Ethische Stromingen Hoofdstuk 2

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een potentieel nadeel van utilitarisme volgens de tekst?

  • Het leidt altijd tot meer geluk.
  • Het richt zich te veel op secundaire problemen. (correct)
  • Het negeert de rol van persoonlijke ervaringen.
  • Het is altijd gelijk aan deugdenethiek.

Wat staat centraal in de deugdenethiek zoals besproken in de tekst?

  • De karaktereigenschappen van de persoon die handelt. (correct)
  • De interactie tussen verschillende personen.
  • De noodzaak van een utilitaire calculus.
  • De ethische theorieën van de Griekse Oudheid.

Wat is het hoofdfocus van de deugdethiek?

  • De ontwikkeling van deugden bij een persoon. (correct)
  • De handelingen van een persoon.
  • De ethische regels die gehandhaafd moeten worden.
  • De gevolgen van een daad.

Wat is een kenmerk van de discoursethiek?

<p>Het ethisch juiste komt naar voren in interacties. (D)</p> Signup and view all the answers

Wie is een belangrijke figuur in de deugdenethiek volgens de tekst?

<p>Aristoteles (A)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt de beginselethiek in?

<p>Ethische beslissingen gebaseerd op de intenties achter daden. (B)</p> Signup and view all the answers

Volgens de tekst, wat is nodig om een deugdelijk bestaan te leiden?

<p>Het streven naar morele en intellectuele deugden. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk probleem binnen de beginselethiek?

<p>Het is moeilijk om de intenties van iemand te kennen. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke vraag wordt als eerste gesteld in de benadering van de deugdenethiek?

<p>Wat is moreel juist? (A)</p> Signup and view all the answers

Wat maakt de oudste broer moreel verwerpelijk in het voorbeeld van de gebroken borden?

<p>Hij vernielt de borden zonder goede reden. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een element dat onvoldoende wordt behandeld door een kalkulatie in de utilitaristische benadering?

<p>De context en achtergrond van de persoon. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van persoonsgebonden ethiek?

<p>Discoursethiek. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat ontbreekt in utilitarisme volgens de tekst?

<p>Belangeloosheid in ethiek. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt beschouwd als een van de mijlpalen van de filosofie volgens Aristoteles?

<p>Ethica Nicomachea (C)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt niet behandeld in de deugdethiek?

<p>De gevolgen van acties. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke ethische stroming onderzoekt de bedoeling achter daden?

<p>Beginselethiek. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent het begrip 'normatief' binnen de ethiek?

<p>Het neemt een standpunt in over wat ethisch juist is (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het verschil tussen normatieve ethiek en descriptieve ethiek?

<p>Normatieve ethiek verleent waardeoordelen, descriptieve ethiek beschrijft alleen (B)</p> Signup and view all the answers

Wat staat centraal in de niet-persoonsgebonden ethiek?

<p>De resultaten van de handeling (D)</p> Signup and view all the answers

Welke ethische stroming legt nadruk op de uitkomst van een handeling?

<p>Gevolgethiek (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van beginselethiek?

<p>Het vereist handelen vanuit vooraf bepaalde principes (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van descriptieve ethiek?

<p>Het analyseren van situaties zonder oordeel (A)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt persoonsgebonden ethiek in?

<p>Het individu en zijn daden zijn centraal (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is de rol van theorieën in het evalueren van casussen?

<p>Ze bieden een basis voor het innemen van standpunten (A)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met de categorische imperatief volgens Kant?

<p>Een handeling die men altijd moet doen, ongeacht de situatie. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat moet je jezelf afvragen om een categorische imperatief te formuleren?

<p>Als iedereen deze handeling zou uitvoeren, zou dat dan goed zijn? (D)</p> Signup and view all the answers

Welke wereld beschrijft Kant als de betere wereld in termen van eigendom?

<p>Een wereld waar niemand van elkaar steelt. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt niet genoemd als een gevolg van stelen in Kant's argument?

<p>Het eigendom wordt gewaarborgd. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke term wordt gebruikt om de ethiek van Kant te beschrijven?

<p>Plichtsethiek. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk kenmerk van een hypothetische imperatief in tegenstelling tot een categorische imperatief?

<p>Het is afhankelijk van specifieke omstandigheden. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met het begrip 'categorisch' in de term 'categorische imperatief'?

<p>Het betekent onvoorwaardelijk. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat impliceert Kant's opvatting over stelen voor de samenleving?

<p>Stelen creëert een wereld vol wanorde en onveiligheid. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is de basis van de nuts-calculus in de context van utilitarisme?

<p>Een kosten-baten analyse van de gevolgen van een handeling. (D)</p> Signup and view all the answers

Volgens Bentham, welke factor is irrelevant bij de beoordeling van een handeling?

<p>De kwaliteit van het ervaren geluk. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat beschrijft het sociale principe van utilitarisme het beste?

<p>Het streven naar het grootste geluk voor de grootste massa. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat zijn volgens Bentham meetbare eigenschappen van lust en onlust?

<p>Intensiteit, duur, en gevolgen. (B)</p> Signup and view all the answers

Waarom wordt het utilitarisme als pragmatisch beschouwd?

<p>Het houdt geen rekening met de goedheid van intenties. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende stellingen beschrijft een voordeel van utilitarisme binnen het publieke beleid?

<p>Het biedt een framework voor het verbeteren van het welzijn van veel mensen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat onderscheidt de gevolgethiek van de plichtsethiek?

<p>Gevolgethiek richt zich op praktische uitkomsten in plaats van principes. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een kritiekpunt op het utilitarisme?

<p>Het kan leiden tot individuele ongelijkheid als het welzijn van velen voorrang krijgt. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het beginsel van wederkerigheid volgens Kant?

<p>Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent het om de mens als doel te zien, volgens Kant?

<p>Iedere mens heeft recht op autonomie en waardigheid. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe verschilt het beginsel van universaliteit van het beginsel van wederkerigheid?

<p>Wederkerigheid betreft persoonlijke beleving, universaliteit is objectief en algemeen. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voordeel van de categorische imperatief?

<p>Het geeft richting in moreel handelen met altijd toepasbare verplichtingen. (B)</p> Signup and view all the answers

Waarom kan de categorische imperatief leiden tot morele dilemma’s?

<p>Omdat plichtsethiek soms tot ongewenste consequenties kan leiden. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat concludeert Kant over het liegen in de casus van Jan en Mieke?

<p>Eerlijkheid is belangrijker dan de gevolgen voor Jan. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van de categorische imperatief?

<p>Het is een morele verplichting die altijd in elke situatie geldt. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke uitspraak weerspiegelt Kant's visie op autonomie?

<p>Alle mensen moeten als autonoom worden behandeld. (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Normatieve ethiek

Een ethische benadering die een stelling inneemt over wat ethisch juist is.

Descriptieve ethiek

Een ethische benadering die alleen de situatie beschrijft, zonder een moreel oordeel te geven.

Gevolgethiek

Ethische stromingen die de nadruk leggen op de uitkomst van een handeling.

Beginselethiek

Ethische stromingen die zich baseren op vooraf bepaalde principes bij het nemen van ethische beslissingen.

Signup and view all the flashcards

Persoonsgebonden ethiek

De ethische stromingen die afhangen van de persoon die de handeling uitvoert.

Signup and view all the flashcards

Niet-persoonsgebonden ethiek

Ethische stromingen die geen rekening houden met de persoon die handelt, maar focussen op de handeling zelf.

Signup and view all the flashcards

Intentionaliteit bij beginselethiek

Bij beginselethiek wordt gekeken naar de intentie achter een handeling en of die voldoet aan ethische principes.

Signup and view all the flashcards

Probleem: Onzichtbare intenties

Het is niet altijd mogelijk om de intentie van iemand te achterhalen.

Signup and view all the flashcards

Intentionaliteit ≠ Goede daad

Een goede intentie garandeert niet altijd een ethisch juiste handeling.

Signup and view all the flashcards

Deugdethiek: Focus op de persoon

Deugdethiek kijkt naar de persoon die handelt en niet naar de handeling zelf.

Signup and view all the flashcards

Discoursethiek: Dialoog & Interactie

Discoursethiek focust op de interactie tussen mensen en hoe ethische beslissingen tot stand komen in de dialoog.

Signup and view all the flashcards

Ethisch juiste: Dialoog centraal

Het ethisch juiste wordt in discoursethiek bepaald tijdens de communicatie tussen mensen.

Signup and view all the flashcards

Ethisch juiste: Persoonsgebonden

Het ethisch juiste wordt in de deugdethiek gelijkgesteld met de persoon die handelt.

Signup and view all the flashcards

Categorisch imperatief

Een moreel principe dat stelt dat je moet handelen op een manier waarvan je zou willen dat het een universele wet wordt.

Signup and view all the flashcards

Plichtsethiek

Een ethische theorie die stelt dat we onze morele plichten moeten volgen, ongeacht de gevolgen.

Signup and view all the flashcards

Hypothetisch imperatief

Een imperatief die afhangt van specifieke omstandigheden of doelen.

Signup and view all the flashcards

Kants test voor moreel handelen

De vraag of een handeling ethisch is, wordt beantwoord door te bepalen of het een algemene wet kan worden.

Signup and view all the flashcards

Immanuel Kant

Een Duitse filosoof die bekend staat om zijn werk over ethiek, metafysica en kennisleer.

Signup and view all the flashcards

Een wereld waar iedereen steelt

Een wereld waarin iedereen steelt en eigendom niet meer veilig is.

Signup and view all the flashcards

Een wereld waar niemand steelt

Een wereld waarin niemand steelt en eigendom veilig is.

Signup and view all the flashcards

Intentie is belangrijk

De morele waarde van een handeling is gebaseerd op de intentie van de persoon die handelt, niet op de gevolgen.

Signup and view all the flashcards

Deugdenethiek

Deugdenethiek is een ethische benadering die zich richt op het karakter en de deugden van een persoon, in plaats van op specifieke regels of gevolgen van acties.

Signup and view all the flashcards

Morele deugden

Morele deugden zijn goede karaktereigenschappen die iemand helpen om ethisch te handelen, zoals eerlijkheid, moed en verantwoordelijkheid.

Signup and view all the flashcards

Intellectuele deugden

Intellectuele deugden zijn vaardigheden en eigenschappen die je helpen om te denken en te leren, zoals wijsheid, kennis en kritisch denkvermogen.

Signup and view all the flashcards

Deugdelijk bestaan

Volgens Aristoteles kan je een deugdelijk bestaan leiden door te streven naar zowel morele als intellectuele deugden.

Signup and view all the flashcards

Utilitarisme

Het utilitarisme is een ethische theorie die stelt dat de beste handeling degene is die het meeste geluk voor het grootste aantal mensen oplevert.

Signup and view all the flashcards

Argument van de calculus

Het argument van de calculus in het utilitarisme legt de nadruk op het kwantificeren van geluk, wat kan leiden tot het negeren van belangrijke ethische kwesties.

Signup and view all the flashcards

Ethiek moet meer zijn dan een calculus

Een ethische theorie moet rekening houden met aspecten die niet meetbaar zijn, zoals emoties en intuïtie.

Signup and view all the flashcards

Gevaar van utilitarisme

Het utilitarisme kan te snel aandacht besteden aan oppervlakkige kwesties en belangrijke ethische vraagstukken over het hoofd zien.

Signup and view all the flashcards

Ethische vraag over genot.

Deze ethische vraag onderzoekt of het nastreven van eigen genot een basis kan zijn voor goed handelen.

Signup and view all the flashcards

Nuts-calculus

Een kosten-baten analyse die de korte en lange termijn gevolgen van een handeling beoordeelt. Het doel is om de keuze te vinden die het meeste genot of nut oplevert voor de meeste mensen.

Signup and view all the flashcards

Principe van consequentie

Een van de twee basisprincipes van het utilitarisme. Het morele nut van een handeling wordt beoordeeld op basis van de daadwerkelijke uitkomsten. Alle andere overwegingen, zoals intenties of deugdzaamheid, zijn irrelevant.

Signup and view all the flashcards

Sociaal principe

Een van de twee basisprincipes van het utilitarisme. Het grootste geluk voor zoveel mogelijk mensen moet het doel zijn. Algemeen welzijn is de optelsom van individueel welzijn.

Signup and view all the flashcards

Meetbaarheid van lust en onlust

Volgens Bentham is lust en onlust meetbaar. De eigenschappen van deze ervaringen, zoals intensiteit, duur en gevolgen, kunnen gekwantificeerd worden.

Signup and view all the flashcards

Pragmatische benadering van het utilitarisme

Het utilitarisme is pragmatisch en gericht op het bereiken van een nuttig doel.

Signup and view all the flashcards

Voordelen van utilitarisme in het publieke beleid

Het utilitarisme kan nuttig zijn voor het publieke beleid om reële lotsverbetering te realiseren voor zoveel mogelijk mensen.

Signup and view all the flashcards

Beginsel van wederkerigheid

Het beginsel van wederkerigheid stelt dat we ons moeten afvragen of we zelf zouden willen dat onze handelingen een universele wet zouden zijn, met andere woorden: behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden.

Signup and view all the flashcards

Beginsel van universaliteit

Het beginsel van universaliteit stelt dat jouw handelen een aanvaardbare universele regel moet kunnen zijn die door ieder weldenkend mens gewaardeerd wordt.

Signup and view all the flashcards

Mens als doel

Dit beginsel stelt dat we de mens nooit als een middel, maar altijd als een doel op zich moeten zien. Ieder mens heeft intrinsieke waarde en verdient respect.

Signup and view all the flashcards

Casus 8: Liegen of ik schiet!

Een casus waarin iemand moet kiezen tussen liegen om een ander te beschermen en de waarheid vertellen, ondanks de mogelijke negatieve gevolgen.

Signup and view all the flashcards

Voordeel categorische imperatief

Het voordeel van de categorische imperatief is dat het een duidelijke richting geeft aan hoe we moeten handelen, door altijd toepasbare verplichtingen te creëren.

Signup and view all the flashcards

Nadeel categorische imperatief

Een nadeel van de categorische imperatief is dat het in sommige situaties kan leiden tot ongewenste uitkomsten, zoals in het geval van de Casus 8: Liegen of ik schiet!.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Hoofdstuk 2: Ethische Stromingen

  • Eerdere modellen om casussen te analyseren waren inleidend en handig.
  • Het kiezen van een waarde of norm in morele dilemma's is vaak een lastig punt.
  • Het is belangrijk om theorieën te gebruiken bij het innemen van een standpunt bij het evalueren van een casus.
  • Dit zorgt voor een sterkere argumentatie en voorkomt een ‘welles-nietespelletje’ discussie.
  • Dit hoofdstuk is theoretisch en focust op het begrijpen van de theorieën om morele dilemma's te analyseren.
  • Theorieën zijn noodzakelijk om de praktijk te begrijpen en om casussen te evalueren.

Normatieve ethiek

  • Normatieve ethiek geeft antwoord op de vraag wat moreel juist is.
  • Beschrijving van de ethiek die een stelling inneemt over juist handelen.
  • Descriptieve ethiek focust op de beschrijving van een situatie.
  • Bij het evalueren van een casus moet een waardeoordeel worden gegeven.
  • Niet-persoonsgebonden ethiek: stromingen waarin de actor niet centraal staat, maar de actie zelf.
  • Gevolgethiek: focust op de uitkomst van een handeling.
  • Beginselethiek: focust op principes van handelen.
  • Persoonsgebonden ethiek: stromingen waarin de actor wel centraal staat
  • Deugdethiek: beoordeling van karaktereigenschappen (een goed mens zijn) in plaats van enkel handelingen.
  • Relatie-ethiek: focust op de relatie tussen personen.
  • Discoursethiek: juist handelen wordt bepaald door interactie tussen personen.

Principes / Regels

  • In deze stroming staat de intentie, principes en ethische basis van de handeling centraal.
  • Gedachte-experiment over borden breken.
  • Analyse van intenties en waarden in een simpele casus.
  • Oudste kind handelt niet moreel juist door borden te breken.

Theologische ethiek

  • Theologische ethiek is een ethische stroming die vertrekt vanuit de ideeën van God en Zijn werken.
  • De Bijbel, natuurwetten en openbaringsgeschiedenis vormen de basis van principes in de theologische ethiek.
  • God zou principieel tegen de handelingen van The Joker zijn.
  • De Bijbel bevat ervaringen en getuigenissen van God, met belangrijke wetteksten.
  • De natuurwet is een geschapen werk van God, met vastgestelde wetten en regels.
  • De openbaringsgeschiedenis is een historisch proces waarin God met de mens gecommuniceerd heeft en een innige relatie aangaat.

Homoseksuele relaties (theologisch voorbeeld)

  • Deze stroming beoordeelt homoseksuele relaties vanuit de voortplanting als doel van geslachtsgemeenschap.
  • De Katholieke kerk beschouwt homoseksuele handelingen als principieel slecht, maar niet de persoon zelf.
  • Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat haat en discriminatie tegen homoseksuelen in de kerk streng afgewezen wordt.
  • Een recentere standpunt van de kerkvader is toleranter geworden door paus Franciscus.

Plichtsethiek

  • Plichtsethiek, ontworpen door Immanuel Kant, baseert zich op de rede en niet op geloof.
  • Het geluk van een handeling is niet belangrijk, maar de motivatie of plicht achter de handeling zelf.
  • Categorische imperatief: handelen volgens een universele regel die iedereen zou moeten volgen
  • Morele verplichtingen (plichten) zijn belangrijk, niet het geluk bij een daad.
  • Casus: Moet Jan liegen om zijn vriend te redden?
  • Liegen is niet toegestaan, zelfs niet in noodsituaties, omdat het niet universeel toepasbaar is.

Gevolgenethiek

  • Deze stroming evalueert daden gebaseerd op de uitkomsten of gevolgen.
  • Casus: Zou Batman The Joker moeten doden?
  • The Joker brengt voortdurend schade, Batman kan eventueel levens redden, maar heeft voorwaardelijkheid (de plicht).
  • Is Batman wel verantwoordelijk voor de gevolgen?

Deugdenethiek

  • In deze stroming ligt de nadruk op karaktereigenschappen (deugden) van de persoon.
  • Deugdzaam handelen: het goede midden tussen uitersten (bijv. moed).
  • Casus: Een vriendin die wordt overvallen, wat is de moedige reactie?
  • Belangrijk: het juiste handelen vinden binnen de specifieke omstandigheden en door een analyse van de situatie.
  • Deugden moeten voorbeelden zijn en de goede handelingen vinden.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser