Cykl życia organizacji

Cykl życia organizacji

• Cykl życia organizacji to proces ciągłych zmian od powstania do zakończenia istnienia.
• Składa się z kolejnych faz (etapów).
• Jeśli organizacja skupia się na jednym produkcie/usłudze, jej cykl życia jest zdeterminowany cyklem życia tego produktu/usługi.
• Cykl życia organizacji można modyfikować, przedłużając poszczególne fazy czy „odmładzając" organizację, wracając do wcześniejszych etapów.
• Organizacja może rozpocząć nowy cykl życia na trzy sposoby:
  • Zmienia swój potencjał, profil działania, czynniki wytwórcze, rynki sprzedaży/zaopatrzenia zachowując formalne atrybuty tożsamości.
  • Łączy się z inną organizacją, dokonuje podziału lub odłączenia części.
  • Wchodzi w nowe związki z innymi organizacjami (np. w skład koncernu), nie tracąc tożsamości, ale zmieniając cele, strategię i strukturę.

Cechy faz cyklu życia organizacji

• Są sekwencyjne, trudne do odwrócenia.
• Każdy etap wywiera różny wpływ na organizację.

Koncepcja cyklu życia organizacji wg Quinna i Camerona

Faza przedsiębiorczości

• Cel: przetrwanie, osiągnięcie stabilnej pozycji na rynku.
• Skupienie na otoczeniu, klientach, rynku.
• Wysoka aktywność i innowacyjność pracowników.
• Mała, elastyczna organizacja z niewielką potrzebą planowania i koordynacji.
• Nieformalne stosunki, wysoka identyfikacja pracowników z organizacją.
• Główny instrument zarządzania: kultura organizacyjna.
• Częściowe wykorzystanie elementów struktury organizacyjnej i strategii.

Faza kolektywności (zespołowości)

• Cel: doskonalenie współpracy i współdziałania pracowników.
• Dominująca komunikacja nieformalna.
• Brak formalnych ról i pozycji organizacyjnych.
• Pracownicy identyfikują się z organizacją i wspólnie realizują cele.
• Malejące znaczenie kultury na rzecz struktury organizacyjnej.
• Ciągła innowacja.

Faza formalizacji i kontroli

• Rola norm i wartości jest przejmowana przez strukturę i procedury.
• Organizacja staje się bardziej instytucjonalna i skomplikowana.
• Cele zarządzania: wydajność, stabilność, przewidywalność.
• Wprowadzenie formalnych i standardowych procedur (szczególnie w planowaniu, kontroli i podejmowaniu decyzji).

Faza odnowy

• Organizacja otwiera się na zewnątrz.
• Cel: przyspieszenie rozwoju poprzez ekspansję i zróżnicowanie.
• Odrzucenie starych sposobów zarządzania.
• Tworzenie nowej kultury organizacyjnej.
• Poszukiwanie nowego równoważenia.
• Zmiany w strukturze organizacyjnej (specjalizacja stanowisk, stopień centralizacji).
• Zmiany strategii rozwoju.

Wnioski dotyczące cyklu życia organizacji

• Każda faza kończy się kryzysem.
• Kryzysy szczególnie dotkliwe są w fazie początkowej.
• Mechanizmy skuteczne w jednej fazie, mogą być nieskuteczne w innej.
• Organizacje przechodzą zjawiska, kryzysy i wstrząsy związane z przechodzeniem faz, mimo, iż istnieje możliwość przygotowania się do nich.
• Zmiany są konieczne do przetrwania, lecz ich dokonania wymagają gotowości do okresowych rewolucji organizacyjnych.
• Zrozumienie cyklu organizacyjnego i odpowiedni moment na rewolucje.