Эрх зүй – ХҮНИЙ ЭРХ БА ҮНДСЭН ХУУЛЬ 11-р анги

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Эрх зүйн хэм хэмжээ гэж юу вэ?

  • Нийгмийн гишүүдийн сайн дураар дагаж мөрддөг зан үйлийн дүрэм.
  • Төрөөс тогтоосон, албадлагын хүчээр хангагдсан нийтээр заавал биелүүлэх зан үйлийн журам. (correct)
  • Зөвхөн ёс зүйн үнэлэмжид тулгуурлан гаргасан дүрэм.
  • Шашны байгууллагуудаас гаргадаг дүрэм.

Ёс зүйн хэм хэмжээ эрх зүйн хэм хэмжээнээс юугаараа ялгаатай вэ?

  • Ёс зүйн хэм хэмжээ нь хуулиар баталгааждаг, харин эрх зүйн хэм хэмжээ нь яваандаа бүрэлдэн бий болдог.
  • Ёс зүйн хэм хэмжээг төрөөс тогтоодог, харин эрх зүйн хэм хэмжээг нийгмээс тогтоодог.
  • Ёс зүйн хэм хэмжээ нь зөвхөн шашны хүрээнд үйлчилдэг, эрх зүйн хэм хэмжээ нь нийтэд үйлчилдэг.
  • Ёс зүйн хэм хэмжээ нь албадлагын хүчгүй, харин эрх зүйн хэм хэмжээ нь албадлагын хүчтэй. (correct)

Жан Жак Руссо хүний эрхийн талаар ямар үзэл бодолтой байсан бэ?

  • Нийгмийн гишүүн бүр өөрийгөө захирч бусдаас хамааралгүй байх ёстой. (correct)
  • Төр нь хүний эрхийг хамгаалах ёстой гол байгууллага.
  • Хүн төрөлхтөн байгалиасаа эрх чөлөөтэй боловч төр засгийн эрх мэдэлд захирагдах ёстой.
  • Хүмүүс төр засгийн эрх мэдлийг хязгаарлахын тулд нэгдэх ёстой

Жон Локк хүний эрх чөлөөг хязгаарлах үндэслэл гэж юуг үзсэн бэ?

<p>Хүний байгалаас заяасан эрх чөлөө нь үргэлж аюулгүй байдлыг хангадаггүй. (C)</p> Signup and view all the answers

Эрх зүйн хэм хэмжээ нь юугаар баталгааждаг вэ?

<p>Төр засгаас. (A)</p> Signup and view all the answers

Томас Гоббс төрийн талаар ямар үзэл бодолтой байсан бэ?

<p>Төр бол левиафан буюу хүчирхэг байгууллага. (C)</p> Signup and view all the answers

Фредерик Бастиа төрийн талаар ямар үзэлтэй байсан бэ?

<p>Төр бол татвараар сорон мөлжигч. (D)</p> Signup and view all the answers

Лорд Актон эрх мэдлийн талаар юу гэж хэлсэн бэ?

<p>Хязгааргүй эрх мэдэл хүнийг хязгааргүй эвддэг. (B)</p> Signup and view all the answers

Жон Стюарт Милл төрийн талаар ямар үзэлтэй байсан бэ?

<p>Төр бол зайлшгүй байх ёстой муу зүйлс. (A)</p> Signup and view all the answers

Роберт Нозик төрийн талаарх үзэл бодол?

<p>Төр бол хүний эрхийн гол дайсан. (B)</p> Signup and view all the answers

Төрийн эрхэм дээд хууль гэдэг нь ямар хууль вэ?

<p>Үндсэн хууль (D)</p> Signup and view all the answers

Эрх зүйн хэм хэмжээний акт гэдэг нь юу вэ?

<p>Засгийн газар тараасан шийдвэр (A), Хууль зүйн баримт бичиг (D)</p> Signup and view all the answers

Ш.Монтеське-ийн 'Хуулийн амин сүнс' аль нийгмийн засагллын онолтой холбогдолтой вэ?

<p>Засаглалын эрхийг хуваарилах (A)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуульд ямар баримт бичиг оршиж байдаг вэ?

<p>Улсын их хурлын тогтоол (C)</p> Signup and view all the answers

Монгол улсын үндсэн хуульд тусгаар тогтносон, бүрэн эрхийн тухай хэрхэн заасан байдаг вэ?

<p>Ард түмний эрх мэдэлд (B)</p> Signup and view all the answers

Төрөөс хянадаг харилцаа гэж юу вэ?

<p>Төрийн системийн зохицуулалт (A)</p> Signup and view all the answers

Засаглалын эрх мэдлийн хуваарилалтад ямар элемент багтах вэ?

<p>Шүүх хүчний хуваарилалт (B), Хууль тогтоох эрх мэдэл (C), Хүний эрхийг хамгаалах (D)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн гол зорилго юу вэ?

<p>Засаглалын эрх мэдлийг хувиарлах (D)</p> Signup and view all the answers

Төрийн байгууламжийн хувьд нэгдмэл гэж юу гэсэн үг вэ?

<p>Нийгмийн механизмын нэгдмэл байдал (A)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хууль (ҮХ)-ийг зөрчсөний үндсэн дээр ямар шийдвэр хүчин төгөлдөр бус болдгийг тодорхойлно уу?

<p>Ерөнхийлөгчийн зарлиг (A), ЗГ-ын шийдвэр (D)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүдийн тоо хэд вэ?

<p>9 (B)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэц эдгээр асуудлуудаас аль нэгэн дээр гарах дүгнэлтээ УИХ-д оруулахгүй юу?

<p>УИХ-ын даргын шийдвэр (A)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн зөрчилтэй шийдвэр гаргасан албан тушаалтнуудын аль нэг нь энэ хүмүүсийн дунд биш юм.

<p>Сонгуулийн төв хорооны гишүүн (C)</p> Signup and view all the answers

Албан тушаалтнуудын огцруулах болон эгүүлэн татах процессод ямар албан тушаалтны шийдвэр шаардлагатай вэ?

<p>Ерөнхийлөгч (C)</p> Signup and view all the answers

Цэцийн шийдвэрүүдийг эцэслэх дарааллаа аль талд хамаардаг вэ?

<p>УИХ-д (D)</p> Signup and view all the answers

Ард нийтийн санал асуулгыг хэн явуулдаг вэ?

<p>Сонгуулийн төв хороо (D)</p> Signup and view all the answers

Цэцийн дүгнэлт гаргасан дараа УИХ юу хийх ёстой вэ?

<p>Шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөх (A), Дахин хэлэлцэхийг шаардах (B)</p> Signup and view all the answers

Эрх зүйд захирагдах ёсны 4 түгээмэл зарчмын аль нь буруу вэ?

<p>Шүүхийн байгууллага нь чадваргүй, ёс зүйгүй, хараат бус байх ёстой. (C)</p> Signup and view all the answers

Улс орны Үндсэн хуульд ямар зарчмыг заавал удирдлага болгох ёстой вэ?

<p>Хүний эрхийг баталгаажуулах. (B)</p> Signup and view all the answers

Эрх зүйд захирагдах ёс гэдэг нь юуны үндсэн дээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг вэ?

<p>Засгийн газар, хувь хүний хүсэл зоригийн илэрхийлэл. (D)</p> Signup and view all the answers

Шударга, тэгш, хүнлэг энэрэнгүй байх зарчмууд ямар зорилгоор хууль гаргахдаа баримтлана вэ?

<p>Иргэдийн эрхийг хамгаалах. (C)</p> Signup and view all the answers

1829 онд батлагдсан 'Хүний болон иргэний эрхийн тунхаг бичиг' -ийн 16 дугаар зүйлд юу хэлсэн вэ?

<p>Иргэдийн эрхгүй засаглалын эрх мэдэл байх ёсгүй. (A)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуульд ямар зарчим биш вэ?

