Economie I - Overheidsinterventie

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat wordt bedoeld met 'distortie' in de context van belastingontvangsten?

  • De verhoging van de prijzen door belastingheffing.
  • De totale belastinginkomsten van de overheid.
  • De distributie van belastingdruk over verschillende inkomensgroepen.
  • Het verlies aan maatschappelijk surplus als gevolg van belastingen. (correct)

Welke van de volgende elementen behoort tot het maatschappelijk surplus vóór belastingheffing?

  • Betaalde belasting.
  • Producentensurplus. (correct)
  • Consumentensurplus. (correct)
  • Deadweight loss.

Welke factor beïnvloedt de grootte van de 'deadweight loss'?

  • De populatie van consumenten.
  • De totale marktwaarde van het product.
  • De hoogte van de belasting. (correct)
  • De elasticiteit van vraag en aanbod. (correct)

Wat gebeurt er met het consumentensurplus na belastingheffing?

<p>Het wordt lager. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt belastingsequivalentie in?

<p>De vraag of het uitmaakt wie er belast wordt of gesubsidieerd. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is het effect van een producentenaccijns van 1 euro op de aanbodcurve?

<p>De aanbodcurve verschuift naar links. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de marginale kost bij een toename van belasting voor producenten?

<p>De marginale kost stijgt. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent het als de belastingsontvangsten minder zijn dan 1*300?

<p>De belasting heeft een negatieve impact op de markt. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van een verschuiving van de aanbodcurve naar boven?

<p>Een stijging van de productie kostprijs. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties beschrijft een niet-marktconforme overheidsinterventie?

<p>Minimumprijzen voor melk. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een directe uitkomst van het marktevenwicht waar qV gelijk is aan qA?

<p>Raakt de prijs en hoeveelheid in balans. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de consumentenprijs bij een verhoging van de producentenaccijns?

<p>De consumentenprijs stijgt. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een effect van een subsidie op producenten in een markt?

<p>De aanbodcurve verschuift naar rechts. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de consumentenprijs bij een perfect inelastische vraagcurve wanneer er een belasting wordt opgelegd?

<p>De consumentenprijs blijft gelijk. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke uitspraak is correct over de effecten van een belasting op de producentenprijs?

<p>De producentenprijs daalt tot €2. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het effect van de belasting op het aantal verhandelde broodjes?

<p>Het aantal verhandelde broodjes daalt naar 150 stuks. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke beschrijving past het beste bij het principe 'De vervuiler betaalt'?

<p>De belasting wordt volledig door de verkopers betaald bij perfect inelastische vraag. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is de incidentie van belasting in het geval van een perfecte elasticiteit van vraag?

<p>De producent betaalt de belasting volledig. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is het effect van subsidies bij een hongersnood volgens de gegeven informatie?

<p>Ze dragen niet bij aan het verhelpen van het voedseltekort. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende stellen over belastingsontvangsten is juist?

<p>Ze zijn minder dan 1*300 in het gegeven scenario. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de voedselprijs als de overheid een subsidie van 50% toekent?

<p>De voedselprijs halveert. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is de functie van de overheid bij een perfecte inelastische aanbod van voedsel?

<p>Subsidies te verstrekken om producenten te ondersteunen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat beschrijft de afwenteling in de context van belastingheffing?

<p>De belasting wordt niet door de consumenten gedragen. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke stelling is waar over evenwichtsprijs in het geval van een voedseltekort?

<p>De evenwichtsprijs kan niet tot stand komen tijdens een hongersnood. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met de term 'perfect inelastisch aanbod'?

<p>De prijs wijzigt niet, ongeacht de vraag. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke factor stimuleert de prijsstijging van graan in een markt met subsidies?

<p>De subsidiekosten voor de overheid. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat toont figuur 5.6 aan over de belasting op consument en producent?

<p>Dat belasting op producenten en consumenten equivalente effecten hebben. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende elementen is niet weergegeven in figuur 5.6?

<p>De belastingdruk op de overheid. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke uitspraak over de evenwichtspunten E0 en E1 in figuur 5.6 is juist?

<p>E1 ligt boven E0 in termen van prijs. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de prijs voor de consument bij een belasting op producenten?

<p>De prijs voor de consument stijgt. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat vertegenwoordigt de lijn A1 in figuur 5.6?

<p>De nieuwe vraaglijn na belasting. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een reden voor overheidsinterventie op de markt?

<p>Om een eerlijke inkomensverdeling te waarborgen (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurt er bij een maximumprijs?

<p>De vraag neemt toe en het aanbod neemt af (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van niet-marktconforme overheidsinterventie?

<p>Minimumprijzen voor landbouwproducten (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties beschrijft het effect van een minimumprijs?

<p>De vraag stijgt en het aanbod daalt (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van prijsregulering?

<p>Verschijning van zwarte markten (D)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende stelt dat overheidsinterventie de vrije prijsvorming kan verstoren?

<p>Prijsregulering (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is de functie van accijnzen?

<p>Om publieke goederen te financieren (C)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent 'gebruik van rantsoenering' bij overheidsinterventie?

<p>De vraag wordt geregeld door middel van bonnen of tijdskosten (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is het doel van een prijs zo laag te houden als de consumentenprijs?

<p>Om te beschermen tegen een te hoge prijs (C)</p> Signup and view all the answers

Wat betreft belasten op producten, hoe werkt dit als markteffect?

<p>Het vermindert de consumentenvraag (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Marktevenwicht

Het punt waar de vraagcurve en de aanbodcurve elkaar kruisen, wat resulteert in een evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid.

Producentenaccijns

Een belasting die opgelegd wordt aan producenten, waardoor hun marginaalkosten stijgen.

Effect van producentenaccijns op de aanbodcurve

De verschuiving van de aanbodcurve naar links (daling van het aanbod) en naar boven (stijging van de marginale kosten) als gevolg van een producentenaccijns.

Afwenteling

Het verschil tussen de prijs die consumenten betalen en de prijs die producenten ontvangen, na de invoering van een producentenaccijns.

Signup and view all the flashcards

Belastingsontvangsten

De hoeveelheid belastinginkomsten na de invoering van een producentenaccijns, die lager is dan de belasting per eenheid vermenigvuldigd met de oorspronkelijke hoeveelheid.

Signup and view all the flashcards

Consumentenaccijns

Een belasting die opgelegd wordt aan consumenten, waardoor hun vraagcurve naar links schuift.

Signup and view all the flashcards

Consumentenprijs (pV)

De prijs die consumenten betalen na de invoering van een consumentenaccijns.

Signup and view all the flashcards

Producentenprijs (pA)

De prijs die producenten ontvangen na de invoering van een consumentenaccijns.

Signup and view all the flashcards

Evenwichtsprijs

De prijs waarbij de vraag en het aanbod elkaar ontmoeten.

Signup and view all the flashcards

Consumentenprijs

De prijs die de consument betaalt voor een product.

Signup and view all the flashcards

Producentenprijs

De prijs die de producent ontvangt voor een product.

Signup and view all the flashcards

Prijsverschil

Het verschil tussen de consumentenprijs en de producentenprijs.

Signup and view all the flashcards

Subsidie

Wanneer de overheid een deel van de kosten van een product betaalt.

Signup and view all the flashcards

Tekort

Een situatie waarin de vraag naar een product hoger is dan het aanbod.

Signup and view all the flashcards

Overschot

Een situatie waarin het aanbod van een product hoger is dan de vraag.

Signup and view all the flashcards

Overheidsinterventie

Het vermogen van een overheid om de prijs van een product te beïnvloeden.

Signup and view all the flashcards

Maximumprijs

Een prijs die door de overheid wordt vastgesteld en die lager is dan de evenwichtsprijs. Deze maatregel heeft als doel om consumenten te beschermen tegen te hoge prijzen.

Signup and view all the flashcards

Minimumprijs

Een prijs die door de overheid wordt vastgesteld en die hoger is dan de evenwichtsprijs. Deze maatregel heeft als doel om producenten te beschermen tegen te lage prijzen.

Signup and view all the flashcards

Vraagoverschot

Een situatie waarin de vraag naar een goed groter is dan het aanbod. Dit kan leiden tot tekorten, zwarte markten en andere problemen.

Signup and view all the flashcards

Aanbodoverschot

Een situatie waarin het aanbod van een goed groter is dan de vraag. Dit kan leiden tot overschotten en prijsdalingen.

Signup and view all the flashcards

Overheidsinterventie in de markt

Wanneer de overheid tussenbeide komt in de markt om de prijsvorming te beïnvloeden. Dit kan gebeuren door middel van prijsregulering, hoeveelheidsregulering, belastingen of subsidies.

Signup and view all the flashcards

Niet-marktconforme interventie

Een vorm van overheidsinterventie waarbij de vrije prijsvorming wordt geblokkeerd. Voorbeelden zijn maximumprijzen, minimumprijzen en quota.

Signup and view all the flashcards

Marktconforme interventie

Een vorm van overheidsinterventie waarbij de vrije prijsvorming wordt gehandhaafd, maar de overheid wel invloed uitoefent via belastingen en subsidies.

Signup and view all the flashcards

Accijnzen

Een belasting die wordt geheven op de consumptie van een product. De consument betaalt deze belasting, maar de producent is verantwoordelijk voor het afdragen ervan aan de overheid.

Signup and view all the flashcards

BTW (Belasting Toegevoegde Waarde)

Een vorm van indirecte belasting die wordt geheven op de toegevoegde waarde die tijdens de productie van een goed wordt gecreëerd.

Signup and view all the flashcards

Incidentie van belasting

De vraag hoeveel van een belasting of subsidie uiteindelijk door de consument wordt betaald. Dit kan variëren afhankelijk van de prijsgevoeligheid van de vraag en het aanbod.

Signup and view all the flashcards

Incidentie van een belasting

De hoeveelheid waarmee de prijs van een product stijgt of daalt na een belastingverhoging, afgezet tegen de hoeveelheidsverandering.

Signup and view all the flashcards

Het 'vervuiler betaalt'-principe

Het principe dat degene die vervuiling veroorzaakt, verantwoordelijk is voor de kosten van het opruimen of verminderen van die vervuiling.

Signup and view all the flashcards

Perfect inelastische vraag

Een vraagcurve die perfect verticaal is, wat betekent dat de gevraagde hoeveelheid niet verandert, ongeacht de prijs.

Signup and view all the flashcards

Perfect elastische vraag

Een vraagcurve die perfect horizontaal is, wat betekent dat de consument bereid is een vast bedrag te betalen voor een product, ongeacht hoeveel er wordt aangeboden.

Signup and view all the flashcards

Distortie van belastingen

De extra kosten die de samenleving draagt door belastingen, bovenop de betaalde belasting zelf. Deze kosten ontstaan door de verstoorde marktwerking en het verlies aan efficiëntie.

Signup and view all the flashcards

Afwenteling van belasting

Het verschil tussen de prijs die consumenten betalen en de prijs die producenten ontvangen na een belasting.

Signup and view all the flashcards

Invloed van elasticiteit op distortie

De grootte van de distortie hangt af van hoe gevoelig vraag en aanbod reageren op prijsveranderingen. Meer elastisch aanbod en vraag leiden tot een grotere distortie.

Signup and view all the flashcards

Verlies aan maatschappelijk surplus

Wanneer een belasting wordt opgelegd, leidt dit tot een verlies aan maatschappelijk surplus. Dit surplus was voorheen verdeeld tussen consumenten en producenten, maar wordt nu deels gepakt door de overheid.

Signup and view all the flashcards

Excess burden

De extra last die de samenleving draagt door belastingen, ook wel 'deadweight loss' genoemd.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Economie I (BESPO1173-BESPO1173A) - Overheidsinterventie

  • Overheidsinterventie in de markt is een belangrijk onderwerp in economie
  • Marktevenwicht (p*, q*) kan door de overheid worden beïnvloed om verschillende redenen.
  • Mogelijke redenen om in te grijpen:
    • Consumentenprijs te hoog, producentenprijs te laag
    • Vraag of aanbod reguleren
    • Eerlijke inkomensverdeling
    • Financiering publieke goederen via belastingen
  • Marktconform versus niet-marktconform:
    • Niet-marktconform: vrije prijsvorming geblokkeerd (prijsregulering, hoeveelheidsregulering)
    • Marktconform: vrije prijsvorming gehandhaafd (belastingen, subsidies)

Maximumprijs

  • Indien evenwichtsprijs sociaal niet aanvaardbaar is
  • Consument beschermen tegen te hoge prijs
  • Bindend indien lager dan evenwichtsprijs
  • Voorbeeld: broodprijs tot 2004, brandstofprijzen

Minimumprijs

  • Indien evenwichtsprijs sociaal niet aanvaardbaar
  • Producent beschermen tegen te lage prijs
  • Bindend indien hoger dan evenwichtsprijs
  • Voorbeeld: landbouwbeleid EU tot jaren '90, minimumloon

Quota's

  • Beperkingen op de verhandelde hoeveelheid
  • Maximale hoeveelheid: Voorbeeld: visvangst, ivoorhandel (bindend als quota < evenwichtshoeveelheid).
  • Minimale hoeveelheid: Voorbeeld: leerplicht (slechts bindend als quota > evenwichtshoeveelheid).

BTW en accijnsen

  • Accijns = Eenheidsbelasting (per liter benzine, etc.)
  • Waardebelasting = Belasting op toegevoegde waarde (BTW)
  • BTW en accijns drijven een wig tussen consumenten- en producentenprijzen.

Directe versus Indirecte Belastingen

  • Directe belastingen
    • Personenbelasting, vennootschapsbelasting, aangepast aan inkomsten
  • Indirecte belastingen
    • BTW, accijnzen, successierechten. Betaald bij transactie, vaak in prijs inbegrepen.

Subsidies

  • Subsidie = negatieve belasting
  • Gegeven prijs leidt tot een verschuiving van de aanbodcurve, waardoor overheidsingrijpen leidt tot een andere evenwichtsprijs en -hoeveelheid. Verkopers ontvangen subsidie, consumenten betalen minder voor het goed.

Incidentie

  • Wie draagt uiteindelijk de belasting?
  • De verdeling van de belasting over de consument en producent (consument en producent dragen een deel van de belasting). De verdeling hangt af van de elasticiteit (gevoeligheid) van de vraag en het aanbod.

Distortie

  • Maatschappelijke kost - betaalde belasting = Distortie. Verlies aan maatschappelijk surplus door de belasting. Belasting leidt tot een inefficiënte allocatie van middelen. De grootte is afhankelijk van de elasticiteit van vraag en aanbod en de belastinghoogte.

Belastingsequivalentie

  • Belasting op de consument of de producent leidt tot hetzelfde resultaat.

Subsidies bij hongersnood

  • Aanbod van voedsel is perfect inelastisch. Subsidie gaat integraal naar verkopers.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser