درس 11-13: توحید و تأثیر آن

درس 11: توحید

• توحید، پایه اعتقادی و عملی مهم برای مسلمانان است.
• مفهوم عبادت در قرآن، از تقدیس فراتر رفته و شامل اطاعت بی‌قید و شرط است.
• قرآن، از اطاعت غیر از خدا هشدار می‌دهد، نه فقط تقدیس.
• مثال: افراد مذهبی در گذشته از رهبران خود اطاعت می‌کردند و این به معنی شرک بود. این مثال نشان می‌دهد که اطاعت بی‌چون و چرا از رهبران مذهبی غیر از خدا، شرک محسوب می‌شود.
• قرآن می‌فرماید که افراد در جهنم با یکدیگر مجادله می‌کنند و این از بابت اطاعت غیر از خداست. این مجادله در جهنم، نشانه‌ی عواقب اطاعت از انسان‌های غیر از خداست.
• فهم قرآن، مختص به معصومین نیست.

درس 12: نفی طبقات اجتماعی

• توحید، تعهداتی را برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند. یکی از این تعهدات، نفی طبقات اجتماعی است.
• اختلاف طبقاتی، مشکل اساسی جوامع بشری بوده است.
• اسلام، با اعتقاد به یکتا بودن خدا، همه‌ی انسان‌ها را در یک سطح قرار می‌دهد، و نفی می‌کند که طبقه‌ها ذاتی باشند. همه انسان ها از حقوق و امکانات مساوی برخوردارند. این مساوات یکی از معانی خدای یکتا است.
• انسان‌ها از نظر خلقت برابر هستند و تفاوت‌های طبقاتی، ساخته‌ی انسان‌هاست نه ذات.

درس 13: تأثیر ایمان توحیدی بر روان

• ایمان به توحید، تعهدآور است و جهان توحیدی را ایجاد می‌کند.
• توحید، دید باز و وسعت دید به انسان می‌دهد و او را از کوته‌بینی دور می‌کند و سبب شناخت عمیق‌تر می‌شود.
• توحید، ریشه ترس را که منشأ بسیاری از بدی‌هاست، از بین می‌برد. ترس‌ها و اضطراب‌های ناشی از نگرانی‌ها، بیهودگی‌ها و گناه، از بین می‌رود و این یکی از تأثیرات روحی توحید است.
• طمع و ترس از پیامدهای اعمال بد ناشی می‌شوند و توحید از بین‌برنده آن‌هاست.

درس 14: فلسفه نبوت

• نبوت، یکی از اصول همه ادیان است.
• عقل انسان، برای هدایت کامل کافی نیست چراکه محدود و نیازهای انسان بی‌نهایت است.
• دین، به کمک عقل می‌آید و برای هدایت انسان کامل‌تر است.
• دین، هوس‌ها و طمع‌ها را از بین می‌برد تا انسان، عقل خود را به درستی به کار گیرد.

درس 15: بعثت در نبوت

• بعثت، برانگیختگی و تحرک بعد از رکود و سستی است. این برانگیختگی درونی و بیرونی است.
• پیامبران، با دریافت وحی الهی، تحولی در وجود خود و جامعه ایجاد می‌کنند. این تحول در پیامبر، درونی و سپس اجتماعی است.
• پیامبران قبل از بعثت، از مشکلات زمان خود آگاه و در جریان زندگی عادی مردم هستند.
• وحی الهی، تحولی عمیق در وجود و گفتار پیامبر ایجاد میکند که در جامعه اثر می‌گذارد. وحی عامل اصلی تحول در زندگی پیامبرهاست.
• نبی درونی و بیرونی خود را هم متحول می‌کند تا جامعه نیز متحول شود. پیامبر، با تحول شخصی، جامعه را متحول می‌کند.
• استعداد و ظرفیت درونی نبی قبل از بعثت و در میان مردم، از افراد عادی، متمایز است.
• دو نکته متضاد در زندگی نبی قبل از نبوت مشاهده می‌شود: آگاهی نسبت به مشکلات زمان و زندگی در جریان زندگی عادی.