Europese Instellingen: Overzicht en Rol

Study Notes

Er zijn verschillende Europese instellingen die een rol spelen bij de totstandkoming en afdwinging van Europees recht.
Het Europees Parlement komt een beperktere rol toe dan aan de meeste nationale parlementen.

Het Europees Parlement is geëvolueerd van een orgaan met adviesbevoegdheid naar een orgaan met werkelijke beslissingsmacht.
De belangrijkste taak van het Europees Parlement is het aannemen van Europese wetgeving, samen met de Raad.
Het initiatiefrecht voor het aannemen van Europese regelgeving ligt bij de Europese Commissie.
Het Europees Parlement is verantwoordelijk voor de goedkeuring van de jaarlijkse Europese begroting, samen met de Raad.
Het Europees Parlement wordt rechtstreeks verkozen voor een periode van 5 jaar.

De Raad vertegenwoordigt de nationale belangen, gezien zijn samenstelling (de bevoegde ministers van de verschillende lidstaten).
De Raad blijft het belangrijkste wetgevende orgaan.

De Europese Commissie behartigt de Europese belangen.
De Europese Commissie heeft het initiatiefrecht voor het aannemen van Europese regelgeving.
De Europese Commissie ziet toe op de naleving van de Europese regelgeving door de lidstaten.

De Raad is samen met het Europees Parlement verantwoordelijk voor het aannemen van wetten en het nemen van beleidsbeslissingen.
De Raad bestaat uit een vertegenwoordiger van elke lidstaat op ministerieel niveau, die gemachtigd is om de regering van de lidstaat te verbinden (art. 16 VEU).
De samenstelling van de Raad hangt af van de materie die er zal worden besproken (‘vakraden’), zoals Landbouw, Economische en Financiële Zaken (EcoFin-Raad).
Ook leden van regeringen van deelstaten kunnen afgevaardigd worden naar de Raad.
Elke lidstaat heeft slechts één vertegenwoordiger in de Raad, en moet regelen wie er naar de Raad wordt afgevaardigd.
De Raad beraadslaagt en stemt in openbare zitting over een ontwerp van wetgevingshandeling.
Er zijn verschillende soorten meerderheden, afhankelijk van de materie en de rechtsgrond in het Verdrag.
De Raad besluit meestal met een gekwalificeerde meerderheid van de stemmen (art. 16 lid 3 VWEU).
Een gekwalificeerde meerderheid is een systeem van een dubbele meerderheid van lidstaten en bevolking.

Het voorzitterschap van de Raad roteert per zes maanden tussen de verschillende lidstaten.
De voorzitter roept de bijeenkomsten van de Raad samen, zit die voor, roept op tot stemming en zorgt ervoor dat de Raad goed functioneert.

De Europese Raad is een aparte instelling van de Europese Unie.
De presidenten en/of eerste ministers van de lidstaten komen twee keer per half jaar samen als de Europese Raad.
De Europese Raad wordt door het Verdrag van Lissabon officieel erkend als instelling van de Europese Unie (art. 15 e.v. VEU).
De Europese Raad heeft een vaste voorzitter, gekozen voor een periode van 2,5 jaar (eenmaal herkiesbaar).