Podcast
Questions and Answers
Дүниежүзі халықтарының тілдерінің жалпы саны қанша?
Дүниежүзі халықтарының тілдерінің жалпы саны қанша?
Бір тілді қолданатын мемлекет қайсысы?
Бір тілді қолданатын мемлекет қайсысы?
Тілдерді классификациялаудың негізгі екі өлшемі қандай?
Тілдерді классификациялаудың негізгі екі өлшемі қандай?
Тек қоғамда ғана болатын әлеуметтік құбылыс қандай?
Тек қоғамда ғана болатын әлеуметтік құбылыс қандай?
Signup and view all the answers
Тілдер мен мәдениеттердің ұқсастығын анықтайтын ғылым нешінші аталады?
Тілдер мен мәдениеттердің ұқсастығын анықтайтын ғылым нешінші аталады?
Signup and view all the answers
Дүниежүзі тілдерінің 96%-ға жуығын қамтитын тіл әулеттерінің саны қанша?
Дүниежүзі тілдерінің 96%-ға жуығын қамтитын тіл әулеттерінің саны қанша?
Signup and view all the answers
Диалект деп қандай ұғымды түсінеміз?
Диалект деп қандай ұғымды түсінеміз?
Signup and view all the answers
Экзя және мокша тілдерінде сөйлейтін халықтардың атауы қандай?
Экзя және мокша тілдерінде сөйлейтін халықтардың атауы қандай?
Signup and view all the answers
Діннің басты белгілері қандай?
Діннің басты белгілері қандай?
Signup and view all the answers
Дүниежүзілік діндерді қалай анықтауға болады?
Дүниежүзілік діндерді қалай анықтауға болады?
Signup and view all the answers
Буддизм дінінің негізін салушы кім?
Буддизм дінінің негізін салушы кім?
Signup and view all the answers
Келердегі ең бірінші діндердің бірі?
Келердегі ең бірінші діндердің бірі?
Signup and view all the answers
Иудаизм дінін кімдер ұстанады?
Иудаизм дінін кімдер ұстанады?
Signup and view all the answers
Ислам діні қай ғасырда пайда болды?
Ислам діні қай ғасырда пайда болды?
Signup and view all the answers
Христиан дінінің басты дереккөзі қандай?
Христиан дінінің басты дереккөзі қандай?
Signup and view all the answers
Традициялық діндерге нені жатқызуға болады?
Традициялық діндерге нені жатқызуға болады?
Signup and view all the answers
Мұсылмандардың қасиетті кітабы қалай аталады?
Мұсылмандардың қасиетті кітабы қалай аталады?
Signup and view all the answers
2011 жылы зерттеулер бойынша, дүниежүзі халқының қанша пайызы дін ұстанады?
2011 жылы зерттеулер бойынша, дүниежүзі халқының қанша пайызы дін ұстанады?
Signup and view all the answers
Славян тіл тобына жататын халықтарды таңдаңыз.
Славян тіл тобына жататын халықтарды таңдаңыз.
Signup and view all the answers
Роман тіл тобына кіретін тілдерді таңдаңыз.
Роман тіл тобына кіретін тілдерді таңдаңыз.
Signup and view all the answers
Кельт тіл тобына қандай халықтар жатады?
Кельт тіл тобына қандай халықтар жатады?
Signup and view all the answers
Балтық тіл тобына кіретін халықтарды белгілеңіз.
Балтық тіл тобына кіретін халықтарды белгілеңіз.
Signup and view all the answers
Этносаралық елдердің басты ерекшелігі қандай?
Этносаралық елдердің басты ерекшелігі қандай?
Signup and view all the answers
Азаматтық бірегейлікке негізделген саяси қауымдастықты қалай атайды?
Азаматтық бірегейлікке негізделген саяси қауымдастықты қалай атайды?
Signup and view all the answers
Жаңа кезеңдегі индустриалды қоғамның нарықтық қарым-қатынасын қалай сипаттайды?
Жаңа кезеңдегі индустриалды қоғамның нарықтық қарым-қатынасын қалай сипаттайды?
Signup and view all the answers
Иран тіл тобына жататын тілдерді таңдаңыз.
Иран тіл тобына жататын тілдерді таңдаңыз.
Signup and view all the answers
Тіл тобының халықтарын дұрыс белгілеңіз.
Тіл тобының халықтарын дұрыс белгілеңіз.
Signup and view all the answers
Грек тіл тобына жататын халықтар.
Грек тіл тобына жататын халықтар.
Signup and view all the answers
Исламның мемлекеттік дін ретінде қабылданған мемлекеттерінің саны қанша?
Исламның мемлекеттік дін ретінде қабылданған мемлекеттерінің саны қанша?
Signup and view all the answers
Конфуций дінінің таралған мемлекеті қайсы?
Конфуций дінінің таралған мемлекеті қайсы?
Signup and view all the answers
Синтоизм діні қай елде таралған?
Синтоизм діні қай елде таралған?
Signup and view all the answers
Кім еврей халықтарының ұлттық діні ретінде танылған дінді ұстанады?
Кім еврей халықтарының ұлттық діні ретінде танылған дінді ұстанады?
Signup and view all the answers
Мұсылмандардың ең қасиетті орны қайсы?
Мұсылмандардың ең қасиетті орны қайсы?
Signup and view all the answers
Дін мен мәдениеттің рөлі туралы не айтылмайды?
Дін мен мәдениеттің рөлі туралы не айтылмайды?
Signup and view all the answers
Этнография қандай ғылымды білдіреді?
Этнография қандай ғылымды білдіреді?
Signup and view all the answers
Дүниежүзінің тарихи-мәдени аудандарының негізгі ерекшеліктерінің бірі неде?
Дүниежүзінің тарихи-мәдени аудандарының негізгі ерекшеліктерінің бірі неде?
Signup and view all the answers
Қазақстанның інжу-маржаны ретінде қай облыс танылады?
Қазақстанның інжу-маржаны ретінде қай облыс танылады?
Signup and view all the answers
ТМД көлеміндегі ең терең ойыс қайсы?
ТМД көлеміндегі ең терең ойыс қайсы?
Signup and view all the answers
Study Notes
Әлем тілдері мен тіл тобы
- Дүниежүзінде 4-5 мың тіл бар.
- Жапонияда тек бір тіл қолданылады.
- Тіл - адамдар арасындағы қарым-қатынас құралы, тек қоғамда болатын әлеуметтік құбылыс.
- Тілді жіктеудің негізгі өлшемдері – тіл және ұлт.
- Адамзат мәдениетінің негізі – арнайы белгілер арқылы ақпарат тарату әдісі.
- Мордва халықтары экзя және мокша тілдерінде сөйлейді.
- Тілдер мен мәдениеттердің ұқсастығын түп-тамырына қарай анықтайтын ғылым - этнология.
- Дүниежүзі тілдерінің 96%-ы 18 тіл әулетіне жатады.
- Әрбір тіл әулеті географиялық және әлеуметтік жағдайларға қарай диалектке бөлінеді.
- Тіл әулеттері: Үндіеуропа, афроазия, картвель, солтүстік кавказ, дравит, орал, эскимос-әлеует, алтай, чукот-камчатка, негр-кордофан, ніл-сахара, қойсан, синотибет, австроазиат, паратай, андаман, австралия, үнді.
Үндіеуропа тілдері тобына жататын тілдер
- Герман тобына - неміс, австрия, люксембур, швейцар, голланд, исланд, швед, норвег, дания, ағылшын, шотланд, американ және т.б. тілдер жатады.
- Славян тобына - орыс, украин, белорус, чех, словак, поляк, хорват, серб, болгар, черногория, словен, македония және босния тілдері жатады.
- Роман тобына - итальян, испан, каталон, француз, португал, румын, молдаван, аргентина, бразилия, мексика тілдері жатады.
- Кельт тобына - ирланд және Уэльс тілдері жатады.
- Балтық тобына - латыш және литва тілдері жатады.
- Грек тобы - грек тілі.
- Албан тіл тобы - албан тілі.
- Армян тіл тобы - армян тілі.
- Иран тобына - парсы, күрд, пуштун, тәжік, белуджий, хазар, осетин тілдері кіреді.
Басқа тілдердің топтары
- Түркі тілдері тобына - қазақ, өзбек, түрік, қырғыз, татар, башқұрт, түрікмен, азербайжан тілдері жатады.
- Моңғол тілдері тобына - моңғол, бурят, калмык тілдері жатады.
- Тұңғыс-манжұр тілдері тобына – манчжур, эвен, эвенк және т.б. тілдер кіреді.
Шығыс Азия тілдері
- Қытай тілдер тобына - қытай тілі жатады.
- Тибет-Бирмалық тілдер тобына - тибет, бирм, кхмер тілдері жатады.
Этносаралық елдер
- Этносаралық елдерде халық құрамындағы ең аз этнос өкілдерінің үлес салмағы 5%-дан жоғары болады.
- Ұлт - азаматтық бірлікке негізделген саяси қауымдастық.
- Жаңа кезеңдегі индустриалды және постиндустриалды қоғамда, нарықтық қарым-қатынастың дамуы арқылы ұлт қалыптасады.
Діни жіктелу
- Діни сенім - қоғамдық сананың бір түрі.
- Діни сенім - бір Құдайға деген сенімге негізделген түсінік.
- Дәстүрлі (ру-тайпалық) діндер: иудаизм, христиан, индуизм, ислам, конфуцийлік, буддизм, даосизм, синтоизм.
- Әртүрлі елдерде таралған діндер әлемдік діндерге жатады.
- Әлемдік діндердің негізгі белгілері: діни сенімнің әлемдік масштабта таралуы, ұстанушылардың көптігі, діни салтанаттардың бар болуы, киелі кітаптардың болуы.
- 2011 жылғы зерттеулерге сәйкес, әлем халқының 56%-ы дін ұстанады.
- Әлемдік діндер ішінде ең көнесі - буддизм, ол Б.з.д. VI ғасырда Үндістанда пайда болды.
- Буддизмнің негізін қалаушы - Гаутама.
- Буддизм - Оңтүстік-Шығыс Азияда таралған.
- Иврит тілінде кең тараған термин - иудаизм, ол еврейлерге тән дін.
- Иудаизмнің киелі кітабы - Таурат.
- Иудаизм - еврейлердің өмір салтын 4000 жылдан бері айқындап келе жатқан дін, құқық, мораль, философия және діни түсінік.
- Христиан діні пайда болу уақыты жағынан екінші орында тұр.
- Христиан дінінің басты кітабы - Библия.
- Ислам діні Араб елдерінде кең таралған.
- Ислам діні VII ғасырда Арабия түбегінде пайда болды.
- Ислам - "бойсұнушы" деген мағынаны білдіреді.
- Исламның қасиетті кітабы - Құран.
- Ислам - 30-дан астам мемлекеттерде мемлекеттік дін ретінде танылған.
- Конфуций діні – Қытайда таралған.
- Синтоизм діні – Жапонияда таралған.
- Иудаизм діні – Израильде таралған.
- Еврей халықтары Иудаизм дінін ұстанады.
Әлемдік діндердің қазіргі рөлі
- Әлем халқының көп бөлігі әлемдік діндердің ұстанушылары.
- Көптеген елдерде діни бірлестіктер мемлекеттен бөлінген, бірақ діннің саяси өмірге ықпалы айтарлықтай.
- Дін - адамгершілік құндылықтардың және нормалардың басты көзі.
- Мұсылмандардың ең қасиетті орны – Қағба.
- Мекке – мұсылмандардың ортақ құлшылық орны.
Әлемнің тарихи-мәдени аймақтары
- Әлемнің тарихи-мәдени аймақтарын оқып үйренуде этнография ғылымының маңызы зор.
- Халықтардың өмір салты, табиғи ресурстарды пайдалану жолдарын зерттейтін ғылым - этнография.
- Әрқайсысының өз даму жолдары бар аудандар - тарихи-мәдени аудандар.
- Тарихи-мәдени аудандардың халықтарының өмірі, тарихи тағдыры, әлеуметтік-экономикалық дамуы және бірге қалыптастырған мәдени-тұрмыстық ерекшеліктері ұқсас.
- Тарихи-мәдени аудандардың негізгі айырмашылықтары - мәдени ескерткіштер, дін, ұлттық дәстүр, шаруашылықтың дәстүрлі түрлері.
Ежелгі дүниенің жеті кереметі
- Ежелгі дүниенің жеті кереметі:
- Гиза пирамидалары
- Бабылдың аспалы бақтары
- Эфестің Артемида ғибадатханасы
- Родос мүсіні
- Олимпиададағы Зевс мүсіні
- Александрия маяғы
- Галактика
XXІ ғасырдағы дүниенің жаңа жеті кереметі
- ХХІ ғасырдағы дүниенің жаңа жеті кереметі:
- Ұлы Қытай қорғаны
- Мачу-Пикчу
- Колоссаль Петра
- Христа Құтқарушы шүкіршілік церкві
- Чичен-Ица
- Коллизей
- Тадж-Махал
Қазақстандық нысандар
- Қазақстандық инжу маржаны - Жетісу.
- ТМД-дағы ең терең ойыс - Қарақия.
- Маңғыстау облысында орналасқан бұлақтар мен көлдері бар шатқалдар - Тамшалы және Саура.
- Маңғыстауда орналасқан тау - Ақтау.
- Маңғыстау - Ежелгі Тетис теңізінің табанында орналасқан.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Бұл викторинада дүниежүзі халықтарының тілдері мен діндері туралы сұрақтар беріледі. Сіз тілдерді классификациялау, діндердің белгілері мен оларды анықтау туралы білімдеріңізді тексере аласыз. Бұдан өзге, діндер мен тілдердің мәдениетпен байланысы туралы ақпарат алуға мүмкіндік бар.