Edukasyon ng Sinaunang Pilipino

Sinaunang Kaugaliang Panlipunan ng mga Pilipino

• Ang mga sinaunang Pilipino ay may mga kaugalian na sinusunod sa kanilang mga pamumuhay, tulad ng edukasyon, panliligaw, pagpapakasal, ugnayan sa pamilya, at pagpapamana. Layunin nito ang maayos at mapayapang pamayanan.

Edukasyon ng Sinaunang Pilipino

• Ang edukasyon ay isinasagawa sa bahay, barangay, at sa mga paaralang gaya ng bothoan sa Panay.

• Tinuturuan ang mga bata ng mga magulang at nakatatanda sa tribu, kabilang na ang pagbasa, pagsulat, pag-awit, at mga gawaing bahay.

• Ang lalaki ay tinuturuan sa pagsasaka, pangangaso, pangingisda, paglalayag, pakikipaglaban, at paggawa ng mga sandata.

• Ang babae ay tinuturuan sa pananahi, pagluluto, gawaing bahay, at paghahanda upang maging isang maybahay.

• Sa sultanato, ang edukasyong Islamiko ay ibinibigay sa mga madrasah (paaralang panrelihiyon).

• Ang pag-aaral ng Koran, mga ritwal, obligasyon ng mga Muslim, buhay ni Propeta Muhammad, at Arabe ay bahagi din ng edukasyong Islamiko.

• Ang mga batang lalaki ay nagsisimulang mag-aral ng Islamiko pagdating sa ika-apat na taon ng kanilang edad.

• Ang pagtatapos ng pag-aaral ay ipinagdiriwang sa seremonyang pagtammat o paghahayag.

• Nakapaglalahad ang mga kabataang Muslim ng mga bahagi ng Koran na natutuhan nila.

• Ang imam (punong panrelihiyon) ay dumalo at nagdadasal para sa mga kabataan.

Sistema ng Pagsulat

• Ang mga sinaunang Pilipino ay mayroong sariling sistema ng pagsulat na napatunayan ng mga nahukay na relikya tulad ng Calatagan Pot, Laguna Copperplate, Butuan Silver Strip, at Butuan Ivory Seal.

• May iba pang mga sistema ng pagsulat, kabilang ang baybayin ng mga Tagalog, apurahuano ng mga Tagbanwa, and badlit ng mga Bisaya.

• Ang baybayin at badlit ay may tatlong patinig (a, e-i, o-u) at 14 na katinig (ba, ka, da, ga, ha, la, ma, na, nga, pa, sa, ta, wa, ya).

• Ang apurahuano ay may tatlong patinig (a, i, u) at 13 katinig (ba, ka, da, ga, la, ma, na, nga, pa, sa, ta, wa, ya).

• Ang mga kudlit ay ginagamit upang baguhin ang bigkas.

• Ang mga sinaunang Pilipino ay gumagamit ng mga tipol (pansulat) na gawa sa metal.

• Ang mga pinagsusulatan ay luwad, metal, pinatuyong kawayan, at dahon ng halaman.

• Isinasagawa ang pagsusulat mula kaliwa pakanan, at mula itaas pababa.

Yugto sa Pag-aasawa

• Ang pagbuo ng pamilya ay dumaraan sa iba't ibang yugto, kabilang ang pamamanhikan, paninilbihan, at pagpapakasal.

• Ang mga magulang ng ikakasal ay aktibong kasangkot sa buong proseso.

• Pamamanhikan: Sa Luzon at Visayas, ang mga magulang ay naghahanap ng asawa para sa kanilang anak na lalaki kapag 11 anyos na ito. Nagaganap ang pamamanhikan kung saan nagpupunta ang pamilya ng lalaki sa pamilya ng babae upang pagkasunduan ang kasal.

• Ang bigay-kaya (o buguey) ay mahalagang ari-arian na ibinibigay ng mga magulang ng babae bilang katumbas ng gastos sa pagpapalaki sa kanya.

• Ang kalahati ng bigay-kaya ay ibinibigay sa araw ng pamamanhikan at ang kalahati naman sa araw ng kasal. Ang halaga ng bigay-kaya ay nakadepende sa pinagmulang pamilya at antas ng ikakasal.

Tuklasin ang kaugalian at sistema ng edukasyon ng mga sinaunang Pilipino. Alamin kung paano tinuturuan ang mga bata sa bahay at barangay, at ang mga kasanayang natutunan ng lalaki at babae. Isali rin ang papel ng mga madrasah sa edukasyong Islamiko.