<p>Хүний эрхийг зөрчих. (C)</p> Signup and view all the answers

Хуульгийн туслалцаа үзүүлдэг мэргэжилтнүүд ямар үзүүлэлтийг хангах ёстой вэ?

<p>Хүмүүсийн дунд хүрэлцэхүйц тоо хэмжээтэй байх. (C)</p> Signup and view all the answers

Хууль, дүрэм, журам гаргахдаа ямар зарчмуудыг мөрдөх ёстой вэ?

<p>Шударга, тэгш, хүнлэг энэрэнгүй байх. (B)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуульд байх ёстой хяналтын тогтолцоо гэдэг нь юу вэ?

<p>Үндсэн хуульт ёсыг сахихад хяналт тавих. (D)</p> Signup and view all the answers

Эрх зүйт төрийн үндсийг бэхжүүлэхийн тулд юу хийх ёстой вэ?

<p>Иргэдийн асуудалд анхаарал хандуулах. (C)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэцийн гол зорилго юу вэ?

<p>Үндсэн хуульд нийцэж буй эсэхийг хянах (A)</p> Signup and view all the answers

ҮХЦ-н шийдвэр ямар шалгуураар хүчин төгөлдөр болдог вэ?

<p>Гармагцаа хүчин төгөлдөр болдог (A)</p> Signup and view all the answers

Үнэмлэхүй эрх зүйн актыг хянахад ямар субьект нь зөрчлөө гаргах боломжтой вэ?

<p>Албан тушаалтнууд (C)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэц ямар хугацаанаас хойш ажиллаж байна вэ?

<p>1992 оны 7 сарын 1-ээс (A)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийн дүгнэлт нь юу хийх боломжтой вэ?

<p>Хууль зөрчсөн зүйлсийг хүчингүй болгох (D)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэц ямар байгууллагуудын шийдвэрийг хянаж дүгнэдэг вэ?

<p>Байгууллагын албан тушаалтнуудын шийдвэр (A), Засгийн газрын шийдвэр (B)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хууль зөрчсөн албан тушаалтныг яаж шийдвэрлэх вэ?

<p>Эгүүлэн татаж, огцруулах (D)</p> Signup and view all the answers

Албан танилцуулах хууль ёсны акт нь Үндсэн хуультай нийцэж буй эсэхийг хэн хянадаг вэ?

<p>Үндсэн хуулийн цэц (B)</p> Signup and view all the answers

Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийг хариуцаж буй хүн юу вэ?

<p>Үндсэн хуулийн цэцийн дарга (C)</p> Signup and view all the answers

Төрийн байгууллагаас баталсан хууль зөрчсөн тохиолдолд ҮХЦ юу хийх вэ?

<p>Түүнийг хүчингүй болгох (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Эрх зүйн акт

Хууль эрх зүйн үндсэн баримт бичиг.

Албан тушаалтны огцруулах

Албан тушаалтны албан үүргийг хүлээн зөвшөөрөхүйц бусад шалтгаанаар чөлөөлөх.

Үндсэн хуулийн цэц

Тухайн улсын Үндсэн хуулийг хамгаалах байгууллага.

Гэрээ

Мөнхжсөн хууль ёсны хэлцэл, хоёр талын тохиролцоо.

Signup and view all the flashcards

ЗГ-ын шийдвэр

Засгийн газрын доторх албан ёсны шийдвэрлэл.

Signup and view all the flashcards

УИХ-ын дарга

Улсын Их Хурлын ажлыг удирддаг албан тушаалтан.

Signup and view all the flashcards

Ард нийтийн санал асуулга

Бодлого шийдвэр гаргахын тулд ардын санал авах аргачлал.

Signup and view all the flashcards

Цэцийн дүгнэлт

Үндсэн хуулийг зөрчигдсөн эсэхийг тогтоодог тайлан.

Signup and view all the flashcards

Оршин тогтнох

Хүмүүсийн ухамсарт зарим хэлбэрээр оршдог нийтлэг хэм хэмжээ.

Signup and view all the flashcards

Төрийн эрхэм дээд гол хууль

Монгол улсын Үндсэн хууль, засаглалын эрх мэдлийг зохицуулдаг.

Signup and view all the flashcards

Төрөлжсөн хууль

Нийгмийн харилцааны тодорхой хүрээг зохицуулахад зориулсан салбар хуулиуд.

Signup and view all the flashcards

Хуульчилсан акт

Эрх мэдлийн дээд түвшинд мөрдөх хууль зүйн баримт бичгүүд.

Signup and view all the flashcards

Нийгмийн тулгуур харилцаа

Үндсэн хуульд тодорхойлсон төрийн болон нийгмийн харилцаа.

Signup and view all the flashcards

Эдийн засагтай холбогдолтой

Олон хэвшил бүхий эдийн засагтай байх гэдэг нь багтаадаг.

Signup and view all the flashcards

Гадаад бодлого

Энхийг эрхэмлэсэн байх ойлголт.

Signup and view all the flashcards

Засаглалын эрх мэдэл

Засаглалын эрхийг хуваарилах, хүний эрхийг баталгаажуулах функц.

Signup and view all the flashcards

Хуулийн амин сүнс

Ш.Монтеське-ийн хэлсэнчлэн, хууль нь хяналт, тэнцвэртэй байх хэрэгтэй.

Signup and view all the flashcards

Эрх зүй

Хүний эрхийг хамгаалах, зохицуулах зорилготой хууль эрхзүйн систем.

Signup and view all the flashcards

Эрх зүйн хэм хэмжээ

Төрөөс тогтоосон, албадлагын хүчтэй зан үйлын журам.

Signup and view all the flashcards

Ёс зүй

Сайн муугийн ойлголтыг багтаасан нийгмийн хэм хэмжээ.

Signup and view all the flashcards

Үндсэн хууль

Төрийн байгуулал, эрх зүйн үндсийг тодорхойлсон гол хууль.

Signup and view all the flashcards

Захиргааны хэм хэмжээ

Журамлан захирдаг, төрийн ادارгаас баталгаажсан хэм хэмжээ.

Signup and view all the flashcards

Жан Жак Руссо

Харилцан хамгаалалт, эрх чөлөөний дүн шинжилгээ хийсэн философич.

Signup and view all the flashcards

Т.Гобсс

Төрийг 'левиафан' гэж нэрлэсэн философич.

Signup and view all the flashcards

Р.Нозик

Төр хүний эрхийн дайсан гэж үзсэн философич.

Signup and view all the flashcards

Эрх зүй ба ёс зүйгийн ялгаа

Эрх зүй төрийн баталгаажуулалттай, ёс зүй нийгмийн эерэг хүлээлт дээр үндэслэнэ.

Signup and view all the flashcards

Норм

Нийгмийн хэм хэмжээ, зан үйлд тодорхойлолт өгдөг.

Signup and view all the flashcards

Хяналт тавих

Хууль, шийдвэр үндсэн хуульд нийцэж байгаа эсэхийг шалгах үйл явц.

Signup and view all the flashcards

Маргаан шийдвэрлэх

Хууль зөрчсөн тухай асуудалд дүгнэлт гаргах үйл явц.

Signup and view all the flashcards

Үндсэн хууль зөрчих

Үндсэн хуульд зааснаас гадна үйлдэх явдал.

Signup and view all the flashcards

Хүчингүй болгох

Зөрчилтэй эрх зүйн актуудыг хүчин төгөлдөр бус болгох үйл явц.

Signup and view all the flashcards

Эгүүлэн татах

Албан тушаалтныг албан үүргээс нь чөлөөлөх процесс.

Signup and view all the flashcards

Засаг, хууль

Төрийн байгууллага, хуулийн хэрэгжилтийг хариуцдаг нөхцөл.

Signup and view all the flashcards

Шийдвэр хүчин төгөлдөр

Үндсэн хуулийн цэцийн гаргасан шийдвэрдийн үйлчлэл.

Signup and view all the flashcards

Иргэдийн зөрчил

Иргэн, байгууллага зөрчилгүй гэж үзэж, зохицуулахгүй.

Signup and view all the flashcards

Эрх зүйд захирагдах ёс

Улсын төр засгийг бүх нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн хууль, дүрэм, журамтай байх зарчим.

Signup and view all the flashcards

Хүний эрх

Хүн бүрийн хүндэтгэх, хамгаалах ёстой суурь эрхүүд.

Signup and view all the flashcards

Шударга ёс

Хууль дүрмийг бүх хүн, байгууллагаас адил тэгш хэрэгжүүлэх зарчим.

Signup and view all the flashcards

Тэгш эрх

Хэн ч хуульд адил тэгш хариуцлага хүлээх ёстой нийтлэг зарчим.

Signup and view all the flashcards

Хууль зүйн туслалцаа

Шүүхийн байгууллагаас иргэдэд үзүүлдэг хууль, зөвлөгөө.

Signup and view all the flashcards

Ардчилал

Иргэдийн эрх, төрийн тогтолцоог хүлээн зөвшөөрөх систем.

Signup and view all the flashcards

Шүүхийн хараат бус байдал

Шүүхийн шийдвэрийг улс төрөөс хараат бус хэлбэрээр гаргах зарчим.

Signup and view all the flashcards

Иргэний нийгэм

Нийгэмд иргэдийн үүрэг оролцох, нөлөөлөх боломжийг олгодог тогтолцооны хэсэг.

Signup and view all the flashcards

Хууль хэрэгжих

Хууль анх батлагдсаны дараа хэрхэн хэрэгждэг, үйлчилдэг процесс.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Эрх зүй – ХҮНИЙ ЭРХ БА ҮНДСЭН ХУУЛЬ 11-р анги

  • Үндсэн сэдвүүд нь Эрх зүй, Хүний эрх, Үндсэн хууль
  • Судлах зүйлс нь:
    • Эрх зүйн хэм хэмжээний тухай ойлголт
    • Эрх зүй ба ёс зүйн хэм хэмжээний ялгаа
    • Үндсэн хууль, эрүүгийн хуулийн зарим зүйл заалт
    • Эрх зүйд захирагдах ёс гэж юу вэ, түүний зарчим
    • Үндсэн хуулийг хэн хамгаалдаг вэ?

Хэм хэмжээний ойлголт

  • Латин хэлний "norma" үгнээс гаралтай, заавал биелүүлэх зан үйлийн журам
  • Төрөөс тогтоосон эсвэл түүний албадлагын хүчээр хангасан

Эрх зүй ба ёс зүйн ялгаа

  • Эрх зүйг төр засгийн байгууллага баталгаажуулдаг
  • Ёс зүйг хүмүүсийн ухамсарт зарим үзэл бодол, дүгнэлт байдлаар хэлбэржүүлдэг

Үндсэн хуулийн зарим зүйл заалт

  • Засаглалын эрх мэдлийн хуваарилалт
  • Хүний эрхийг баталгаажуулах
  • Ардчилсан дэглэм, бүгд найрамдах засаглалыг хүлээн зөвшөөрөх

Эрх зүйд захирагдах ёс

  • Улс орны төр засгийн газрыг иргэд хамтран тогтоосон эрх зүйн баримт бичгийн дагуу явуулдаг
  • Үндсэн хууль хууль зүйт бичиг болгон хариуцлага хүлээнэ

Үндсэн хуулийг хэн хамгаалдаг вэ?

  • Үндсэн хуулийн цэц гэсэн байгууллага Үндсэн хуулийн дагуу баталсан тодорхой асуудлын шийдвэрийн хяналтыг явуулна
  • Энэ нь төрийн албан тушаалтнуудын үйл ажиллагааны хяналт болно

Үндсэн хуулийн гол зорилго

  • Засаглалын эрх мэдлийг хувиарлах

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser