ilaçların etki yerine ulaşmasında önemli rol oynar.
  • Plazma proteinleri ile bağlanan ilaçlar, membranları geçemez. Beslenme yetersizliği, albümin düzeyini düşürerek serbest ilaç konsantrasyonunu artırır.
  • Lipofilik ilaçlar adipoz dokuda birikme eğilimindedir.
  • Dağılım hacmi, bir ilacı dağılan vücut hacminin ölçüsüdür.

Metabolizma

  • İlaçlar ve toksinler vücuda yabancı maddeler olarak kabul edilir.
  • İlaçlar akciğerlerde ve karaciğerde metabolize edilebilir.
  • Vücut, ilaçları daha suda çözünür hale getirerek, eliminasyondaki hızını artırmak için metabolize eder.
  • Karaciğer, ilaç metabolizmasının birincil yeridir ve ön ilaçları aktif formlara dönüştürebilir.
  • Faz I ve Faz II reaksiyonları, ilaç metabolizmasında farklı mekanizmaları içeren iki temel reaksiyon türüdür. Faz I reaksiyonları genellikle ilaçları daha suda çözünür, atılmaya hazır hale getirir. Faz II reaksiyonlarında ise, ilaçların atılmasını hızlandırmak için konjugasyon tepkimeleri gerçekleşmektedir. Karaciğer, birçok ilaç metabolizmasını gerçekleştiren Sitokrom P450 sistemine sahiptir. CYP450 sistemi, ilaçların oksidasyon veya indirgenme reaksiyonları vasıtasıyla metabolize edilmesinden sorumludur.

Eliminasyon

  • İlaçların vücuttan uzaklaştırılmasına eliminasyon denir.
  • Eliminasyonun başlıca yolları akciğerlerden, safradan ve böbreklerdendir. Böbrekler, glomerüler filtrasyon, tübüler sekresyon ve tübüler reabsorpsiyon mekanizmalarıyla ilaçları uzaklaştırırlar.
  • Enterohepatik sirkülasyon, safra ile atılan bazı ilaçların bağırsaktan tekrar emilerek karaciğere geri dönme sürecidir. Bu süreç, eliminasyon sürelerini uzatabilir.

Farmakokinetik Prensipler

  • Kararlı durum, ilaç miktarının vücuttan atılma hızına eşit olduğu ve serum ilaç seviyesinin sabit kaldığı bir durumdur.
  • Kısa yarı ömürlü ilaçlar daha hızlı ve uzun yarı ömürlü ilaçlar daha yavaş olarak kararlı duruma ulaşırlar.
  • Yarılanma ömrü, serum ilaç konsantrasyonunun yarı yarıya azalması için gereken süredir.

Yüklenme Dozu

  • Yükleme dozu, hızlı bir şekilde terapötik serum seviyelerine ulaşmayı sağlar.
  • Metabolik veya eliminasyon disfonksiyonu olan hastalarda, yükleme dozu, belirli ilaçların gerekli yanıtlarını hızlı bir şekilde elde etmek için gereklidir.

Lineer Farmakokinetik

  • Doğrusal farmakokinetikte, ilaç eliminasyon oranı mevcut ilaç miktarıyla orantılıdır.
  • Doz artışları plazma ilaç seviyelerinde orantılı bir artışa neden olur.

Doğrusal Olmayan Farmakokinetik

  • Bu durumda, eliminasyon oranı mevcut ilaç miktarından bağımsız olarak sabittir, dozaj artışı orantılı bir artış/azalmaya neden olabilir.

Özel Hasta Popülasyonları

  • Böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları ve kistik fibrozis gibi özel durumlar, ilaç metabolizması, dağılım ve eliminasyon süreçleri üzerinde farklı etkiler gösterir. İlaç doz aralıklarının bu faktörlere göre ayarlanması gerekebilir.

Farmakogenetik

  • Hastalarda genetik varyasyonların ilaçların farmakokinetiği ve farmakodinamiği üzerindeki etkisini inceler.
  • Terapötik etkisizlik ve beklenmeyen toksisiteleri önlemek veya erken tespit etmek için kullanılabilir.

Farmakodinamik

  • İlaçların vücuttaki etkisine yer verir.
  • İlaçlar enzimleri / reseptörleri etkileyerek bir fizyolojik etki yaratır.
  • İlaçların etkisini, bu etkisinin mekanizmasını, etkinliği ve güvenlik profili gibi konuları inceler.
  • Hücre seviyesi ve genel düzeyde ilaç etkileşimlerini ele almaktadır.

İlaç Etkileşimi

  • Birbirini etkileyen ilaçların etkileşimi.
  • Emilimi, metabolizmayı ve atılımı bozabilir.
  • İlaç-ilaç, ilaç-besin etkileşimleri gibi tiplerin dikkate alınması gerekir.

İlaçların Hastalık Üzerindeki Etkileri

  • Hastalıklar, ilaçların emilimi, dağılımı, metabolizması ve eliminasyonu üzerinde çeşitli etkiler gösterebilir.
  • İlaçların vücuttan atılma, dağılma ve metabolizasyon süreçlerini değerlendirmek için hasta popülasyonunun incelenmesi gerekir.

Tedavinin Yönetimi

  • İlaç tedavisinin etkin ve güvenli bir şekilde yönetim stratejisi.
  • Hedeflenen dozlar, pre-belirlenmiş etkililik noktaları ve ilaçların toksisitesi için izleme prosedürleri.
  • İlaç seviyelerini ölçmenin uygun zamanlamasını kapsar.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Farmakokinetik ve Farmakodinamik PDF

Description

Bu quiz, farmakokinetik ve farmakodinamik bilimlerinin temel kavramlarını ve ilaçların vücutta nasıl hareket ettiğini anlatmaktadır. İlaç emilimi, dağılımı, metabolizması ve eliminasyonu gibi konular üzerine yoğunlaşılarak, bireysel tedavi önemine vurgu yapılmaktadır.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser