Untitled

Paikot na Daloy ng Ekonomiya

• Inilalarawan nito ang paikot na daloy ng ekonomiya.
• Tinataya rin nito ang papel ng mga bumubuo sa daloy ng ekonomiya.
• Sinusuri ang koneksyon sa pagitan ng bumubuo sa daloy ng ekonomiya.

Balik-aral sa Ekonomiks

• Ang ekonomiks ay pag-aaral kung paano gamitin ang mga limitadong yaman para matugunan ang walang hanggang pangangailangan ng tao.
• Ekonomiks: maykroekonomiks at makroekonomiks.

Makroekonomiks (Macroeconomics)

• Ang makroekonomiks ay isang dibisyon ng ekonomiks na pinag-aaralan ang kabuuang ekonomiya.
• Sinusuri nito ang pambansang ekonomiya.
• Pangunahing layunin nito malaman kung may paglago sa ekonomiya (economic growth) ng bansa.

Pambansang Ekonomiya

• Ito'y tumutukoy sa kalagayan ng ekonomiya ng isang bansa.
• Pag-aral kung natutugunan ang pangangailangan ng mga mamamayan.

Economic Models

• Makroekonomiks: lumikha ng mga pamamaraan (economic policies) para mapatatag and pambansang ekonomiya.
• Gumamit ng modelo (economic models) sa pagsusuri and makroekonomiks.
• Kapag simple ang realidad, ipinapaliwanag nito and pag-kakaugnay-ugnay ng datos.
• Representation ito ng isang konsepto o kaganapan at nagbibigay ng konteksto sa pagsusuri ng pambansang ekonomiya sa makroekonomiks.
• Nailalarawan nito ang interdependence ng lahat ng sektor.
• "Circular flow of income" (Tullao): paikot na daloy ng kita ay pag-ikot ng kita at produkto sa ekonomiya.
• Maihahalintulad ang prosesong ito sa water cycle.
• Ang Paikot na Daloy ng Ekonomiya (Circular Flow Model): isang economic model na naglalarawan sa ugnayan ng iba't ibang kasapi sa pambansang ekonomiya.

Mga Kasapi sa Paikot na Daloy ng Ekonomiya

• Sambahayan: binubuo ng mga konsyumer, may-ari ng salik ng produksyon (LMKE), at gumagamit ng kalakal at serbisyo.
• Bahay-kalakal: binubuo ng mga prodyuser, tagagawa ng kalakal at serbisyo, at nagbabayad sa sambahayan ng halaga ng produksyon (USIT).
• Pamahalaan: nangungulekta ng buwis, nagkakaloob ng serbisyo at produktong pampubliko.
• Institusyong pinansyal: tumatanggap ng ipon at nagpapautang ng pondo.

Unang Modelo: Payak na Ekonomiya

• Nagpapakita ng payak na ekonomiya kung saan ang sambahayan at bahay-kalakal ay iisa.
• Gumagawa ng produkto at kumukonsumo.

Modelo

• Sambahayan: bumibili at gumagawa.
• Bahay-kalakal: gumagawa at nagsusuplay.
• Pamilihang Pinansyal: nagpapautang.
• Pamahalaan: nagbibigay serbisyo.
• Kalakalang Panlabas: nagiimport at nageexport ng produkto.
• Sa sistemang barter, gumagamit ng tuwirang palitang-kalakal o barter.
• Sektor ng Sambayanan: binubuo ng populasyon ng isang bansa.
• Sektor ng Bisnes: binubuo ng mga sektor ng agrikultura at industriya.
• Produksyon ng bigas: kung saan ang sambayanan ay nagtatrabaho para sa mga pananiman at tumatanggap ng sweldo.

Ekonomiyang Gumagamit ng Pera at Nag-iipon

• Leakage: pagdaloy palabas ng kita sa paikot na daloy ng pambansang kita tulad ng pag-iimpok o savings, pamumuwis, at pagaangkat.
• Injection: iba't ibang uri ng guguling nagpapataas sa kabuoang demand tulad ng pangangapital at pagluluwas.

Ekonomiyang May Tatlong Sektor

• Ayon kay Thomas Hobbes, magiging magulo ang kalagayan ng buhay ng sangkatauhan kung walang kaayusang pampolitika at batas.
• Sa ilalim ng social contract ni Hobbes, nagkaisa ang mga mamamayan na isuko ang kanilang natural rights.
• Ayon kay John Locke, lahat ng tao sa oras na ipinanganak sa mundo ay may Karapatan sa buhay, Kalayaan, at pagmamay-ari.