Cysty i Trofozoity: Infekcje OUN

Cysta okrągła z podwójną otoczką

• Zarażenie trofozoitem lub cystą przez jamę nosa, rogówkę, skórę, błonę śluzową.
• Inwazja do OUN przez nabłonek węchowy lub drogą krwionośną.
• Trofozoit rozmnaża się przez mitozę.
• Prowadzi do zapalenia rogówki oraz ziarniniakowego zapalenia mózgu (GAE) z objawami takimi jak paraliż nerwów czaszkowych, sztywność karku, zaburzenia osobowości i śpiączka.
• Cysty występują w wodzie i glebie.
• Zmiany skórne: grudki, owrzodzenia, ropnie.
• Wektor dla bakterii: Shigella, Salmonella, Legionella, Pseudomonas.
• Przeciwciała anty-Acanthamoeba obecne we krwi.
• Rozwój patogenu wykrywany w wydzielinie z nosa i rogówki, hodowla na podłożu Neffa, Cervy, Culbersona.

Plasmodium vivax

• Szczególne powinowactwo do retikulocytów.
• Przemiana pokoleń – wskaźnik gatunki Anopheles jako wektora.
• Komar dostarcza sporozoity -> hepatocyty -> schizonty -> merozoity (średnio 16).
• Merozoity wnikają do krwi, część tworzy hipnozoity w wątrobie (schizogonia pozakrwinkowa).
• Bezpłciowy podział w erytrocytach (schizogonia krwinkowa).
• Czynnik etiologiczny malarii trzeciaczki; objawy: dreszcze, gwałtowna gorączka, ulewne poty.
• Ochrona przed zarażeniem: brak antygenu grupowego Duffy.
• Odróżnienie gatunku plasmodium przez PCR.

Oocysta

• Zawiera cztery sporozoity, zarażenie przez zanieczyszczoną wodę lub żywność, możliwe również drogą inhalacyjną.
• Zoonoza; rezerwuarem młode przeżuwacze i dzikie zwierzęta.
• Autoendoinwazja i autoegzoinwazja możliwe.
• Oocysty -> sporozoity z kałem -> enterocyty jelita cienkiego -> rozmnażanie bezpłciowe i płciowe.
• Objawy choroby u dzieci: gorączka, biegunka, ból brzucha, brak apetytu.

Toxoplasma gondii

• Najczęstsza zoonoza na świecie.
• Oocysty z zarodkiem -> sporocyty -> sporozoity.
• Żywicielem ostatecznym są koty, gdzie zachodzi cykl płciowy.
• Zakażenie przez zjedzenie mięsa z cystami, kontakt z glebą, wodą, poprzez łożysko.
• Ryzyko prenatalnej transmisji rośnie wraz z wiekiem ciążowym.
• Postacie inwazyjne w organizmach pośrednich: ptaki, gryzonie, zwierzęta hodowlane.
• Objawy: zapalenie siatkówki, triada Sabina-Pinkertona, objawy toksyczno-alergiczne.

Diphyllobothrium latum

• Najdłuższy tasiemiec pasożytujący u ludzi (3-30m).
• Żółtawe jaja z wieczkiem.
• Zarażenie przez niedogotowane ryby z plerocerkoidami.
• Cykl rozwojowy w wodzie: jaja -> koracydium w wodzie -> żywiciele pośredni: skorupiaki -> małe ryby -> człowiek.
• Utrata masy ciała, biegunka, niedobór witaminy B12 -> niedokrwistość megaloblastyczna.
• Wykrywanie jaj lub proglotydów w kale.

Taenia saginata

• Długość strobili od 4 do 25 m, 1000-2000 proglotydów.
• Proglotyd maciczny zawiera 100 000 jaj, mogą się wydalać z kałem.
• Forma inwazyjna: cysticercus bovis w mięsie wołowym.
• Cykl rozwoju: jaja z kałem bydła -> onkosfera -> dojelitowa inwazja człowieka -> powstanie dojrzałego tasiemca.
• Wykrycie jaj lub proglotydów w kale.

Enterobius vermicularis

• Częsty pasożyt u dzieci, samica składa do 20 000 jaj dziennie.
• Zarażenie przez autoegzoinwazję, autoendoinwazję, retroinwazję.
• Objawy: zgrzytanie zębami, wybroczyny, ekotopowa lokalizacja w różnych narządach.
• Wykrycie przez badania koproskopowe, zalecany wymaz z okolicy odbytu.

Ascaris lumbricoides

• Dymorfizm płciowy, jaja mają trójwarstwową skorupkę.
• Typowy geohelmint; zapłodnione jaja rozwijają się w glebie.
• Objawy glistnicy: podgorączkowy stan, suchy kaszel, krwioplucie, niedrożność jelit.
• Badania koproskopowe: flotacja lub sedymentacja.

Toxocara canis

• Dojrzałe formy z oskórkowymi skrzydełkami na przednim końcu.
• Infekcje z jaj inwazyjnych przez glebę, wodę, warzywa.
• Zdarzenia zoonotyczne; larwy migrują do różnych narządów.
• Objawy u ludzi: nie osiągają dojrzałości płciowej, mogą prowadzić do zespołu larwy wędrującej trzewnej i postaci ocznej.